BERRIA, 2011-04 - Wikispaces
BERRIA, 2011-04 - Wikispaces
BERRIA, 2011-04 - Wikispaces
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
10 Elkarrizketa<br />
Enkarna Arregi<br />
«Lehen, euskal eliza gertuago<br />
zegoen Jesusengandik»<br />
Azpeitiko Ikastolaren zutabeetako bat izan da, eta urteetan<br />
irakaskuntzarako bokazioa eta serora bizimodua eskutik<br />
eraman zituen. Utzi zion lekaime eta irakasle izateari; ez,<br />
ordea, ikasteari eta espiritualtasuna aberasteari. Egungo<br />
elizaren jarrera «itxiak» sumindu egiten du.<br />
Ainhoa Oiartzabal<br />
Barre atsegina eta itsaskorra du<br />
Enkarna Arregik (1940, Azpeitia,<br />
Gipuzkoa). Eta, memoria ere,<br />
aparta. Bihotzak gidaturik egin<br />
zen aurrena lekaime eta gero irakasle,<br />
eta, hain justu, bihotzaren<br />
osasun makalak mugatuta utzi<br />
zion haurrekin lan egiteari. Venezuelan<br />
lekaime den ahizpa bisitatzera<br />
joan bezperan hartu gaitu<br />
Loiolako bere etxean; «aspaldiko<br />
partez, Aste Santuko prozesioan<br />
hartuko dut parte!». Uztarria Azpeitiko<br />
herri aldizkariak haren<br />
biografia atera berri du.<br />
G Azpeitiko Loiola auzoan egin<br />
duzu bizia: bertan jaio zinen,bertako<br />
komentuan izan zinen lekaime, hemengo<br />
ikastolan lan egin duzu...<br />
E Moja sartu ostean [1965ean],<br />
bost urte eta erdi Burlatan, Iruñean<br />
eman nituen. Gero Madrilera<br />
joan nintzen, eta urte batzuk egin<br />
nituen han, harik eta, bihotzetik<br />
operatu eta umeekin lan egiteko<br />
ez nengoelako, Segoviara (Espainia)<br />
bidali ninduten arte. Han ere<br />
gaizki, ordea, eta atzera Loiolara<br />
ekarri ninduten [1975ean]. Nik<br />
esan nien urtebeterako bakarrik<br />
etorriko nintzela, hemen etxetik<br />
gertu lan egitea, ba ez dakit...<br />
gehiegi irudituta edo. Eta begira,<br />
azkenean, gaur arte!<br />
G Loiolako Iturbide baserrian jaio<br />
zinen, hamar senideko familian. Zer<br />
oroitzapen dituzu baserriko giroaz?<br />
E Niri gustatu egiten zait baserriko<br />
lana. Gu adibidez kuadrillan<br />
ibiltzen ginen soroko lanetan;<br />
artoa jorratzea zela, belarretan,<br />
garotan... Niri batzuetan<br />
tokatzen zitzaidan haientzat merienda<br />
prestatzen gelditzea etxean,<br />
baina, gainerakoan, sorora joaten<br />
nintzen.<br />
Nire ahizpak, orain Venezuelan<br />
denak, izugarrizko aldrebeskeriak<br />
esaten zituen hitz egiterakoan,<br />
igual, «lastozko kamioia ze-<br />
torrek!» esaten zuen «kamioka<br />
lasto» esan beharrean. Apuntatu<br />
egiten genituen halako irteerak,<br />
gero, afaltzen, berriz esateko.<br />
Hala, maiz, «gaur barre egiteko<br />
afaria zeukeagu!» esaten genuen,<br />
eta hala pasatzen genuen afari garaia,<br />
elkarren anekdotak kontatzen<br />
eta barrez. Giro ederra bizi<br />
izan dugu guk baserrian, giro sanoa.<br />
Orduan, gaur egun baino gutxiago<br />
behar zen bizitzeko.<br />
G Gaztetan, moja izatea erabaki<br />
zenuen. Orduan heldu zenien serio<br />
ikasketei, ezta?<br />
E Umetan ikasle txarra nintzen,<br />
ez nuen batere gogorik ikasteko.<br />
Esklabetara joaten ginen orduan<br />
ikastera. Gero sortu zitzaidan niri<br />
ikasteko gogoa, moja joateko planarekin<br />
hasi nintzenean. Orduan,<br />
ordea, baserriko lanak eta<br />
etxekoak ere egin behar izaten nituen.<br />
Hala, plantxa egiten nuen<br />
bitartean liburua ondoan nuela<br />
«Giro ederra bizi<br />
izan dugu baserrian,<br />
giro sanoa. Orduan,<br />
gutxiago behar zen<br />
bizitzeko»<br />
«Nik ez nuen behin<br />
ere izan ezkontzeko<br />
gogorik. Eta orduan,<br />
ba moja izatea<br />
erabaki nuen»<br />
izaten nintzen maiz. Denbora ez<br />
zen gelditzen, eta lanak egin behar<br />
ziren!<br />
Batxilergoa behin heldu nintzela<br />
hasi nuen, 20 urtetik gora<br />
bai. Iruñean egin nuen batxilergoa,<br />
jada Burlatako kongregazioan<br />
nengoela moja izateko. Eta<br />
gero ikasi nuen irakasle izateko.<br />
G Aurretik, zer lotura zenuen erlijioarekin?<br />
E Erlijioarekin lotura estua genuen,<br />
lehen hala izaten zen. Arrosarioa<br />
etxe guztietan errezatzen<br />
zen, letania egiteko belauniko jartzen<br />
ginen, eta, gainera, latinez<br />
egiten genuen [latinez hasi da<br />
errezatzen].<br />
Gogoratzen naiz behin, oraindik<br />
ere barre egiten dugu, aita<br />
nola jarri zen errezatzen belauniko<br />
mahaiaren kontra, eta lo hartu<br />
zuen! Gu han ari ginen «Ora Pro<br />
Novis» eta «Ora Pro Novis», eta<br />
berak, lo zegoela, «Hau dek astakeria!»<br />
bota zuen, eta guk atzetik,<br />
«Ora Pro Novis». Arrosarioan ere,<br />
barre egiten genuen familian.<br />
G Orduan, bokazioagatik ez ezik,<br />
emakumeentzako beste aukera bat<br />
zelako erabakitzen zen moja izatea?<br />
E Garai haietan mutilen bila<br />
etortzen ziren fraideak eta apaizak,<br />
haien barnetegietara ikastera<br />
joan zitezen. Mutilek bazuten<br />
ikasten jarraitzeko irteera. Neskek,<br />
aldiz, gutxiago.<br />
Nik ez nuen behin ere izan ezkontzeko<br />
gogorik. Eta orduan, ba<br />
moja izatea erabaki nuen. Nik erlijiozkotasuna<br />
gazte gaztetatik<br />
eduki dut. Niri gustatu egiten zitzaidan<br />
liburu espiritualak irakurtzea.<br />
Eta egunero mezetara<br />
joan behar izaten nuen; deseroso<br />
egoten nintzen egunen batean ez<br />
banintzen joaten.<br />
G Ahizpa ere moja duzu,hura Venezuelan.<br />
E Hura ni baino lehenago egin<br />
zen moja, hura ere Burlatako kongregazioan.<br />
Aurten dira 50 urte<br />
moja sartu zela. Berehala Venezuelara<br />
joan zen, eta han 45 bat<br />
urte eramango ditu. Urte asko<br />
Maracaibon daramatza.<br />
Pobreekin egiten dute lan, eta<br />
Hugo Chavez dagoenetik, pobreak<br />
hobeto daudela diote. Ondorioz,<br />
eurak ere pozik daude. Badiote<br />
Chavez ez dela beharbada<br />
Motzean<br />
1 Loiola: Fundamentua.Bigarren<br />
jaunartzea egin arte,<br />
jesuitek eman ziguten guri<br />
katekesia,eta hor fundamentua<br />
jaso genuen.Xabier Arzalluz<br />
izan genuen katekista.<br />
2 Baserria: Lagunartea. Baserri<br />
giroan, baserrikoak ez<br />
ezik auzotarrak bildu egiten<br />
ginen, txisteak kontatuz eta<br />
horrela. Garo biltzea bukatzen<br />
zenean, adibidez, garoafaria<br />
egiten genuen, eta<br />
gaurko boden antzeko festa<br />
izaten zen. Bizipoza.<br />
3 Euskara: Dena.Barru-barrutik<br />
irteten zait.Umetan,<br />
Esklabatan adibidez,ez ziguten<br />
lagatzen euskaraz hitz<br />
egitea,baina ez dut errepresioaren<br />
oroitzapenik.<br />
erabat ongi ari, baina aurrekoak<br />
ez zirela hobeak.<br />
G Zuk ez zenuen atzerrira moja joateko<br />
bidea hartu. Zergatik?<br />
E Osasunak ez zidan uzten<br />
[bihotzetik operatu zuten 33 urterekin,<br />
eta harrezkero osasun makala<br />
eduki du]. Muga hori eduki<br />
dut. Orain, ordea, behin ere baino<br />
hobeto nago. Lana utzi nuenetik,<br />
edo laneko kezka eta eginbeharrak<br />
utzi nituenetik. Estresak egiten<br />
zidan izugarrizko kaltea, lan<br />
fisikoak baino gehiago. Ikastolan<br />
hainbeste jenderekin eta hainbeste<br />
eginbeharrekin, estresa izaten<br />
nuen. Hala, iristen zen asteburua<br />
eta jota gelditzen nintzen. Eta<br />
batzuetan, bi egunetakoak baino<br />
luzeagoak ziren makalaldiak.<br />
G Bihotzak mugatu dizu zure bokazioa,<br />
umeen irakasle izatea. Nola<br />
moldatu zinen, ordea, Azpeitiko<br />
Ikastolan irakasle izan zinen lehen<br />
urteetan?<br />
E Nire mugen barruan, saiatzen<br />
nintzen ahal nuena egiten; beste<br />
gelakoak mendira joaten baldin<br />
baziren, ba ni eta nire gelakoak<br />
futbol zelairaino joaten ginen, ordokian.<br />
Eta han ni arbitro aritzen<br />
nintzen, nahiz eta futbolari buruz<br />
ezertxo ere ez jakin. Umeek beraiek<br />
esaten zidaten noiz zen falta<br />
eta noiz penalti!<br />
G Hastapenetan, ordea, Madrilen<br />
Igandea •<strong>2011</strong>ko apirilaren 17a
Change language