You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
34<br />
Familja soda,<br />
ÓSIEB<br />
il-Óadd, 12 ta’ Frar, 2012 COLLAGE RELIÌJON<br />
so/jetà b’sa[[itha<br />
Hu fatt li l-familja saret sfida<br />
diffi/li mhux biss g[all-Knisja<br />
imma wkoll g[as-so/jetà<br />
tag[na. {afna jiddependi millg[a]liet<br />
tag[na llum jekk din<br />
l-isfida tintreba[x jew<br />
tintilifx.<br />
Mistoqsija importanti li<br />
hemm b]onn nag[mlu hi jekk<br />
a[niex se nibqg[u n[arsu lejn<br />
il-familja b[ala istituzzjoni<br />
so/jali li g[andha damma ta’<br />
drittijiet u dmirijiet:<br />
istituzzjoni li s-so/jetà<br />
tirrikonoxxilha /-/ittadinanza!<br />
Hu minnu li kulma jmur l-<br />
Ewropa, kemm b[ala entità<br />
politika kif ukoll kulturali,<br />
qed issib diffikultà kif tirrelata<br />
mal-familja. Kien hemm<br />
]mien meta l-Unjoni Ewropea<br />
kienet turi interess ;enwin filfamilja<br />
imma mbag[ad bidlet<br />
ir-rotta! ?ediet g[all-pressjoni<br />
ta’ xi gruppi u bidlet innu//ali<br />
tant li llum l-Ewropa<br />
saret issib diffikultà li tqis ilfamilja<br />
b[ala o;;ett-su;;ett<br />
ta’ interess komuni.<br />
Kieku huma diversi dawk listituzzjonijiet<br />
pubbli/i li<br />
jag[mlu stqarrijiet u<br />
dikjarazzjonijiet uffi/jali fejn<br />
jag[rfu li l-familja hi /ellula<br />
naturali u fundamentali tasso/jetà<br />
u g[andha d-dritt li<br />
tkun im[arsa mis-so/jetà u<br />
mill-Istat (artiklu 16,<br />
Dikjarazzjoni Universali tad-<br />
Drittijiet Umani, Nazzjonijiet<br />
Uniti, 1948). I]da, jekk<br />
nosservaw x’qed ji;ri<br />
madwarna, fa/li ninteb[u li lpolitika<br />
sejra f’direzzjoni<br />
opposta!<br />
Drittijiet jew jeddijiet^<br />
Infatti, il-li;ijiet li qed isiru<br />
aktar jiffavorixxu d-drittijiet<br />
so/jali, /ivili u ekonomi/i talindividwu<br />
milli dawk talfamilja.<br />
Illum jitkellmu dwar iddrittijiet<br />
u r-responsabbiltajiet<br />
tal-individwi fil-familji imma<br />
mhux dwar il-jeddijiet u rresponsabbiltajiet<br />
tal-familja<br />
b[ala tali.<br />
Aktar ma l-li;ijiet<br />
jittraskuraw jew jiskartaw ilkun/ett<br />
ta’ familja b[ala unità<br />
– u g[alhekk jibqg[u muti<br />
dwar “ir-responsabbiltà talfamilja”<br />
– aktar jit[affef ilpro/ess<br />
li jwassal biex jg[ib<br />
minn fostna l-g[arfien tarrwol<br />
so/jali tag[ha.<br />
Kulma jmur il-familja qed<br />
ti;i ‘privatizzata’ u meqjusa<br />
b[ala ‘private matter’ u<br />
g[alhekk ming[ajr<br />
mill-Isqof<br />
Mario Grech<br />
responsabbiltà pubblika!<br />
G[alkemm te]isti stennija<br />
biex il-familja tikkontribwixxi<br />
g[all-;id komuni imma listess<br />
familja mhix meqjusa<br />
b[ala parti minn dan il-;id<br />
komuni.<br />
Da[let il-mentalità li dak li<br />
hu privat g[andu jitmexxa<br />
mill-privat u li l-Istat<br />
m’g[andux jinda[al lanqas<br />
f’dak li g[andu x’jaqsam malfamilja.<br />
B[al fil-ka] ta’ [afna<br />
[wejje; o[ra, id-definizzjoni<br />
ta’ familja saret ukoll fluwida<br />
tant li wasalna biex flok<br />
‘familja’ nibdew nu]aw ilkelma<br />
‘household’: kun/ett li<br />
jinkludi diversi forom ta’<br />
koabitazzjoni.<br />
Infatti, fi Franza<br />
m’g[adhomx jitkellmu dwar<br />
familja fis-singular imma filplural.<br />
Fl-Ingilterra jippreferu<br />
jitkellmu dwar ‘families of<br />
choice’ !<br />
?ertament i[asseb il-fatt li<br />
l-politika familjari m[addma<br />
fi ]minijietna tiffavorixxi dak<br />
li jissejja[ ‘plurali]mu<br />
familjari’ li hu etikament<br />
newtrali jew indifferenti.<br />
F’dan il-kuntest, dak li<br />
g[andu x’jaqsam mal-familja<br />
sar meqjus b[ala kwistjoni ta’<br />
gosti, preferenzi u g[a]liet tal-<br />
‘individwu’ u mhux talkomunità<br />
l-;dida li tifforma lfamilja<br />
sew jekk huma ra;el u<br />
mara biss kif ukoll jekk huma<br />
l-missier, l-omm u l-ulied.<br />
G[alhekk wie[ed<br />
m’g[andux jistg[a;eb li frott<br />
din l-attitudni individwalista<br />
fil-konfront tal-familja,<br />
attitudni protetta anki<br />
b’legislazzjonijiet, din,<br />
minflok toffri damma ta’<br />
relazzjonijiet sodi u ]guri,<br />
saret dg[ajfa u fra;li.<br />
Jekk dik li suppost hi lbenniena<br />
tal-[ajja u l-ewwel<br />
skola tal-bniedem qed titlef<br />
in-natura tag[ha, ma<br />
nistg[a;bux li l-;enerazzjoni<br />
li tiela’ hi f’riskju.<br />
Jekk il-futur ta’ wliedna<br />
jiddependi mill-familja, anki<br />
l-futur tas-so/jetà tag[na hu<br />
marbut mad-destin tal-familja.<br />
Id-direzzjoni li qabdet isso/jetà<br />
f’dak li g[andu<br />
x’jaqsam mal-familja ma<br />
jawgurax li l-familja se tibqa’<br />
ri]orsa ewlenija, anzi hu /ar li<br />
attwalment is-so/jetà qed tqis<br />
b[ala ri]orsa l-individwi u ssuq!<br />
Biex tiffavorixxi l-individwi<br />
u s-suq, is-so/jetà qed<br />
tikkonsma l-familji!<br />
G[alhekk, jekk irridu<br />
so/jetà b’sa[[itha, hu ur;enti<br />
li bis-serjetà nirrestitwixxu<br />
lill-familja d-dritt ta’ ‘su;;ett’<br />
bid-drittijiet u r-responsabbilitajiet<br />
proprji tag[ha.<br />
Il-vu/i tad-drittijiet<br />
tal-familja<br />
Kif qal il-Papa Benedittu<br />
XVI f’diskors li g[amel dan la[[ar<br />
lill-Assemblea tal-<br />
Forum tal-Asso/jazzjonijiet<br />
Familjari, il-familji je[tie; li<br />
jikbru fl-g[arfien li huma<br />
‘protagonisti’ fil-politika talfamilja.<br />
Huma g[andhom<br />
jassumu r-responsabbiltà li<br />
jibdlu s-so/jetà billi jkunu lvu/i<br />
tad-drittijiet inaljenabbli<br />
tal-familja.<br />
Hu ta’ kura;; li fid-Djo/esi<br />
G[awdxija g[andna g[add<br />
;mielu ta’ koppji ]g[a]ag[<br />
mi]]zew;in li huma impenjati<br />
fil-formazzjoni tal-koppji<br />
g[arajjes u ta’ dawk li<br />
]]ew;u f’dawn l-a[[ar [ames<br />
snin.<br />
A[na rridu nkomplu<br />
ninvestu biex dawk li huma<br />
responsabli mill-formazzjoni<br />
g[all-[ajja ta]-]wie; u talfamilja<br />
jkollhom [a]na ta’<br />
valuri u virtujiet umani biex<br />
ikunu jistg[u jg[inu kemm lil<br />
dawk li qed jit[ejjew g[a]-<br />
]wie; kif ukoll lill-mi]]ew;in<br />
ikomplu jimmaturaw<br />
umanament. Il-messa;;<br />
Kristjan ma jnaqqas xejn minn<br />
dak li hu uman, anzi jag[mlu<br />
aktar perfett.<br />
G[aldaqstant, m’g[andniex<br />
nibqg[u lura milli nipproponu<br />
l-vi]joni tal-Knisja dwar ilfamilja,<br />
anki jekk din il-vi]joni<br />
mhux bilfors tkun a//ettata<br />
mill-kultura tal-lum.<br />
Dan il-kontribut jg[in biex<br />
il-familja tikseb i/-/ittadinanza<br />
tag[ha fis-so/jeta!<br />
Il-fidi hi l-g[asfur li j[oss id-dawl meta jkun g[adu ma seba[x.<br />
– R. Tagore<br />
Is-6 {add Matul is-Sena<br />
L-indafa mill-;diem<br />
Levitiku 13, 1-2, 45-46< Salm 31> 1-2.5.7.11< 1<br />
Korintin 10.31-11,1< Mark 1, 40-45<br />
Il-{sieb<br />
Min jista’ jg[id li ma g[andux ;diem? Min jista’ jg[id li hu<br />
nadif? Min jista’ jg[id li ma g[andux b]onn il-fejqan millferiti<br />
li n;arrbu kuljum? :esù jfejjaq, :esù jnaddaf ming[ajr<br />
kundizzjoni g[aliex irid i[obbna. Messa;; sempli/i. Offerta<br />
kbira. Imma g[aliex nibqg[u ma nifhmux li :esù jrid li lbniedem<br />
ifiq u jqum fuq saqajh?<br />
Il-Mulej ni]el fl-umanità biex jerfa’ fuqu l-mard tal-istess<br />
umanità, imma kemm qed tkun rikonoxxenti ta’ dan, l-istess<br />
umanità? Kemm qed ng[idu GRAZZI bil-qalb lill-Mulej?<br />
Kemm tassew qed nag[rfu li ming[ajr il-Mulej se nibqg[u<br />
m;iddmin?<br />
Il-Kelma<br />
Fl-Ewwel Qari mill-Ktieb tal-Levitiku tissemma millewwel<br />
il-marda tal-;diem li billi dak i]-]mien ma kienx<br />
hemm fejqan g[aliha, kienet meqjusa b[ala sinjal tad-dnub.<br />
Skont il-li;i ta’ Mosè l-im;iddem kien ikollu jg[ix wa[du<br />
maqtug[ mis-so/jetà.<br />
Salm 31 li ntennu fis-Salm Responsorjali hu karba lill-<br />
Mulej biex i[enn g[alina u ja[frilna dnubietna. Fit-tieni qari,<br />
me[ud mill-Ewwel Ittra ta’ San Pawl lill-Korintin, hemm<br />
e]ortazzjoni g[alina lkoll biex nixbhu lil Kristu f’kollox. Hu<br />
l-impenn tal-[ajja tag[na li g[alih illum je]ortana San Pawl.<br />
Fil-Van;elu g[andna l-fejqan tal-im;iddem u kif dan beda<br />
jxandar lill-Mulej ma’ kul[add.<br />
Il-{ajja<br />
1. Qatt f’[ajtek a//ettajt ir-realtà li inti midneb?<br />
2. Kemm qatt tlabt b’sin/erità lill-Muleji inaddfek?<br />
3. Qatt g[araft il-;diem tieg[ek fejn hu?<br />
4. Kemm tassew qed tirringrazzja lill-Mulej g[all-fejqan u<br />
kemm tassew qed t[abbru mal-o[rajn?<br />
Id-Djalogu<br />
Mulej, grazzi tal-fejqan li tag[tini fil-Qrar, grazzi u g[inni<br />
nkompli nitnaddaf minn []uniti.<br />
Fr Charles Fenech, OP
![Sandro Chetcuti akku]at b'attentat ta' qtil - MaltaRightNow.com](https://img.yumpu.com/50098970/1/174x260/sandro-chetcuti-akkuat-battentat-ta-qtil-maltarightnowcom.jpg?quality=85)
![Malta tibqa' ]]omm mal-po]izzjoni li ddikjarat fis-summit](https://img.yumpu.com/44301444/1/174x260/malta-tibqa-omm-mal-poizzjoni-li-ddikjarat-fis-summit.jpg?quality=85)
Change language