Madeira-wijnen - Het Wijninstituut

1
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
Madeira wijnen
Paper voor de cursus Werken met wijn 2011-2012
Roland van der Veldt
Juni 2012

2
Inhoudsopgave
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
1 Inleiding ............................................................................................................................................ 3
2 De Stelling ........................................................................................................................................ 3
3 Het eiland Madeira ........................................................................................................................... 3
4 Wat is Madeira wijn.. ........................................................................................................................ 3
4.1 De met alcohol versterkte wijn ............................................................................................... 3
4.2 De geur, kleur en smaak van Madeira ................................................................................... 4
5 De wijn geschiedenis van Madeira ................................................................................................... 5
6 Het wijnlandschap van Madeira ....................................................................................................... 7
7 Gebruikte druivenrassen op Madeira ............................................................................................... 8
7.1 De traditionele druivenrassen ................................................................................................ 8
7.2 De aanbevolen druivenrassen ............................................................................................... 9
7.3 De ziekten ............................................................................................................................ 10
8 Het wijnproces van de Madeira ...................................................................................................... 10
8.1 Het vinificatie proces ............................................................................................................ 10
8.2 Het Versterken ..................................................................................................................... 12
8.3 Het klaren ............................................................................................................................ 13
8.4 De Maderisatie (Oxidatie-Rijping) ........................................................................................ 13
8.5 Het blenden en eindversterking ........................................................................................... 15
8.6 Het bottelen.......................................................................................................................... 16
8.7 Het opslaan .......................................................................................................................... 16
9 De Wijnfirma‟s ................................................................................................................................ 17
10 De export markt van Madeira ................................................................................................... 17
11 Wijn en Spijs ............................................................................................................................. 18
12 Conclusie .................................................................................................................................. 19
13 Bronnen .................................................................................................................................... 22

3
1 Inleiding
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
In opdracht voor de cursus „Werken met Wijn‟ van het Wijninstituut heb ik voor het schrijven van dit
paper gekozen voor de Madeira wijnen. Mijn interesse voor de Madeira wijnen begon in 1994 tijdens
een zonovergoten vakantie op dit schitterende eiland. De reden om juist daar vakantie te vieren was in
eerste instantie niet vanwege de mooie wijnen maar om de rijke natuur, de geschiedenis en het
aangename klimaat. Maar op zoek naar een goed visrestaurant aan de rand van Funchal werd onze
aandacht getrokken door een wenkende man die staand achter een klein tafeltje Madeira stond uit te
delen. Dit aperitiefje bleek een lokkertje te zijn om in zijn restaurant te komen eten. Nieuwsgierig
geworden zijn we inderdaad naar binnen gegaan. Het visrestaurant met enigszins een toepasselijke
naam „Summertime‟ bleek een goede keuze te zijn, een restaurant waar men op voortreffelijke wijze de
traditionele wijn- en spijscombinatie van Madeira kon bereidden. We zijn dan ook regelmatig naar dit
fantastische restaurant teruggekeerd. Een heel scala aan Madeira wijnen kwamen deze twee weken
voorbij. De liefde voor wijn en in het bijzonder voor de Madeira wijnen was geboren.
2 De Stelling
De Madeira wijnen zijn wereldwijd beroemd, hebben een rijke historie, hebben veel potentieel in smaak
en kwaliteit en toch kom je deze mooie wijnen naar mijn mening veel te weinig tegen in de gangbare
wijnwinkels, bij importeurs en op proeverijen.
Ook op de wijnopleidingen wordt meer aandacht besteed aan de Sherry en Port wijnen dan aan
Madeira wijnen. In dit artikel probeer ik een antwoord te vinden waarom de populariteit van de Madeira
wijnen de laatste decennia zo afneemt en zo ja, wat kan daar de oorzaak van zijn?
Mijn stelling luidt daarom:
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever iets anders?”
3 Het eiland Madeira
Het eiland Madeira gelegen in de Atlantische oceaan op
ongeveer 650 km van de Marokkaanse kust tussen de
Canarische eilanden en de Azoren. Het ligt een kleine 970 km
van het Portugese vaste land.
De hoofdstad is Funchal dat ten zuiden van het eiland ligt. De
totale oppervlakte van Madeira is ongeveer 740 km2, het is niet
langer dan 57 km lang en 23 km breed. Men kan het vergelijken
met de Nederlandse provincie Utrecht.
Madeira is sinds 1976 een autonome regio binnen de Portugese
republiek. Volgens de laatste telling van 2010 heeft het eiland
268.000 Madeirezen.
Madeira is van vulkanische oorsprong, het is onderdeel van een machtige bergketen die vele duizenden
meters boven de zeespiegel oprijst. Alleen de toppen van deze bergketen die boven water uitsteken zijn
waarneembaar. Zij vormen de Madeira archipel ontstaan door een vulkanische uitbarsting miljoenen
jaren geleden. Madeira is hierdoor rijk aan mineralen en de ondergrond zeer vruchtbaar.
Het eiland Madeira heeft een zacht en vochtig klimaat met gemiddelde temperaturen in de winter van
rond de 18 graden door het relatief warme zeewater en in de zomer blijft de temperatuur meestal rond
de 24 graden steken. De koelte wordt veroorzaakt door de passaatwinden.
4 Wat is Madeira wijn..
4.1 De met alcohol versterkte wijn
De DOC
De DOC Madeira is de beschermde herkomstbenaming voor de met wijnalcohol versterkte wijnen van
het eiland Madeira. Men spreekt daarom van een versterkte wijn. Deze wijnen geoxideerd en zijn zeer

4
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
lang houdbaar, ook na opening en mogen alleen gemaakt zijn van de voorgeschreven druiven die op
het eiland Madeira zijn geoogst.
De rode en rosé wijnen mogen alleen bestaan uit de druivenrassen
1. Bastardo 4. Tinta da Madeira
2. Malvasia Roxa (Rosé) 5. Verdelho Tinto
3. Tinta Negra (Niet de Tinta Negra Mole, deze
druif wordt verbouwd in de Algarve Portugal)
De witte wijnen mogen alleen bestaan uit de druivenrassen
1. Malvasia Candida (Malmsey) 4. Verdelho
2. Bual (Boal) 5. Cerceal (Sercial)
3. Terrantez
Bron “The Wines of Madeira” Tabel 4.1
De bovenstaande witte druivenrassen staan voor de betere Madeira‟s,
ze staan gerangschikt van zoet naar droog.
Het AOC decreet
Het alcohol percentage moet minimaal 9% zijn
De wijnen moeten minimaal drie jaar worden opgeslagen
De DOC Madeira kan rood of wit zijn
4.2 De geur, kleur en smaak van Madeira
De uitgesproken smaak van de Madeira wijnen komt niet van zijn primaire fruit aroma‟s maar van zijn
secondaire en vooral tertiaire aroma‟s. De manier van fermenteren en het verouderingsproces, door
verhitting en oxidatie, geven een smaak die je niet bij de “gewone” wijn tegenkomt.
De wijnfirma‟s op het eiland passen elk hun eigen wijnstijlen toe wat resulteert in een bonte verzameling
Madeira‟s voor elk type consument.
Kleur
De kleur van een Madeira is afhankelijk van de gebruikte druif, het vinificatieproces, het ouderen en de
hoeveelheid restsuikers. Elk van deze wijnstijlen heeft zijn eigen kleur, hieronder gerangschikt van
droog naar zoet:
Kleur
Bleek Goud Goud Amber Getaand Walnoot Mahonie
Aroma’s
Door het unieke wijnproces dat bij tot stand komen van de Madeira wijnen wordt gehanteerd, krijg je ook
andere aroma‟s. Het verhitten, de oxidatie en het ouderen van de wijn geeft deze unieke aroma‟s. Door
het verhitten van de suikers krijgt men het aroma en de smaak van karamel.
Een paar voorbeelden van aroma‟s die bij de Madeira wijnen veel voorkomen:
Aroma‟s
Gras Vanille Toffee Chocolade Walnoten Curry
Thee Karamel Honing Boter Pepers Gist
Eucalyptus Rokerig
Zuurgraad
Het belangrijkste onderdeel van Madeira wijnen is de zuurgraad. Bij jonge Madeira‟s zoals de Sercial is
de zuurgraad vrij scherp waardoor deze haast niet te drinken is. Naar mate de wijn ouder wordt zal deze
meer in balans zijn.
Hieronder de zuurgraadniveaus van hoog naar laag:
Zuurgraad
Scherp Hoog Stevig Kwiek Matig Fris

5
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
5 De wijn geschiedenis van Madeira
Madeira werd in de oudheid ook wel het eiland der gezegenden genoemd, een toepasselijke naam voor
een eiland waar bij toeval de meest bekende wijn ter wereld werd geboren:
de Madeira!
In 1419 eiste ontdekker Zarco Madeira op voor de Portugese kroon.
Rond 1420 gaf Hendrik de Zeevaarder het bevel om de Candia Malvasia
wijnstokken rechtstreeks uit Kreta op te halen en aan te planten op Madeira.
Candia (tegenwoordig Heraklion) was een versterkte stad waar al wijnbouw
plaatsvond.
Vanaf 1461 maakte de kolonisten het land geschikt voor de landbouw door
terrassen en irrigatiekanalen aan te leggen, die Levada‟s worden genoemd.
Vanwege de gunstige ligging op de trans-
Atlantische scheepvaart routes naar onder
andere Amerika en Brazilië, en de florerende
handel met de Engelsen groeide Madeira in die
tijd uit tot een van de belangrijkste doorvoer
havens voor vele Europese handelaren.
Volgens onbevestigde bronnen exporteerde Madeira al in 1546 wijn naar
Engeland. De eerste wijnen op Madeira leken op de wijnen die al op de
Canarische eilanden werden geproduceerd. Deze wijn stond bekend als
Vidonia een droge wijn met een hoog zuur gehalte. De Vidonia is een
andere naam voor de Verdelho, de druif van Madeira. De Vidonia wijnen
waren rond deze tijd populair in Frankrijk maar vooral in Engeland als de
Canarsiche sack. De Candia of Malvasia Candida werd in Engeland al gauw de Malmsey genoemd en
populair vanwege zijn zoete aroma‟s. De Engelsen dronken deze zeer gewaardeerde wijnen naast de
sherry.
Vele Engelse handelaren vestigden zich op het eiland en verworven belangrijke posities in de handel.
Vanaf de tweede helft van de 17 e eeuw werd de wijn het
belangrijkste export product van het eiland.
De wijnen werden vooral in Amerika ontzettend populair. De vraag
in die tijd was groot en volgeladen schepen met Madeira wijn in
zogeheten houten vaten vonden hun weg naar de door de Engelse
gedomineerde havens in de koloniën om geconsumeerd te worden.
Een klein nadeel was dat de wijn steeds duurder werd vanwege het
uitblijven van de concurrentie. Amerika besloot daarom nog meer
Madeira wijnen te importeren om zo de prijs laag te houden. In die
tijd dronk heel Amerika zowat Madeira.
Door de „wereldhandel‟ van de Madeira wijnen vetrokken er elke dag schepen
vanuit de haven van Funchal volgeladen met vaten wijn voor hun trip naar de
verste uithoeken van de wereld, zoals India, China, Amerika en Japan. Voor de
Madeira wijnen werden vooral de handelsroute naar de “Indies” enorm beroemd,
de wijnen werden daardoor ook wel de “Vinho da Roda” genoemd.
De reizen die gemiddeld ongeveer ½ jaar duurden waren zwaar en vol gevaar
door stormen, hitte, kou en ziektes. De houten vaten wijn en later grote mand- of
korfflessen werden bij elke reis menig keer „zeeziek‟ door de sterk wisselende
temperaturen, vies brak ruimwater, klotsen en ander ongemakken, zuurstof had
vrij spel zodat de wijn snel oxideerde. Door de vaak hoge temperaturen die
ontstonden in de vaten bij het passeren van de evenaar kreeg de wijn een soort
sauna badje wat men in het Portugees „estufa‟ noemt. Bij aankomst kwam men tot
ieders verbazing er achter dat de wijn beter smaakte dan bij het vertrek, de wijn
werd alleen maar zachter en soepeler.
Hierdoor kwam men snel tot de conclusie dat als de wijn de oceaan of evenaar oversteekt dan wordt de
wijn beter, dus wanneer men twee keer deze reis maakt dan wordt hij nog beter. De wijn werd nu ook
als ballast meegenomen bij eventuele terugtocht of als de wijn niet verkocht weer gewoon mee terug
genomen om zo een betere wijn te krijgen wat uiteindelijk meer opleverde.

6
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
Aan het eind van de 18 e eeuw was het commercieel niet meer
aantrekkelijk om de Madeira‟s van hot naar her te laten reizen
en men bedacht een simpeler manier door het op het eiland na
te bootsen.
In eerste instantie bewaarde men de beste wijnen onder blote
hemel of op de zolder van hun lodges.
De wijn oxideerde of zoals de Fransen het zeggen
Maderiseerde en werd bruin van kleur door de hoge
temperaturen en de smaak verbeterde.
In 1794 verscheen de eerste estufa, een lodge met een grote
kachel waarmee water werd verhit wat zorgde voor de
tropische hitte. De wijnen bleven daar dan maanden in.
Madeira werd tijdens Napoleon door de Engelsen bezet. De Fransen blokkeerde de zeeroute om vooral
de Engelse handel te frustreren. Deze blokkade leidde tot grote problemen voor de wijnvoorraden op
Madeira. Deze wijnvoorraden werden alsmaar groter. De handelaren op Madeira waren bang dat de
wijn spoedig verloren zou gaan totdat een van de handelaren een experiment uitvoerde op een van de
vaten door alcohol toe te voegen aan de wijn. Deze methode het versterken van de wijn bleek succesvol
te zijn. Door het uitproberen van verschillende variaties werd de kwaliteit de Madeira alleen maar beter.
De versterkte Madeira wijn werd een succes.
Madeira maakte in de tweede helft van de 19 e eeuw een van zijn moeilijkste periode door, het werd door
twee grote rampen getroffen met desastreuze gevolgen.
De eerste grote ramp in 1852 kreeg men de meeldauw epidemie over zich heen die 90% van de
wijngaarden vernietigden waardoor vele Engelse wijnhandelaren en Madeirezen het eiland verlieten.
Van de 70 Engelse wijnhuizen rond 1850 waren er 5 jaar later er niet meer dan 15 over. Een harde kern
van wijnhandelaren bleven er in geloven. Gedwongen door de omstandigheden werd de wijn
opgeslagen en later met de jonge wijn geblend om enige verkoop en kwaliteit te waarborgen.
In 1873 voltrok zich een tweede grote ramp die niet alleen Madeira trof maar ook heel Europa. De
druifluis phylloxera vastatrix sloeg toe en vernietigde vrijwel alle wijnstokken.
Door de Blandy and Leacock families werden resistente Amerikaanse onderstammen naar Madeira
gehaald en geënt op de Europese wijnstokken zodat de Madeira wijn het zou overleven.
De bloei van de wijn industrie op Madeira had na deze twee rampen een flinke knauw gekregen en is
deze eigenlijk nooit meer te boven gekomen.
Rond de eeuwwisseling leefde de Madeira wijnindustrie even op maar dat was maar voor korte duur
doordat in 1914 de eerste wereldoorlog begon en vele havens werden gesloten.
Na de tweede wereldoorlog leefden de Madeira wijnen weer op, de wijnen waren weer van topkwaliteit.
De export nam toe en vooral in Amerika was de wijn zeer populair. Door deze enorme populariteit
probeerde een aantal wijnboeren in Californie de Madeira wijnen na te maken en verkocht deze dan ook
onder de naam Madeira totdat de Madeira naamsbescherming kreeg en alleen Madeira mocht heten als
het ook daar vandaan kwam.
Voor 1979 was Junta Nacional do Vinho (Nationale wijnraad) het orgaan dat verantwoordelijk was voor
de controle en het promoten van de Madeira wijnen. De opvolger hiervan was het Madeira Wine
Institute. Toen Madeira in 1986 binnen de Portugese republiek een autonome regio werd is besloten om
samen te gaan met de Madeira Tapestry Embroidery and handicraft Institute wat in 2006 bekrachtigd
werd en de naam kreeg Instituto do Vinho, do Bordardo e do Artesanato da Madeira of in het kort
IVBAM.
Het instituut bestaat uit vier afdelingen namelijk:
- Vitiviniculture
- Wijnsector, controle en regulering
- Kwaliteitsbeheer
- Handwerk en ambachtszaken
Deze vier afdelingen zijn verantwoordelijk voor het promoten, beheer en coördinatie van wijn, ambacht,
borduursels en andere traditionele Madeira producten.

7
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
6 Het wijnlandschap van Madeira
Het eiland Madeira is een vulkanisch eiland dat steil uit zee op reist. Het landschap bestaat eigenlijk uit
twee bergenketens de Pico Ruivo in het oosten en in het westelijke deel de Pico Gordo en het plateau
van Paul da Serra met een mooie scheidingslijn van Sao Vicente in het noorden naar Ribeira Brava in
het zuiden.
Op Madeira is weinig vlak land te vinden,
daarom is men al in de 15 e eeuw
begonnen met de aanleg van terrassen en
kleine irrigatiekanalen de zogenaamde
Levadas die het water uit de bergen naar
de gewassen brengen, deze hebben zich
in de loop van de eeuwen verder
ontwikkeld en uitgebreid naar vele
honderden kilometers. Hierdoor kent
Madeira zeer veel kleine percelen met
wijnbouw. Door deze kleinschaligheid en
door verschillende hoogten, tot circa
800m, is de mechanisatie van de
wijnbouw nauwelijks mogelijk.
Het Terroir
Zoals al aangegeven is het eiland van vulkanische oorsprong, de kleiachtige bodem bestaat
voornamelijk uit verweerde turfsteen, mineralen en als ondergrond basalt met daartussen een humus
laag.
Madeira heeft op dit moment ongeveer 1850 ha land
geschikt voor wijnbouw, waarvan 494 ha voor de
versterkte wijnen, Porto Santo circa 80 ha.
81% van wijnen wordt verbouwd rond Camara de
Lobes in het zuiden en Sao Vicente en Santana in het
noorden. In 2010 werd 85% van de totale productie
gebuikt voor de versterkte Madeira wijnen.
Er zijn ongeveer 1600 geregistreerde wijnboeren die gemiddeld 0,3 ha grond bezitten soms nog
verdeeld over meerdere wijngaarden. De maximale opbrengst mag niet groter zijn dan 80 hl/ha.
De wijnstokken worden voornamelijk boven
hoofdhoogte verbouwd in pergola‟s zodat er onder
genoeg ruimte overblijft om andere gewassen te
verbouwen. De wijnbouw op Madeira is
arbeidsintensief en complex. Het klimaat is over het
hele jaar gelijkmatig waardoor de wijnstok begeleid
moet worden naar het juiste moment van bloei. Door
de hoge vochtigheid is de kans op ziektes elk dag
aanwezig. De percelen zijn klein dus van de opbrengst
van druiven eens per jaar kan men niet leven. Vele
boeren verbouwen daarom naast hun wijnstokken
meerdere producten zoals bananen, suiker, bloemen of vruchten. Deze producten leveren tegenwoordig
meer op dan de druif per kilo zodat sommige boeren steeds minder druivenrassen op hun land
verbouwen.
Geen van de boeren heeft een eigen wijnproductie en leveren hun oogst af bij de wijnproducenten die
vervolgens het wijnproces verder afwerken.
Alleen de wijnfirma Henriques & Henriques heeft buiten een eigen wijnproductie zelf ook wijngaarden.
Door de groeiende bevolking wordt het aantal wijngaarden per jaar steeds kleiner.

8
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
7 Gebruikte druivenrassen op Madeira
Op Madeira worden een groot aantal inlandse en buitenlandse druivenrassen gebruikt om droge en
versterkte wijnen van te maken. Op Madeira maakt men onderscheid, volgens Europese richtlijnen van
1992 met betrekking tot de classificatie van druivenrassen, tussen de „Recommended‟ (aanbevolen)
druivenrassen, deze behoren tot de traditionele of edele rassen en de „Authorized‟ (toegestane)
druivenrassen. Deze vijf traditionele druivenrassen zijn verantwoordelijk voor de productie van de
versterkte wijnen en worden in dit hoofdstuk nader toegelicht. Door de Engelse invloed worden de
traditionele druivenrassen vrijwel altijd bij hun Engelse naam genoemd.
De traditionele druivenrassen van Madeira behorend tot de familie Vitis Vinifera
Druivenras Kleur Synoniem
Bastardo Rood Trousseau
Bual Wit Boal, Bagoual
Folgasao Wit Terrantez, Torrontel
Malvasia Candida Wit Malmsey, Malvasia da Ribeira, Malvasia de Cheiro
Malvasia Candida Roxa Rosé
Moscatel Wit Moscatel Graudo
Tinta Negra Rood Tintiha, Negramoll
Cerceal Wit Sercial, Esgana Cao, Esganinho, Esganiso
Tinta Rood
Verdelho Wit Verdelho Branco
Verdelho Tinto Rood
Bron “The Wines of Madeira” Tabel 7.1
*Schuingedrukt = De belangrijkste traditionele druivenrassen
7.1 De traditionele druivenrassen
De Malvasia Candida
Herkomst: Griekenland (Candia,Kreta)
Kleur druif: Gouden kleur wanneer rijp
Kenmerken:
- Nootachtig en vaak aroma´s van gedroogd fruit met sinaasappelschil
- Een natuurlijk hoge zuurgraad wat in balans is met de zoetheid
- Honing, rozijnen, karamel, vanille
- Exceptionele/zoete aroma‟s
- Elegant van smaak
Wetenswaardigheden:
- Er wordt aangenomen dat dit de eerste aangeplante druif is op Madeira
- Deze originele druif was haast uitgestorven totdat men in 1940 met de herbeplanting begon rond
Estreito de Camara de Lobos. Aanleiding was het hergebruiken van de grond in 1930 voor het
verbouwen van suiker in Faja dos Padres waar de laatste originele Malvasia Candida stonden. Vintages
Madeira‟s uit deze plaats brengen abnormaal hoge bedragen op bij veilingen
- De druif is bijzonder geschikt voor het maken van zoetere versterkte wijn
- De wijn van deze druif is onbeperkt houdbaar
- Het is de belangrijkste druif van Madeira
- De druif is bijzonder vatbaar voor meeldauw
- De druif wordt ook als eetdruiven gebruikt vanwege zijn zoete aroma‟s
- Deze druif wordt niet geblend met andere druivenrassen
De Bual
Herkomst: Waarschijnlijk van het Portugese vaste land andere onbevestigde
bronnen geven aan dat het Bourgondië moet zijn.
Kleur druif: Gouden kleur wanneer rijp
Kenmerken:
- Gedroogd fruit, pruimen
- Chocolade, toffee, vanille, nootachtig, rozijnachtig fruit, karamel bij oudere jaren
- Medium zuurgraad
- Vol en rijk van smaak
- Heeft een frisse afdronk.
Wetenswaardigheden:

9
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
- Hoewel niet gedocumenteerd wordt aangenomen dat vanaf de 16 e eeuw de aanplanting van Bual op
het eiland is begonnen
- De druif kan ook als tafeldruif worden gegeten
- De beste Buals komen voor in het zuiden rond Camara de Lobos
- De druif is bijzonder vatbaar voor meeldauw
- Het is een goed te drinken Madeira voor de beginner
- Op vele wijngaarden verdringt het de Malvasia druif
De Verdelho
Herkomst: Onbekend, komt waarschijnlijk van het Portugese vaste land rond de
15 e Eeuw
Kleur druif: Groenig, geel
Kenmerken:
- Gedroogd fruit, en lichte noten en honingsmaak
- Een goede zuurgraad
- Smaakt soms naar koffie of chocola
- Aromatisch, iets van metaalachtig
- Iets rokerig
Wetenswaardigheden:
- Het druivenras is bijzonder zeldzaam tegenwoordig op het eiland
- De druif kan ook als tafeldruif worden gegeten
- Een van de betere Madeira‟s wordt van deze druif gemaakt
- Een moeilijk te verbouwen druif
- Deze druif is het belangrijkste ingrediënt voor het type Madeira wijn “Rainwater” en is vooral populair in
de VS en wordt vaak gedronken als aperitief
- De druif was tot aan de 20 e eeuw rijkelijk vertegenwoordigd op Madeira. Doordat veel wijngaarden
voor andere doeleinden gebruikt werden stierf het druivenras bijna uit. Rond 1980 is er een intensief
herbeplantingsprogramma gestart om de druif te behouden. Elk jaar wordt de kwaliteit beter.
- De druif wordt ook gebruikt voor de tafelwijn Altantis White
De Cerceal
Herkomst: Onbekend, waarschijnlijk ingevoerd in de 16 e eeuw
Kleur druif: Groenig, geel
Kenmerken:
- Een zeer aromatische druif met vele smaaknuances waarvan het florale
karakter de boventoon voert.
- De druif heeft een scherpe zuurgraad
- Mineraalachtig, nootachtig
- Pittige smaak
- De druif geeft wat citrus
Wetenswaardigheden:
- De Cerceal wordt voornamelijk op grotere hoogten aangeplant (ca 800m)
- De druif wordt ook gebruikt voor het maken van droge witte wijnen
- De druif rijpt laat en wordt pas geoogst in oktober
- Het is een druif die in hoog aanzien staat vanwege zijn aromatisch karakter
- Door de hoge zuurgraad is de druif in zijn jonge jaren haast niet te drinken, voor een perfecte kwaliteit,
wanneer zoet en zuur in balans zijn, zou de druif minimaal 20 jaar moeten rijpen.
7.2 De aanbevolen druivenrassen
De Tinta Negra
Herkomst: Komt van het Portugese vaste land rond de Algarve. Na de
phylloxera eind 19 e eeuw pas aangeplant op Madeira.
Kleur druif: Rood
Kenmerken:
- Bessen
- Bruine suiker bouquet
- Iets van appel, walnoot
Wetenswaardigheden:

10
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
- De druif is goed bestand tegen ziekten
- De druif wordt het meest verbouwd op Madeira voor het maken van jonge Madeira‟s en gebruikt in de
voedselindustrie
- De druif kan ook als tafeldruif worden gegeten
7.3 De ziekten
Het aangename maar vochtige klimaat op Madeira is voor de mens misschien wel een prettig omgeving
maar zorgt in de wijnbouw elk jaar voor een paar flinke kopzorgen.
De wijnboer dient regelmatig te controleren of de wijnstokken in orde zijn en of de druiven voldoende
rijpen om te voorkomen dat er een ziekte of andere ongemakken zich voordoen tijdens het groei
seizoen. Helaas is Madeira gezien de klimatologische omstandigheden geen land voor succesvolle
wijnbouw. Elk jaar moet alles uit de kast gehaald worden om de veelvoorkomende ziekten zoals
meeldauw en botrytis het hoofd te kunnen bieden. Een aantal van de meest voorkomende ziekten
worden hieronder nader uitgelegd.
Valse Meeldauw (Plasmopara Viticola)
Deze vorm van meeldauw is naaste de bekende meeldauw een
groot probleem op Madeira vanwege de warm en vochtige
zomers. Het is een schimmel die jonge planten, die in een
vochtige omgeving staan, snel aantasten. De meeldauw is
meestal het eerst waarneembaar op de bovenzijde van het blad
door verkleurde vlekken meestal geel. Op de onderzijde van het
blad is pluizige schimmelgroei te zien die wit of roodachtig van
kleur is. De bladeren kunnen dan snel afsterven en de
schimmelgroei kan zich uitbreiden. Bij gebrek aan bladeren heeft
dat direct effect op de fotosynthese waardoor de groei van de
druif niet goed kan plaatsvinden. De schimmel kan worden
bestreden met kopersulfaat met kalk (Bouillie Bordelaise) of met
andere schimmelwerende middelen. Meestal gebruikt men een combinatie van bestrijdingsmiddelen
tijdens een van de behandelingen.
Eutypiose Meeldauw (Oidium Tuckerii)
Deze vorm van meeldauw is op het eiland ook wel bekend als Mangra.
Ook deze schimmel tast de bladeren van de druivenstok aan. De schimmel is herkenbaar aan een laag
wit poeder, het wordt daarom ook wel witziekte genoemd.
Deze schimmel kan worden bestreden met kopersulfaat met kalk (Bouillie Bordelaise) of met andere
schimmelwerende middelen. Meestal gebruikt men een combinatie van bestrijdingsmiddelen tijdens de
behandelingen.
Grijze rotting (Botrytis Cinerea)
Ook botrytis gedijt goed in vochtige warme lucht. Het type waar we het hierover hebben is de grijze
rotting. Dit is een veelvoorkomende schimmel. De schimmel tast de druiven aan in hun groei en
ontwikkelt zich aan de buitenkant van de druif in de vorm van een soort grijze aanslag. Vooral als de
druiven beschadigd zijn door regen kan de schimmel zich razend snel verspreiden. De schimmel is zeer
lastig te bestrijden.
Escoriose (Phomopsis Viticola)
Deze schimmel ontwikkelt zich ook in een warme, vochtige en vooral natte omgeving.
Het beschadigd de steeltjes van de druif waardoor de druif niet goed kan groeien/rijpen.
De schimmel wordt bestreden met schimmelwerende sprays.
8 Het wijnproces van de Madeira
8.1 Het vinificatie proces
In het onderstaande schema wordt in het kort het vinificatie proces weergegeven van de oogst tot het
versterken van de Madeira.

11
Stelen terug naar de
boeren als mest
Persen (Wit)
Most
Fermentatie
basiswijn
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
Schillen
(Mest)
Persen
Wijnboer
Oogst
Transport
Wijnfirma
Ontvangst druiven
Check op kwaliteit en gewicht
Schillen
Druiven
ontstelen
en kneuzen
Fermentatie met
schil (Rood)
Vin de pres
Versterken
Vin de goute
Het oogsten van de druiven
Er is een overeenkomst tussen de wijnboeren, de wijnfirma‟s en het IVBAM dat ieder jaar in de laatste
week van augustus of de eerste week van september met de oogst gestart kan worden mits de druiven
voldoende rijp zijn. Indien de druiven eerder rijp zijn dan kan met toestemming van het IVBAM eerder
worden begonnen. Doordat het noorden van Madeira iets koeler is wordt daar twee weken later met de
oogst begonnen.
Wanneer het dan zover is dan worden alle familieleden, vrienden en bekenden uit elke hoek van Europa
gehaald om te helpen bij het oogsten.
Het oogsten van de druiven op Madeira is geen pretje en zeer arbeidsintensief. Zoals al aangegeven
zijn de wijngaarden op de terrassen klein en verdeeld zijn
over meerdere percelen die op verschillende hoogten
kunnen liggen.
Hierdoor worden vrijwel alle handelingen met betrekking tot
het oogsten met de hand gedaan.
De druiven, die in pergola‟s (Latadas) gemiddeld rond de 2
meter hoog hangen, worden met de hand geplukt en in
boxen gedaan van ongeveer 50kg per stuk.
Na het plukken en verzamelen worden de kratten zo snel
mogelijk naar de wijnfirma gebracht zodat het niet kan gaan
oxideren. Het hele proces wordt zorgvuldig uitgevoerd zodat
de rijpe druiven zo min mogelijk beschadigingen oplopen.
Het ontvangen van de druiven door de wijnfirma
Leden van het IVBAM wegen de lading en controleren bij aankomst de druiven
op eventuele meeldauw of andere defecten. Daarna worden de druiven
steekproefsgewijs gecheckt op het alcoholpercentage (minimaal 9%) en wordt
gekeken of de druiven voldoende suiker bevatten door middel van een
refractometer. Voldoen de druiven niet aan de gewenste criteria dan worden
de druiven teruggestuurd naar de wijnboer.
Vanaf 2008 is er een nieuw systeem, Caderno de Vindima, geïntroduceerd
voor het controleren van de druiven. Dit is een kaart die met elke levering
wordt meegestuurd waarin persoonlijk details van de wijnboer in staat zoals:
naam, wijngaard, omvang perceel, type druif, gewicht
Op deze kaart ontvangt de wijnboer van de wijnfirma het gewicht aan
verkochte druiven. De prijs wordt uiteindelijk bepaald door conditie van de

12
druiven, het alcohol potentieel en de markt.
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
Het hele bovenstaande proces wordt anno 2012 nog steeds voor een groot deel met de hand gedaan.
Men verwacht vrij snel over te kunnen gaan tot het automatiseren hiervan.
Het druiven proces
Voordat men overgaat tot de fermentatie bepaald de wijnmaker welke behandeling en welke stappen in
het hele wijnproces worden genomen en welke eventueel kunnen worden weggelaten. Elke wijnfirma
heeft zijn eigen geheimen en kenmerken om in hun ogen een zo goed mogelijke Madeira te produceren
en dat begint al bij de eerste stap in het proces.
-Alle druivenrassen worden apart gevinifieerd
-Het wel of niet ontstelen, de meeste wijnfirma‟s ontstelen eerst. Barbeito begon hier pas mee in 2007
De afgedankte steeltjes worden verder gebruikt als mest
-De manier van persen, hoe hoog moet de druk zijn om het meeste druivensap eruit te halen zonder dat
de schil breekt
-De behandeling zelf, het toevoegen van enzymen en ander natuurkundige verbindingen. Elke wijnfirma
heeft zijn eigen manier van behandeling, zeg maar het geheim van de smid.
De fermentatie
Dit is de stap waarbij de suiker in de most wordt omgezet in alcohol.
Het is afhankelijk van de wijnmaker op welke manier deze stap wordt genomen. De fermentatie vindt
overal plaats in grote roestvrij stalen tanks, de grootte van deze tanks kan variëren van 2.000 liter tot
55.000 liter. Sommige wijnmakers gebruiken de schillen van Tinta Negra voor de zoetere Madeira‟s.
Voor de drogere soort neemt men deze schillen niet mee.
Voor de witte druiven geldt dat er natuurlijk eerst geperst gaat worden voordat de fermentatie
plaatsvindt. Gedurende dit proces is het belangrijk dat de temperatuur in de tanks van ongeveer 20
graden en de dichtheid van de most frequent gecontroleerd wordt. Elke wijnfirma gebruikt natuurlijke
gisten die op de druiven in de wijngaarden voorkomen.
Tijdens dit proces is het ook belangrijk hoeveel suiker er overblijft om te bepalen welke wijnstijl er
gemaakt gaat worden. Bijvoorbeeld de Sercial wordt vrijwel volledig vergist.
8.2 Het Versterken
In het onderstaande schema wordt in het kort het proces weergegeven vanaf het versterken van de
Madeira tot aan de opslag van de Madeira wijnen.
Alcohol (96%)
Versterken
Methode 1 Methode 2
Basis wijn Basis wijn
Versterkte wijn
Versterkte wijn Alcohol (96%)
Klaren/filteren
Ouderen
Estufagem Canteiro
Blending
Bottelen
Opslag
Afhankelijk van de wijnstijl die de wijnfirma wil produceren zal hij gebaseerd op het gewenste niveau
restsuiker de fermentatie stoppen en de wijnalcohol van 96% toevoegen.
Wanneer de beslissing is genomen wordt het percentage alcohol berekend waarna de wijn en alcohol
gemengd worden. Op moment dat de basis wijn in de “versterkte wijn” tank wordt gepompt loopt er
vanuit de alcohol tank tegelijk ook een stroom alcohol naar de “versterkte wijn”tank zodat deze
gelijkmatige samen worden gemengd.

13
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
In de onderstaande tabel wordt het gewicht aan restsuikers dat nodig is voor de diverse wijnstijlen
weergegeven volgens de belangrijkste wijnfirma‟s.
Het gewicht restsuikers per gram/liter
Wijnfirma Sercial / Droog Verdelho / Half Boal / Half zoet Malmsey / Zoet
droog
Borges 45-55 65-75 85-95 105-115
Barbeito 34,2-61,3 61,3-81,1 81,1-99,8 99,8-105
D‟Oliveira 43 74 94 118
Justino‟s 95
Henriques &
Henriques
25-49,2 78 90 108,5
MWC 30-45 60-80 80-100 110-140
Alcohol
toegevoegd
8-11% 10-13% 14-16% 18-20%
Bron “The Wines of Madeira” Tabel 8.2
De zoete en half zoete Madeira‟s worden het eerst gedaan om een zo hoog mogelijk niveau restsuikers
te verkrijgen. Het versterken van deze stijlen duurt gemiddeld 1 tot 3 dagen.
Voor de droge en half droge Madeira‟s duurt het langer om de suikers op het gewenste niveau in
alcohol te laten omzetten. Het versterken duurt hierbij ongeveer tussen de 3 en 4 dagen. Afhankelijk van
de rijpheid van de druif kan het ook wel 7 tot 8 dagen duren.
Na het versterken moet het alcohol percentage tussen de 17% en 18% zijn.
Wanneer dit niveau niet gehaald wordt dan voegt men alsnog meer alcohol aan de versterkte wijn toe.
Het IVBAM schrijft geen regels voor maar dient wel op de hoogte te zijn van waar de wijnalcohol
vandaan komt. In de vrijwel alle gevallen komt het uit Frankrijk, Spanje of Portugal. Hierdoor kan het
IVBAM na een monster te hebben genomen de kwaliteit bepalen. Wanneer de kwaliteit in orde is
bevonden dan krijgt men groen licht. Het resultaat is „Vinho Claro‟ de basiswijn voor de Madeira.
8.3 Het klaren
Voordat het verouderingsproces begint wordt de versterkte wijn geklaard.
Aan de versterkte wijn worden eiwitten toegevoegd om te voorkomen dat ongewenste deeltjes en
bezinksels in de wijn achterblijven. Voor de Madeira‟s wordt meestal bentoniet (een vorm van klei) of
gelatine gebruikt. Hierna wordt de wijn verder gefilterd door het gebruik van de Kieselguhr filters.
8.4 De Maderisatie (Oxidatie-Rijping)
Na het versterken en klaren van de wijn wordt deze in verschillende tanks gescheiden voor het
ondergaan van de eerste fase in het verouderingsproces. Er zijn twee manieren van verouderen, de
Estufagem methode en de Canteiro methode. Beide ondergaan het verhitten en de reactie met zuurstof
(oxidatie) wat de wijnen hun unieke smaak, aroma‟s en complexe verouderingstonen geeft.
De complexiteit ontstaat dus vooral bij de rijping en niet per definitie bij het terroir.
Het IVBAM houdt controle over het hele proces.
De Estufagem methode
De Estufagem methode is een langzaam verhittingsproces waarbij de
suikers in de Madeira‟s worden gekarameliseerd.
De wijnen worden opgeslagen in grote roestvrij stalen tanks of betonnen
cuvees (estufa‟s) van ongeveer 20.000 liter tot 100.000 liter. Deze estufa‟s
worden voor een periode van drie maanden via ovens of heetwaterbuizen
verhit zodat het hete water op een constante temperatuur blijft tussen de 45
en 50 graden. De estufa‟s worden niet helemaal gevuld zodat het oxidatie-
en warmteproces hun werk kunnen doen. Voor verschillende
verouderingsprocessen gebruikt men verschillende estufa‟s. Deze methode
wordt vooral gebruikt voor jonge Madeira‟s.
Na een controle worden de tanks bij aanvang van het proces verzegeld door het IVBAM zodat de
kwaliteit van het proces gewaarborgd blijft. De tanks blijven minimaal drie maanden verzegeld waarna
er weer een monster genomen wordt om de kwaliteit te controleren. Na het verwijderen van het zegel
moet de wijn nog minimaal drie a vier weken afkoelen in grote houten vaten. De wijn wordt eventueel

14
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
opnieuw geklaard en wordt overgeheveld naar schone tanks. Pas na het tweede jaar volgende op de
oogst (voor 31 oktober) mag de wijn gebotteld of verkocht worden.
De Canteiro methode
Voor de beste kwaliteit Madeira‟s, waar men over het algemeen de traditionele druivenrassen voor
gebruikt, gaat men voor de Canteiro methode.
Bij deze methode rijpen de wijnen in eikenhouten vaten. De naam Canteiro komt van de houten stelling,
Canteiros genoemd, waar de vaten op rusten. De inhoud van de vaten kan variëren van 300 liter tot 650
liter met uitzonderingen tot 2500 liter. Vervolgens worden deze vaten in de lodges op zolder van de
Quintas (Wijnhuis) neergelegd zodat zij in de openlucht onder de zon voor een periode van twee jaar
kunnen rijpen. De omgevingstemperaturen liggen daar zo tussen de 30 en 45 graden met een
vochtigheidsgraad van 70-90%. Door verdamping is het wijnverlies ongeveer 5% per jaar.
De Madeira‟s die de Canteiro methode hebben ondergaan mogen niet verkocht worden binnen drie jaar
vanaf 1 januari volgend op de oogst.
De veranderingen van de Madeira’s tijdens de rijping
Afhankelijk van de duur van het verouderingsproces
krijgen de Madeira‟s hun typische karakter
eigenschappen. Gedurende het verouderingsproces
oxideert de wijn, worden de suikers gekarameliseerd,
komt de zuurgraad meer in balans en verandert de kleur
naar amber of bruin. Hoe zoeter de wijn des te donkerder
de kleur. Tijdens dit proces verliest de wijn zijn primaire
fruitaroma‟s maar de oxidatieve smaak ontwikkelt zich
juist. Dit resulteert in aroma‟s van gedroogd fruit, karamel,
kruiden en chocolade.
De bepaling om de verder te rijpen/ouderen
Tijdens het verouderingsproces zal de wijnmaker frequent de wijn moeten proeven om de kwaliteit te
bepalen. Aan de hand daarvan neemt hij de beslissing of hij verder wil ouderen. Dit is afhankelijk van de
wijnstijl die hij van plan is te maken. Wanneer de wijnmaker verder wil laten rijpen wordt de
estufagem/canteiro methode weer herhaald. Dit proces wordt constant gecontroleerd en is tijdrovend.
De Madeira Wine Company heeft ongeveer 2100 vaten die regelmatig gecontroleerd moeten worden.
Van elk vat wordt een trackrecord bijgehouden. De wijnmaker besluit na het nemen van een monster of
de wijn correcties nodig heeft, zoals het alcoholniveau, de zoetheid en het verwijderen van ongewenste
luchtjes of smaken.
Wanneer het alcoholpercentage te hoog is dan wordt deze geblend met een ander Madeira met minder
alcohol. Voor het verhogen van de zoetheid wordt geconcentreerde most toegediend, uiteraard alleen
met toestemming van het IVBAM. Een carbon filter wordt gebruikt om eventuele nare smaakjes te
verwijderen.
POSEIMA
Een wijnfirma kan bij het IVBAM een POSEIMA certificaat aanvragen.
Dit certificaat heeft een geldigheidsduur van vijf jaar en waarborgt de authenciteit van het vat waarop
het certificaat van toepassing is. Het IVBAM verzegelt het vat aan het begin van de periode en
verwijdert deze na vijf jaar. Het certificaat hangt dan aan het vat.
Tijdens deze periode mag het IVBAM controles uitvoeren op de
integriteit van het zegel. De wijnfirma mag alleen met toestemming
van het IVBAM correcties aan de wijn toebrengen. Een lid van het
IVBAM verwijdert het zegel en verzegeld het weer na de correctie en
controle door het IVBAM.
Na vijf jaar kan de wijnfirma zelf correcties aanbrengen of besluiten
om opnieuw de overeenkomst voor vijf jaar aan te gaan.
Het garandeert de integriteit van de inhoud van het vat en geeft aan
dat er niet geknoeid is met bijvoorbeeld jaargangen of niet reglementaire blends.
Het is lastig te bepalen of de kosten die voor dit certificaat betaald moeten worden ook terug verdiend
worden.
Uniek rijpingsproces
Zolang de Madeira nog in de vaten zit en niet gebotteld is gaat het verouderingsproces door. Door dit
unieke rijpingsproces en zijn natuurlijke zuurgraad zijn er geen andere wijnen in de wereld die zo oud
kunnen worden als Madeira. Op dit moment zijn er nog Madeira‟s te koop uit 1795, een jaar na de
introductie van de estufa‟s. Deze Madeira‟s zijn nog steeds in excellente staat en hebben hun smaak en
aroma‟s weten te behouden.!

15
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
8.5 Het blenden en eindversterking
Het blenden of mengen is de belangrijkste stap in het hele Madeira wijnproces.
In deze stap wordt bepaald welke individuele wijnstijl van de Madeira het
uiteindelijk zal worden. Bij de meeste wijnhuizen staat een heel team
beschikbaar om dit proces uit te voeren.
De controlerende instantie is wederom het IVBAM waar alle blends getest
worden en bij goedkeuring een zogenaamde „Selo de garantia‟ krijgen.
Deze kan alleen verkregen worden als men strikt de voorgeschreven regels
van het IVBAM naleeft.
Het blenden is een combinatie tussen kunst en wetenschap. Buiten de
standaard blends die elke wijnfirma in huis heeft worden verschillende nieuwe blends gemaakt en
uitgeprobeerd al dan niet in opdracht van een klant.
Zodra de gestoofde wijn tot rust is gekomen wordt van elk vat een monster gemaakt dat vervolgens
geproefd en geanalyseerd wordt. Het kan zijn dat bijvoorbeeld de kleur, de zoetheid of het
alcoholpercentage niet goed zijn. De wijnmaker zal net zolang doorgaan met blenden totdat hij de
gewenste stijl heeft bereikt. Wanneer de wijnmaker tevreden is dan wordt hij door het proefteam van de
wijnfirma nog een keer geproefd en eventueel akkoord bevonden. Eenmaal geblend wordt de wijn voor
ongeveer zes maanden met rust gelaten om af te koelen en te stabiliseren voordat het bottelen begint.
Wanneer er op het label van een Madeira staat 5, 10 of 15 jaar oud betekent dat dit een blend is van
meerdere jaren die op een gemiddelde leeftijd uitkomen van 5, 10 of 15 jaar.
Als de wijnmaker klaar is met het blenden wordt het resultaat geproefd en geanalyseerd door het
IVBAM. Wanneer de goedkeuring van het IVBAM is verkregen wordt het monster verzegeld en voorzien
van individueel nummer. De goedgekeurde wijn moet binnen zes maanden gebotteld zijn.
Als het IVBAM het monster afkeurt kan de wijnfirma een nieuwe proeftest aanvragen en dan eventueel
het monster aanpassen. Als de wijn niet binnen zes maanden gebotteld is moet de wijn opnieuw bij het
IVBAM worden aangeboden voor een nieuwe test.
De verschillende Madeira wijnstijlen
Madeira met indicatie van het oogstjaar
Vintage (Frasqueira/Garrafeira)
Dit type Madeira van de hoogste kwaliteit moet minimaal 20 jaar op vat rijpen en 2 jaar op fles voordat
het in de handel mag komen. Voorheen werd dit type ook wel vintage Madeira genoemd. Een frasqueira
type, dat afkomstig is van een goed oogstjaar, moet uit een van de traditionele druivenrassen bestaan
die op het etiket samen met het oogst- en botteljaar worden vermeld. Een frasqueira heeft een milde
temperatuurbehandeling ondergaan en is lang gerijpt op houten vaten. Na het bottelen verandert de
kwaliteit van dit type niet meer. Afhankelijk van goede en minder goede jaren is een vintage Madeira is
ongeacht zijn leeftijd altijd goed drinkbaar. Een vintage wijn wordt nooit geblend en wordt ieder jaar
gemaakt.
Coheita
Dit een wijn van een goede kwaliteit, gemaakt van de traditionele of aanbevolen druivenrassen van het
zelfde oogstjaar. Deze wijn moet minimaal 5 jaar hebben gerijpt voordat deze gebotteld mag worden.
De Coheita moet 100% van de druif gemaakt zijn die op het etiket staat vermeld.
Solera
Het Solera systeem dat ook wordt toegepast bij het produceren van
sherry heeft men op Madeira tot de jaren 80 van de vorige eeuw
toegestaan.
Het principe is dat aan een oude Madeira wijn jonge Madeira wijnen
van andere jaren wordt toegevoegd met een maximum van 10
toevoegingen. Na de laatste toevoeging moet de wijn direct gebotteld
worden.
Men is gestopt met deze manier van blenden omdat het niet
controleerbaar is of het geen er op het etiket staat ook daadwerkelijk
in de fles zit. Als er op het etiket bijvoorbeeld Sercial Solera 1860
staat kan het zo zijn dat maar een heel klein deel van de wijn van

16
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
1860 is, aangevuld met veel latere jaren. Dus is de authenticiteit niet gewaarborgd.
Madeira met indicatie ouderdom
Reserve of Old (Reserva)
Dit type is een blend van verschillende oogstjaren met een gemiddelde leeftijd van 5 jaar. De Madeira
bestaat voor een groot deel uit het druivenras Tinta Negra. Vroeger werd dit type „over 5 years old‟
genoemd.
Old Reserve (Reserva Velhal)
Dit type is een blend van verschillende oogstjaren met een gemiddelde leeftijd van 10 jaar. Dit type
Madeira heeft de karakteristieken van een „10 years old‟ stijl.
Special Reserve (Reserva Especial)
Dit type is een blend van verschillende oogstjaren met een gemiddelde leeftijd van 10 jaar. Dit type
Madeira werd voorheen ook wel „over 10 years old‟ of „old reserve‟ genoemd.
Extra of Exclusive Reserve (Reserva Exclusivo)
Dit type werd vroeger ook wel „very old reserve‟ of „over 15 years old‟ genoemd, een type waarvan de
gemiddelde wijn ten minste 15 jaar moet zijn en meestal uit een van de traditionele druivenrassen
bestaat.
De overige Madeira stijlen
Selected of Finest (Seleccionado)
Dit type wordt ook wel aangeduid als Choice of Selected en op het etiket aangeduid met de eventuele
zoetheid. Het is gemaakt van het druivenras Tinta Negra. Het type geeft aan dat de Madeira meestal
drie jaar oud is.
Rainwater
Een halfdroge zachte Madeira die vooral in de Verenigde Staten populair werd. De druivenrassen die
hiervoor gebuikt worden zijn de Verdelho voor klasse wijnen en deTinta Negra voor de goedkopere
versie.
De legende over het Rainwater type vertelt dat de inhoud van een scheepslading
bestaande uit vaten Madeira op de kade stond en na een flinke regenbui een
beetje verwaterd was. De man die de lading ontving wilde deze aanvankelijk
terugsturen maar nam een slok van de lichter geworden Madeira. Tot zijn
verbazing was de kwaliteit zeer goed en bestelde hij meer. Het Rainwater type was
geboren.
Granel
Granel staat bekend als de keukenmadeira en wordt gemaakt van het druivenras Tinta Negra. Het is
een eenvoudige Madeira met een geforceerde estufa en wordt kort opgeslagen in grote tanks van
25.000L soms aangezoet en gekleurd met karamel. Wordt vooral in grote partijen geëxporteerd naar
Frankrijk en Duitsland.
8.6 Het bottelen
Zoals al aangegeven mogen de wijnfirma‟s pas gaan bottelen wanneer men het akkoord heeft van het
IVBAM. Het bottelen vindt meestal plaats vlak voordat de wijn in de verkoop gaat.
Alle bedrijven hebben een volautomatisch bottelingproces voor het vullen van de fles, het plaatsen van
het etiket, het kurken en het verpakken voor de export. Alleen het kleine Barros e Sousa bottelt nog
steeds met de hand.
8.7 Het opslaan
Ondanks dat de Madeira lang bewaard kan blijven dient met het
opslaan van de flessen voorzichtig omgegaan te worden. De
Madeira‟s hoeven niet zoals de meeste ander wijnen horizontaal te
liggen, ze kunnen gewoon rechtop neergezet worden want ze zijn
al geoxideerd. Wanneer de wijn te lang horizontaal ligt zou dat de
kurk kunnen aantasten en zou de wijn weg kunnen lekken.

17
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
Afhankelijk van de kwaliteit van de kurk moet deze naar de mening van de wijnfirma‟s tussen de 8 en 20
jaar worden vervangen.
Op het moment van het vervangen van de kurk moet iemand van het IVBAM in de lodges van de
wijnfirma aanwezig zijn.
De beste bewaartemperatuur volgens de wijnfirma‟s is rond de 18 graden.
Is de wijn eenmaal geopend dan kan men deze tot in lengte van jaren nog bewaren zonder dat de
conditie van de wijn wordt aangetast.
9 De Wijnfirma’s
Van de vele voornamelijk Engelse bedrijven en andere handelaren die in de 17 e en 18 e eeuw zich op
Madeira bezig hielden met Madeira wijnen zijn er in de loop der eeuwen maar acht overgebleven die
staan voor 3000 ha productie. Zeven van deze wijnfirma‟s houden zich vooral bezig met de export van
de Madeira en één wijnfirma produceert alleen voor binnenlands gebruikt.
De acht wijnfirma‟s zijn: Arthur de Barros e Sous lda (exporteert niet)
HM Borges, Succrs, lda
J. Faria & Filhos, lda
Henriques & Henriques, Vinhos sa
Justino‟s Madeira Wines, SA
Madeira Wine Company (MWC) (grootse leverancier van Madeira wijnen )
Perreira d‟Oliveira Vinhos, lda
Vinhos Barbeito Madeira, lda
Het interessante van deze groep is dat er geen gezamenlijke strategie wordt gevoerd. Elke wijnfirma
past zijn eigen kenmerken, stijlen, productietechnieken en filosofieën toe voor de beste Madeira‟s.
Hierdoor krijg je grote diversiteit van Madeira stijlen.
10 De export markt van Madeira
De export van Madeira wijnen is cruciaal voor het succes voor de wijnindustrie op Madeira. 86% van de
wijnen wordt buiten Madeira verkocht.
In de onderstaande tabel wordt de export van Madeira wijnen in de afgelopen 7 jaar weergegeven.
De tabel laat zien dat landen als Frankrijk, Duitsland, Engeland, Japan en Madeira zelf goed zijn voor
ongeveer 75 % van de totale export.
In Nederland zie je een kleine opleving in 2007 maar het zwakt daarna weer af.
De tabel laat zien dat de populariteit van Madeira bij de traditionele landen afneemt. De laatste drie jaar
laat wel zien dat men probeert nieuwe afzetmarkten te vinden. Helaas zijn de exportcijfers te laag om er
een goed rendement uit te halen. De trend laat zien dat er voor deze landen geen snelle omslag te
verwachten is.
Export van Madeira in hectoliters van de afgelopen 7 jaar
Land 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Azoren 9,6 12 12 9,6 2,7 5,4 3,2
Madeira 5667 5898 5475 5313 4453 3961 4790
Frankrijk 9561 9692 13441 11760 11574 11214 8353
VK 3247 3773 3548 2429 3057 2705 3061
Japan 2253 2086 1953 2053 2200 2178 2195
VS 1727 1663 1932 1528 1358 1458 1865
Duitsland 4014 2859 3294 3647 3101 3407 2896
Bulgarije 0 0 0 0 0 0 0,9
België 1717 1467 1725 1502 1755 1715 1818
Portugal 548 339 452 462 364 604 476
Nederland 853 825 946 799 523 844 513
Zweden 1280 1226 1211 1136 1112 1177 956
Rusland 0 0 23 21 3,8 61 58
Zwitserland 0 0 1050 968 940 1142 839
Brazilië 0 0 131 209 200 135 226
China 0 0 77 22 6,9 7,6 4,9
Cyprus 0 0 2,5 2,3 0 1,9 2,3
Zuid-Korea 1400 1675 40 22 13 22 7,1
Griekenland 0 0 25 17 17 9,5 4,7
Hongarije 0 0 18 23 24 0 0

18
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
Ierland 0 0 19 34 18 19 14
Luxemburg 0 0 58 57 53 35 35
Mexico 0 0 26 37 2,5 11 54
Nw. Zeeland 0 0 1,5 2,1 0 1 1
Australië 0 0 0 0 15 36 59
V.A.E. 0 0 0 0 7,6 0 6
Macau 0 0 0 0 4,5 0 4,7
Venuzuela 0 0 0 0 0 0 33
Singapore 0 0 0 0 9 15 24
Totale Madeira export van de afgelopen 7 jaar in hectoliters
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Totaal 33984 33568 37771 34151 32734 32776 30123
Bron “The Wines of Madeira” Tabel 10.2
In de onderstaande tabel is duidelijk te zien dat het werkpaard, de Tinta Negra vooral gebruikt voor
jongen Madeira‟s en de voedsel- en suikerindustrie, 85% van de totale productie voor zijn rekening
neemt. Dus maar 15% van de productie is bestemd voor kwaliteitswijnen.
Uit de onderstaande cijfers blijkt ook dat de Bastardo productie te verwaarlozen is met amper 1
hectoliter in 2011. Omdat de Terrantez nog steeds populair is onder de Madeira consumenten probeert
men de laatste twee jaren de productie weer langzaam op te schroeven. Het is te verwachten dat deze
trend zich verder voortzet.
Export van Madeira per druivenras in hectoliters
Toegestane
en
aanbevolen
druivenrassen
(Tinta Negra)
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Zoet 9278 12288 12543 12852 11392 11621 12604
Half zoet 5587 4492 8310 5982 8181 6784 3993
Half droog 11420 8408 8041 9803 9300 10219 6708
Droog 5304 6014 6459 3301 1994 2229 4545
Malmsey 956 1027 1062 912 753 789 837
Boal 638 605 623 588 460 482 592
Verdelho 357 315 322 307 269 281 367
Sercial 443 417 410 404 384 359 445
Terrantez 0 0 0 0 0 11 29
Bastardo 0 0 0 0 0 0,05 1
Bron “The Wines of Madeira” Tabel 10.3
Wijnreserves
Elke wijnfirma op Madeira is verplicht om een voorraad wijn in reserve te hebben volgens de “National
Reserve”. De wijnfirma‟s moeten bij elke oogst een minimum hoeveelheid druiven inkopen dat genoeg
moet zijn voor de hoeveelheid wijn gelijk aan 75% van hun voorgaande productie of de hoeveelheid
geëxporteerd over de laatste twaalf maanden gerekend vanaf de 31 e juli.
Wanneer de wijnfirma‟s minder voorraad hebben dan de ”National Reserve” voorschrijft, zijn zij verplicht
om meer druiven aan te kopen.
Als de wijnfirma‟s te veel in voorraad hebben dan is een reductie van de aankoop van druiven
toegestaan tot een maximum van 13%.
Veilingen
Ondanks het feit dat er vrijwel geen oudere wijnen zijn dan Madeira‟s die ook nog
prima te drinken zijn liggen de taxaties op wijnveilingen relatief laag in vergelijking
met een vintage port of een leuke bordeaux. Vreemd gezien het feit dat een oude
geopende fles Madeira nog jaren daarna te drinken is.
De oudste Madeira die ooit op de markt is gekomen is een Terrantez uit 1715.
11 Wijn en Spijs
Door de uitgesproken smaak van de Madeira‟s is het best wel een uitdaging om een
goede wijn- en spijscombinatie te kunnen maken.

19
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
Ik heb hieronder een aantal wijn en spijs voorbeelden naar stijl aangegeven.
Sercial of Droog
Deze stijl Madeira wordt meestal gedronken als een licht gekoeld aperitief en past goed bij visgerechten
of schelpdieren.
Maar ook bij gerookte zalm, wit vlees, olijven, hamsoorten.
Op Madeira wordt Sercial vaak geserveerd met snacks, noten ed.
De Sercial wordt ook als cocktail gedronken als “Madeira on the Rocks” bestaande uit 2/3 dry Madeira
and 1/3 Campari of een Sercial met een ijsblokje en een schijfje citroen.
Verdelho of half droog
Deze stijl Madeira wordt meestal gedronken als een licht gekoeld aperitief en past goed bij crème
soepen en patés.
Maar ook bij uiensoep, champignon met knoflook, patés, Hollandse kazen, gerookte ham of zalm.
Boal of half zoet
Deze stijl Madeira wordt meestal gedronken als dessert wijn of
als aperitief en past goed bij lichte toetjes of diverse belegen of
oude kazen.
Maar ook bij tropisch fruit, gedroogd fruit, rijpe kazen, diverse
fruit gebakjes, honing/kaneel cake (Bolo de mel), crème brulee
en desserts met chocolade en karamel.
Malmsey of zoet
Deze stijl Madeira wordt meestal gedronken als dessert wijn en
past goed bij vruchtengebak, pure chocolade en in combinatie
met koffie.
Maar ook bij tropisch fruit, gedroogd fruit, hazel- en walnoten, Petitfour, Roquefort, Gorgonzola, Deense
blauwader, Portugese kazen zoals Serra, Serpa, Azeitao, Rabacal.
De bovenstaande voorbeelden kunnen iets afwijken naar mate de Madeira‟s ouder worden.
12 Conclusie
Wanneer ik dit artikel terug lees, de informatie die is ingewonnen, de verhalen in boeken en op websites
ga ik de Madeira wijnen nog meer koesteren dan ik dat al deed. Het woord uniek schoot mij te binnen.
De betekenis van het woord uniek kun je op veel facetten van de Madeira wijnen en het eiland loslaten.
Madeira is een prachtig eiland om te bezoeken, er is geen tweede exemplaar van.
Op het eiland heb je buitengewoon mooie natuur en je kunt er eindeloos wandelen
De geschiedenis heeft bepaald dat door zijn buitengewone ligging in oceaan een onvergelijkelijk
avontuur heeft plaatsgevonden.
Het is wonderlijk dat er op dit eiland met zijn machtige bergen in een dergelijk vochtig en warm klimaat
überhaupt wijnbouw kan plaatsvinden.
Maar door de fenomenale technieken brengen de wijnfirma‟s in het toch zonderlinge wijnproces met zijn
fameuze estufa‟s ongekende en sensationele wijnen voort die door de maderisatie eindeloos bewaard
kunnen blijven.
Ik vond het fantastisch om over dit onderwerp te schrijven, het heeft wel wat voeten in de aarde gehad
maar dat vergeet je snel waanneer je een heerlijk glas Malmsey tot je neemt. Madeira blijft voor mij een
uniek verhaal
Na mijn onderzoek over Madeira wijnen moet ik vaststellen dat als we zeggen „een glaasje Madeira my
dear of toch liever iets anders‟ de cijfers laten zien dat helaas de mensen toch liever iets anders kiezen.
Wat is mijns inziens daar de reden van?
Wijnbouw op Madeira
Met de wijnbouw op Madeira gaat het helaas langzamerhand steeds meer achteruit.
Er zijn een vijftal redenen hiervoor:
1. De populatie op het toch al dichtbevolkte eiland neemt nog steeds toe waardoor wijngaarden
steeds vaker plaats moeten maken voor woningbouw.
Het aantal beschikbare hectaren voor wijnbouw neemt daardoor nog steeds af.
2. Het onderhouden van de wijngaarden op diverse hoogten en het oogsten van de druiven is erg
arbeidsintensief, alles moet nog met de hand gebeuren.

20
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
3. Van de opbrengst van de druiven kunnen de meeste boeren niet leven waardoor zij ook andere
gewassen verbouwen die minder arbeidsintensief zijn en in veel gevallen meer financieel
opbrengen. Veel boeren kiezen ervoor om de wijnbouw te verlaten en bananen en suikerriet te
gaan verbouwen. De laatste jaren geven wel steeds meer jongeren uit de boeren families aan
weer interesse te krijgen in de wijnbouw.
4. Door de afnemende vraag wereldwijd van Madeira daalt de productie en neemt de vraag naar
druiven bij de boeren ook af.
5. Doordat de wijnbouw erg arbeidsintensief is stijgt de prijs voor een kilo druiven nog steeds.
De productie en kwaliteit
Het produceren van de Madeira wijn is erg kostbaar gezien het arbeidsintensieve wijnproces en de vaak
tientallen jaren die tussen oogst en verkoop zitten.
De totale productie loopt gestaag terug ondanks het feit dat er nieuwe afzetgebieden zijn. Helaas is de
export naar die afzetgebieden te klein om het verlies te compenseren. De cijfers in tabel 10.3 laten zien
dat 85% van de totale Madeira productie van de Tinta Negra komt. Deze blauwe druif heeft nog niet
bewezen de kwaliteit te hebben waar de Madeira om bekend staat. Veel van
de Tinta Negra Madeira‟s worden gebruikt in de voedsel- en suikerindustrie
en relatief weinig voor de klasse wijnen. De overige 15% van de
wijnproductie komt van de traditionele druivenrassen maar die zijn op hun
best over vijf, tien of twintig jaar.
Het Imago
De Madeira wijnen waren vroeger vooral populair bij bewindslieden,
hoogwaardigheidsbekleders, koningshuizen en de adel. Op de dinertafel
ontbrak nooit de Madeira, het stond garant voor een goed glas wijn waar je
in die kringen mee voor de dag kon komen. De Madeira wijnen stonden in
hoog aanzien en werden bij elke belangrijke bijeenkomst als aperitief
geserveerd. Deze dagen van weleer zijn helaas voorgoed verdwenen.
Na de twee wereldoorlogen nam die populariteit af, de royalty‟s waren
gehalveerd, en andere dranken deden zijn intrede zoals de gewone wijn, de
cola en het bier.
De laatste decennia hebben de Madeira wijnen het erg moeilijk en lijden zij onder een oubollig en stoffig
imago bij de jong volwassenen. Zij zijn van mening dat Madeira iets voor oudjes is of iets wat je in de
soep of saus doet. Sherry ondergaat min of meer het zelfde lot, het zijn wijnen met een uitgesproken
smaak die men moet leren drinken. Tegenwoordig is champagne of Port als aperitief in de mode. De
Port die iets zachter/zoeter van smaak is past beter bij de smaak van de consument.
Consumptie
Door de uitgesproken smaak van Madeira wijnen kan de gemiddelde wijndrinker deze wijnen niet
plaatsen in het tegenwoordige vluchtige eet- en leefpatroon. Door zijn aparte (oxidatieve) smaak en
hoge zuurgraad vindt men de wijn niet aangenaam en zullen mensen eerder kiezen voor een alternatief
als Port of een droge wijn. Bovendien zijn de kwaliteitsmadeira‟s stevig aan de prijs en dus toegankelijk
voor een select publiek. Het probleem is dat de mensen tegenwoordig Madeira meer als ingrediënt voor
sausen zien dan als een echte wijn. Zoals in hoofdstuk 11 al aangeven zijn er verscheidene wijn- en
spijscombinaties mogelijk maar deze zijn meer gericht op het eiland Madeira.
Marketing en promotie
Bij de wijnfirma‟s en bij het IVBAM is men ervan overtuigd dat er meer aan marketing moet worden
gedaan om de Madeira wijnen weer op de kaart te zetten.
Ze willen proberen de Madeira wat meer onder de aandacht te brengen van de jong volwassenen.
Er wordt onderzocht welke wijnstijlen hiervoor gemaakt kunnen worden om deze groei te realiseren. De
wijnfirma‟s zijn zicht ervan bewust dat zij hun Madeira aandeel op de wijnmarkt kwijt raken en dat dit
waarschijnlijk niet of niet snel herstelt.
Nederland
Ook in Nederland is de populariteit van Madeira, net als in de rest van de wereld, na de tweede
wereldoorlog verder afgenomen. Madeira werd hier ook voornamelijk naast de Sherry als aperitief
gedronken. In de jaren 60 van de vorige eeuw kwam er een kleine opleving toen Ted de Braak in 1966
in het satirisch programma Farce Majeur het beroemde liedje zong: “Een glaasje Madeira my dear”. In
dit liedje wordt op ludieke wijze neergezet dat een oudere man probeert een meisje te versieren en dat
niet met bier maar even wat chiquer met een, twee of een aantal glaasjes Madeira doet.

21
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
Door dit beroemde liedje kwam Madeira in
Nederland weer even op de kaart, helaas was
de opleving maar van korte duur.
Kijkend naar de export van Madeira voor
Nederland loopt deze na een kleine opleving in
2007 en 2009 gestaag terug. Er wordt niet
verwacht dat deze trend op korte termijn zal
veranderen.
Export Madeira wijnen naar Nederland
Hectoliters
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
2005 2007 2009 2011
Jaren
De gemiddelde Nederlandse wijndrinker houdt
tegenwoordig van een soepele, fruitige en
makkelijk te drinken wijn van rond de 7euro. Bij een Madeira ga je dat niet redden, de fruitige aroma‟s
zijn minder aanwezig, soepel en makkelijk is hij ook niet. De prijs voor een Madeira start bij een euro of
12 voor de meest simpele variant en dat vinden mensen te duur voor een wijn die je, voor hun gevoel,
nergens bij kan drinken.
Er zijn maar weinig wijnwinkels waar Madeira in het assortiment gevonden kan worden. Als je vraagt
waarom er geen Madeira in het assortiment zit is het antwoord altijd: Je hebt een kleine groep
liefhebbers van Madeira, dan een hele tijd niets en dan heb je mensen die Madeira gebruiken om mee
te koken.
Wat mij ook verbaasde in het afgelopen jaar bij bezoeken aan diverse wijnproeverijen dat Madeira niet
of nauwelijks vertegenwoordigd is. Ik zou hier uit op kunnen maken dat wijnimporteurs geen of te weinig
belangstelling hebben omdat er in hun ogen geen voldoende afzetmarkt voor is.
Dit geldt ook voor de gerenommeerde wijnbladen. Een stuk over Madeira kom je eens in de vijf jaar
tegen waarin er wel een goed verhaal verteld wordt maar de wijn niet echt wordt gepromoot.
Zelfs op de wijncursussen blijft Madeira het ondergeschoven kindje ten opzichte van de Port en zelfs de
Sherry, terwijl er veel over te vertellen is.
Wanneer je informatie wilt opvragen op diverse fora dan krijg je geen of een niets zeggend antwoord.
Dit geeft aan dat ook mensen die wat meer afweten van wijn de Madeira links laten liggen.
Toekomstvisie
Om de Madeira te „redden‟ voor de toekomst zal over de hele linie geïnvesteerd moeten worden. Door
de recessie lopen de verkopen van Madeira wijnen sneller terug dan verwacht. Gezien de verplichte
reserve voorraden die de wijnfirma‟s in huis moeten hebben betekent dat zij elk jaar minder druiven van
de boeren gaan kopen om zij hun limieten al hebben bereikt. De wijnboer is daarvan de dupe en zal
eerder geneigd zijn om over te gaan tot het telen van andere gewassen. Toch zal de wijnboer financieel
gecompenseerd moeten worden en dat zullen de EU en Portugal voor hun rekening moeten nemen.
Ook de wijnboeren zullen beter met hun wijngaarden om moeten gaan wat betreft het te beplanten
druivenras en het onderhoud zodat de kwaliteit van de druiven omhoog gaat. Tenslotte krijgen de
wijnboeren betaald per aangeleverde kilo gezonde druiven.
Voor het verbeteren van de kwaliteit van de Madeira hebben de wijnfirma‟s in de afgelopen jaren flink in
hun proces geïnvesteerd. Dat is voor de meeste wijnfirma‟s een financieel risico maar is wel
noodzakelijk om de continuïteit en kwaliteit van de Madeira‟s te waarborgen. Om bijvoorbeeld de
jongvolwassenen waardering voor de Madeira te laten krijgen zul je bepaalde stappen in het wijnproces
moeten wijzigen om de stijl te krijgen die hen aanspreekt.
Ook is er natuurlijk de onzekerheid over de Tinta Negra, wat deze druif voor kwaliteit gaat geven over
vijftien/twintig jaar.
Nederland
De Verdelho druif die zowel voor de versterkte als voor de tafelwijnen wordt gebruikt wil men weer meer
gaan aanplanten, helaas wordt dat tot 2015 door de EU regels niet toegestaan. Dit ondermijnt het
succes om de wijn verder te promoten ondanks de grote vraag van Rainwater Madeira‟s uit de VS.
Voordat men toestemming heeft tot beplanting zijn we drie jaar verder om vervolgens nog enkele jaren
te wachten totdat men de Rainwater in de Amerikaanse wijnwinkel heeft liggen.
Op dit moment is er 500 ha wijnbouw beschikbaar voor de Vitis Vinifera druivenrassen. Een klein deel is
nog beplant met de Vitis Labrusca. De kwaliteit van de wijnen, die alleen maar lokaal geconsumeerd
mogen worden, neemt verder af. Vandaar dat het IVBAM de wijnboeren adviseert om op deze
wijngaarden over te gaan naar de Vitis Vinifera druivenrassen. Op die manier is het weer mogelijk om
meer traditionele druivenrassen aan te planten zoals de schaarse Terrantez.

22
“Een glaasje Madeira, my dear, of toch liever wat anders”
Sinds enkele jaren probeert men de Madeira wijnen te introduceren op de nieuwe markten zoals de
cijfers in tabel 10.2 aangegeven met enig succes in Singapore en Dubai. De komende jaren moeten
uitwijzen of deze nieuwe afzetmarkten blijvend zijn. De wijnfirma‟s moeten hierin proactief blijven.
Op het eiland zelf moeten de wijnfirma´s de Madeira wijnen veel meer promoten.
Jaarlijks bezoeken bijna een miljoen mensen Madeira. Deze toeristen
maken meestal, net als ik 17 jaar geleden, voor het eerst kennis met
Madeira als versterkte wijn. De eerste indruk die men van deze wijn
krijgt moet goed zijn of in goede combinatie met de keuken zijn. De
eerste indruk die de toerist krijgt van de Madeira wijn moet hij als
plezierig ervaren. Daarvoor is het uitermate belangrijk dat de toeristen
die Madeira aandoen de juiste wijnstijl krijgen van een goede (half tot
zoete) Madeira. Dit geldt ook voor supermarkten, gift shops en hotels.
De combinatie van wijn, het eiland, de natuur en de keuken moeten een
geheel vormen. De toerist die met een cruise aankomt, zal dan toch wat
flessen meenemen. De toerist die met het vliegtuig komt zal een fles mee nemen en thuis kijken of deze
in het assortiment van de lokale wijnwinkel terug te vinden is.
Voor de promotie van Madeira wijnen als geheel denk ik dat het ook zou helpen als niet alleen de
versterkte wijnen meer aandacht zouden krijgen maar ook de tafelwijnen van Madeira. Hoewel de
gemiddelde jaarproductie zeer klein is in vergelijking met de versterkte wijnen zit in deze tafelwijnen,
mits de kwaliteit verbetert, nog een flink groeipotentieel. Beide categorieën kunnen bijdragen aan een
duurzame groei.
Tot slot denk ik dat er altijd een markt voor Madeira wijnen zal blijven. Wijnboeren, wijnfirma‟s en
wijnmakers zijn constant bezig om de kwaliteit van de Madeira op een hoger niveau te krijgen. De
promotie op het eiland is in volle gang en ik hoop dat de gouden jaren van de Madeira wijnen nog gaan
komen. Dus een glaasje Madeira my dear? Ja, graag wat mij betreft, maar de toekomst zal het leren….
13 Bronnen
Boeken
- De AXX gids voor de mooiste wijnstreken van Europa (Terra Lannoo)
- Het verhaal over wijn – De geschiedenis van de goden drank (Hugh Johnson)
- The wines of Madeira (Trevor Elliot)
- De edele wingerd en de grote wijnen van Portugal (H. Warner Allen)
- De wijnen van Spanje en Portugal (Rob Kerstens)
- De wijnatlas (Hugh Johnson en Jancis Robinson)
- De Wijn encyclopedie ( Jancis Robinson)
- Aan de slag met wijn (Peter Klosse)
Websites
- Wikepedia NL,PT en UK
- www.madeirawine.com
- www.madeirawineguide.com
- www.madeirawinecompany.com
- www.vinhosmadeira.com
- http://www.madeiraguide.com/madeirawine.php
- www.landenweb.net/madeira/
- www.wijnkennis.be
- http://www.eleveldsteenwijk.nl
- http://home.scarlet.be/pedroalco/Wijn___Bier/Wijn_-
_Vinificatie/Speciale_Wijnen/Madeira/madeira.html
à sua saúde !