Casidra Afrikaans 2012 Annual Report
Casidra Afrikaans 2012 Annual Report
Casidra Afrikaans 2012 Annual Report
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Saam vir Landelike en<br />
Ekonomiese Ontwikkeling<br />
Jaarverslag<br />
<strong>2012</strong><br />
<strong>Casidra</strong> is 'n uitvoering Agency vir die Provinsiale Departement van Landbou in die Wes-Kaap.
Voorlegging van die Jaarverslag aan die Uitvoerende Gesag,<br />
Provinsiale Tesourier en die Ouditeur-Generaal<br />
<strong>Casidra</strong> Eiendoms Beperk<br />
Mnr. HG van Rensburg<br />
Minister van Landbou en Landelike Ontwikkeling<br />
Dit is vir my 'n voorreg om <strong>Casidra</strong> Eiendoms Beperk se<br />
Jaarverslag vir die tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
voor te lê.<br />
Adv. GA Oliver<br />
24 Augustus <strong>2012</strong><br />
Jaarverslag<br />
2011/12<br />
Deur ons verbintenis tot geïntegreerde verslaggewing, het <strong>Casidra</strong> ten doel om die belanghebbendes te voorsien van 'n gebalanseerde<br />
siening van die maatskappy se prestasie. <strong>Casidra</strong> se 2011 geïntegreerde jaarverslag bestaan uit twee afdelings, naamlik:<br />
• Jaarverslag<br />
Bestaan uit die volgende: Algemene Inligting, Inligting oor Voorafbepaalde Doelwitte, Verkorte Finansiële State, Menslike<br />
Hulpbronbestuur en Afkortings en Akronieme.<br />
• Gedetailleerde Finansiële Jaarstate<br />
Bestaan uit die volgende: Verklaring van Direkteure se Verantwoordelikhede, Verslag van die Onafhanklike Ouditeure,<br />
Direkteursverslag, Staat van Finansiële Posisie, Staat van Omvattende Inkomste, Staat van Veranderinge in Ekwiteit, Staat van<br />
Kontantvloeie, Aantekeninge by die Finansiële State en die Gedetailleerde Staat van Omvattende Inkomste.<br />
<strong>Afrikaans</strong>- en Xhosa-tekskopieë van hierdie Jaarverslag is beskikbaar op die webblad en by <strong>Casidra</strong>.<br />
<strong>Afrikaans</strong> and Xhosa text copies of this <strong>Annual</strong> <strong>Report</strong> are available on the website and at <strong>Casidra</strong>.<br />
Lenkcazelo iyafumaneka ngolwimi lwesiBhulu nangesiXhosa kwi nxiwa lophinyophinyo (website) nakwii ofisi ze <strong>Casidra</strong>.<br />
www.casidra.co.za
INHOUDSOPGAWE<br />
DEEL 1 - ALGEMENE INLIGTING<br />
Visie, Missie and Waardes<br />
Organisatoriese Strukture<br />
Regsmandaat<br />
Verklaring van die Uitvoerende Gesag<br />
Verklaring van die Rekenpligtige Gesag<br />
Oorsig van die Waarnemende Hoof Uitvoerende Beampte<br />
Korporatiewe Bestuursverslag<br />
DEEL 2 - INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Oorsig van Prestasies<br />
Begrote Fondse<br />
Doel<br />
Strategiese Uitkomsgeoriënteerde Doelwitte<br />
Oorsig van die diensleweringsomgewing vir 2011/12<br />
Oorsig van die Organisatoriese Omgewing vir 2011/12<br />
Prestasie van Programme<br />
Program 1: Korporatiewe Dienste<br />
Program 2: Landbou en Grondhervorming<br />
Program 3: Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling<br />
Program 4: Kapasiteitsbou<br />
DEEL 3 - VERKORTE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Verslag van die Oudit- en Risikokomitee<br />
Verklaring van Direkteurs Verantwoordelikheid<br />
Verslag van die Onafhanklike Ouditeure<br />
Direkteursverslag<br />
Staat van Finansiële Posisie<br />
Staat van Omvattende Inkomste<br />
Staat van Kontantvloei<br />
Staat van die Veranderinge in Ekwiteit<br />
Aantekeninge by die Finansiële State<br />
DEEL 4 - MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
Uitgawes<br />
Indiensname en Vakatures<br />
Posevaluering<br />
Veranderinge in Indiensname<br />
Diensbillikheid<br />
Prestasietoekennings<br />
Verlof<br />
MIV/Vigs en Gesondheidsbevorderingsprogramme<br />
Arbeidsverhoudings<br />
Vaardigheidsontwikkeling<br />
Besering aan Diens<br />
Benutting van Konsultante<br />
DEEL 5 - AFKORTINGS EN AKRONIEME<br />
Afkortings en Akronieme<br />
BLADSY<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7-14<br />
15<br />
15<br />
15-20<br />
21-24<br />
25<br />
26-28<br />
29-31<br />
32-33<br />
34<br />
35-36<br />
37<br />
37<br />
38<br />
39<br />
40<br />
41<br />
41<br />
42<br />
43<br />
43-44<br />
44<br />
45-46<br />
47-48<br />
49<br />
50<br />
51-52<br />
52<br />
53<br />
54<br />
55<br />
56
DEEL 1<br />
ALGEMENE INLIGTING<br />
VISIE<br />
Om die leier vennoot te wees vir ontwikkeling in gemeenskappe met 'n<br />
gebrek aan hulpbronne.<br />
MISSIE<br />
Om geleenthede te skep vir groei en ontwikkeling; dienslewering te<br />
integreer vir maksimum impak; om volhoubaarheid en optimale<br />
hulpbronne benutting te prioritiseer en om sosiale samehorigheid en<br />
armoede-verligting te bevorder, ter ondersteuning van Provinsiale<br />
Strategiese Doelwitte in landelike gebiede, deur middel van:<br />
• Doeltreffende bestuur van projekte gerig op landbouontwikkeling<br />
en grondhervorming;<br />
• Doeltreffende bestuur van projekte gebaseer op sosioekonomiese<br />
behoeftes, en gerig op armoede-verligting;<br />
• Doeltreffende bestuur van projekte gerig op die skepping van 'n<br />
omgewing bevorderlik vir besigheidsontwikkeling en werkskepping;<br />
• Deursigtige en doeltreffende bestuur.<br />
WAARDES<br />
Bestuur en personeel het hul verbind tot die volgende in hul<br />
werksomgewing:<br />
• Doelgerigtheid<br />
- Ons streef daarna om die maatskappy se missie te realiseer en om<br />
gestelde doelwitte te bereik.<br />
• Fokus op sukses / uitnemendheid<br />
- Positiewe denke, kreatiwiteit en innovasie maak deel uit van ons<br />
strewe na sukses.<br />
• Besigheidsbenadering<br />
- Professionalisme in wat ons doen.<br />
• Opbrengs op belegging<br />
- Ons voeg waarde groter as die koste van aktiwiteite toe.<br />
• Verantwoordelikheid<br />
- Ons glo in gedeelde en persoonlike verantwoordelikheid en<br />
aanspreeklikheid.<br />
• Integriteit<br />
- Etiese gedrag, gekoppel aan oop en eerlike `kommunikasie,<br />
betroubaarheid en geloofwaardigheid, is ons leefwyse.<br />
• Diversiteit<br />
- Ons heg waarde aan diversiteit, respekteer mekaar se verskille en<br />
streef om konstruktief as een span saam te werk.<br />
• Mens-georiënteerd<br />
- Respek vir die indiwidu, samewerking en empatie is deel van ons<br />
daaglikse werketiek.<br />
1<br />
ALGEMENE INLIGTING<br />
Jaarverslag 2011/12
ORGANISATORIESE STRUKTUUR<br />
Algemene<br />
Bestuurder<br />
Thembi Mlonyeni<br />
Uitvoerende Gesag, Rekenpligtige Gesag, Rekenpligtige Beampte en Hoofbestuur<br />
Voorsitter<br />
Adv. GA Oliver<br />
Hoof<br />
Finansiële Beampte<br />
Freek van Zyl<br />
Ondervoorsitter<br />
UITVOERENDE GESAG<br />
Minister van Landbou en<br />
Landelike Ontwikkeling: Wes-Kaap<br />
Minister HG van Rensburg<br />
REKENPLIGTIGE GESAG<br />
Onafhanklike nieuitvoerende<br />
direkteur<br />
Prof. JF Smith Me. GM Ntuli Mnr. JH Roos Prof. E Calitz<br />
Hoof<br />
Bedryfsbeampte<br />
Kobus Oosthuizen<br />
Onafhanklike nieuitvoerende<br />
direkteur<br />
REKENPLIGTIGE BEAMPTE<br />
Waarnemende Hoof<br />
Uitvoerende Beampte<br />
Carel du Preez<br />
HOOFBESTUUR<br />
Menslike Hulpbronne<br />
Bestuurder<br />
Marika Krieg<br />
Onafhanklike nieuitvoerende<br />
direkteur<br />
Streeksbestuurder:<br />
George<br />
Johan Bronkhorst<br />
Skakelpraktisyn<br />
Experience<br />
Matshediso<br />
ORGANISATORIESE STRUKTUUR<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
2
REGSMANDAAT<br />
Grondwetlike Mandate<br />
Nasionale Grondwet van Suid-Afrika (Wet 108 van 1996):<br />
• Funksionele gebiede van konkurrente Nasionale en Provinsiale wetgewende bevoegdheid.<br />
o Landbou<br />
o Streekbeplanning en Ontwikkeling<br />
o Grondbewaring<br />
o Toerisme<br />
o Handel<br />
o Landelike Ontwikkeling<br />
• Funksionele Gebiede van Eksklusiewe Provinsiale Wetgewende Bevoegdheid.<br />
` oProvinsiale beplanning<br />
Regsmandate<br />
Personeelsake:<br />
• Wet op Arbeidsverhoudinge (Wet 66 van 1995)<br />
• Wet op Basiese Diensvoorwaardes (Wet 75 van 1997)<br />
• Diensbillikheidswet (Wet 55 van 1998)<br />
• Wet op Pensioenfondse (Wet 24 van 1956)<br />
• Wet op Vaardigheidsontwikkeling (Wet 97 van 1998)<br />
• Wet op Vaardigheidsontwikkelingsheffings (Wet 9 van 1999)<br />
• Wet op Beroepsveiligheid en Gesondheid (Wet 85 van 1993)<br />
• Wet op die Beheer van Tabakprodukte (Wet 83 van 1993)<br />
• Wet op Openbare Vakansiedae (Wet 6 van 1994)<br />
Finansiële sake:<br />
• Wet op Openbare Finansiële Bestuur (Wet 1 van 1999)<br />
• Inkomstebelastingwet van 1962<br />
• Wet op die Raamwerk vir Voorkeurverkrygingsbeleid (Wet 5 van 2000)<br />
Ander Regsmandate:<br />
• Wet op Verbruikersbeskerming (Wet 68 van 2008)<br />
• Maatskappyewet (Wet 71 van 2008)<br />
• Wet op Bevordering van Toegang tot Inligting (Wet 2 van 2000)<br />
• Wet op Nasionale Krediet (Wet 34 van 2005)<br />
• Wet op Breëbasis-Swart Ekonomiese Bemagtiging (Wet 53 van 2003)<br />
• Die Regulasie van Onderskepping van Kommunikasie en bepalings van Kommunikasie-verwante Inligting (Wet 70<br />
van 2002)<br />
• Wet op die Bewaring van Landbou Hulpbronne (Wet 43 van 1983)<br />
• Wet op Onderverdeling van Landbougrond (Wet 70 van 1970)<br />
Beleidsmandate<br />
3<br />
• Nasionale Uitkomste 4,5,6,7,10 en 12<br />
• Provinsiale Strategiese Doelwitte 1,7,8,9,10 en 11<br />
• <strong>Casidra</strong> Kabinet se mandaat: "Landbou-en ekonomiese ontwikkeling binne 'n landelike en die konteks van<br />
grondhervorming"<br />
• Grond en Landelike Hervormingsprogram<br />
• Geïntegreerde Voedselsekerheid en Voeding Strategie<br />
• Omvattende Landelike Ontwikkelingsprogram (OLO)<br />
• Provinsiale Groei-en Ontwikkelingstrategie<br />
• Provinsiale Ruimtelike Ontwikkelingstrategie<br />
• Geïntegreerde Ontwikkelingsplanne van Munisipaliteite<br />
• Omvattende Landbou-ondersteuningsprogram (OLOP)<br />
• Geïntegreerde Voedselsekerheid en Voedingsprogram<br />
REGSMANDAAT<br />
Jaarverslag 2011/12
VERKLARING VAN DIE UITVOERENDE GESAG<br />
Ons doen verslag oor 'n tydperk wat uitdagings asook<br />
geleenthede vir <strong>Casidra</strong> ingehou het. Uitdagings sluit in die<br />
volgende:<br />
Die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme<br />
het sy betrokkenheid by sekere tradisionele mandate afgeskaal.<br />
Die sluit in die sluiting van RED Door kantore in baie gebiede<br />
asook die beëindig van ander programme, wat die afdanking<br />
van personeel tot gevolg gehad het.<br />
'n Nuwe finansieringsmaatreël is ook in plek gestel, waardeur<br />
die Departement van Landbou die enigste institusionele<br />
befondser van <strong>Casidra</strong> is. Alle ander departemente en kliënte<br />
word gedien op die grondslag van 'n volle verhaling van koste.<br />
Die klem in <strong>Casidra</strong> se mandaat aan die ekonomiese kant het<br />
dus verskuif na die fasilitering van plaaslike ekonomiese<br />
ontwikkeling in landelike gebiede op die gebied van landbou,<br />
sowel as in die Omvattende Landelike Ontwikkelingsprogram.<br />
<strong>Casidra</strong> het 'n waarnemende Hoof Uitvoerende Beampte<br />
aangestel, en ten tye van die skryf van hierdie boodskap was die<br />
proses om 'n permanente aanstelling te maak, goed onderweg.<br />
<strong>Casidra</strong> se noue werksverbintenis met die Departement van<br />
Landbou het baie nuwe geleenthede voorsien, veral in sy<br />
vermoë om ondersteuningsdienste te bied met betrekking tot<br />
die Departement se kommoditeitsbenadering, implementering<br />
van die Omvattende Landelike Ontwikkelingsprogram en die<br />
ontwikkeling van plaaswerkers.<br />
<strong>Casidra</strong> het ook sy naam hoog gehou met die akkurate en<br />
vinnige fasilitering van rampvergoeding tydens die verslagjaar.<br />
Ek wens die span by <strong>Casidra</strong> die beste toe vir die volgende<br />
tydperk in sy geskiedenis.<br />
HG van Rensburg<br />
Minister of Landbou en Landelike Ontwikkeling:<br />
VERKLARING VAN DIE UITVOERENDE GESAG<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
4
VERKLARING VAN DIE REKENPLIGTIGE GESAG<br />
Die afgelope jaar was uitdagend vir <strong>Casidra</strong>.<br />
Die uitfasering<br />
van die RED Door-program is voltooi en ons het voorberei om<br />
die projekte wat deur die Provinsiale Departement van<br />
Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme befonds is, af te sluit. Dit<br />
alles met 'n Waarnemende Hoof Uitvoerende Beampte en 'n<br />
kleiner Raad van Direkteure. Ons het waardevolle personeel en<br />
Raadslede verloor.<br />
Nieteenstaande het ons ons rekord van ongekwalifiseerde<br />
oudits verleng na 22 jaar en ons het alle rede om trots te wees.<br />
Ons het uiteindelik ook die basis van ons toekomstige<br />
verhouding met die Provinsiale Regering uitgeklaar en die<br />
model vir ons toekomstige befondsing gefinaliseer met die<br />
Provinsiale Regering.<br />
Ek en die Raad is trots op die prestasies van ons personeel oor<br />
die 23 jaar van ons bestaan asook oor die afgelope jaar.<br />
<strong>Casidra</strong> is bevoorreg om die dienste van hoogs geskoolde en<br />
gemotiveerde personeel te hê, insluitende ons bestuurders en<br />
die lede van ons topbestuurspan.<br />
My persoonlike dank aan die Raadslede, veral prof. Julian<br />
Smith, wat my bygestaan het toe die las te swaar geraak het vir<br />
my; aan die lede van die topbestuur, veral mnr. Carel Du Preez,<br />
wat bystand gebied het toe die nood die grootste was en die<br />
skip met gesag gestuur het en 'n ooreisde bestuurspan<br />
bemoedig het;<br />
5<br />
VERKLARING VAN DIE REKENPLIGTIGE GESAG<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
die Hoof van die Departement van Landbou, Me Joyene Isaacs,<br />
en haar span wat hande met ons gevat het om ons mandaat en<br />
befondsing uit te klaar, en laaste maar nie die minste nie, die<br />
Provinsiale Minister van Landbou en Landelike Ontwikkeling,<br />
ons aandeelhouer, wat ons respekteer omdat hy eerstens sy<br />
werk verstaan en tweedens dit met dissipline en 'n aansteeklike<br />
passie uitvoer, en laastens aan die alomteenwoordige en baie<br />
doeltreffende Rebekka Fortuin, wat seker gemaak het dat ek nie<br />
'n verleentheid vir myself is nie.<br />
Dit was 'n voorreg om julle almal te dien en om saam met julle<br />
almal te dien. Alles seën.<br />
Adv. GA Oliver<br />
Voorsitter van die Raad
OORSIG VAN DIE REKENPLIGTIGE BEAMPTE<br />
Die finansiële jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong> was inderdaad 'n<br />
jaar van verandering vir <strong>Casidra</strong>. Soos in die verlede, was<br />
<strong>Casidra</strong> onseker oor sy mandaat weens die proses om 'n<br />
Ekonomiese Ontwikkelingsagentskap in die Wes-Kaap te<br />
vestig. Boonop het die jaar afgeskop met 'n vakature in die<br />
posisie van uitvoerende hoof.<br />
Dit was vir my 'n voorreg om in te staan as Waarnemende Hoof<br />
Uitvoerende Beampte vanaf 1 Junie 2011 om die maatskappy<br />
deur hierdie tydperk te lei.<br />
<strong>Casidra</strong> het die stigting van die Ekonomiese<br />
Ontwikkelingsagentskap aangegryp en word erken as een van<br />
die stigters van die WKEOP wat uit die proses ontstaan het. Die<br />
maatskappy sien uit na 'n vrugbare verhouding as 'n aktiewe<br />
vennoot wat bydra tot die leierskapsrol, en pogings ondersteun<br />
om sinergie en fokus te skep, in sy implementeringsrol om<br />
landbou-en ekonomiese ontwikkeling in landelike gebiede te<br />
fasiliteer.<br />
Die toekomstige rol van <strong>Casidra</strong> is ooreengekom met die DVL<br />
en die maatskappy is besig om aan te pas om die nuwe<br />
bedeling te omhels. As gevolg hiervan is die onsekerheid wat<br />
die organisasie negatief geraak het, grootliks iets van die<br />
verlede.<br />
Die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme<br />
(DEOT) moes sy rol in die nuwe bedeling heroorweeg, en het<br />
gevolglik besluit om <strong>Casidra</strong> se rol as 'n primêre<br />
implementeringsagent vir die DEOT-programme op die<br />
ekonomiese kant te staak. Die gemene deler vir <strong>Casidra</strong> vanaf<br />
die ekonomiese kant sal voortaan die Omvattende Landelike<br />
Ontwikkelingsprogram (OLO) wees, wat 'n sterk ekonomiese<br />
ontwikkelingsfokus het met landbou as die hoof dryfveer.<br />
Beide boere-ondersteuning en -ontwikkeling asook die DEOT<br />
se fokus is om die verligting en bekamping van armoede deur<br />
ekonomiese groei en werkskepping in landelike gebiede te<br />
fasiliteer. 'n Noodsaaklike deel van hierdie proses is die<br />
bemagtiging van gemeenskappe om deel te neem aan die<br />
plaaslike ekonomie en om in vennootskap met munisipaliteite<br />
te werk.<br />
Die WKEOP is nie hoofsaaklik 'n implemeteringsagent nie, en<br />
<strong>Casidra</strong> staan dus reg om voort te gaan met sy rol as<br />
implementeerder; en bied projekbestuursdiens in landelike<br />
gebiede aan op die gebied van landbou, grondhervorming en<br />
plaaslike ekonomiese ontwikkeling.<br />
Ondervinding van Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling (PEO)<br />
spruit voor oor baie jare van ondersteuning deur middel van<br />
implementering aan DEOT vir programme soos die RED Door,<br />
Die Plek Plan, Werk en Vaardighede en die Ruimtelike Fonds,<br />
om 'n paar te noem.<br />
Afgesien van ons betrokkenheid in landbou-ontwikkeling en<br />
grondhervorming as die implementeringsagent vir die DVL, is<br />
ons ook gereed om die OLO te ondersteun deur mentorskap te<br />
bied vir koöperasies in geselekteerde gebiede. Dit skep 'n gulde<br />
geleentheid vir vennootskappe met munisipaliteite wat<br />
belangstel in entrepreneurskap en ander PEO inisiatiewe binne<br />
hul gebiede van jurisdiksie. 'n Konsep ooreenkoms is reeds met<br />
die Oudtshoorn munisipaliteit onderteken.<br />
<strong>Casidra</strong> is van voorneme om aan sy visie binne die konteks van<br />
die nuwe bedeling vir ekonomiese ontwikkeling in die Wes-<br />
Kaap te voldoen, naamlik: "Om 'n leidende vennoot te wees vir<br />
ontwikkeling in gemeenskappe waar hulpbronne skaars is".<br />
Dit was 'n voorreg om aan die stuur van <strong>Casidra</strong> te wees, en om<br />
'n bydrae te maak in die bekamping van armoede in landelike<br />
gebiede van die Wes-Kaap. Ek wil graag my waardering<br />
uitspreek teenoor die Voorsitter van die Raad van Direkteure,<br />
sowel as al die ander lede van die Raad vir die geleentheid wat<br />
my gebied is. Verder wil ek graag die ondersteuning van die<br />
Minister van Landbou en Landelike Ontwikkeling, sy<br />
Departementshoof en die betrokke senior amptenare uitlig.<br />
Daarsonder sou die sukses wat oor hierdie tydperk behaal is,<br />
nie moontlik gewees het nie.<br />
Laastens, maar nie minste nie, wil ek graag die lojaliteit en<br />
ondersteuning van die senior bestuur en personeel van<br />
<strong>Casidra</strong> noem. Hulle het weereens hul aanpasbaarheid bewys<br />
en teruggebons na 'n baie kommerwekkend en demotiverende<br />
situasie nege maande gelede.<br />
CO du Preez<br />
Waarnemende Hoof Uitvoerende Beampte<br />
OORSIG VAN DIE REKENPLIGTIGE BEAMPTE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
6
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG - vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong><br />
1. INLEIDING<br />
Die Direksie van <strong>Casidra</strong> is verbind tot die beginsels van<br />
doeltreffende korporatiewe bestuur en streef na die hoogste<br />
standaarde van integriteit en etiek. Die Direksie aanvaar dat<br />
die maatskappy met integriteit en volgens algemeen aanvaarde<br />
korporatiewe bestuursbeginsels bedryf word.<br />
2. VOLDOENING AAN DIE KING VERSLAG<br />
Die Direksie ondersteun die Suid-<strong>Afrikaans</strong>e Kode van<br />
Korporatiewe Praktyke en Gedrag soos uiteengesit in die King III<br />
Kode van Korporatiewe Bestuur en is tevrede dat die<br />
maatskappy voldoen het aan die Suid-<strong>Afrikaans</strong>e wetgewing<br />
en regulasies in hierdie finansiële jaar.<br />
Die Direksie se handves, sowel as die Komitees se handveste is<br />
hersien en goedgekeur op 'n raadsvergadering gehou op 8<br />
Maart <strong>2012</strong> om te verseker dat die maatskappy voldoen aan die<br />
aanbevelings van die King III-kode oor korporatiewe bestuur.<br />
3. RAAD VAN DIREKTEURE<br />
Die Raad van Direkteure is verantwoordelik vir die algehele en<br />
doeltreffende beheer van die Maatskappy. Die Raad<br />
bestaan uit vyf tot agt nie-uitvoerende Direkteure.<br />
Die Voorsitter van die Raad is 'n onafhanklike nieuitvoerende<br />
direkteur kragtens die vereistes van die King Kode.<br />
Die nie-uitvoerende direkteure word verkies volgens die<br />
Raad se handves en hulle heraanstelling is nie outomaties<br />
nie, maar volgens stembrief.<br />
Die Raad het ook drie aktiewe komitees waar sekere<br />
gespesialiseerde kwessies aangespreek word, naamlik die<br />
Oudit- en Risikokomitee, die Nominasiekomitee en die<br />
Vergoedingskomitee. Die Uitvoerende Komitee vergader soos<br />
nodig.<br />
Die Raad is in proses om Maatskaplike en Etiese komitee te stig.<br />
Elke komitee het 'n handves en 'n mandaat.<br />
In hierdie finansiële jaar het die Raad vier keer ontmoet en het<br />
onder andere gefokus op strategie, monitering van prestasie,<br />
bestuur en bedryfs- en kapitaalbegrotings. Ander sake in<br />
verband met die algehele Maatskappydoelwitte is ook<br />
bespreek.<br />
Die Direksie het onbeperkte toegang tot alle<br />
Maatskappyinligting, rekords en dokumente ten einde<br />
uitvoering te gee aan sy verantwoordelikhede.<br />
4. CASIDRA SE RAADSHANDVES<br />
Doel en Doelwitte<br />
Die doel van die handves is om te reguleer hoe besigheid<br />
gedoen word deur die Raad kragtens die beginsels van<br />
7<br />
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
goeie bestuur. Die handves sit die bepaalde<br />
verantwoordelikhede uiteen wat gesamentlik deur Raadslede<br />
uitgevoer moet word asook die indiwiduele rolle wat van hulle<br />
verwag word. Die doelwitte van die handves sluit onder<br />
andere in om te verseker dat alle Raadslede wat namens die<br />
maatskappy optree, bewus is van hulle verpligtinge en<br />
verantwoordelikhede as Raadslede en die wetgewing en<br />
verskeie regulasies wat hulle gedrag beïnvloed, asook om te<br />
verseker dat die beginsels van goeie bestuur in al hulle<br />
onderhandelinge ten opsigte van en namens die maatskappy<br />
toegepas word.<br />
Rolle en Verantwoordelikhede<br />
• Tree op as die fokuspunt en beskermheer van korporatiewe<br />
bestuur deur die bestuur van sy verhouding met die<br />
bestuur, die aandeelhouer en ander belanghebbendes van<br />
die Maatskappy langs gesonde korporatiewe<br />
bestuursbeginsels.<br />
• Lei ‘n geïntegreerde benadering tot strategie, risiko, prestasie<br />
en volhoubaarheid onafskeidbaar is en beïnvloed dit deur:<br />
• By te dra tot die goedkeuring van die strategie;<br />
• Self te verseker dat die strategie en korporatiewe en sakeplanne<br />
nie aanleiding gee tot die risiko's wat nie deeglik<br />
deur die bestuur beoordeel is nie;<br />
• Identifisering van sleutel prestasie en risiko-areas;<br />
• Te verseker dat die strategie volhoubare uitkomste tot<br />
gevolg sal hê, en<br />
• Die oorweging van volhoubaarheid as 'n besigheids<br />
geleentheid wat lei tot strategieformulering.<br />
• Verskaf effektiewe leierskap op 'n etiese grondslag.<br />
• Verseker dat die maatskappy nie, 'n verantwoordelike<br />
korporatiewe burger is en so gesien word met inagneming<br />
van nie net die finansiële aspekte van die besigheid van die<br />
maatskappy, maar ook die impak wat die maatskappy se<br />
bedrywighede het op die omgewing en die samelewing<br />
waarin dit opereer.<br />
• Verseker dat die maatskappy se etiek doeltreffend<br />
bestuur word.<br />
• Verseker dat die maatskappy 'n doeltreffende en<br />
onafhanklike Oudit-en Risikokomitee het.<br />
• Wees verantwoordelik vir die bestuur van risiko.<br />
• Wees verantwoordelik vir Inligtingstegnologie bestuur.<br />
• Verseker die maatskappy voldoen aan toepaslike wette.<br />
• Verseker dat daar 'n doeltreffende risiko-gebaseerde interne<br />
oudit is.<br />
• Verseker korporatiewe aksie wanneer belanghebbendes<br />
se persepsies die maatskappy se reputasie negatief<br />
beïnvloed.<br />
• Verseker die integriteit van die maatskappy se<br />
geïntegreerde jaarverslag.<br />
• Handel in die beste belang van die Maatskappy deur te<br />
verseker dat individuele direkteure:<br />
• Voldoen aan wetlike gedrags standaarde;<br />
• Toegelaat is om onafhanklike advies in verband met hul<br />
pligte in te win na aanleiding van 'n ooreengekome<br />
prosedure, en<br />
• Openbaar werklike of vermeende belange aan die
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG - vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Raad en handel daarmee dienooreenkomstig.<br />
• Begin met ondernemingreddingsverrigtinge so gou as wat<br />
die maatskappy in finansiële nood is.<br />
• Verkies jaarliks 'n voorsitter van die Raad wat ‘n<br />
onafhanklike nie-uitvoerende direkteur is by die<br />
raadsvergadering voor die Algemene Jaarvergadering.<br />
• Stel die Hoof Uitvoerende Beampte aan en verseker die<br />
evaluering van die prestasie van die Hoof Uitvoerende<br />
Beampte.<br />
• Verseker voldoening aan die bepalings van die<br />
aandeelhouersooreenkoms.<br />
• Ontwikkel 'n langtermyn-strategiese plan, soos vereis<br />
deur die Wet op Openbare Finansiële Bestuur (WOFB).<br />
5. RAADSAANSTELLINGS<br />
Nie-uitvoerende Direkteure op <strong>Casidra</strong> se Raad word<br />
aangestel ooreenkomstig die Statute van die Maatskappy en<br />
heraanstelling is nie outomaties nie.<br />
Een derde van die dienende, nie-uitvoerende, onafhanklike<br />
direkteure, of die getal naaste aan een derde, moet bedank of die<br />
pos ontruim by die algemene jaar vergadering in elke ongelyke<br />
jaar.<br />
Die Direkteure wat uittree is diegene wat die langste in diens<br />
was sedert die jongste verkiesing, maar waar persone op<br />
dieselfde dag direkteure geword het, moet die direkteure<br />
onder mekaar besluit wie moet uittree.<br />
Direkteure wat uittree is verkiesbaar vir heraanstelling<br />
(soos bepaal deur die statute) by die algemene<br />
jaarvergadering, op voorwaarde dat indien 'n direkteur die<br />
ouderdom van sewentig bereik tydens sy/haar dienstermyn,<br />
sodanige persoon nie verkiesbaar is vir heraanstelling nie.<br />
6. BYWONING VAN RAADSVERGADERINGS<br />
Die Raad het vier keer hierdie finansiële jaar vergader<br />
en die bywoning was soos volg:<br />
Lede<br />
TE Abrahams<br />
E Calitz<br />
GM Ntuli<br />
GA Oliver<br />
JH Roos<br />
JF Smith<br />
GMM van Deventer<br />
Bedank<br />
2011/07/20<br />
2011/05/13<br />
Aangestel<br />
2011/05/13<br />
7. VERGOEDING VAN DIE RAAD<br />
Mei<br />
Verklaring: = Bygewoon, A = Afwesig<br />
In oorleg met die bepalings van artikel 28.1.1 van die Tesourie<br />
regulasies uitgereik kragtens die Wet op Openbare Finansiële<br />
Bestuur van 1999 word alle vergoeding van direkteure in die<br />
finansiële state aangedui.<br />
8. PRESTASIE-ASSESSERING VAN DIE RAAD<br />
-<br />
Aug Nov<br />
Mrt<br />
- - -<br />
A<br />
- - -<br />
‘n Selfassessering van die Raad is onderneem en die proses is<br />
gelei deur die Maatskappysekretaris by wyse van 'n geskrewe<br />
vraelys. Die resultate van die self-evalueringsproses sal<br />
ontleed word deur die Voorsitter en die Hoof Uitvoerende<br />
Beampte en probleem asook meriete-areas sal by 'n<br />
Raadsvergadering ter tafel gelê word vir bespreking en strategie<br />
bepaling.<br />
9. AANDELE<br />
Die direkteure, bestuurslede en werknemers van die maatskappy<br />
besit nie aandele in die maatskappy nie.<br />
10. RAADSKOMITEES<br />
Alle Raadskomitees handel volgens 'n geskrewe Raadshandves wat<br />
deur die Raad goedgekeur is. Daar is deursigtigheid en volledige<br />
openbaarmaking van Raadskomitees aan die Raad. Komitee<br />
Voorsitters is beskikbaar om die Raad te voorsien van mondelinge<br />
verslae oor onlangse komitee verrigtinge en aktiwiteite by die<br />
daaropvolgende Raadsvergadering.<br />
Die komitees is geregtig om onafhanklike professionele advies in<br />
te win indien nodig.<br />
Die Maatskappy Sekretaris verskaf ‘n sekretariële diens aan die<br />
onderskeie komitees.<br />
Die Raad is van mening dat die Raadskomitees oor die verslagjaar<br />
hulle verantwoordelikhede doeltreffend uitgevoer het, soos vervat<br />
in hulle onderskeie handveste.<br />
'n Opsomming van die komitees van die Raad en hulle mandate<br />
word hieronder uiteengesit.<br />
10.1 OUDIT-EN RISIKOKOMITEE<br />
Samestelling<br />
Die Oudit-en Risikokomitee bestaan uit ten minste drie<br />
onafhanklike nie-uitvoerende direkteure wat op die Algemene<br />
Jaarvergadering verkies word.<br />
Die lede aan die einde van die finansiële jaar was<br />
Prof E Calitz (Voorsitter), Me. GM Ntuli en Mnr. JH Roos.<br />
Voorsitter<br />
Die Direksie stel die Voorsitter uit die lede van die Komitee aan en<br />
bepaal die tydperk wat die persoon sy amp beklee.<br />
Frekwensie van vergaderings<br />
Vergaderings van die Komitee word gehou soos die Komitee dit<br />
nodig ag, maar gewoonlik ten minste twee keer per kalenderjaar.<br />
Die Komitee het hierdie jaar twee keer vergader en die bywoning<br />
was soos volg:<br />
TE Abrahams<br />
E Calitz<br />
R Moss<br />
GM Ntuli<br />
JH Roos<br />
Lede<br />
GMM van Deventer<br />
2011/07/20<br />
2011/06/23<br />
2011/05/13<br />
Bedank<br />
Verklaring: = Bygewoon, A = Afwesig<br />
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Jul Feb<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
8
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG - vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Primêre verantwoordelikhede<br />
Eksterne oudit<br />
• Nomineer die onafhanklike eksterne ouditeur vir<br />
aanstelling deur die aandeelhouer in terme van die<br />
Maatskappywet, 2008 en enige ander wetgewing met<br />
betrekking tot die aanstelling van ouditeure;<br />
• Goedkeuring van die bepalings van die aanstelling en<br />
vergoeding vir die eksterne ouditaanstelling;<br />
• Monitor en doen verslag oor die onafhanklikheid,<br />
objektiwiteit gehalte en doeltreffendheid van die eksterne<br />
ouditeur in die finansiële jaarstate, met in agneming van<br />
relevante professionele en regulerende vereistes;<br />
• Goedkeuring van die kontrakte vir nie-ouditdienste wat<br />
deur 'n diensverskaffer gelewer word;<br />
• Maak seker dat daar 'n proses is vir die komitee om in<br />
kennis gestel te word van enige geïdentifiseerde en<br />
gerapporteerde onreëlmatighede (soos geïdentifiseer in<br />
die' Auditing Profession Act, 2005) word deur die<br />
eksterne ouditeur;<br />
• Bespreek die aard, omvang en plan van die oudit met die<br />
ouditeur voor die oudit 'n aanvang neem en, soos nodig<br />
geag word, gedurende die loop van die oudit.<br />
• Hersien, met die eksterne ouditeure, die bevindings van<br />
hul werk.<br />
• Oorweeg al die faktore en risiko's wat 'n invloed<br />
kan hê op die integriteit van die geïntegreerde verslag,<br />
byvoorbeeld, 'n misleidende beeld, beduidende oordele,<br />
verslagdoening oor besluite wat geneem is, monitering of<br />
afdwinging van optrede deur 'n regulerende liggaam, van<br />
bewyse wat voorheen gepubliseerde inligting<br />
bevraagteken, toekoms verwagtinge, ensovoorts;<br />
• Beoordeling van die finansiële jaarstate, opgesomde<br />
geïntegreerde inligting en soortgelyke dokumente;<br />
• Lewer kommentaar in die finansiële jaarstate op die<br />
finansiële state, die rekeningkundige praktyke en die<br />
doeltreffendheid van die interne finansiële<br />
beheermaatreëls;<br />
• Hersien die duidelikheid en volledigheid van die<br />
openbaarmaking van die volhoubaarheids kwessies in die<br />
geïntegreerde verslag om te verseker dat dit betroubaar is<br />
en nie in stryd is met die finansiële inligting nie;<br />
• Beveel aan na die Raad of 'n eksterne gerusstelling<br />
verskaffer betrokke moet raak rakende wesenlike<br />
volhoubaarheids kwessies;<br />
• Beveel die geïntegreerde verslag aan vir goedkeuring<br />
deur die Raad;<br />
• Beoordeling of die inhoud van die opgesomde inligting<br />
'n gebalanseerde seining verskaf; en<br />
• Betrek die eksterne ouditeure om gerusstelling te bied<br />
rakende die opgesomde finansiële inligting<br />
Interne oudit<br />
• G o e d k e u r i n g v a n d i e i n t e r n e o u d i t p l a n ;<br />
• Monitor en hersien die doeltreffendheid van die interne<br />
ouditfunksie;<br />
9<br />
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
• Hersiening en bespreek die omvang van die werk van<br />
interne oudit, geïdentifiseerde sake en aanbevelings;<br />
• Verskaf 'n bron van inligting, soos toepaslik, met<br />
betrekking tot gevalle van bedrog, korrupsie, onetiese<br />
gedrag, onreëlmatighede en ander risiko's.<br />
Risikobestuur<br />
• Oorweeg die risiko bestuurstrategie, etiese kode en<br />
bedrogvoorkomingsplan;<br />
• Monitor die deurlopende bestuur van die risikoassessering<br />
en die implementering van die strategie en<br />
plan;<br />
• Maak aanbevelings aan die Raad met betrekking tot die<br />
vlakke van risiko-verdraagsaamheid en die aptyt en<br />
monitering dat risiko's binne die vlakke van<br />
verdraagsaamheid en aptyt bestuur word soos deur die<br />
Raad goedgekeur;<br />
• Verseker dat bestuur toepaslike risiko-monitering en<br />
antwoorde oorweeg en implementeer;<br />
• Spreek die Komitee se formele opinie uit aan die Raad<br />
oor die effektiwiteit van die stelsel en die proses van<br />
risikobestuur;<br />
• Beoordeling van die tydige, omvattende en tersaaklike<br />
verslagdoening met betrekking tot risikobestuur wat in die<br />
geïntegreerde jaarverslag ingesluit moet word.<br />
Genooides<br />
Die Voorsitter van die Oudit- en Risikokomitee kan volgens<br />
sy/haar oordeel ander lede van die Raad of interne ouditeure<br />
nooi na die vergaderings van die Komitee om aangehoor te<br />
word.<br />
Die Hoof Uitvoerende Beampte en Hoof Finansiële Beampte<br />
woon alle vergaderings van die Komitee by en word verskoon<br />
vir in camera sessies.<br />
Vergaderings word ook bygewoon deur interne en eksterne<br />
ouditeure en betrokke bestuurslede.<br />
Toegang<br />
Die eksterne en interne ouditeure het onbeperkte toegang tot<br />
die Oudit- en Risikokomitee en verseker daardeur dat<br />
onafhanklikheid gehandhaaf word.<br />
10.2 Vergoedingskomitee<br />
Samestelling<br />
Die Vergoedingskomitee bestaan uit ten minste drie nieuitvoerende<br />
direkteure.<br />
Die lede aan die einde van die finansiële jaar is Adv GA Oliver,<br />
Mnr. JH Roos, Prof JF Smith (Voorsitter).<br />
Voorsitter<br />
Die Voorsitter word deur die Raad genomineer.
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG - vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Frekwensie van vergaderings<br />
Komiteevergaderings word gehou soos die komitee dit nodig<br />
ag, maar ten minste een keer per jaar om algemene<br />
salarisaanpassings te bespreek word.<br />
Die Komitee het hierdie jaar een keer vergader en die bywoning<br />
was soos volg:<br />
TE Abrahams<br />
GA Oliver<br />
JH Roos<br />
JF Smith<br />
GMM van Deventer<br />
Lede<br />
Verklaring: = Bygewoon, A = Afwesig<br />
Primêre verantwoordelikhede<br />
2011/07/20<br />
Bedank<br />
2011/05/13<br />
Feb<br />
• Hou toesig oor die vestiging en implementering van<br />
vergoedings beleid met betrekking tot nie-uitvoerende<br />
direkteure en werknemers se vergoeding.<br />
• Hersiening van die uitkomste van die implementering van<br />
die beleid om te bepaal of hierdie beleid die bereiking van<br />
strategiese doelwitte bevorder en individuele<br />
prestasie aan moedig. Die Komitee sal die nodige<br />
verbeterings aan die Raad in hierdie verband aanbeveel.<br />
• Verskaf voldoende inligting vir die aandeelhouer en die<br />
raad om die vergoedings beleid te bepaal.<br />
• Maak seker dat die maatskappy se direkteure en<br />
werknemers regverdige en mededingende vergoeding<br />
ontvang.<br />
• Maak seker dat die vergoeding van die topbestuur (Hoof<br />
Uitvoerende Beampte, Algemene Bestuurder en Hoof<br />
Finansiële Beampte) bepaal is op 'n onafhanklike basis<br />
deur lede van die Raad en bestuur wat nie 'n persoonlike<br />
belangstelling in die uitkoms van hul besluit het, met<br />
inagneming van die finansiële posisie van die maatskappy.<br />
Die Komitee mag spesifieke kundigheid koöpteer , beide<br />
interne en eksterne, ten einde in staat te wees om ingeligte<br />
besluite te neem. Die Hoof Uitvoerende Beampte en 'n lid<br />
van die bestuur mag nie teenwoordig wees wanneer<br />
sy / haar eie vergoeding bespreek word nie, behalwe<br />
wanneer inligting versoek word en dan vir die doel<br />
van die verskaffing van spesifieke inligting.<br />
• Maak seker dat daar voorsiening gemaak vir<br />
aftreevoordele vir personeel.<br />
• Maak aanbevelings aan die hand van die maatskappy se<br />
vergoedingstelsel.<br />
• Besluit oor die posisionering van bestuur se vergoeding<br />
met betrekking tot die regering en ander organisasies .<br />
-<br />
A<br />
-<br />
Die Komitee moet vergelykings maak met ander<br />
organisasies en verseker dat die logiese relatiwiteit<br />
beide intern en ekstern in stand gehou. Die voorsitter van<br />
die komitee moet besluit watter inligting nodig is vir die<br />
Komitee om aanbevelings te maak en versoek om die<br />
inligting beskikbaar te maak asook hulp met<br />
die pos-evaluasies van die Hoof Uitvoerende Beampte<br />
en senior bestuur poste (posvlak P1 na P6) waar nodig.<br />
• Pligte soos deur die Raad gelas.<br />
• Adviseer bestuur met betrekking tot personeel-afleggings,<br />
skeidingspakkette, vroeë aftredes, die hantering van<br />
mediese ongeskiktheid, ensovoorts.<br />
Genooides<br />
Die Komitee mag bepaalde kundiges ko-opteer, hetsy intern of<br />
ekstern, ten einde ingeligte besluite te maak. Geen bestuurslid<br />
mag teenwoordig wees waarmee sy/haar eie salaris of fooi<br />
bespreek word, tensy hy/sy versoek word om bepaalde inligting<br />
te voorsien.<br />
10.3 Nominasiekomitee<br />
Samestelling<br />
Die lede van die Nominasiekomitee word aangestel deur die<br />
Raad. Die Nominasiekomitee bestaan uit ten minste twee<br />
Direkteure.<br />
Die lede aan die einde van die finansiële jaar is<br />
Me. GM Ntuli, Adv. GA Oliver (Voorsitter) en Mnr. JH Roos.<br />
Voorsitter<br />
Die Voorsitter word deur die Raad genomineer.<br />
Frekwensie van vergaderings<br />
Komiteevergaderings word gehou soos die komitee dit nodig<br />
ag.<br />
Die Komitee het een keer vanjaar vergader.<br />
TE Abrahams<br />
GA Oliver<br />
JF Smith<br />
JH Roos<br />
GMM van Deventer<br />
Lede<br />
Verklaring: = Bygewoon, A = Afwesig<br />
Primêre verantwoordelikheid<br />
2011/07/20<br />
2011/05/13<br />
Bedank<br />
April<br />
• Identifisering van geskikte lede vir die Raad;<br />
• Opvolg van verwysings en agtergrond van die kandidate<br />
voordat hulle genomineer word; en<br />
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
A<br />
10
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG - vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong><br />
• Formaliseer die aanstelling van direkteure deur middel<br />
van 'n ooreenkoms tussen die maatskappy en die<br />
direkteur.<br />
10.4 Maatskaplike en Etiese Komitee<br />
Dit is 'n nuwe komitee en dit is gestig in terme van die Wet op<br />
Maatskappywet, 2008.<br />
Genooides<br />
Die Maatskaplike en Etiese komitee het die gesag om advies en<br />
hulp in te win van interne en eksterne regs-, rekeningkundige en<br />
ander adviseurs.<br />
Samestelling<br />
Die lede van die maatskaplike en etiese komitee word deur die<br />
Raad aangestel. Die maatskaplike en etiese komitee bestaan<br />
uit ten minste drie direkteure.<br />
Die volgende lede is aangestel na die finansiële jaareinde:<br />
Adv. GA Oliver (voorsitter), Me. GM Ntuli en Mnr. JH Roos.<br />
Voorsitter<br />
Die Voorsitter word deur die Raad genomineer.<br />
Frekwensie van vergaderings<br />
Komitee vergaderings word gehou soos en wanneer nodig.<br />
Die Komitee het nie gedurende die finansiële jaar ontmoet.<br />
Primêre Verantwoordelikheid<br />
• Monitor die maatskappy se aktiwiteite met betrekking tot<br />
enige toepaslike wetgewing, ander wetlike vereistes of<br />
heersende kodes van beste praktyk, met betrekking tot<br />
aangeleenthede wat verband hou met maatskaplike en<br />
ekonomiese ontwikkeling, goeie korporatiewe burgerskap,<br />
die omgewing, gesondheid en openbare v e i l i g h e i d ,<br />
verbruiker verhoudings en arbeid en i n d i e n s n e m i n g<br />
nakoming.<br />
• Bring sake binne sy mandaat onder die aandag van die<br />
Raad wanneer dit nodig is.<br />
• Rapporteer aan die aandeelhouer by die maatskappy se<br />
algemene jaar vergadering oor die sake binne sy<br />
mandaat.<br />
Genooides<br />
Die maatskaplike en etiese komitee het die gesag om advies in<br />
te win en hulp te soek van interne en eksterne adviseurs.<br />
11. MAATSKAPPYSEKRETARIS<br />
Alle direkteure het toegang tot die Maatskappysekretaris wat<br />
verseker dat die Raad se prosedures, toepaslike reëls en<br />
regulasies volledig toegepas word.<br />
Die Maatskappysekretaris hou die Raad op hoogte van<br />
11<br />
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
relevante veranderinge in wetgewing en die beste<br />
bestuurspraktyke. Die Maatskappysekretaris hou toesig oor die<br />
inhuldiging van nuwe direkteure asook voortgesette opleiding<br />
van direkteure.<br />
Die nodige inligting vir elke Raadsvergadering word tydig voor<br />
elke vergadering aan direkteure gestuur sodat hulle vertroud<br />
kan raak met die inligting en om maatskappyinligting te<br />
oorweeg ooreenkomstig hulle statutêre en fidusiêre<br />
verantwoordelikheid. Die tertafellegging van dokumente by<br />
Raadsvergaderings geskied slegs in uitsonderlike gevalle.<br />
Die Maatskappysekretaris word deur die Raad aangestel.<br />
12. LOPENDE SAAK<br />
Op aanbeveling van die Oudit- en Risikokomitee het die Raad<br />
na oorweging van die feite en aannemes waarop vertrou word<br />
besluit dat die besigheid sal voortgaan as 'n lopende saak in die<br />
finansiële jaar wat voorlê.<br />
Die direkteure is van mening dat die besigheid 'n lopende saak<br />
sal wees in die jaar wat voorlê en hulle verklaring in hierdie<br />
verband word ook vervat in die verklaring oor die<br />
verantwoordelikheid van die direkteure vir die finansiële state.<br />
13. INTERNE BEHEER<br />
Die Raad erken sy verantwoordelikheid om te verseker dat die<br />
maatskappy die doeltreffendheid van die interne- finansiële en<br />
bedryfsbeheer stelsels implementeer en monitor. Hierdie stelsels<br />
is ontwerp om teen wesenlike wanvoorstelling en verlies te waak.<br />
Die interne-, finansiële- en bedryfskontrole stelsels wat<br />
gehandhaaf word deur die maatskappy is ontwerp om redelike<br />
versekering te bied ten opsigte van:<br />
• beveiliging van bates teen ongemagtigde gebruik of<br />
wanbesteding;<br />
• voldoening aan toepaslike wetgewing en regulasies;<br />
• instandhouding van behoorlike rekeningkundige rekords;<br />
en<br />
• voldoende en betroubare finansiële inligting.<br />
Die interne ouditfunksie en die eksterne ouditeure takseer<br />
onafhanklik die geskiktheid en betroubaarheid van die interne<br />
beheer.<br />
Niks het onder die aandag van die Direkteure gekom wat<br />
aandui dat enige wesenlike onderbreking voorgekom het in die<br />
funksionering van hierdie kontroles, prosedures en sisteem<br />
gedurende die verslagjaar nie.<br />
14. RISIKOBESTUUR<br />
Die Raad aanvaar finale verantwoordelikheid vir die<br />
risikobestuurstelsels van die Maatskappy.
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG - vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Wesenlike risiko's in die Maatskappy is geïdentifiseer en<br />
uiteengesit in 'n risikoraamwerk. Behoorlike interne<br />
beheerstelsels is in plek en word gehandhaaf. Die tydige uitvoer<br />
van beheerprosedures en voldoening aan beheerprosedures<br />
word intern gemonitor.<br />
Santam Beperk verseker maatskappybates omvattend teen<br />
onnatuurlike rampe en ander wesenlike risiko’s.<br />
15. WESENLIKHEID<br />
Alle wesenlike gebeure, risiko's en ander aspekte word<br />
uiteengesit in die state en jaarverslag.<br />
16. VOORKOMING VAN BEDROG<br />
‘n Bedrog saak is by die George Streekkantoor bespeur. Dit is<br />
aan die Suid-<strong>Afrikaans</strong>e Polisiediens gerapporteer en 'n saak is<br />
geopen vir ondersoek. 'n Bedrag van R6 000 is van die<br />
werknemer verhaal. 'n Getrouheidswaarborg versekeringseis is<br />
ook by die versekeraars aangemeld en die aankope stelsel is<br />
verbeter. Die versekeraars het na die finansiële jaareinde R334<br />
900 betaal as volle en finale skikking van die eis.<br />
17. KONTRAKTUELE VERPLIGTINGE EN<br />
REGSAKSIES<br />
‘n Ooreenkoms is gesluit met die Provinsiale Regering Wes-<br />
Kaap waarvolgens oordragfondse aan <strong>Casidra</strong> toegewys is.<br />
Verpligtinge in terme van die ooreenkoms asook die Wet op<br />
Openbare Finansiële Bestuur is nagekom.<br />
Projekooreenkomste is onderteken met befondsers vir verskeie<br />
projekte. Verslagdoening vind plaas volgens die bepalings van<br />
die ooreenkomste en die finansiële omvang word uiteengesit in<br />
die Jaarverslag.<br />
Die maatskappy is betrokke by regsaksie inherent tot sy gewone<br />
aktiwiteite. Daar is geen hangende eise teen die maatskappy<br />
nie.<br />
18. BREËBASIS-SWART EKONOMIESE BEMAGTIGING<br />
BEE Verification Agency (Eiendoms) Beperk, ‘n onafhanklike<br />
graderingsagentskap, het die tweede verifikasie oudit<br />
afgehandel ten einde die Maatskappy se Breë-Basis Swart<br />
Ekonomiese Bemagtiging (B-BSEB) status te bevestig en te<br />
sertifiseer.<br />
Die oudit is in Februarie <strong>2012</strong> afgehandel en <strong>Casidra</strong> het ‘n<br />
Vlak 2 behaal. (Aankope erkenningsvlak 125%).<br />
19. BEDROGLYN<br />
Die bedroglyn is 'n blitslyn wat enige werknemer of betrokkene<br />
kan gebruik om anoniem en op 'n vertroulike basis enige<br />
verdagte aktiwiteit of onetiese gedrag in die Maatskappy te<br />
rapporteer. Verslae word direk aan die Hoof Uitvoerende<br />
Beampte gestuur en aan die Oudit- en Risikokomitee<br />
gerapporteer.<br />
20. INTERNE OUDITFUNKSIE<br />
Die onafhanklike interne ouditfunksie is uitgekontrakteer en<br />
rapporteer direk aan die Hoof Uitvoerende Beampte.<br />
Die interne ouditeure werk nou saam met die eksterne<br />
ouditeure om duplikasie te voorkom.<br />
Die bevindinge en aanbevelings van alle interne ouditprosesse<br />
word aan bestuur en die Oudit- en Risikokomitee gerapporteer.<br />
21. ETIEK<br />
‘n Maatskaplike en Etiese Komitee is voor die finansiële<br />
jaareinde gestig en sal in die volgende finansiële jaar vergader.<br />
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
12
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG - vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong><br />
22. RAADSLEDE EN PROFIELE<br />
13<br />
Komitee Lidmaatskap:<br />
•Vergoedingskomitee<br />
• Uitvoerende Komitee<br />
Ander Direkteurskappe/Trusteeskappe:<br />
• Lid: Kaap Balie<br />
• Lid en Voorsitter: Genadendal Museum Raad<br />
• Nasionale President en Voorsitter: KANSA<br />
Kwalifikasies:<br />
•BProc<br />
•LLM (Publieke Reg)<br />
Adv. GA (Gary) Oliver<br />
Ouderdom: 53<br />
Jaar aangestel: 1999<br />
Titel: Voorsitter -<br />
Onafhanklike nie-uitvoerende direkteur.<br />
Vaardighede, kundigheid en ondervinding:<br />
Adv. Oliver is sedert 2002 in privaat regspraktyk. As 'n<br />
boorling van Genadendal in die Overbergstreek, het<br />
Advokaat Oliver 'n lang betrokkenheid by Landelike<br />
Ontwikkeling. Hy was voorheen Regsadviseur vir die Staat<br />
asook Senior Bestuurder in die Wes-Kaap Provinsiale<br />
Regering.<br />
Komitee Lidmaatskap:<br />
• Oudit- en Risikokomitee<br />
• Nominasiekomitee<br />
Me. GM (Gugu) Ntuli<br />
Ouderdom: 38<br />
Jaar aangestel: 2008<br />
Titel: Onafhanklike nie-uitvoerende<br />
direkteur<br />
Ander Direkteurskappe/Trusteeskappe:<br />
• Raadslid: Suid-<strong>Afrikaans</strong>e Sport Konfederasie en<br />
Olimpiese Komitee SASKOK - (Geslag en<br />
Transformasie Afdeling)<br />
• Lid: Kaapse Hoëronderwyskonsortium (KHOK)<br />
Kwalifikasies:<br />
• BBus QUT (Australië)<br />
• BSc (Toegepaste Wetenskap) QUT (Australië)<br />
• MBA Sport Bestuur<br />
• Diploma: Frans<br />
Vaardighede, kundigheid en ondervinding:<br />
Mej. Ntuli is die HUB: Stellenbosch Universiteit Sport Prestasie<br />
Instituut, sy het breedvoerige bestuursondervinding en<br />
kundigheid in kommunikasie, skakelwese en media.<br />
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Prof. JF (Julian) Smith<br />
Ouderdom: 58<br />
Jaar aangestel:<br />
2002<br />
Komitee Lidmaatskap:<br />
• Uitvoerende Komitee<br />
• Nominasiekomitee<br />
• Vergoedingskomitee (Voorsitter)<br />
Titel: Onafhanklike nie-uitvoerende<br />
direkteur<br />
Ander Direkteurskappe/Trusteeskappe:<br />
•Stellenbosch Universiteit Sport Prestasie Instituut (SUSPI)<br />
•Sabinet Online<br />
Kwalifikasies:<br />
•HOD •MA •DLitt<br />
Vaardighede, kundigheid en ondervinding:<br />
Professor Smith het sy loopbaan begin as onderwyser in 1976.<br />
Hy het 'n dosent geword en later 'n registrateur van die<br />
Universiteit van die Wes-Kaap. Hy het meer as een-en-twintig<br />
jaar ondervinding in hoër onderwys bestuur en is Viserektor<br />
van die Universiteit Stellenbosch sedert 2000. Hy het 'n sterk<br />
agtergrond en belang in sport, NRO's en kulturele aktiwiteite.<br />
Prof. E (Estian) Calitz<br />
Ouderdom: 63<br />
Jaar aangestel: 2011<br />
Komitee Lidmaatskap:<br />
• Oudit- en Risikokomitee (Voorsitter)<br />
Title: Onafhanklike nie-uitvoerende<br />
direkteur<br />
Ander Direkteurskappe/Trusteeskappe:<br />
• Lid van verskeie organisasies, rade en komitees.<br />
• Lid: Raad van Trustees Universiteit van Stellenbosch<br />
Aftreefonds<br />
• Voorsitter: Ouditkomitee Departement van Onderwys<br />
PRWK<br />
Kwalifikasies:<br />
•BCom • DCom (Ekonomie)<br />
Vaardighede, kundigheid en ondervinding:<br />
Prof Calitz, professor in ekonomie aan die Universiteit van Stellenbosch,<br />
het 'n uitgebreide ondervinding in die ekonomiese en fiskale beleid te<br />
maak en meer as 20 jaar van akademiese ervaring, wat insluit die skryf<br />
van ongeveer 40 artikels vir verskeie publikasies (joernale, boeke, ens.)<br />
Sowel as verskeieonderrig verpligtinge regoor Suid-Afrika en in<br />
Duitsland as 'n besoekende professor. Hy is 'n voormalige direkteurgeneraal<br />
van die Departement van Finansies (nou die Nasionale<br />
Tesourie) van die Suid-<strong>Afrikaans</strong>e regering en 'n voormalige<br />
Uitvoerende Direkteur: Finansies van die Universiteit van Stellenbosch.
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG - vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Mnr. JH (Jannie) Roos<br />
Ouderdom: 65<br />
Jaar aangestel: 2009<br />
Titel: Nie-uitvoerende direkteur<br />
Komitee Lidmaatskap:<br />
•Uitvoerende Komitee • Nominasiekomitee<br />
•Vergoedingskomitee •Oudit- en Risikokomitee<br />
Ander Direkteurskappe/Trusteeskappe:<br />
•Geen<br />
Kwalifikasies:<br />
•Diploma: Administrasie / Antropologie<br />
•Gevorderde Diploma: Personeel Bestuur en<br />
Bestuursopleiding en Program in Gevorderde Arbeidsreg<br />
Vaardighede, kundigheid en ondervinding:<br />
Mnr. Roos is Hoof van die Kantoor van die Minister van<br />
Landbou en Landelike Ontwikkeling in die Wes-Kaap. Hy het<br />
die grootste deel van sy loopbaan in die staatsdiens gewerk by<br />
die Transvaalse Provinsiale Administrasie, die Kaap Provinsiale<br />
Administrasie, die Provinsiale Dienskommissie en Kantoor vir<br />
die Wes-Kaap Premier. Hy is ‘n ervare senior bestuurder en in<br />
mense-ontwikkeling.<br />
Adv. GMM (Gesie) van Deventer<br />
Ouderdom: 53<br />
Jaar aangestel: 2007 (Resigned 13 May 2011)<br />
Titel: Voorsitter -<br />
Onafhanklike nie-uitvoerende direkteur<br />
Komitee Lidmaatskap:<br />
• Oudit- en Risikokomitee • Uitvoerende Komitee<br />
• Nominasiekomitee • Vergoedingskomitee<br />
Ander Direkteurskappe/Trusteeskappe:<br />
•Voorsitter: Rural Empowerment Foundation<br />
•Beoordelaar: Vroulike Entrepreneur in Landbou<br />
•Beoordelaar: Boer van die Jaar - SA<br />
Kwalifikasies:<br />
• BA(Regte) & LLB<br />
• Diploma: Wingerdbou en Plantkunde<br />
• Diploma: Keldermeester en Wynmaker<br />
Vaardighede, kundigheid en ondervinding:<br />
Adv. van Deventer het 'n sterk regsagtergrond en was jare lank<br />
in die regsberoep. Sy staan nog steeds regters in die<br />
Hooggeregshof en Landdroshof by op 'n ad hoc basis. Sy is 'n<br />
wynboer en is aktief betrokke by gemeenskaps- en vroueontwikkeling<br />
en bemagtiging.<br />
Komitee Lidmaatskap:<br />
•Oudit- en Risikokomitee<br />
•Nominasiekomitee<br />
•Vergoedingskomitee<br />
Mnr. TE (Trevor) Abrahams<br />
Ouderdom: 53<br />
Jaar aangestel: 2007 (Bedank 20 Julie 2011)<br />
Titel: Onafhanklike nie-uitvoerende<br />
direkteur<br />
Ander Direkteurskappe/Trusteeskappe:<br />
•Direkteur: Agri Mega<br />
•Direkteur: Breede-Overberg Opvang Bestuursagentskap<br />
•Raadslid: Suid-<strong>Afrikaans</strong>e Appel- en Peer Produsente<br />
Vereniging (SAAPPA)<br />
•Raadslid: Suid-<strong>Afrikaans</strong>e Steenvrug Produsente<br />
Vereniging (SASPA)<br />
•Lid: Sagtevrugte Ontwikkelingskamer (SVOK)<br />
Kwalifikasies:<br />
•BA •HOD •MEd<br />
Vaardighede, kundigheid en ondervinding:<br />
Mnr. Abrahams het as onderwyser en Onderhoof by Ceres<br />
Sekondêre Skool gewerk van 1981 tot 1998 en werk as Algemene<br />
Bestuurder vir Ceres Vleis. Mnr. Abrahams is aktief betrokke by<br />
verskeie gemeenskapsprojekte en is 'n stigterslid van verskeie<br />
gemeenskapsorganisasies. Hy is ook 'n boer vir 'n<br />
grondhervormingsprojek in Ceres.<br />
KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
14
DEEL 2<br />
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
2.1 Oorsig van Prestasies<br />
2.1.1 Begrote Fondse<br />
2.1.2 Doel<br />
Om as implementingsagentskap vir die Departement van<br />
Landbou en die Minister van Landbou en Landelike<br />
Ontwikkeling binne 'n landelike en grondhervormingskonteks<br />
te dien. Ter ondersteuning van doelwitte om geleenthede te<br />
skep vir groei en ontwikkeling, om dienslewering te integreer vir<br />
maksimum impak, om volhoubaarheid en optimale benutting<br />
van hulpbronne aan die hoof te laat staan, en om<br />
gemeenskaplike samehorigheid en bekamping van armoede<br />
te bevorder.<br />
BEPAALDE DOELWITTE:<br />
Korporatiewe Dienste<br />
• Om 'n interne en eksterne kommunikasiediens vir die<br />
maatskappy en projekte te verskaf;<br />
• Om 'n effektiewe en doeltreffende finansiële administratiewe<br />
diens aan die maatskappy en projekte te lewer;<br />
• Om 'n veilige, betroubare inligting- en netwerkinfrastruktuur<br />
aan die maatskappy en projekte te voorsien en in stand te<br />
hou;<br />
• Om 'n doeltreffende regs-administratiewe diens te lewer, en<br />
• Om 'n effektiewe menslike hulpbron-diens aan die<br />
maatskappy en projekte te lewer.<br />
15<br />
BEGROOT<br />
R'000<br />
OORSIG VAN PRESTASIES - BEGROTE FONDSE<br />
WERKLIKE BESTEDING<br />
R'000<br />
(OOR)/ONDER BESTEDING<br />
R'000<br />
19 274 18 793 481<br />
Uitvoerende Gesag Minister van Landbou en Landelike Ontwikkeling<br />
Administratiewe Entiteit <strong>Casidra</strong> (Edms.) Bpk.<br />
Rekenpligtige Gesag Raad van Direkteure<br />
Rekenpligtige Beampte Hoof Uitvoerende Beampte<br />
2.1.3 Strategiese Uitkomsgeoriënteerde Doelwitte<br />
Strategiese Uitkoms<br />
Doelwit 1<br />
Doelstelling<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Landbou en Grondhervorming<br />
• Om die regeringsplase op 'n volhoubare wyse te bestuur<br />
en oor te dra aan 'n bepaalde ontvangs-entiteit;<br />
• Om landbou-projekte vir landbou begunstigdes te fasiliteer<br />
en te implementeer met behulp van staatsbefondsing;<br />
• Om kwesbare gemeenskappe en huishoudings te help om<br />
hul eie voedsel te produseer, en<br />
• Om 'n projekbestuursdiens te lewer vir landelike<br />
landbouprogramme en inisiatiewe.<br />
Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling<br />
• Om bystand te lewer aan groei-georiënteerde besighede<br />
wat lei tot groter indiensname, en<br />
• Om 'n projekbestuursdiens te lewer vir ekonomiese<br />
ontwikkelingsinisiatiewe en programme.<br />
Kapasiteitsbou<br />
• Om samewerking tussen provinsiale en nasionale<br />
belanghebbendes te verbeter vir die versnelling van<br />
Vaardigheidsontwikkeling, en<br />
• Om vaardigheidsontwikkeling onder boere en landelike<br />
gemeenskappe deur middel van opleiding en ontwikkeling<br />
te bevorder.<br />
Ondersteun die Provinsiale Departement van Landbou om te verseker dat ten minste 60% van alle<br />
grondhervormingsprojekte in die landbou in die provinsie oor die volgende vyf jaar suksesvol is.<br />
In die nuwe beleid van die Departement van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming (DRDLR)<br />
e Herkapitalisering program wat in Mei 2011 gepubliseer is, word vermeld dat die meerderheid<br />
van die 6 miljoen hektaar van landbougrond wat deur die grondhervormingsprogram oorgedra is,<br />
tans nie in produksie nie en misluk het.<br />
Een rede hiervoor is dat in baie gevalle grond aan groot groepe begunstigdes toegeken is sonder<br />
suksesvolle institusionele reëlings om produktiewe en volhoubare gebruik van die grond te<br />
verseker.<br />
'n Tweede rede is dat onvoldoende gestruktureerde ondersteuning aan begunstigdes, wat in die<br />
meeste gevalle baie min landbou- en bestuurs ondervinding en vaardighede het, voorsien is.
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Doelstelling 'n Derde rede is dat ondersteuning wat deur die Omvattende Landbou-ondersteuningsprogram en<br />
die grondhervormingsprogram aangebied is, nie aan al die behoeftes van nuwe toetreders tot<br />
landbou-produksie op 'n gestruktureerde en omvattende wyse voldoen het nie.<br />
Daar word vermeld dat die regering oor onvoldoende kapasiteit vir 'n volskaalse implementering<br />
van hierdie programme beskik.<br />
Deur 'n kombinasie van landbou-ervaring en kennis met projekbestuursvermoëns en doeltreffende<br />
finansiële en bestuurstelsels, sal <strong>Casidra</strong> voortgaan om die departement te ondersteun met die<br />
uitbetaling van die fondse van die OLOP. Dit sal opkomende boere ondersteun met<br />
subsidies/befondsing vir die lewering van infrastruktuur vir besigheidsplanne van goedgekeurde<br />
projekte.<br />
'n Verdere inisiatief ter ondersteuning van hierdie doel is betrokkenheid by die Landbou<br />
produksiestrategie van die Departement Landbou, Bosbou en Visserye binne die konteks van<br />
landelike ontwikkeling, en gekoppel aan die doel van landbouhervorming. Institusionele reëlings<br />
vir 'n geïntegreerde ondersteuningstrategie is gebaseer op die kommoditeite benadering. Praktiese<br />
produk- en bemarkingservaring word saamgevoeg in die Kommoditeit Projek Toekenning<br />
Komitees vir elk van die nege kommoditeite en word gebruik om projekte vir lewensvatbaarheid te<br />
evalueer en vir die toekenning van OLOP-befondsing aan aansoekers.<br />
<strong>Casidra</strong> sal 'n integrale rol speel in die fasilitering van die prosesse binne hierdie kommoditeite en<br />
as sekretariaat optree vir die meeste daarvan, asook die implementeringsagent vir die<br />
goedgekeurde besigheidsplanne wees.<br />
Drie staatsplase (besit deur die Departement van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming en<br />
die provinsiale Departement van Vervoer en Openbare Werke) wat as grondrestitusie-projekte na<br />
die 1980s terugdateer, word deur <strong>Casidra</strong> namens die Departement van Landbou Wes-Kaap<br />
bestuur. Die omkeer strategieë wat reeds voorberei is, sal bevorder word binne die raamwerk van<br />
die strategiese planne, begroting en verbintenis deur prinsipale om hierdie<br />
grondhervormingsprojekte te voltooi.<br />
Regverdiging Binne die historiese konteks van grondbesit en uitsluiting uit die landbousektor, is dit<br />
noodsaaklik om 'n suksesvolle grondhervormingsprogram uit te voer. Beperkings op nuwe<br />
boere sluit in toegang tot grond, gebrek aan vaardighede en bestuurskundigheid, gebrek aan<br />
toegang tot toepaslike tegnologie, gebrek aan infrastruktuur en kapitaal vir die voorsiening van<br />
sulke infrastruktuur en marktoegang. Die ingryping wat beskryf word, sal hierdie beperkinge<br />
aanspreek.<br />
Bystand wat gelewer word moet ook in 'n omgewing van billike, regverdige en verantwoordelike<br />
sakepraktyke plaasvind. <strong>Casidra</strong>, met 22 jaar van skoon ouditverslae, bied sodanige<br />
leweringsmiddel aan die regering.<br />
Skakel Hierdie doel is gekoppel aan:<br />
Provinsiale Strategiese Doelstelling 11: Skepping van geleenthede vir groei en ontwikkeling<br />
in landelike gebiede.<br />
Nasionale Uitkomste 4 en 7: Ordentlike werk deur inklusiewe ekonomiese groei en billike,<br />
volhoubare landelike gemeenskappe wat bydra tot voedselsekerheid vir almal.<br />
Strategiese Uitkoms<br />
Doelwit 2<br />
Doelstelling<br />
Ondersteun die Departement van Landbou in die sosio-ekonomiese ontwikkelingsinisiatiewe in<br />
bepaalde gebiede om dinamiese, volhoubare landelike gemeenskappe te skep.<br />
Die Provinsiale Departement van Landbou is verantwoordelik vir die fasilitering van die Omvattende<br />
Landelike Ontwikkelingsprogram in geselekteerde kernpunte in die Wes-Kaap met die doel om<br />
dinamiese, volhoubare landelike gemeenskappe te skep.<br />
STRATEGIESE UITKOMSGEORIËNTEERDE DOELWITTE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
16
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Doelstelling<br />
STRATEGIESE UITKOMSGEORIËNTEERDE DOELWITTE<br />
Die strategiese doelwitte van die program is soos volg gedefinieer:<br />
• Alle provinsiale departemente en plaaslike owerhede lewer dienste op 'n gekoördineerde en<br />
samehangende wyse, deur die stigting van interdepartementele reëlingskomitees.<br />
• Institusionalisering van gemeenskap organisatoriese strukture om gemeenskappe te bemagtig<br />
om nuwe projekte te identifiseer en implementeer.<br />
• Instelling van ekonomiese, maatskaplike ontwikkeling en infrastruktuur-projekte om<br />
ekonomiese groei te fasiliteer.<br />
• Vaardigheidsopleiding vir werklose mense.<br />
• Skepping van volhoubare werkgeleenthede vir werklose mense.<br />
• Verbetering van voedselsekerheid deur ingrypings op huishoudelike vlak.<br />
Aangesien die Departement sal fokus op die rol om die institusionele omgewing vir<br />
implementering voor te berei, sal <strong>Casidra</strong> fokus op die implementering van die<br />
geïdentifiseerde projekte deur uitstekende projekbestuursdienste te bied.<br />
Regverdiging Landelike ontwikkeling in sy breedste konteks is een van die Nasionale Regering se top prioriteite.<br />
Dit is ook Provinsiale Strategiese Doelwit (PSD) 11, naamlik "die skepping van geleenthede vir groei<br />
en ontwikkeling in landelike gebiede".<br />
Gegewe die hoë vlakke van armoede in landelike gebiede, die gebrek aan hulpbronne en die<br />
kapasiteit van plaaslike munisipaliteite, en die oorheersing van Stad Kaapstad Metro, is dit<br />
noodsaaklik om 'n spesiale fokus op landelike gebiede te hê en om holistiese ontwikkeling te<br />
fasiliteer. <strong>Casidra</strong> ondersteun die departement in hierdie poging.<br />
Skakel Die program is gekoppel aan die volgende ‘n Nasionale Doelwitte (ND) en PSDs:<br />
• Landelike ontwikkeling in sy breedste konteks (ND7 en PSD11)<br />
• Bekamping van armoede (ND4, ND7 en PSD8)<br />
• Vaardigheidsontwikkeling (ND5)<br />
• Ekonomiese groei en ontwikkeling (PSD1)<br />
• Ekonomiese groei en ontwikkeling in die landelike gebiede (PSD11)<br />
Strategiese Uitkoms<br />
Doelwit 3<br />
Doelstelling<br />
17<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Bied ondersteuning vir plaaslike ekonomiese ontwikkelingsinisiatiewe in landelike gebiede ten<br />
einde 'n bemagtigende omgewing, ekonomiese groei en werkskepping te fasiliteer.<br />
Die Wes-Kaapse ekonomie lewer 'n belangrike bydrae tot die nasionale ekonomie en beklemtoon<br />
die belangrikheid van staatsingrypings en -beleid om ekonomiese groei te handhaaf en rigting<br />
aan te toon.<br />
Hoewel die landbousektor as die logiese en sinvolle hoeksteen van landelike ontwikkeling beskou<br />
mag word, dra 'n omgewing vir suksesvolle ekonomiese, maatskaplike en omgewingslandbouaktiwiteit<br />
by tot landelike ontwikkeling as geheel.<br />
As landelike ontwikkeling oorweeg word, moet die potensiaal van munisipale gebiede in gedagte<br />
gehou word - om 'n omgewing te skep wat belegging in die privaatsektor ondersteun wat<br />
volhoubare werkgeleenthede vir die landelike gemeenskappe sal skep. Landelike ontwikkeling kan<br />
nie die alleenmandaat van 'n enkele departement wees nie. Intervensies van verskeie<br />
staatsagentskappe, semi-staatsinstellings en die privaatsektor sal nodig wees om 'n beduidende<br />
impak te maak.<br />
In hierdie verband moet die belangrikste komponente van 'n bemagtigende omgewing vir<br />
ekonomiese ontwikkelingsinisiatiewe die volgende insluit:<br />
• Verhoogde vaardigheidsvlakke<br />
• Toegang tot 'n volle reeks besigheid-ontwikkelingsdienste<br />
• Toegang tot die mark.<br />
Toeganklikheid van sake-inligting vir beide kleinboere en entrepreneurs in landelike gebiede kan 'n
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Doelstelling<br />
katalis vir ekonomiese groei en werkskepping wees, maar die realiteit van die Wes-Kaap is dat die<br />
huidige 14 prominente besigheidondersteuningstuistes in die groter Kaapstad-gebied<br />
gekonsentreer is, in vergelyking met slegs 1 in die uitgestrekte landelike gebied.<br />
Die strategiese doelwitte van die program word soos volg gedefinieer:<br />
• Om te help met die fasilitering van ekonomiese bemagtiging van opkomende<br />
entrepreneurs en kleinsake-ondernemings;<br />
• Om bewustheid van ekonomiese geleenthede te bevorder deur beter toegang tot finansiële<br />
en nie-finansiële inisiatiewe;<br />
• Om 'n omgewing te help skep wat belegging deur die privaatsektor aanmoedig deur<br />
middel van toepaslike beplanning in die openbare sektor en belegging in landelike<br />
gemeenskappe.<br />
<strong>Casidra</strong> sal op aanvraag 'n bestuursrol speel in bepaalde projekte wat die bogenoemde<br />
strategiese doelwitte ondersteun.<br />
Regverdiging In sy Mediumtermyn-begrotingsbeleid Verklaringsraamwerk (2010) het Minister Pravin Gordhan<br />
die rol wat kleinsake speel in die skep van nuwe werkgeleenthede erken. Volgens die Global<br />
Entrepreneurship Monitor (GEM) (2009) is Suid-Afrika 35ste uit 54 lande geplaas met 'n<br />
ondergemiddelde totale entrepreneuriese aktiwiteit (11, 7%).<br />
Skakel<br />
Strategiese Uitkoms<br />
Doelwit 4<br />
Die GEM verwys na ernstige omgewingsbeperkings, insluitende armoede, 'n gebrek aan aktiewe<br />
markte en swak toegang tot hulpbronne as redes vir die afname.<br />
Die voorkoms van kleinsake is noodsaaklik vir die groei en ontwikkeling van die ekonomie in 'n<br />
streek. Ekonomiese groei gaan gepaard met werkgeleenthede wat uiteindelik migrasie na reeds<br />
oorbevolkte stedelike gebiede (op soek na werkgeleenthede) sal verminder.<br />
PROVINSIALE STRATEGIESE<br />
DOELWIT<br />
NAAM<br />
1 Toenemende geleenthede vir groei en werkgeleenthede.<br />
8 Sosiale samehorigheid en die bekamping van armoede.<br />
10 Integrasie van dienslewering vir maksimum impak.<br />
11 Skep van geleenthede vir groei en ontwikkeling in landelike gebiede.<br />
Ontwikkel, bemark en implementeer 'n veiliger institusionele befondsingsmodel.<br />
Doelstelling Die befondsingsmodel vir 'n openbare entiteit is van kardinale belang vir doeltreffende<br />
dienslewering. <strong>Casidra</strong> verskaf doeltreffende dienslewering ter ondersteuning van<br />
staatsdepartemente vir 'n spesifieke doel. <strong>Casidra</strong> moet dus oor die nodige kapasiteit beskik en in<br />
staat wees om te fokus op die taak op hande.<br />
Onsekere befondsing lei tot 'n gebrek aan fokus op die kernbesigheid, terwyl die fragmentering van<br />
fondse 'n ondoeltreffende begroting en verslagdoening tot gevolg het. Dit is dus uiters belangrik om<br />
probleme in hierdie verband aan te spreek.<br />
Regverdiging • Kragtens die oorspronklike mandaat word die institusionele fondse vir <strong>Casidra</strong> deur twee<br />
verskillende departemente verskaf.<br />
• Dit lei tot fragmentering van die begroting en verslagdoening.<br />
• Dit skep onsekerheid omdat institusionele fondse aan bepaalde programme gekoppel is, en<br />
wanneer sulke programme afgeskaal of gesluit word, word die institusionele fondse wat benodig<br />
word om <strong>Casidra</strong> as 'n lopende saak in stand te hou, geraak.<br />
STRATEGIESE UITKOMSGEORIËNTEERDE DOELWITTE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
18
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Skakel<br />
Strategiese Uitkoms<br />
Doelwit 5<br />
'n Verbeterde befondsingsmodel sal lei tot meer doeltreffende dienslewering in die ondersteuning<br />
van die volgende Nasionale Doelwitte (ND) en Provinsiale Strategiese doelwitte (PSD):<br />
NASIONALE UITKOMS NAAM<br />
4 Ordentlike werk deur midde van 'n inklusiewe ekonomiese groei.<br />
5 'n Vaardige en bekwame werkerskorps om inklusiewe groei te ondersteun.<br />
7<br />
10<br />
12<br />
PROVINSIALE STRATEGIESE<br />
DOELWIT<br />
Dinamiese, billike en volhoubare landelike gemeenskappe met<br />
voedselsekerheid vir almal.<br />
Omgewingsbates en natuurlike hulpbronne wat goed beskerm en<br />
voortdurend bevorder word.<br />
'n Doeltreffende en ontwikkeling-georiënteerde staatsdiens en 'n<br />
bemagtigde, regverdige en inklusiewe burgerskap.<br />
NAAM<br />
1 Groter geleenthede vir groei en werkskepping.<br />
Volhoubaarheid aan die hoof te laat staan en benutting van hulpbronne te<br />
7<br />
optimaliseer.<br />
8 Sosiale samehorigheid en die bekamping van armoede.<br />
10 Integrasie van dienslewering vir maksimum impak.<br />
11 Skep van geleenthede vir groei en ontwikkeling in landelike gebiede.<br />
Herverpakking van diens-aflewerbares met oorweging van die volgende:<br />
• Handhawing en uitbreiding van projekbestuursvermoë as implementerings agent oor die<br />
algemeen, met spesifieke verwysing na die OLO, die landbou en grondhervorming;<br />
• Ontwikkel, bemark en implementeer ‘n kapasiteit as implementeringsagent vir plaaslike<br />
ekonomiese inisiatiewe oor die algemeen deur voorsiening van projekbestuursdienste op ‘n<br />
kosteverhalingsbasis;<br />
• Ontwerp en uitrol van 'n ondersteunende databasis oor beleide, programme, kapasiteitsbou<br />
diensverskaffers, besigheidsbystand hulpbronne en befondsingsopsies om die plaaslike<br />
ekonomiese ontwikkelingsinisiatief te ondersteun.<br />
Doelstelling <strong>Casidra</strong> se huidige aflewerbares is gebou rondom:<br />
• Projekbestuur vermoëns;<br />
• Doeltreffende bestuurstrukture;<br />
• Doeltreffende finansiële stelsels;<br />
• Kompeterende voordeel as gevolg van 'n besigheidsgeoriënteerde model;<br />
•'n Reaktiewe kultuur wat op behoeftes reageer.<br />
19<br />
STRATEGIESE UITKOMSGEORIËNTEERDE DOELWITTE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Kliënte is meestal beperk tot twee provinsiale departemente, naamlik DVL en DEOT, met<br />
aflewerbares aan individuele begunstigdes deur middel van spesifieke programme wat deur die<br />
twee departemente bestuur word.<br />
Omdat landelike ontwikkeling 'n holistiese proses is, sal projekte wat sodanige ontwikkeling<br />
fasiliteer noodwendig byna altyd staatmaak op sinergie tussen die rolspelers (institusioneel en<br />
finansieel). Die voorbereidingswerk vir die skepping van 'n omgewing wat bevorderlik is vir<br />
implementering is 'n regeringsrol, maar interaksie met enige beoogde<br />
implementeringsagentskap in die proses sal deel uitmaak van die beste praktyk.<br />
'n Pro-aktiewe rol moet dus gespeel word, wat beteken dat teenwoordigheid op die grond as<br />
deel van die netwerk baie waarde kan toevoeg.<br />
Hierdie doel is dus tweeledig:<br />
Die ontwikkeling van 'n meer pro-aktiewe sake benadering.<br />
Verhoogde projekbestuursvermoë vir die uitvoering van landelike ontwikkelingsprojekte. Dit sal<br />
'n behoorlike databasis insluit om die beplanning van die projek te fasiliteer.
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Regverdiging Teen die agtergrond van 'n veranderende omgewing, soos uiteengesit in die situasie-ontleding, is<br />
dit noodsaaklik dat die rol van die maatskappy binne sy goedgekeurde mandaat hersien word. Die<br />
volgende faktore speel 'n rol om <strong>Casidra</strong> gefokus en relevant te hou:<br />
• 'n Groter rol in grondhervorming, gegewe die bestaande struktuur en die kapasiteit van die<br />
organisasie;<br />
• Die Provinsiale Strategiese Plan, sy 12 PSDe en spesifiek die vestiging van 'n Ekonomiese<br />
Ontwikkelingsvennoot;<br />
• Die verantwoordelikheid van die Minister van Landbou en Landelike Ontwikkeling om die<br />
uitvoering van die OLO in die Wes-Kaap te fasiliteer.<br />
Skakel Hierdie doelwit skakel met:<br />
Die volgende aanwysers moet erken word in die uitpak van die <strong>Casidra</strong> mandaat binne die<br />
konteks van die vraag kan na dienste vanaf die Regering:<br />
• Erkenning van die Regering dat landelike ontwikkeling belangrik genoeg is om 'n aparte<br />
fokus daarop te behou.<br />
• Die feit dat kapasiteit en hulpbronne om ekonomiese ontwikkeling en werkskepping te stimuleer<br />
en die praktiese implementering van projekte in landelike gebiede is oor die algemeen minder<br />
beskikbaar is as in die stedelike gebiede.<br />
• Die belangrikheid van die uitvoering van projekte wat deur die regering geïnisieer is oor<br />
verskeie programme en<br />
die voordele daarvan dat die geheel belangriker is as die onderskeie dele. Dit sluit in<br />
openbare en private vennootskappe.<br />
• Die algemene onvermoë om beleid en planne doeltreffend te implementeer om die<br />
verlangde uitkomste te bereik.<br />
• Die geleentheid om 'n sake-georiënteerde entiteit soos <strong>Casidra</strong> aan te wend om hierdie rol<br />
van integrasie te speel om projekte doeltreffend uit te voer.<br />
• Die belangrikheid van so 'n rol in die voortsetting van die twee steunpilare vir suksesvolle<br />
ekonomiese ontwikkeling, naamlik die skepping van 'n bemagtigende omgewing vir<br />
besigheid, en ondersteuning vir sektore en individuele besighede.<br />
Die Ekonomiese Ontwikkelingsvennoot sal na verwagting nie 'n implementeringsrol speel nie en<br />
DEOT se rol verander van implementeerder na "beïnvloeder". Boonop het vele munisipaliteite nie<br />
die vermoë om plaaslike ekonomiese ontwikkelingsprojekte te implementeer nie. 'n Groot leemte<br />
bestaan dus ten opsigte van implementering in landelike gebiede.<br />
Die rolle soos omskryf en aanvaar deur die Ekonomiese Ontwikkelingsvennoot tussen<br />
staatsdepartemente en agentskappe is dus belangrik ten einde hierdie leemte te vul.<br />
<strong>Casidra</strong> behoort dus te fokus op doeltreffende projekbestuursvermoëns binne 'n<br />
besigheidsgeoriënteerde model om sy mandaat onder hierdie veranderde omstandighede te<br />
NASIONALE UITKOMS NAAM<br />
4 Ordentlike werk deur middel van inklusiewe ekonomiese groei.<br />
5 'n Vaardige en bekwame personeel om inklusiewe groei te ondersteun.<br />
7<br />
10<br />
12<br />
PROVINSIALE STRATEGIESE<br />
DOELWIT<br />
11<br />
Dinamiese, billike en volhoubare landelike gemeenskappe me<br />
voedselsekerheid vir almal.<br />
Omgewingsbates en natuurlike hulpbronne wat goed beskerm en<br />
voortdurendbevorder word.<br />
'n Doeltreffende en ontwikkeling-georiënteerde staatsdiens en 'n<br />
bemagtigde, regverdige en inklusiewe burgerskap.<br />
NAAM<br />
1 Groter geleenthede vir groei en werkskepping.<br />
7<br />
Volhoubaarheid aan die hoof te laat staan en benutting van hulpbronne te<br />
optimaliseer.<br />
8 Sosiale samehorigheid en die bekamping van armoede.<br />
10 Integrasie van dienslewering vir maksimum impak.<br />
Skep van geleenthede vir groei en ontwikkeling in landelike gebiede.<br />
STRATEGIESE UITKOMSGEORIËNTEERDE DOELWITTE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
20
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
2.1.4 Oorsig van die diensleweringsomgewing vir 2011/12<br />
Daar is voortgebou op die proses om <strong>Casidra</strong> deeglik te vestig<br />
as die implementeringsagentskap vir die Provinsiale<br />
Departement van Landbou (DVL) van die Wes-Kaap sedert die<br />
vorige finansiële jaar.<br />
In die proses is 'n veiliger institusionele befondsingsmodel in<br />
plek gestel, met die behoud van die bepaling van die algehele<br />
mandaat, naamlik: "landbou-en ekonomiese ontwikkeling<br />
binne 'n landelike en grondhervormingskonteks”.<br />
Binne hierdie mandaat, fokus <strong>Casidra</strong> strategies op die<br />
uitnemende projekbestuur vir doeltreffende dienslewering en<br />
skep 'n platform vir medewerking tussen instellings deur die<br />
uitvoering van projekte. <strong>Casidra</strong> streef daarna om die leidende<br />
vennoot te wees in die ontwikkeling van gemeenskappe met 'n<br />
gebrek aan hulpbronne. As 'n maatskappy in staatsbesit onder<br />
oorsig van die Minister van Landbou en Landelike<br />
Ontwikkeling, bied <strong>Casidra</strong> 'n ideale model om op 'n<br />
medewerkende manier doeltreffend te lewer op die doelwitte.<br />
As gevolg van <strong>Casidra</strong> se rol in ekonomiese ontwikkeling, kan<br />
die inisiatief om 'n Ekonomiese Ontwikkelingsvennoot vir die<br />
Wes-Kaap te vestig nie verbygaan sonder om <strong>Casidra</strong> se<br />
omgewing van dienslewering te beïnvloed nie.<br />
Weens die veranderende rol van die Departement van<br />
Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme (DEOT) binne die<br />
konteks van die Ekonomiese Ontwikkelingsvennoot, het<br />
<strong>Casidra</strong> se rol as die primêre implementeringsagentskap vir<br />
daardie department ook tot 'n einde gekom. Dit is egter nie die<br />
einde van betrokkenheid by landelike ekonomiese ontwikkeling<br />
nie, maar dui op 'n strategiese verskuiwing. Dit beteken dat<br />
<strong>Casidra</strong> meer sal fokus op alternatiewe vennote in hierdie<br />
gebied, en die ekonomiese ontwikkelingsmandaat sal uitvoer,<br />
binne die mandaat van landbou en landelike ontwikkeling van<br />
die DVL en die Minister van Landbou en Landelike<br />
Ontwikkeling.<br />
Alhoewel hierdie verwikkelinge beteken dat vyf personeellede<br />
afgedank moes word, is die onsekerheid van die proses van die<br />
Ekonomiese Ontwikkelingsvennoot nou iets van die verlede.<br />
Die nuwe rigting is positief aanvaar en vennootskappe is reeds<br />
gesmee met die Omvattende Landelike Ontwikkelingsprogram<br />
en sekere munisipaliteite. 'n Groter bemarkingsfokus op<br />
potensiële vennote is 'n belangrike deel van die toekoms.<br />
Die onsekerheid van die afgelope jaar het 'n negatiewe invloed<br />
gehad, maar <strong>Casidra</strong> se personeel op alle vlakke moet<br />
gekomplimenteer word vir die feit dat dit nie 'n beduidende<br />
invloed op dienslewering gehad het nie.<br />
In die uitvoering <strong>Casidra</strong> se mandaat, is direkte en indirekte ondersteuning gegee aan die volgende Nasionale Uitkomste en<br />
Provinsiale Strategiese Doelstellings:<br />
NASIONALE UITKOMS NAAM<br />
4 Ordentlike werk deur middel van inklusiewe ekonomiese groei.<br />
6 'n Doeltreffende, mededingende en reagerende ekonomiese infrastruktuur netwerk.<br />
7 Dinamiese, billike en volhoubare landelike gemeenskappe met voedselsekerheid vir almal.<br />
10 Omgewingsbates en natuurlike hulpbronne wat goed beskerm en voortdurend bevorder word.<br />
12<br />
PROVINSIALE STRATEGIESE<br />
DOELWIT<br />
21<br />
5 'n Vaardige en bekwame personeel om inklusiewe groei te ondersteun.<br />
'n Doeltreffende en ontwikkeling-georiënteerde staatsdiens en 'n bemagtigde, regverdige en inklusiewe<br />
burgerskap.<br />
1 Groter geleenthede vir groei en werkskepping.<br />
NAAM<br />
7 Volhoubaarheid aan die hoof te laat staan en benutting van hulpbronne te optimaliseer.<br />
8 Sosiale samehorigheid en die bekamping van armoede.<br />
10 Integrasie van dienslewering vir maksimum impak.<br />
11 Creating opportunities for growth and development in rural areas.<br />
OORSIG VAN DIE DIENSLEWERINGSOMGEWING VIR 2011/12<br />
Jaarverslag 2011/12
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Gemeet teen die strategiese doelstellings, is die volgende<br />
sommige van die belangrikste prestasies ten opsigte van<br />
uitsette in die korporatiewe plan wat vir 2011-<strong>2012</strong> in die<br />
vooruitsig gestel is.<br />
Staatsplase<br />
Waaikraal en Amalienstein is plase wat besit word deur die<br />
Wes-Kaapse Regering (Departement van Openbare Werke en<br />
Vervoer). Die verantwoordelikheid vir die plase is oorgedra aan<br />
die Departement van Landbou vanaf 1 April 2010. Die<br />
Departement het ooreenkomste met <strong>Casidra</strong> gesluit om twee<br />
van die plase te bestuur vir 'n tydperk van vyf jaar tot 31 Maart<br />
2015 en Anhalt vir drie jaar tot 31 Maart 2013. Die opstel van<br />
'n omkeerstrategie vir die Waaikraal en Amalienstein plase is<br />
ingesluit in die ooreenkomste. <strong>Casidra</strong> het die omkeer verslae<br />
in Oktober 2010 gefinaliseer. Die Departement van Landbou<br />
het egter aangedui dat geen befondsing vir die<br />
omkeerstrategieë beskikbaar was nie, weens die omvang van<br />
die nodige befondsing. Tussentydse maatreëls is ingestel om<br />
die beskikbare fondse optimaal te gebruik en om die basislyn<br />
van die projekte in lyn te bring vir moontlike ontwikkeling.<br />
Al die boorde by Amalienstein is verwyder omdat hulle nie<br />
winsgewend was nie. Water kon vir weiding gebruik word en<br />
addisionele weiding kon gevestig word. Dit het gelei tot 'n<br />
merkwaardige toename in melkproduksie, wat 'n beter<br />
finansiële prestasie as wat begroot is tot gevolg gehad het. Die<br />
pakhuis op die plaas was geadverteer en 'n huurooreenkoms is<br />
vanaf Januarie <strong>2012</strong> tot 31 Maart 2015 gesluit. Die melkery<br />
sal nou met die beskikbare fondse uitgebrei word en<br />
groentesaad-produksie sal moontlik ingestel word, wat die<br />
finansiële situasie verder kan verbeter. Die plaas is nog nie<br />
winsgewend nie as gevolg van die relatief klein omvang van die<br />
inkomste-genererende bedryfsaktiwiteite en hoë oorhoofse<br />
koste van die uitgebreide geboue en infrastruktuur op die plaas<br />
en die feit dat die plaas nie vir BTW kan registreer nie. Om die<br />
plaas winsgewend te maak, sal ten minste 'n paar van die<br />
voorstelle in die omkeerstrategie befonds moet word.<br />
Op Waaikraal is 'n paar aspekte van die strategie<br />
geïmplementeer met fondse wat beskikbaar gestel is as deel<br />
van die Omvattende Landelike Ontwikkelingsprogram vir<br />
Dysselsdorp. Die doel van die ontwikkeling op Waaikraal is dat<br />
die plaas gewasse sal produseer om roumateriaal aan<br />
Dysselsdorp te voorsien waar waardetoevoeging kan<br />
plaasvind. 'n Besproeiingsdam ter waarde van R5.938 miljoen<br />
is in die laaste kwartaal van 2011 voltooi. Waaikraal sal nou in<br />
staat wees om water langer te stoor om 60 ha deur middel van<br />
'n permanente besproeiingstelsel te besproei. Lusern, groente<br />
vir saadproduksie, tamaties vir 'n droogfasiliteit in Dysselsdorp<br />
sowel as laventel, malva en roosmaryn vir die produksie van<br />
essensiële olie word geproduseer. 'n Spilpunt van 22 ha is<br />
voltooi. Permanente besproeiing sal lusernproduksie dramaties<br />
verhoog, in teenstelling met die huidige stelsel van<br />
vloedbesproeiing soos en wanneer water beskikbaar is.<br />
Waaikraal sal ook in staat wees om nuwe winsgewende<br />
gewasse onder intensiewe besproeiing te vestig.<br />
Waaikraal is erg beïnvloed deur gebeure in die volstruisbedryf.<br />
Die plaas het die ou teelvolstruise in 2010 verkoop om<br />
verpligtinge na te kom. Die besluit om die volstruise te verkoop,<br />
is in lyn met die omkeerstrategie wat aangedui het dat die voëls<br />
verkoop moet word op grond van van hul ouderdom en lae<br />
produksie. Die plaas het nog 'n paar jong voëls gehou by 'n<br />
teler naby Beaufort-Wes. As gevolg van 'n uitbraak van<br />
voëlgriep in die Oudtshoorn-distrik en dele van die Suid-Kaap,<br />
kon die voëls nie na Waaikraal teruggestuur word nie, maar<br />
moes op 'n plaas in die distrik Willowmore aangehou word.<br />
Daar is nie vir hierdie bykomende kostes begroot nie. Aan die<br />
einde van die jaar is geen besluit geneem oor wanneer uitvoere<br />
hervat sou word nie, maar voëls kan nou in die Klein Karoovallei<br />
met 'n spesiale permit vervoer word en vir plaaslike<br />
verbruik geslag word. Waaikraal het aansoek gedoen vir die<br />
permit en die voëls sal vroeg in Mei <strong>2012</strong> vir die plaaslike mark<br />
geslag word (teen 'n lae prys). Die voëlgriep het ook die vraag<br />
na lusern onder druk geplaas en die plaas se inkomste was dus<br />
ernstig deur die epidemie beïnvloed.<br />
Die negatiewe internasionale marktoestande het Anhalt die<br />
meeste geraak met die versterking van die Rand met byna 20%<br />
teen die Euro in vergelyking met 2008 en meer as 50% van die<br />
produksie wat uitgevoer word. Hoewel Anhalt deur laer oeste in<br />
die afgelope drie jaar beïnvloed is, het <strong>Casidra</strong> voortgegaan<br />
met die vestiging van nuwe boorde om ou marginale boorde<br />
sovêr moontlik te vervang (soos fondse toegelaat het) en 3,8 ha<br />
is in 2011 gevestig.<br />
Boere Ondersteuning en Ontwikkeling (insluitend<br />
Opleiding)<br />
Gedurende 2011/12 het die Departement van Landbou<br />
voortgegaan met die kommoditeitsbenadering om die<br />
landbou-organisasies te bemagtig en te betrek by die<br />
beplanning en implementering van die OLOP<br />
bystandsprogram vir kommersiële en kleiner projekte. Slegs<br />
vier van die kommoditeite het die nodige administratiewe<br />
vermoë gehad om voort te gaan met die implementering en<br />
uitbetaling van fondse gedurende die tweede jaar van hierdie<br />
ooreenkoms. <strong>Casidra</strong> is as 'n permanente lid op die<br />
Kommoditeit Projek Toekenningkomitee verteenwoordig en het<br />
die kommoditeite met hul operasionele prosedures gehelp. Die<br />
ander ses kommoditeite het verkies om by die<br />
toekenningsproses betrokke te wees en het tegniese bystand en<br />
mentorskap verleen, maar <strong>Casidra</strong> was steeds<br />
verantwoordelik vir die verkryging en projek implementering.<br />
Hierdie ooreenkoms met georganiseerde landbou het 'n nuwe<br />
bedryfstelsel en prosesse vir die projektoekennings<br />
teweeggebring en <strong>Casidra</strong> het nuwe standaard<br />
bedryfsprosedures vir al die komitees ontwerp.<br />
As 'n gevolg van hierdie nuwe metode, is daar 'n groter<br />
behoefte aan tegniese hulp vir die samestelling en evaluering,<br />
asook tegniese insette by sakeplanne en die nuwe Eenheid vir<br />
Tegniese Bystand wat in 2010 begin is, het aansoekers met<br />
uitgekontrakteerde kundigheid gehelp.<br />
OORSIG VAN DIE DIENSLEWERINGSOMGEWING VIR 2011/12<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
22
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Die aantal OLO Presidensiële Armoede Kernpunte is verhoog<br />
tot 10 oor die hele Wes-Kaap en die eerste perseel in die die<br />
Wes-Kaap, naamlik Dysselsdorp, het fase vyf van die<br />
intervensie bereik met die implementering van ekonomiese<br />
ontwikkelingsinisiatiewe. <strong>Casidra</strong> se funksie as deel van die<br />
interdepartementele taakspan het verander om<br />
verantwoordelikheid te aanvaar vir die implementering van<br />
sommige van die inisiatiewe. Hierdie inisiatiewe sluit in die<br />
bereiking van voedselsekuriteit vir die gemeenskap en<br />
individuele huishoudelike tuine, institusionele en<br />
ondersteuning met die opstel vir die Raad van<br />
belanghebbendes en ekonomiese ontwikkeling, deur middel<br />
van kundige lewensvatbaarheidstudies en implementering. Die<br />
doel is om 'n ontwikkelingsentrum te skep as 'n beginpunt<br />
vanwaar die ander inisiatiewe kan ontwikkel. Ekonomiese<br />
ontwikkeling vir die Dysselsdorp-omgewing het hoofsaaklik op<br />
die Waaikraal plaas plaasgevind met watervoorsiening wat<br />
gestabiliseer is deur die bou van 'n opgaardam en produkte is<br />
aangeplant wat die vrugdrogingsaanleg en olieontginningsaanleg<br />
in Dysselsdorp met produkte kan voorsien.<br />
Die behoefte dat opleiding as 'n aparte program bestuur moet<br />
word en nie deel uitmaak van elke plaas se befondsing volgens<br />
die sakeplan nie, is kragtens die MvO van die DVL<br />
geïmplementeer en 'n opleidingsfonds is by <strong>Casidra</strong> geskep.<br />
Dit het tot gevolg gehad dat opleiding met sy eie aflewerbares<br />
en doelwitte bestuur word, wat op sy beurt tot gevolg gehad het<br />
dat heelwat meer boere opgelei word in vergelyking met vorige<br />
jare.<br />
Gemeenskap en huishoudelike voedselsekuriteit<br />
Die pogings om kwesbare gemeenskappe en huishoudings te<br />
help om hul eie kos te produseer is verhoog en die program<br />
konsentreer meer op die gestandaardiseerde modelle van<br />
tuinmaak met 'n stel produksie-insette, naamlik kosmandjies.<br />
Die program is meer geïntegreerd met die pogings van ander<br />
vennote en gekoördineer met munisipaliteite se lyste van<br />
behoeftige huisgesinne. 'n Diensverskaffer is in drie streke<br />
aangestel wat begunstigdes ondersteun deur middel van<br />
opleiding, produksie-insette en produksie bystand deur die<br />
seisoen.<br />
Uitvoering van die projekte<br />
Die nuwe regulasies vir Voorkeurverkryging wat in Desember<br />
2011 ingestel is, het gelei tot die implementering van 'n nuwe<br />
verkrygingsbeleid vir <strong>Casidra</strong>, asook die opdatering van die<br />
diensverskaffer-databasis op die SEB- en verskaffers se<br />
Belastingklaringstatus. Baie kontrakteurs moes gekanselleer<br />
word omdat hulle nie Belastingklaringsertifikate betyds kon<br />
bekom nie. Dit is 'n stryd vir die kleiner kontrakteurs wat<br />
<strong>Casidra</strong> ondersteun as deel van sy Landelike<br />
Ontwikkelingsmandaat, om aan hoër administratiewe<br />
nakomingsvereistes te voldoen. SAID het onderneem om te<br />
help met die sertifikate, maar dit bly 'n uitdaging.<br />
As gevolg van die groter aanvraag na verslaggewing en oudit<br />
van prestasiestelsels, is die gesamentlike IT-gebaseerde<br />
23<br />
OORSIG VAN DIE DIENSLEWERINGSOMGEWING VIR 2011/12<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
rapportering stelsel met die Departement van Landbou, AIMS,<br />
ontwerp en word tans geïmplementeer. Opleiding sal in <strong>2012</strong><br />
voltooi wees en die finale uitrol vind dan plaas. Dit sal die<br />
nodige bewyse verseker en met verloop van tyd 'n volledige<br />
databasis verskaf vir al die plase in die Wes-Kaap. Die behoefte<br />
aan 'n bewysstelsel op alle prestasie en verslagdoening<br />
parameters deur die implementeringsagente in<br />
staatsprogramme (deel van die nakomingsvereistes) het hierdie<br />
funksie as 'n hoë risiko-element uitgelig.<br />
Nuwe gebiede van befondsing en strategiese vennote in die<br />
gebied van landelike ontwikkeling is gedurende die jaar ontgin,<br />
wat bystand aan die Nasionale Departement van Waterwese in<br />
die implementering van hul hulp aan hulpbron-arm boere tot<br />
gevolg gehad het. Hierdie hulp het die OLOP-program aan<br />
boere aangevul en <strong>Casidra</strong> is ideaal geposisioneer om hierdie<br />
vennootskap te versterk.<br />
Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling<br />
Met die vestiging van die Wes-Kaap Ekonomiese<br />
Ontwikkelingsvennootskap moes die Departement van<br />
Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme (DEOT) sy rol binne die<br />
nuwe Provinsiale Strategie heroorweeg. Dit het gelei tot die<br />
sluiting van die RED Door-program en die einde van <strong>Casidra</strong><br />
se rol as primêre implementeringsagentskap vir DEOTprogramme.<br />
Die sluiting van sewe RED Door-sentrums aan die<br />
einde van Junie 2011 was die eerste deel van hierdie<br />
uitfaseringsproses. Die tweede fase, voltooi op 31 Maart <strong>2012</strong>,<br />
was die oorblywende vyf RED Door-sentrums in Atlantis,<br />
Hermanus, Mosselbaai, Knysna en Oudtshoorn.<br />
Die ontbinding van die infrastruktuur en bates van die sewe<br />
RED Door-sentrums wat in Junie 2011 gesluit het, is<br />
afgehandel en ontbinding die vyf sentrums is aan die gang.<br />
Van 'n prestasie-perspektief, dui die uitkomste daarop dat die<br />
personeel by hierdie sentra voortgegaan het met hul<br />
kenmerkende professionele diens en toewyding.<br />
'n Duidelike aanduiding van die voortgesette gewildheid van<br />
die program is die 6779 besoeke van entrepreneurs aan die<br />
verskillende sentrums gedurende die verslagtydperk. 1393<br />
intervensies is aan die bestaande KMMO's gelewer ten opsigte<br />
van broodnodige ondersteuning om hul besighede uit te brei of<br />
te handhaaf, terwyl 'n bykomende 2187 intervensies aspirante<br />
entrepreneurs gehelp het met die ontwikkeling van hul nuwe<br />
ondernemings. Bestaande en nuwe koöperasies is ook<br />
bygestaan met intervensies van 145 en 63 onderskeidelik.<br />
'n Belangrike komponent van die Jaarlikse Prestasie Plan is die<br />
omskakeling van intervensies na uitkomste en dit is waar die<br />
RED inisiatief program werklik gelewer het. In ooreenstemming<br />
met die gesegde: "Vertel my wat jy bereik het, nie wat jy gedoen<br />
het nie", het die program 'n paar belangrike uitkomste bereik<br />
oor die afgelope jaar.
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Befondsing en toegang tot geleenthede bly 'n uitdaging in die<br />
KMMO-omgewing, maar weereens het die program DEOT se<br />
teikens oortref. In die kategorie van finansiering, is 54<br />
maatskappye gehelp met ontsluiting van R6,4 miljoen se<br />
befondsing teenoor 'n teiken van R2 miljoen (werklike prestasie<br />
is 320% van die teiken). Daarbenewens is 73 besighede<br />
uitgebrei oor munisipaliteite.<br />
Die verlies van DEOT as 'n strategiese vennoot beïnvloed ons<br />
benadering t.o.v. die lewering van ons mandaat: “Landbou en<br />
Ekonomiese Ontwikkeling in 'n Landelike en<br />
Grondhervormingskonteks". Die boer ondersteuning<br />
ontwikkeling en die OLO fokus op die uitwissing van armoede<br />
deur die fasilitering van ekonomiese groei en werkskepping in<br />
landelike gebiede. Ingrypings wat benodig word om die<br />
uitkomste van ekonomiese groei en werkskepping te<br />
verwesenlik is soortgelyk aan die prestasie-uitkomste van die<br />
RED Door-program, soos geïllustreer in die paragrawe hierbo.<br />
As 'n implementeringsagentskap van DVL, is <strong>Casidra</strong> in staat<br />
om die OLO by te staan, met 'n sterk ekonomiese<br />
ontwikkelingsfokus met landbou as die primêre dryfveer. 'n<br />
Memorandum van ooreenkoms is gesluit tussen die<br />
Oudtshoorn Munisipaliteit en <strong>Casidra</strong> vir finansiële en niefinansiële<br />
(besigheid, mentorskap en lenings) ter ondersteuning<br />
van koöperasies in die Oudtshoorn en die omliggende<br />
munisipale gebied.<br />
Oudtshoorn Entrepreneurskap Fonds<br />
Die sterk vennootskap tussen <strong>Casidra</strong> en die Oudtshoorn<br />
Munisipaliteit is 'n gevolg van die RED Door in Oudtshoorn en<br />
die Oudtshoorn Entrepreneurskap Program wat deur <strong>Casidra</strong><br />
bestuur en geïmplementeer is. Vir 2011/12, is 'n bedrag van<br />
R230 000 deur die Oudtshoorn Munisipaliteit na <strong>Casidra</strong><br />
oorgedra vir die program. Met die terugbetalingsbedrag van<br />
R807 177 deur begunstigdes, het die kapitaalbedrag<br />
beskikbaar vir uitbetaling op R1 037 177 vir 2011/<strong>2012</strong><br />
gestaan. Van die totale kapitaalbedrag, is 'n bedrag van R236<br />
000 beskikbaar vir die uitbetaling van langtermyn-lenings;<br />
oorbruggingsfinansiering beloop R600 000 en 'n bedrag van<br />
R35 000 is deur die Munisipaliteit vir spesiale projekte<br />
geïdentifiseer. Die res van die kapitale bedrag is toegeken vir<br />
mentorskap om te verseker dat begunstigdes die kontrakte wat<br />
aan hulle toegeken is, suksesvol voltooi.<br />
Die model is so suksesvol dat <strong>Casidra</strong> versoeke ontvang het<br />
om die model in ander munisipaliteite te dupliseer. <strong>Casidra</strong> is<br />
ernstig oor sy rol as implementeerder om tesame met alle ander<br />
rolspelers landbou-en ekonomiese ontwikkeling in landelike<br />
gebiede te bevorder.<br />
Arbeid en Vaardigheidsprogramme<br />
Vennootskappe met verskillende rolspelers, naamlik W&R Seta,<br />
spesiale doelvoertuie (SDV) en besigheid, het 'n kern rol<br />
gespeel in die sukses van die Arbeid en Vaardigheidsprogram.<br />
Die doel van die program was om 'n geleentheid aan werklose<br />
jong mense met 'n graad 12-sertifikaat of 'n NKR-vlak 4 te bied<br />
deur hulle te voorsien met basiese opleiding en plasing by 'n<br />
werkgewer vir 'n tydperk van 12 maande om werkservaring op<br />
te doen.<br />
Die verwagte uitkomste is dat die plasingswerkgewer die<br />
leerder permanent in diens neem, dat die leerder permanente<br />
werk kry op grond van die ondervinding wat opgedoen is of dat<br />
die leerder verder studeer.<br />
Befondsing van R6.2 miljoen vir die 2011/12 jaar is oorgedra<br />
aan <strong>Casidra</strong> in die sewende maand van die finansiële jaar vir<br />
die implementering van fase vier. <strong>Casidra</strong> kon fase drie en fase<br />
vier van die program implementeer. Die begroting vir fase drie<br />
was die besparing van onbestede opgehoopte fondse van fase<br />
een en fase twee. 291 leerders was betrokke by fase drie en<br />
500 by fase vier. Hierdie fase was meer gefokus op bepaalde<br />
sektore en het samewerking met die SDV en die W&R Seta<br />
ingesluit. Die DEOT en SETA het saamgewerk om aktiwiteite<br />
meer in lyn te bring, befondsing te bekom en potensiële<br />
plasingsmaatskappye te identifiseer.<br />
Die uittree periode vir die laaste leerder van fase drie en vier is<br />
Julie <strong>2012</strong>, wat dit moeilik maak om die sukses op hierdie<br />
stadium te kwantifiseer. Uit die totale leerders vir fase drie het<br />
60 leerders tot dusvêr volhoubare werk en 11 is in diens<br />
geneem - 'n suksessyfer van 25,7% tot op datum. Onaktiewe /<br />
voltooide leerders in fase drie verteenwoordig 'n suksessyfer<br />
van 58,2% (71/122).<br />
Teen die einde van die verslagtydperk, het 67 leerders in fase<br />
vier volhoubare werk en 51 kan in diens geneem word, wat 'n<br />
suksessyfer van 23,4% tot op datum is. As 'n persentasie van die<br />
onaktiewe / voltooide leerders in fase vier is die suksessyfer<br />
62,1% (118/190).<br />
Verskeie risiko faktore wat in fase een en twee ervaar is ('n hoë<br />
uitsakkoers en onvolhoubare indiensneming) is aangespreek in<br />
fases drie en vier, en lesse word nog geleer. Plasing by groot<br />
korporatiewe werkgewers bly 'n uitdaging. Mediumgroot<br />
besighede is steeds nie bereid om finansieel by te dra nie<br />
(toelae), wat 'n risiko beteken, nie net vir die program nie, maar<br />
ook vir die vakbonde.<br />
OORSIG VAN DIE DIENSLEWERINGSOMGEWING VIR 2011/12<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
24
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
2.1.5 Oorsig van die Organisatoriese Omgewing vir<br />
2011/12<br />
Aan die begin van die finansiële jaar was <strong>Casidra</strong> in 'n baie<br />
onseker posisie sonder 'n Hoof Uitvoerende Beampte (HUB).<br />
Die Algemene Bestuurder het opgetree as waarnemende hoof<br />
uitvoerende beampte. Onsekerheid het bestaan oor hoe<br />
<strong>Casidra</strong> ('n ekonomiese ontwikkelingsentiteit) geraak sou word<br />
deur die proses om 'n Wes-Kaap Ekonomiese<br />
Ontwikkelingsagentskap te stig.<br />
Onder hierdie omstandighede het die raad van direkteure<br />
besluit om 'n waarnemende HUB aan te stel met ondervinding<br />
van die <strong>Casidra</strong> omgewing. Hierdie reëling is op 1 Junie 2011<br />
ingestel, aanvanklik vir ses maande en is met sewe maande<br />
verleng, en het bygedra om sommige van die onsekerheid te<br />
verlig.<br />
Op ekonomiese ontwikkelingskant is 'n groot herstrukturering<br />
van personeel wat in die vorige finansiële jaar met die sluiting<br />
van sewe van die twaalf RED Door-sentrums begin het, verder<br />
gevoer om die oorblywende vyf sentrums teen 31 Maart <strong>2012</strong><br />
uit te faseer. Dit was weereens 'n moeilike proses, maar sukses is<br />
behaal sonder groot ontwrigting.<br />
Teen die einde van 2011 het dit duidelik geword dat <strong>Casidra</strong> se<br />
rol as primêre implementeringsagentskap vir die Departement<br />
van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme (DEOT) op<br />
ekonomiese ontwikkelingskant ook tot 'n einde sal kom. Dit het<br />
uiteraard 'n groot uitwerking op befondsingsreëlings sowel as<br />
die organisatoriese struktuur en personeel gehad. Daarteenoor<br />
bied dit die geleentheid om die DVL te vestig as enkelinstelling<br />
vir befondsing. Hierdie doelwit maak deel uit van die<br />
strategiese uitkoms om 'n veiliger befondsingsmodel vir<br />
<strong>Casidra</strong> te stel.<br />
Met inagneming van die ekonomiese inhoud van landbou,<br />
asook die ekonomiese ontwikkeling van die OLO, het die DVL<br />
ooreengekom om die algehele mandaat van <strong>Casidra</strong> te behou,<br />
maar die primêre fokus skuif na landbou-ekonomiese<br />
ontwikkeling en die OLO in samewerking met munisipaliteite.<br />
Vennootskappe in ander ekonomiese ontwikkelingsinisiatiewe<br />
in landelike gebiede sal ook nagestreef word, met dien<br />
verstande dat die behoeftes van die DVL altyd voorkeur sal<br />
geniet.<br />
25<br />
OORSIG VAN DIE ORGANISATORIESE OMGEWING VIR 2011/12<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
'n Negatiewe uitwerking van die beëindiging van die DEOTprogram<br />
was dat 5 personeellede afgedank moes word. Dit is<br />
altyd 'n emosionele oefening, maar hierdie personeel sal lank<br />
onthou word vir hul bydraes.<br />
Hierdie verandering noodsaak dat <strong>Casidra</strong> pro-aktief soek na<br />
alternatiewe vennote vir die ontwikkelingsinisiatiewe, eerder as<br />
om bloot bestaande programme uit te voer. Die nuwe<br />
personeelstruktuur sal hierdie werklikheid moet weerspieël.<br />
Die nadeel om nie 'n Menslike Hulpbronne Bestuurder in plek te<br />
hê aan die begin van die finansiële jaar het tot die onsekerheid<br />
bygedra. Aandag is hieraan gegee en 'n geskikte aanstelling is<br />
aan die einde van November 2011 gemaak.<br />
Dit was ook noodsaaklik om 'n strategiese plan vir die<br />
organisasie te formaliseer, om as grondslag vir 'n korporatiewe<br />
plan te dien. 'n Strategiese beplanningsoefening het gedurende<br />
September 2011 plaasgevind met die Raad en die<br />
bestuurspan. 'n Strategiese plan vir die tydperk <strong>2012</strong>-2016 is<br />
opgestel wat deur die Raad goedgekeur is en deur die Minister<br />
bekragtig is. Die hooffokus van die strategiese plan is om 'n<br />
uitstekende projekbestuursdiens te verskaf om aan die<br />
mandaat te voldoen, en meer pro-aktief te soek na vennote vir<br />
ontwikkeling in landelike gebiede.<br />
Soos vroeër genoem is 'n veiliger befondsingsmodel in plek<br />
gestel met die ondersteuning van die DVL en die Provinsiale<br />
Tesourier. Befondsing voorheen deur DEOT voorsien is<br />
oorgeplaas na die DVL en geoormerk vir betaling aan <strong>Casidra</strong><br />
saam met die DVL se gedeelte van die (institusionele)<br />
befondsing. Verslagdoening is makliker gemaak, met meer<br />
sekuriteit t.o.v. die oorsprong en omvang van die befondsing.<br />
Bykomende operasionele befondsing sal aan projekte<br />
gekoppel word en op 'n verhaling-van-koste basis deur die<br />
ontwikkelingsvennote voorsien word.<br />
Hoewel <strong>Casidra</strong> 'n skoon ouditverslag vir die 22ste<br />
agtereenvolgende jaar behaal het, is 'n geval van korrupsie<br />
ongelukkig by die George Streekkantoor ontbloot ten spyte<br />
daarvan dat die nodige beheermaatreëls in plek was. 'n<br />
Ouditeursfirma is onmiddellik genader om ondersoek in te stel.<br />
Die betrokke werknemer het dadelik bedank en 'n klag is by die<br />
polisie gelê. Die polisie ondersoek tans verhoogde tenderpryse<br />
en fiktiewe tenderaars, maar die betrokke bedrag kon nog nie<br />
bepaal word nie. Stappe is geneem om strenger<br />
beheermaatreëls in te stel.
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
2.2 Prestasie van Program<br />
<strong>Casidra</strong> (Edms.) Bpk. se bedrywighede word in die volgende program georganiseer:<br />
Program 1: Korporatiewe Dienste Program 3: Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling<br />
Program 2: Landbou en Grondhervorming Program 4: Kapasiteitsbou<br />
PROGRAM 1: KORPORATIEWE DIENSTE<br />
Doel: Die verskaffing van leierskap, strategiese leiding en toepaslike ondersteuningsdienste aan die onderskeie programme van<br />
<strong>Casidra</strong>.<br />
Strategiese doelwitte:<br />
• Om 'n interne en eksterne kommunikasie-diens vir die<br />
maatskappy en projekte te voorsien.<br />
• Om 'n effektiewe en doeltreffende finansiële<br />
administratiewe diens aan die maatskappy en projekte te<br />
lewer.<br />
Prestasie Aanwysers en Teikens:<br />
Soos in vorige jare het die Subprogram 1, Openbare<br />
Betrekkinge, Bemarking en Kommunikasie besonder goed<br />
presteer. Bemarkingsinisiatiewe word duidelik weerspieël in die<br />
toename in navrae oor die dienste van <strong>Casidra</strong>. Weereens het<br />
die eenheid sy doelwitte soos uiteengesit in die Jaarlikse<br />
Prestasieplan vir die jaar oorskry.<br />
Die Korporatiewe Sosiale Verantwoordelikheidsinisiatief het<br />
weereens 'n verskil in die lewens van arm gemeenskappe<br />
gemaak. Komberse, klere en kospakkies is geskenk aan die<br />
Haven nagskuiling in Hugenote en aan Ncebakazi crèche vir<br />
gestremde kinders in Mbekweni. Rekenaars wat deur verskeie<br />
maatskappye geskenk is, is opgeknap en aan die volgende<br />
organisasies geskenk:<br />
Ses aan die Sentraal-Karoo Jeugontwikkeling, drie aan<br />
Kuilsrivier Jeugontwikkeling, drie aan Petite voorskool in Pniel,<br />
twee aan Family Reunion Centre, een aan die Indawo<br />
Yentsikelelo en drie aan die Bosman Boerdery Projek. Indawo<br />
Yentsikelelo, Kuilsrivier Jeug Ontwikkeling en Family Reunion<br />
het ook elkeen 'n drukker ontvang.<br />
<strong>Casidra</strong> se Subprogram 2, Finansies het sy twee-entwintigste<br />
agtereenvolgende ongekwalifiseerde ouditverslag<br />
ontvang sedert sy bestaansjaar, naamlik Oktober 1989. Die<br />
Departement Finansies het weereens finansiële ondersteuning<br />
aan die maatskappy gebied en verseker dat bestuurders hul<br />
projek binne die begroting uitvoer.<br />
Die tekort aan befondsing weens die verlies van DEOT as kliënt<br />
bly die grootste uitdaging vir die maatskappy. <strong>Casidra</strong> word<br />
genoodsaak om af te skaal op personeelkapasiteit en<br />
operasionele vereistes.<br />
Ÿ Om 'n veilige betroubare inligting- en netwerk infrastruktuur<br />
aan die maatskappy en projekte te verskaf en in stand te hou.<br />
Ÿ Om 'n doeltreffende administratiewe diens te lewer.<br />
Ÿ Om 'n effektiewe menslike hulpbron-diens aan die<br />
maatskappy en projekte te verskaf.<br />
Gedurende hierdie finansiële jaar het Subprogram 3,<br />
Inligtingstegnologie (IT) vyf van <strong>Casidra</strong> se bedieners<br />
opgegradeer en in stand gehou. Instandhouding sluit in<br />
verwydering van ongebruikte bedieners, installering van<br />
sagteware, opgradering, probleme identifiseer en regstel,<br />
algemene konfigurasies en opgraderings. Hierdie tipe<br />
onderhoud is baie belangrik in die voorkoming van<br />
onbeplande werkstilstande.<br />
'n Verdere opname het aangedui dat alhoewel alle ander ITtoerusting<br />
op datum en in goeie werkende toestand is, die<br />
rekenaars aan die einde van <strong>2012</strong> opgradeer behoort te word.<br />
<strong>Casidra</strong> het gehelp met die verspreiding, opstelling en<br />
installering van ses rekenaars, een bediener, twee drukkers en<br />
'n projektor wat die Provinsiale Regering van die Wes-Kaap aan<br />
die Weskus Besigheidsontwikkeling Sentrum in Saldanha<br />
geskenk het. Daarbenewens het <strong>Casidra</strong> WBOS-personeel<br />
opgelei om hulle vertroud te maak met die datavaslegging<br />
program InTouch.<br />
Die Subprogram 4, Regsdienste help die bestuur met regs-<br />
en nakomingsfunksies. Met die uitfasering van die sewe RED<br />
Door-sentrums in Junie 2011, is die RED Finansies program<br />
ook toegemaak. Dit het gelei tot minder kontrakte vir 2011/12<br />
in vergelyking met die vorige finansiële jaar.<br />
Die Subprogram 5, Menslike Hulpbronne se strategiese doelwit<br />
is die verskaffing van 'n effektiewe menslike hulpbron-diens aan<br />
die maatskappy en projekte. Die Departement Menslike<br />
Hulpbronne het verskeie maatreëls in plek gestel om sy diens<br />
aan die maatskappy en projekte te verbeter.<br />
PRESTASIE VAN PROGRAM - KORPORATIEWE DIENSTE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
26
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
'n Nuwe Menslike Hulpbronne Bestuurder is aangestel. Die<br />
Departement Menslike Hulpbronne het hul effektiewe prosesse<br />
verder verfyn om vergoeding en voordele te administreer.<br />
<strong>Casidra</strong> het die beginsel goedgekeur om gebruik te maak van<br />
gespesialiseerde werwingsagentskappe in die werwing van<br />
personeel met skaars of unieke vaardighede. Die Departement<br />
Menslike Hulpbronne stel dit as sy prioriteit om te verseker dat<br />
alle opleiding, soos uiteengesit in die werknemer se<br />
persoonlike ontwikkelingsplanne, in werking gestel word. 'n<br />
Totaal van 74 mense is opgelei. Die Departement Menslike<br />
Hulpbronne is tans besig met die hersiening van <strong>Casidra</strong> se<br />
personeelbeleid.<br />
Subprogram 1: Openbare Betrekkinge, Bemarking en Kommunikasie<br />
Strategiese Doelwit<br />
Voorsien MH-, Bemarking- en<br />
Kommunikasie-dienste.<br />
Veranderings aan beplande teikens: Geen<br />
Subprogram 2: Finansies<br />
Strategiese Doelwit<br />
Prestasie Aanduider<br />
Organiseer gebeurtenisse en die aantal<br />
besoeke van die projek deur die Raad,<br />
Staande Komiteelede en ander kliënte.<br />
Ontwikkel en implementeer interne /<br />
eksterne bemarkingsmateriaal volgens die<br />
plan van aksie soos benodig.<br />
Aantal insiggewende eksterne nuusbriewe<br />
gepubliseer.<br />
Aantal insiggewende interne nuusbriewe<br />
gepubliseer<br />
Maatskappy se webwerf opdateer en in<br />
stand hou.<br />
Twee hersiene beleide is reeds deur die Raad van Direkteure<br />
goedgekeur in Maart <strong>2012</strong>. Die individuele prestasie<br />
bestuursproses is ook hersien om die doeltreffendheid van die<br />
proses te verbeter. Slegs een saak is gedurende die<br />
verslagtydperk na die KVBA verwys, wat bewys is van die<br />
doeltreffendheid van ons arbeid administratiewe prosesse.<br />
Die Departement Menslike Hulpbronne het sy eie strategie<br />
ontwikkel om die implementering van die strategiese doelwitte<br />
te verseker. Die MH-strategie is op 'n gereelde basis gemonitor<br />
en geëvalueer.<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Werklik<br />
2 12<br />
8 18<br />
4 4<br />
8 8<br />
2 21<br />
Publiseer die jaarverslag. 1 1<br />
Verspreiding van bemarkingsmateriaal. 4 8<br />
Prestasie Aanduider<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Werklik<br />
Lewer 'n effektiewe en doeltreffende<br />
finansiële administratiewe diens. Aantal finansiële state ingedien. 12 12<br />
Veranderings aan beplande teikens: Geen<br />
27<br />
Gekonsolideerde finansiële jaarstate<br />
voorgelê.<br />
Ongekwalifiseerde eksterne ouditverslae<br />
oor die finansiële state opgestel.<br />
1 1<br />
1 1<br />
Aantal bate-registers opgedateer 12 12<br />
Hersien die Risikobestuursplan. 1 1<br />
Gereelde inspeksies, risiko-evaluering en<br />
Risiko-oudits<br />
PRESTASIE VAN PROGRAM - KORPORATIEWE DIENSTE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
12 12<br />
Rede vir Variansie<br />
Die aanvraag vir hierdie diens is<br />
op 'n behoefte en beskikbaarheid<br />
basis.<br />
Die aanvraag vir hierdie diens is<br />
op 'n behoefte en beskikbaarheid<br />
basis.<br />
Om te verseker dat die webwerf<br />
relevant bly en enige<br />
wysigings/inligting opdateer.<br />
Hierdie diens is op 'n behoefte en<br />
beskikbaarheid basis.<br />
Rede vir Variansie
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Subprogram 3: Inligtingstegnologie<br />
Strategiese Doelwit<br />
‘n Inligting- en netwerk-infrastruktuur<br />
voorsien en in stand hou.<br />
Veranderings aan beplande teikens: Geen<br />
Subprogram 4: Regsdienste<br />
Strategiese Doelwit<br />
Om 'n doeltreffende administratiewe<br />
diens te lewer.<br />
Veranderings aan beplande teikens: Geen<br />
Prestasie Aanduider<br />
Prestasie-oorsigte van hardeware en<br />
sagteware.<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Werklik<br />
2 2<br />
Die prestasie van status quo MH-verslae. 4 4<br />
Prestasie Aanduider<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Werklik<br />
Registers saamgestel. 2 2<br />
Kontrakte voorberei, opstel of hersien.<br />
Gee regsmenings.<br />
Subprogram 5: Menslike Hulpbronne<br />
Strategiese Doelwit<br />
Voorsien 'n effektiewe Menslike<br />
Hulpbrondiens.<br />
Veranderings aan beplande teikens: Geen<br />
100 94<br />
12 5<br />
Nakomingsverslae voorlê. 2 2<br />
Prestasie Aanduider<br />
Administrasie van vergoeding en<br />
voordele.<br />
Bestuur die werwingsproses.<br />
Aantal werknemers bygestaan deur die<br />
ontwikkelings- en<br />
opleidingsinisiatiewe.<br />
Die doeltreffende implementering van HRbeleide<br />
en planne te hersien en te<br />
monitor.<br />
Koördineer en administreer assessering<br />
van personeel se prestasie.<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Werklik<br />
12 241<br />
15 19<br />
30 56<br />
6 17<br />
2 1<br />
Aantal arbeidskwessies bygewoon. 3 16<br />
Rede vir Variansie<br />
Rede vir Variansie<br />
Dit is 'n aanvraag-gedrewe diens.<br />
Met die sluiting van die RED<br />
Finansies program het die<br />
aanvraag na die hersiening van<br />
kontrakte verminder.<br />
Dit is 'n aanvraag-gedrewe diens.<br />
Minder versoeke is ontvang.<br />
Rede vir Variansie<br />
Dit was as gevolg van foutiewe<br />
telling - in plaas van die tel van<br />
algehele prosesse, is individuele<br />
insidente getel. 12 algemene<br />
prosesse is egter uitgevoer.<br />
Hoofsaaklik weens die hoë omset<br />
van plaasprojekte wat lei tot<br />
bykomende aanstellings.<br />
Geïdentifiseer as 'n spesifieke<br />
fokus vir die Departement<br />
Menslike Hulpbronne.<br />
Verskaffing van 'n omvattende<br />
oorsig van al die<br />
personeelbeleide.<br />
Die proses en sy verwante<br />
administrasie is eers in Mei <strong>2012</strong><br />
voltooi.<br />
'n Toename in arbeid aktiwiteit op<br />
die plase.<br />
PRESTASIE VAN PROGRAM - KORPORATIEWE DIENSTE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
28
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
PROGRAM 2: LANDBOU EN GRONDHERVORMING<br />
Doel:<br />
Ÿ Om spesifieke staatsplase (Anhalt, Amalienstein en<br />
Waaikraal) op 'n volhoubare wyse te bestuur en oor te dra<br />
aan 'n betrokke ontvangsentiteit.<br />
Ÿ Om 'n meganisme vir volhoubare ondersteuning aan nuwe<br />
en gevestigde boere (insluitend begunstigdes van<br />
grondhervorming en plaaswerkers) te verseker.<br />
Ÿ Om te verseker dat <strong>Casidra</strong> munisipaliteite en ander<br />
regeringsdepartemente help met die implementering van<br />
voedseltuine in gemeenskappe en huishoudings.<br />
Ÿ Om 'n projekbestuursdiens te lewer vir spesifieke landelike<br />
ontwikkeling en landbou-inisiatiewe.<br />
Prestasie-aanwysers en Teikens:<br />
Subprogram 1: Bestuur van Staatsplase, <strong>Casidra</strong> bestuur<br />
en bied ondersteuning aan die staatsplase (Anhalt,<br />
Amalienstein en Waaikraal) totdat die plase aan 'n<br />
ontvangsentiteit oorgedra word. Hierdie plase is optimaal<br />
b e s t u u r g e g e w e d i e n e g a t i e w e f i n a n s i ë l e e n<br />
omgewingsinvloede.<br />
Anhalt boer met appels en pere. Die 2011 oes het ongelukkig<br />
nie aan die verwagtinge voldoen nie. Die gemiddelde<br />
opbrengs van 30,95 ton per hektaar was die laagste sedert<br />
2002. (Die gemiddelde opbrengs vir die vorige 5 jaar (2006-<br />
2010) was 39,8 ton per hektaar). Die lae opbrengs, tesame<br />
met die lae Randprys (Rand sowat 20% sterker teenoor die Euro<br />
as in 2008) het gelei tot die laagste inkomste sedert 2005. Die<br />
plaas het dus 'n negatiewe kontantvloei in 2011/12 getoon en<br />
die tekort moes van reserwes verhaal word, wat gelukkig<br />
beskikbaar was.<br />
Die totale vrugte verkoop is 1 665,6 ton en 54 891 kartonne is<br />
uitgevoer, terwyl 25 288 kartonne plaaslik verkoop is. Die<br />
uitvoer persentasie is 52,24% gebaseer op die gewig van die<br />
produk verkoop.<br />
<strong>Casidra</strong> het die negatiewe markinvloed teëgewerk deur<br />
onproduktiewe boorde te identifiseer en te vervang met nuwe<br />
kultivars met 'n beter uitvoerpotensiaal. Dit is egter 'n stadige<br />
proses en vereis 'n groot kapitaalbelegging. Sedert 2005 is<br />
28,76 ha van die boorde nuut aangeplant of herplant en<br />
produktiewe boorde in van 30 ha in 1995 tot 54 ha uitgebrei in<br />
2011. Deskundiges is ook geraadpleeg om produksie te<br />
verbeter en moontlike swak praktyke te identifiseer wat tot laer<br />
produksie kon bydra.<br />
Die plaas het voldoende reserwes oor die jare opgebou en was<br />
in staat om kapitaalverbeterings in 2011/12 uit die reserwes te<br />
finansier. Die vooruitsigte vir die <strong>2012</strong> oes wat in Februarie<br />
begin het, lyk veel beter en daar word beraam dat die opbrengs<br />
36% hoër as in 2011 sal wees.<br />
29<br />
PRESTASIE VAN PROGRAM - LANDBOU EN GRONDHERVORMING<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Strategiese doelwitte:<br />
Ÿ Die staatsplase op 'n volhoubare wyse te bestuur vir oordrag<br />
aan 'n betrokke ontvangsentiteit.<br />
Ÿ Landbou-projekte te fasiliteer en te implementeer vir<br />
landbou begunstigdes deur middel van regeringsfondse.<br />
Ÿ Kwesbare gemeenskappe en huishoudings help om hul eie<br />
voedsel te produseer.<br />
Ÿ Verskaffing van 'n projek om te reageer op die landelike<br />
landbouprogramme en inisiatiewe.<br />
Amalienstein en Waaikraal is tans nie volhoubare plase nie.<br />
Alhoewel die plase befondsing vanaf die regering ontvang, is<br />
dit gewoonlik onvoldoende. Byna geen kapitale bates kan<br />
vervang word, met die gevolg dat geboue en toerusting begin<br />
agteruitgaan. Dit word vererger deur die feit dat die plase nie<br />
BTW op produksie-insette kon terugeis nie omdat hulle deur die<br />
regering befonds word. Bedryfsuitgawes word dikwels gesny,<br />
wat op sy beurt 'n impak op produksie het.<br />
In die geval van Amalienstein, kon boorde nie vervang word nie<br />
en die meeste boorde is verby hul optimum potensiaal. Al die<br />
boorde is dus in 2011 verwyder. Daarna kon water<br />
geprioritiseer word vir weiding en addisionele weiding kon<br />
gevestig word. Dit het gelei tot 'n merkwaardige toename in<br />
melkproduksie, met produksies tot 28 per koei per dag, wat 'n<br />
beter finansiële prestasie is as wat begroot is. Die melkery het<br />
die hoogste gemiddelde produksie sedert <strong>Casidra</strong> die bestuur<br />
van die plaas oorgeneem het en die melkprys is tans op 'n<br />
opwaartse neiging. 'n Gemiddeld van 84 koeie het meer as<br />
700 000 gelewer. Die plaas benodig befondsing om ou<br />
infrastruktuur, trekkers en implemente te vervang en die<br />
besproeiingstelsel uit te brei. Tans word sommige van die<br />
weidingvelde besproei met die ou mikrostelsels wat op die<br />
boorde gebruik word, wat nie ideaal is nie.<br />
Die volledige omkeerstrategie op Waaikraal kon nie befonds<br />
word nie. 'n Paar aspekte van die strategie is egter<br />
geïmplementeer met die fondse wat beskikbaar gestel is as deel<br />
van die Omvattende Landelike Ontwikkelingsprogram vir<br />
Dysselsdorp. Dit was nog nie genoeg om die plaas winsgewend<br />
te maak nie. Dit behels die konstruksie van 'n dam wat in die<br />
laaste kwartaal van 2011 voltooi is en 'n besproeiingstelsel vir<br />
60 ha, waarvan die installering van 'n spilpunt van 22 ha<br />
(uitgesluit die pomp) in 2011/12 voltooi is. Beplanning vir die<br />
ander 38 ha moes oorgedoen word toe die DVL aangedui het<br />
dat meer plante vir essensiële olie aangeplant moes word as<br />
wat aanvanklik beplan is om 'n fasiliteit in Dysselsdorp met rou<br />
materiaal te voorsien. Die pomphuis, pompe en filters vir die<br />
totale 60 ha word in April <strong>2012</strong> opgerig. Die besproeiingstelsel<br />
vir die 38 ha sal in <strong>2012</strong>/13 geïnstalleer word indien fondse<br />
beskikbaar gestel word. Die plante vir essensiële olie sal in<br />
September <strong>2012</strong> aangeplant word.
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Subprogram 2: Boere-ondersteuning en Ontwikkeling ;<br />
OLOP se totale bydrae wat gedurende 2011 deur <strong>Casidra</strong><br />
gefinansier is, was R81,374 miljoen vir 89 landbouondernemings<br />
en programme. As dit vergelyk word met 2010<br />
toe R85,545 miljoen oorgedra is [uitgesluit vier<br />
kommoditeitsgroepe wat self die implementering in 2011<br />
behartig het] was die impak op <strong>Casidra</strong> minimaal. <strong>Casidra</strong> se<br />
klem het ook verskuif van bloot 'n verkrygingsrol na<br />
ondersteuning van die bedryf. Die hulp verleen aan die<br />
Kommoditeite om stelsels en prosedures en standaard<br />
verwysingsterme vir dokumentasie te implementeer was van<br />
onskatbare waarde in die versekering van gestandaardiseerde<br />
verslagdoening, finansiële prosedures en nodige bewyse wat<br />
aanvaarbaar is vir voldoening aan die Departement van<br />
Landbou.<br />
Die uitwerking van die veeljarige projekte wat befondsing op 'n<br />
seisoenale basis benodig beïnvloed steeds die tempo van die<br />
implementering wat binne een jaar moontlik is. Die<br />
gemiddelde persentasie besteding gedurende die jaar van<br />
befondsing vir 2011 was 35%. Alhoewel dit as 'n moontlike<br />
probleem of 'n gebrek aan prestasie beskou kan word, is dit<br />
bewys dat <strong>Casidra</strong> in staat moet wees om as<br />
oorbruggingsagent op te tree tussen 'n finansiële<br />
staatsinstelling en die behoeftes van die landbou waar<br />
seisoenale aktiwiteite kontantvloei bepaal.<br />
Die doeltreffendheid van die Eenheid vir Tegniese Bystand vir<br />
die kommoditeite is nog steeds laer as verwagting, maar<br />
v i n n i g e e n h o ë - w a a r d e t e g n i e s e b y s t a n d v i r<br />
ondernemingsbeplanning is van onskatbare waarde en het<br />
reeds 'n groot impak gemaak. Die Eenheid vir Tegniese Bystand<br />
is bemark (met brosjures) en dit word in die vooruitsig gestel dat<br />
die landboubedryf groter gebruik van die diens sal maak, veral<br />
as omvattende bystand met die finale besigheidsplan en<br />
evaluering van ondernemings.<br />
Subprogram 3: Gemeenskap en Huishoudelike<br />
Voedselsekuriteit; 'n Baie suksesvolle Wêreld Voedsel Dag<br />
Subprogram 1: Bestuur van Staatsplase<br />
Strategiese Doelwit<br />
Bestuur staatsplase op 'n volhoubare<br />
manier vir oordrag aan die betrokke<br />
ontvangsentiteit<br />
Veranderings aan beplande teikens: Geen<br />
Prestasie Aanduider<br />
Die ontwikkeling van individuele<br />
plaasplanne vir die staatsplase.<br />
Maandelikse aktiwiteitsplanne en skedules<br />
te ontwerp en te implementer vir plase.<br />
Maandelikse monitering en<br />
evalueringverslae van besoeke.<br />
Maandelikse bestuur en<br />
personeelvergaderings op die perseel.<br />
Kenmerkend van hierdie jaar se byeenkoms was dat ander<br />
kommersiële vennote betrokke was en bygedra het tot 'n<br />
groter impak en bydraes aan behoeftige individue en<br />
organisasies.<br />
Befondsing beskikbaar vir voedselsekerheid intervensies het<br />
toegeneem van R7.5 miljoen in 2010 tot R9.288 gedurende<br />
2011 en 46% van die geld is aangewend. Die suksessyfer en<br />
die tempo van implementering is verhoog deur 'n<br />
strategieverandering om 'n diensverskaffer aan te stel vir die<br />
implementering van die voedselmandjie wat begunstigdes kan<br />
ondersteun en lei deur die hele produksiesiklus. Heelwat<br />
projekte van die vorige jaar wat na 2011 oorgedra is as gevolg<br />
van kontantvloei beperkings en laat oorbetaling van fondse<br />
(impak van voëlgriep op die departementele kontantvloei), is in<br />
hierdie jaar voltooi.<br />
Die proses van seleksie van die gemeenskapstuine wat gehelp<br />
moet word, is nog steeds te stadig en benodig 'n nuwe strategie<br />
gedurende <strong>2012</strong> vir vinniger leweringsmeganismes.<br />
Subprogram 4: Projek Bestuursdienste; Die bestuur van die<br />
Rampbefondsing het <strong>Casidra</strong> met 'n ekstra inkomste van<br />
bykans R1 miljoen in 2011 voorsien. Hierdie inkomste is<br />
gebaseer op prestasie en word gebaseer op 30% van die rente<br />
verdien. Die ander 70% is aan die Tesourie betaal, wat ook<br />
voordeel trek uit die noukeurige kontantvloei beplanning en<br />
kommersiële beleggingstariewe wat <strong>Casidra</strong> bereik. Die<br />
reaksietyd van Rampbefondsing wat deur die Nasionale<br />
Regering beskikbaar gestel word, is stadig en in die geval van<br />
die Suid-Kaap Droogte Fonds, is die boere se gebruik daarvan<br />
baie stadig, aangesien hulle reeds goeie reën ontvang het toe<br />
die fonds gestig is.<br />
<strong>Casidra</strong> was in staat om implementeringsondersteuning aan<br />
ses Landelike Ontwikkelingsprojekte te lewer as deel van die<br />
die OLO-program in Dysselsdorp. Die dienste van <strong>Casidra</strong> is<br />
van onskatbare waarde in dienslewering ter ondersteuning van<br />
die Landelike Ontwikkelingsmandaat van die DVL.<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Werklik<br />
3 3<br />
36 36<br />
30 32<br />
30 29<br />
Rede vir Variansie<br />
Meer besoeke was nodig as<br />
gevolg van die implementering<br />
van die omkeerstrategie.<br />
Tydens die jaarlikse vakansie<br />
tydperk was daar geen<br />
vergadering gehou.<br />
PRESTASIE VAN PROGRAM - LANDBOU EN GRONDHERVORMING<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
30
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Subprogram 2: Boere Ondersteuning en Ontwikkeling<br />
Strategiese Doelwit<br />
Fasiliteer en implementer landbouprojekte<br />
vir landbou begunstigdes met<br />
staatsfondse<br />
Prestasie Aanduider<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Ondersteun kommoditeitsliggame volgens getekende MvO met DVL.<br />
Aantal projekte bygestaan met landbou<br />
(fisiese) infrastruktuur.<br />
Aantal vergaderings gefasiliteer vir<br />
kommoditeitsliggame en lewering van<br />
sekretariële dienste.<br />
Ontwikkel standaard bedryfsprosedures<br />
(SBP) vir elke kommoditeits-organisasie<br />
wat gebaseer is op die OLOP.<br />
Werklik<br />
36 33<br />
36 44<br />
1 1<br />
Administreer en koördineer die Eenheid vir Tegniese Bystand (ETB).<br />
Aantal besigheidsplanne hersien. 36 6<br />
Aantal navrae opgelos. 120 132<br />
Aantal nuwe besigheidsplanne ontwikkel. 40 3<br />
Aantal projekte geïmplementeer<br />
goedgekeur deur die KPTK.<br />
'n Enkele geïntegreerde stelsel van<br />
verslagdoening (AIMS) te implementeer.<br />
Aantal verslae voorgelê.<br />
Kwartaallikse vorderingsverslae op alle<br />
projekte en kommoditeite.<br />
Verslag om te bevestig dat alle projekte<br />
binne ses maande 'n aanvang geneem.<br />
Voortgaan met die implementering van<br />
veeljarige projekte.<br />
40 31<br />
1 1<br />
4 4<br />
76 65<br />
70 68<br />
Rede vir Variansie<br />
Groter (maar minder) projekte wat<br />
meer geld benodig. Is bygestaan.<br />
Die volstruis kommoditeit begin met<br />
hulle aksies. Tafeldruif kommoditeit<br />
het meer vergaderings as wat<br />
beplan is weens hoë aansoeksyfer.<br />
10 kommoditeite is ondersteun<br />
met SOP.<br />
Diens op aanvraag. Minder<br />
ondersteuning nodig van<br />
Die bemarking van die ETB het gelei<br />
tot baie aansoeke vir bystand.<br />
Diens op aanvraag. Insette tot<br />
besigheidsbeplanne nodig en nie<br />
volledige besigheidsplanne nie.<br />
Befondsing beskikbaar aan die<br />
KPTK was slegs beskikbaar aan die<br />
e i n d e v a n d i e j a a r e n<br />
implementering kon nie betyds<br />
begin nie.<br />
Minder projekte oorgedra na<br />
2011/12 as wat beplan is.<br />
Seisoenprogramme veroorsaak dat<br />
minder projekte na die volgende<br />
jaar oorgedra is.<br />
Veranderings aan beplande teikens: Aantal Besigheidsplanne hersien; 'n tikfout het in die Korporatiewe Plan voorgekom. Die korrekte syfer is 36.<br />
Subprogram 3: Gemeenskap en Huishoudelike Voedselsekuriteit<br />
Strategiese Doelwit<br />
Help kwesbare gemeenskappe en<br />
huishoudings om hul eie kos te<br />
produseer.<br />
31<br />
Prestasie Aanduider<br />
Aantal gemeenskapstuine gelewer.<br />
Aantal huishoudelike tuine gelewer.<br />
Aantal intervensies t.o.v. voedselsekuriteit<br />
bygestaan.<br />
Aantal verslae voorgelê.<br />
Kwartaallikse vorderingsverslae op alle<br />
projekte en kommoditeite.<br />
PRESTASIE VAN PROGRAM - LANDBOU EN GRONDHERVORMING<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Werklik<br />
30 9<br />
500 636<br />
1 1<br />
4 4<br />
Rede vir Variansie<br />
Die meeste tuine is eers teen die<br />
einde van 2011 en vroeg in <strong>2012</strong><br />
goedgekeur en implementering kon<br />
nie voltooi word nie.<br />
Meer geld is beskikbaar gestel vir<br />
individuele tuine en die konsultant<br />
aangestel het die behoefte vroeg<br />
geïdentifiseer.
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Subprogram 3: Gemeenskap en Huishoudelike Voedselsekuriteit<br />
Strategiese Doelwit<br />
Help kwesbare gemeenskappe en<br />
huishoudings om hul eie kos te<br />
produseer.<br />
Veranderings aan beplande teikens: Geen<br />
Subprogram 4: Projek Bestuursdienste<br />
Strategiese Doelwit<br />
Voorsien 'n projek-bestuursdiens om te<br />
reageer op die landelike landbouprogramme<br />
en inisiatiewe<br />
Veranderings aan beplande teikens: Geen<br />
Prestasie Aanduider<br />
Verslag wat bevestig dat alle projekte<br />
binne 6 maande 'n aanvang geneem het.<br />
Voortgaan met die implementering van 'n<br />
veeljarige projekte.<br />
Prestasie Aanduider<br />
Rampbefondsing betalings aan boere<br />
volgens MvO instruksie.<br />
Reageer op versoeke vir die beplanning<br />
en implementering van die landelike<br />
ontwikkelingsprojekte.<br />
PROGRAM 3: PLAASLIKE EKONOMIESE ONTWIKKELING<br />
Doel:<br />
• Om volhoubare besigheidsgroei deur middel van die<br />
mentorskapprogram te verseker.<br />
• Om voorsiening te maak vir ingrypings wat besigheidsgroei<br />
verhoog, bv. Ekonomiese Ontwikkelingsfonds en Ruimtelike<br />
Fonds.<br />
Prestasie Aanwysers en Teikens:<br />
Subprogram 1: RED-program; vir die meeste van die teikens<br />
wat in die Jaarlikse Prestasieplanne (APP) nagekom is en in<br />
sommige gevalle oorskry. DEOT hersien hul artikels in<br />
September 2011, die verskuiwing van alle Prestasieaanduiders<br />
wat nul werklike teiken in die sub-program as<br />
DEOT aflewerbares. Die uitkoms van die geteikende<br />
intervensies op die bestaande besigheid van 1393 vertaal in<br />
3827 werksgeleenthede geskep, wat 'n betekenisvolle bydrae<br />
tot die die help DEOT in die bereiking van sy strategiese doelwit<br />
van indiensneming groei.<br />
Verder, op soek na die 2187-teiken bereik van nuwe<br />
besigheid wat uit die 6779 loop op 'n duidelike aanduiding<br />
dat daar steeds 'n vraag om te help begin ups.<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Target<br />
Actual<br />
530 784<br />
44 274<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Target<br />
Actual<br />
R50 miljoen R45,604,955<br />
2 5<br />
Rede vir Variansie<br />
Baie projekte kon nie teen die einde<br />
van 2010-11 begin nie as gevolg<br />
van die fondse wat laat ontvang en<br />
toegeken is.<br />
Baie projekte kon nie teen die einde<br />
van 2011 voltooi word nie as<br />
gevolg van die fondse wat laat<br />
ontvang en toegeken is.<br />
Rede vir Variansie<br />
Die gebruik van rampverligting is<br />
stadiger as verwag as gevolg van<br />
goeie reëns toe die fondse<br />
uiteindelik beskikbaar gestel word<br />
deur die nasionale regering.<br />
Befondsing is aan meer projekte<br />
toegeken as wat beplan is.<br />
Strategiese Doelwitte:<br />
Ÿ Bied hulp aan groei-georiënteerde besighede wat lei tot<br />
toename in indiensneming;<br />
Ÿ Verskaf 'n projekbestuursdiens om te reageer op<br />
ekonomiese ontwikkelingsinisiatiewe en programme.<br />
Subprogram 2: Projekbestuursdienste; die teikens soos<br />
uiteengesit in die Jaarlikse Prestasieplan is oorskry. Die<br />
verfyning van die kriteria van die fondse en die<br />
bemarkingsveldtog het die program groter publisiteit gegee en<br />
aansienlik meer aansoeke vir finansiële bystand is ontvang. Die<br />
aantal besighede ondersteun en gehandhaaf lewer 'n<br />
betekenisvolle bydrae tot werkskepping en ekonomiese groei.<br />
Die besigheidsplan vir die Stony Point projek is in die toegelate<br />
tyd voltooi, maar goedkeuring deur die Nasionale<br />
Departement van Toerisme het nie betyds geskied vir<br />
implementering nie.<br />
PRESTASIE VAN PROGRAM - PLAASLIKE EKONOMIESE ONTWIKKELING<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
32
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
Subprogram 1: RED-Inisiatief Program<br />
Strategiese Doelwit<br />
Ondersteunings-dienste om die<br />
ontwikkeling van besighede te verbeter.<br />
Prestasie Aanduider<br />
Aantal instap kliënte bygestaan deur die<br />
RED Door.<br />
Aantal bestaande KMMO's bygestaan<br />
deur die nalatenskap<br />
mentorskapprogram.<br />
Aantal bestaande KMMO's bygestaan<br />
deur die RED Door.<br />
Aantal bestaande KMMO's bygestaan<br />
deur vennootskappe.<br />
Aantal bestaande KMMO's bygestaan<br />
deur die Onderneming Ontwikkeling.<br />
Aantal bestaande KMMO's bygestaan<br />
deur tegniese ondersteuning.<br />
Aantal bestaande KMMO's bygestaan<br />
deur Besigheid Assessering.<br />
Aantal nuwe KMMO's wat ontwikkel is<br />
deur middel van die RED Door.<br />
Aantal bestaande ko-operasies<br />
ondersteun deur die RED Door /<br />
vennootskap.<br />
Aantal nuwe ko-operasies ondersteun<br />
deur die RED Door / vennootskap.<br />
Aantal kwartaallikse vorderingsverslae<br />
voorgelê.<br />
Aantal gekonsolideerde finansiële verslae<br />
aan die PRWK.<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Werklik<br />
4000 6779<br />
50 0<br />
1028 1393<br />
2000 0<br />
10 0<br />
9 0<br />
300 0<br />
660 2187<br />
19 145<br />
13 63<br />
4 4<br />
4 4<br />
Rede vir Variansie<br />
Die aanvraag het die verwagte<br />
teiken oorskry.<br />
Dit is die uitsette van DEOT en nie<br />
<strong>Casidra</strong> nie.<br />
Dit is 'n vraag-gedrewe diens en<br />
het die verwagte teiken oorskry.<br />
Dit is die uitsette van DEOT en nie<br />
<strong>Casidra</strong> nie.<br />
Dit is die uitsette van DEOT en nie<br />
<strong>Casidra</strong>.<br />
Dit is die uitsette van DEOT en nie<br />
<strong>Casidra</strong> nie.<br />
Dit is die uitsette van DEOT en nie<br />
<strong>Casidra</strong> nie.<br />
Die aanvraag vir die diens het die<br />
verwagte teiken oorskry.<br />
Die aanvraag vir die diens het die<br />
verwagte teiken oorskry.<br />
Dit is 'n vraag-gedrewe diens en<br />
het die verwagte teiken oorskry.<br />
Veranderings aan beplande teikens: DEOT het hul aanvanklike stel doelwitte hersien en die Prestasie-aanduiders vir <strong>Casidra</strong> is dienooreenkomstig hersien soos<br />
weerspieël in die getekende ooreenkoms van Oktober 2011. Al die prestasie-aanwysers wat 'n teiken van nul bereik het, is verwyder van <strong>Casidra</strong> se<br />
lewerbares/uitsette en verskuif na die Departement se lewerbares/uitsette.<br />
Subprogram 2: Projekbestuursdiens<br />
Strategiese Doelwit<br />
Ondersteunings-dienste om die<br />
ontwikkeling van besighede te verbeter.<br />
Prestasie Aanduider<br />
Waarde van fondse aangewend.<br />
Aantal besighede uitgebrei / gehandhaaf<br />
regoor munisipaliteite.<br />
Aantal ekonomiese ontwikkelingsprojekte<br />
ondersteun op streeks- en plaaslike vlak.<br />
Kontrak onderteken vir die<br />
implementering van Stony Point projek in<br />
Verseker lewerbares volgens<br />
besigheidsplan vir Stony Point.<br />
Akkurate maandelikse vorderingsverslae<br />
en finansiële state.<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Veranderings aan beplande teikens: Verwagte teikens volgens MvO tussen <strong>Casidra</strong> en die DEOT.<br />
33<br />
PRESTASIE VAN PROGRAM - PLAASLIKE EKONOMIESE ONTWIKKELING<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Werklik<br />
R2 miljoen R6,5 miljoen<br />
10 73<br />
5 14<br />
1 1<br />
1 0<br />
12 9<br />
Rede vir Variansie<br />
Dit is 'n vraag-gedrewe diens, die<br />
versoeke en aansoeke het die<br />
verwagte teiken oorskry.<br />
Die bemarkingsveldtog verhoog<br />
die sigbaarheid van die program.<br />
Dit is 'n vraag-gedrewe diens, die<br />
versoeke en programme het die<br />
verwagte teiken oorskry.<br />
Die besigheidsplan is nog nie deur<br />
die Nasionale Departement van<br />
Toerisme goedgekeur nie om<br />
dienslewering te verseker.<br />
Slegs verslagdoening oor die<br />
fondse beskikbaar vir beplanning<br />
en geen implementerings- verslae<br />
kan gedoen word nie.
INLIGTING OOR VOORAFBEPAALDE DOELWITTE<br />
PROGRAM 4: KAPASITEITSBOU<br />
Doel:<br />
Ÿ Om die ontwikkeling van sosiale en menslike kapitaal te<br />
ondersteun.<br />
Ÿ Om werkloosheid te verminder oor 'n 3-jaar tydperk.<br />
Ÿ Om vaardighede vir die werkplek te ontwikkel deur<br />
toewyding, akkreditasie en opleiding intervensies.<br />
Ÿ Om werkservaring te bevorder deur die plasing by<br />
ondernemings.<br />
Prestasie Aanwysers en Teikens:<br />
Subprogram 1: Werk en vaardighede: 'n Bykomende 291<br />
leerders het aan die die program deelgeneem, d.w.s. meer as<br />
wat in die Jaarlikse Prestasieplan uiteengesit is. Slegs ses van<br />
die 15 verwagte geakkrediteerde diensverskaffers kon bekom<br />
word. Dit is 'n uitdaging om geakkrediteerde diensverskaffers<br />
vir die program te kry wat spesifieke kennis van die bedryf het.<br />
Ter wille van kontinuïteit is sommige betroubare<br />
diensverskaffers dus meer as een keer gebruik indien hulle op<br />
kort kennisgewing beskikbaar was. Samewerking met die EDV<br />
en W&R Seta is in lyn met die strategiese doelwitte van die<br />
Subprogram 1: Werk en Vaardigheidsprogram<br />
Strategiese Doelwit<br />
Die verbetering van die samewerking<br />
tussen Provinsiale en Nasionale<br />
belanghebbers vir verhoogde<br />
vaardigheids-ontwikkeling.<br />
Veranderings aan beplande teikens: Geen<br />
Subprogram 2: VOO Opleiding<br />
Strategiese Doelwit<br />
Boere en gemeenskappe wat betrokke is<br />
by die ontwikkeling van vaardighede is<br />
bevoeg en toegerus met toepaslike<br />
vaardighede deur middel van opleiding<br />
en ontwikkeling.<br />
Veranderings aan beplande teikens: Geen<br />
Prestasie Aanduider<br />
Aantal kandidate geakkommodeer in die<br />
Werk en Vaardighede vir 100 000<br />
program.<br />
Aantal geakkrediteerde<br />
opleidingsverskaffers gewerf.<br />
program om samewerking tussen provinsiale en nasionale<br />
belanghebbendes te verbeter.<br />
Subprogram 2: Verdere Onderrig en Opleiding (VOO);<br />
Die nuwe strategie vir die implementering van opleiding deur<br />
middel van 'n opleidingsfonds werp vrugte af. Groot getalle<br />
deelnemers is behaal, maar <strong>Casidra</strong> is nie verantwoordelik vir<br />
die kwaliteitsbeheer, wat deur die Opleidingfasiliteerders van<br />
die DVL gedoen word. Die stelsels wat gebruik word bekragtig<br />
die prestasie-oudit van die bewyse en uitgawes.<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Werklik<br />
300 780<br />
15 6<br />
Aantal kursusse gekoördineer. 15 19<br />
Aantal plasings vir leerlinge gefasiliteer. 300 428<br />
Aantal Kwartaallikse vorderingsverslae. 4 4<br />
Prestasie Aanduider<br />
Aantal boere opgelei in geakkrediteerde<br />
kursusse.<br />
Aantal boere opgelei in 'n niegeakkrediteerde<br />
kursusse.<br />
Strategiese doelwitte:<br />
Ÿ Om samewerking tussen provinsiale en nasionale<br />
belanghebbendes te verbeter vir verhoogde ontwikkeling<br />
van vaardighede.<br />
Ÿ Om die ontwikkeling van vaardighede onder boere en<br />
landelike gemeenskappe deur middel van opleiding en<br />
ontwikkeling te bevorder.<br />
Werklike Prestasie<br />
teen Teiken<br />
Teiken<br />
Werklik<br />
18 1714<br />
450 939<br />
Rede vir Variansie<br />
Beskikbaarheid van fondse<br />
beteken meer kandidate kon<br />
deelneem aan die program.<br />
Sommige opleidingsverskaffers<br />
meer gereeld gebruik ter wille van<br />
kontinuïteit en beskikbaarheid op<br />
kort kennisgewing.<br />
Dit is 'n vraag-gedrewe diens en<br />
het die verwagte teiken oorskry.<br />
Dit is 'n vraag-gedrewe diens en<br />
het die verwagte teiken oorskry.<br />
Die sakeplan is nog nie<br />
goedgekeur deur die Nasionale<br />
Departement van Toerisme om<br />
dienslewering te verseker.<br />
Rede vir Variansie<br />
Die spesiale opleidingsfonds wat<br />
geskep is, was baie meer<br />
suksesvol as die vorige pogings.<br />
Die spesiale opleidingsfonds wat<br />
geskep is, was baie meer<br />
suksesvol as die vorige pogings.<br />
PRESTASIE VAN PROGRAM - KAPASITEITSBOU<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
34
DEEL 3<br />
VERKORTE FINANSIËLE JAARSTATE - VERSLAG VAN DIE OUDIT- EN RISIKOKOMITEE<br />
1. REGSVEREISTES<br />
Die Oudit- en Risikokomitee lê graag hierdie verslag voor,<br />
volgens artikels 51(1)(a)(ii) en 76(4)(d) van die Wet op<br />
Openbare Finansiële Bestuur, 1999 (die “Wet”).<br />
Artikel 38(1)(a) van die Wet op Openbare Finansiële Bestuur,<br />
1999 vereis dat rekenpligtige beamptes van<br />
staatsdepartemente moet verseker dat entiteite wat<br />
oordragfondse ontvang, effektiewe, doeltreffende en<br />
deursigtige finansiële bestuur en interne beheerstelsels<br />
implementeer. Die regulasies van die Wet bepaal die oudit- en<br />
interne ouditvereistes. <strong>Casidra</strong> het aan die regsvereistes<br />
voldoen.<br />
2. BESTUURSVERANTWOORDELIKHEID<br />
Die rekenpligtige beampte is verantwoordelik vir die bestuur<br />
van die organisatoriese strategie, die vernaamste aksieplanne,<br />
risikobeleide, jaarlikse begrotings en besigheidsplanne;<br />
monitering van prestasie en daarstelling van die beste<br />
bestuurspraktyke.<br />
3. VERANTWOORDELIKHEID VAN DIE OUDIT- EN<br />
RISIKOKOMITEE<br />
Die Oudit-en Risikokomitee het 'n geskrewe handves wat die<br />
omvang van hul aktiwiteite en magte uiteensit en die handves<br />
word jaarliks opgedateer. Sedert 29 Augustus 2006 is die<br />
verantwoordelikhede van die Ouditkomitee uitgebrei om<br />
Risikobestuur in te sluit. Gedurende die verslagjaar het die<br />
Oudit- en Risikokomitee sy verantwoordelikhede volgens die<br />
handves nagekom. Die komitee het die Oudit- en Risiko<br />
Komitee handves asook die interne- en eksterne ouditplanne<br />
bevestig.<br />
Die verslag van die Oudit- en Risikokomitee word<br />
gebaseer op die werk verrig deur die ouditfirmas<br />
PwC Alberto Prins en Boshoff Visser.<br />
Ouditering geskied binne die konteks van eksterne en interne<br />
ouditplanne goedgekeur deur die Oudit- en Risikokomitee.<br />
4. FUNKSIES VAN DIE OUDIT- EN RISIKOKOMITEE<br />
Die Oudit- en Risikokomitee het soos volg die funksies vervul<br />
volgens sy handves asook soos voorgeskryf volgens die Wet:<br />
• Hersien die verkorte resultate en die jaarlikse finansiële<br />
state en beveel aan dat die Raad dit goedkeur.<br />
• Hersien die Korporatiewe Bestuursverslag en beveel aan<br />
dat die Raad dit goedkeur.<br />
Die Komitee het tydens die hersiening:<br />
• Toepaslike stappe geneem om te verseker dat die<br />
Finansiële Jaarstate voorberei is ooreenkomstig<br />
Standpunte van Algemene Aanvaarde Rekenkundige<br />
Praktyk in Suid Afrika (SA AARP) en soos vereis deur die<br />
Maatskappywet van Suid-Afrika;<br />
35<br />
VERSLAG VAN OUDIT- EN RISIKOKOMITEE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
• Navrae hanteer ten opsigte van rekeningkundige beleide,<br />
die ouditering en inhoud van finansiële jaarstate en<br />
interne finansiële beheer;<br />
• Die eksterne ouditverslae oor die finansiële Jaarstate<br />
hersien;<br />
• Die gehalte, diens en onafhanklikheid van die eksterne<br />
ouditeure nagegaan, PwC voorgestel as die ouditeure vir<br />
<strong>2012</strong> en kennis geneem dat Mnr. RJ Jacobs as die<br />
aangewese ouditeur aangestel i s ( d i e i n d i w i d u e l e<br />
geregistreerde ouditeur en bestuurder v e r a n t w o o r d e l i k<br />
vir die oudit word elke vyf jaar vervang); en<br />
• Die ouditfooi en aanstellingsvoorwaardes van die<br />
eksterne ouditeure goedgekeur<br />
5. INTERNE BEHEERMEGANISMES EN RISIKOBESTUUR<br />
Die beheer raamwerk is ontwerp om redelike versekering te<br />
bied ten opsigte van doelwitbereiking in die volgende<br />
kategorieë:<br />
• Die instandhouding van behoorlike rekeningkundige<br />
rekords en die betroubaarheid van finansiële inligting<br />
wat binne <strong>Casidra</strong> gebruik word;<br />
• Die geskiktheid van interne finansiële kontroles;<br />
• Nakoming van toepaslike wetgewing, regulasies en<br />
gedragskodes;<br />
• Die vasstelling en minimalisering van die vernaamste<br />
risiko's wat verband hou met bedrog, reputasie,<br />
ontoereikende bestuur, potensiële aanspreeklikheid en<br />
verlies, insluitend die beveiliging van bates;<br />
• Bestuur van potensiële botsing van belange van die Raad<br />
en bestuur;<br />
• Die doeltreffendheid van bedrywighede;<br />
• Die toereikendheid van risikobestuurprosedures;<br />
• Die interne oudit en risikobestuursverslae en, waar<br />
toepaslik, die voorlegging van aanbevelings aan die<br />
Raad; en<br />
• Die doeltreffendheid van risikobestuur, kontrole en die<br />
bestuursprosesse.<br />
<strong>Casidra</strong> het 'n omvangryke proses van jaarlikse begrotings en<br />
gedetailleerde maandelikse verslaggewing. Die rekenpligtige<br />
beampte en sy bestuurspan hersien die jaarlikse begroting en<br />
werklike uitgawes op 'n deurlopende grondslag. 'n Duidelike<br />
onderskeiding word gemaak tussen hoof besigheid en<br />
besigheid onderneem op agentskapbasis. Finansiële state van<br />
die onderskeie projekte waaroor <strong>Casidra</strong> toesig hou en<br />
namens sy aandeelhouer finansier, die Departement van<br />
Landbou, Wes-Kaap Provinsie, asook die Departement van<br />
Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme, word afsonderlik<br />
hanteer ten opsigte van verslaggewing en ouditering in<br />
<strong>Casidra</strong> se Finansiële Jaarstate.<br />
Die stelsel van interne beheer word deurlopend gemonitor en<br />
verslag word gedoen aan die Raad van Direkteure. Interne<br />
stelsels word toegepas om redelike versekering te bied dat<br />
bates beveilig word en transaksies uitgevoer word in<br />
ooreenstemming met bestuur se goedkeuring.
VERKORTE FINANSIËLE JAARSTATE - VERSLAG VAN DIE OUDIT- EN RISIKOKOMITEE<br />
Moniteringsprosesse sluit in bestuurshersiening en toetsing<br />
deur ouditeure. Die eksterne ouditeure het toetse uitgevoer op<br />
finansiële transaksies. Die risiko paneelbord word gereeld<br />
opgedateer en kwartaalliks gerapporteer aan die Raad.<br />
Behalwe vir die voorval gerapporteer onder Bedrog<br />
voorkoming, is geen verdere voorvalle onder die aandag van<br />
die komitee gebring wat dui dat enige wesenlike gebrek in die<br />
funksionering van hierdie kontroles, prosedures en stelsels<br />
gedurende die jaar onder oorsig plaasgevind het.<br />
6. VOLDOENING<br />
<strong>Casidra</strong> het voldoen aan die toepaslike wette, regulasies en<br />
beleide, asook die gedragskode. <strong>Casidra</strong> se regsdienste vervul<br />
'n voldoeningsfunksie ten opsigte van alle kontrakte en<br />
relevante wetgewing en regulasies. Daar is kennis geneem van<br />
Regsdienste se risiko- en voldoeningsverslae by die Oudit- en<br />
Risikokomitee vergaderings. Al die gerapporteerde bestuurs en<br />
nakoming risiko’s wat geïdentifiseer is verlede jaar is suksesvol<br />
aangespreek.<br />
Die Komitee is nie bewus van enige nie-nakoming van<br />
toepaslike wette, regulasies en beleide, of van die gedragskode<br />
tydens die verslagjaar nie.<br />
7. BEDROG VOORKOMING<br />
‘n Bedrogvoorkomingsplan vir die bekamping van bedrog was<br />
tydens die finansiële jaar in plek. 'n Fluitjieblaas fasiliteit help<br />
om te verseker dat die risiko van bedrog gemonitor en beperk<br />
word. ‘n Bedrog saak is by die George Streekkantoor bespeur.<br />
Dit is aan die Suid-<strong>Afrikaans</strong>e Polisiediens gerapporteer en 'n<br />
saak is vir ondersoek geopen. 'n Bedrag van R6 000 is van die<br />
werknemer verhaal. 'n getrouheidswaarborg versekeringseis is<br />
ook by die versekeraars aangemeld, en die aankope stelsel<br />
verbeter. Die versekeraars het na die finansiële jaareinde R334<br />
900 betaal as volle en finale skikking van die eis.<br />
8. INTERNE OUDIT<br />
Die Oudit- en Risikokomitee vervul 'n oorsig rol ten opsigte van<br />
d i e m a a t s k a p p y s e f i n a n s i ë l e s t a t e e n d i e<br />
verslagdoeningsproses, insluitend die stelsel van interne<br />
finansiële beheer. Dit is verantwoordelik om te verseker dat die<br />
maatskappy se interne ouditfunksie onafhanklik is en die<br />
nodige hulpbronne, erkenning en gesag het om sy take te kan<br />
verrig.<br />
Die Oudit- en Risikokomitee hou verder toesig oor die<br />
samewerking tussen die interne en eksterne ouditeure en dien<br />
as skakel tussen die Direksie en hierdie funksies. Die interne<br />
ouditfunksie is uitgekontrakteer.<br />
Interne beheerstelsels kan dus bloot 'n redelike versekering bied<br />
teen enige wesenlike wanvoorstelling en verlies. Bestuur hou<br />
voldoende rekeningkundige rekords in<br />
stand wat gemik is op die bereiking van doelwitte en onderhou<br />
deurlopend die stelsels van interne beheer deur middel van 'n<br />
gereelde en proaktiewe proses van ouditering en regstelling.<br />
Sedert <strong>Casidra</strong> gedurende Oktober 1989 in bedryf gekom het,<br />
toe nog onder ‘n ander naam, het <strong>Casidra</strong> sy drie-entwintigste<br />
opeenvolgende ongekwalifiseerde ouditverslag<br />
ontvang. <strong>Casidra</strong> het voldoende interne beheer gedurende die<br />
finansiële jaar uitgeoefen en risiko's wat geïdentifiseer is, is<br />
behoorlik beheer. Interne kontrole leemtes was by sommige<br />
van die projekte wat namens die Wes-Kaap Departement<br />
Landbou bestuur word geïdentifiseer en regstellende maatreël<br />
is of word geïmplementeer.<br />
9. LOPENDE SAAK<br />
Die Komitee het die feite en aannames wat gebruik word om te<br />
bepaal of die besigheid as ‘n lopende saak sal bly<br />
voortbestaan, in die finansiële jaar wat voorlê, oorweeg.<br />
Die komitee is van mening dat, op die basis van die<br />
Aandeelhouers Ooreenkoms en die befondsingsmodel vir<br />
<strong>Casidra</strong>, die besigheid ‘n lopende saak sal wees in die jaar<br />
wat voorlê.<br />
10. LEDE VAN DIE OUDIT- EN RISIKOKOMITEE EN<br />
BYWONING VAN VERGADERINGS<br />
Die detail word in die Korporatiewe Bestuursverslag<br />
gerapporteer.<br />
11. BYWONING<br />
Die interne en eksterne ouditeure het in hul hoedanigheid as<br />
ouditeure van die maatskappy alle vergaderings van die Oudit-<br />
en Risikokomitee bygewoon en verslag gedoen. Die Hoof<br />
Uitvoerende Beampte, Hoof Finansiële Beampte en betrokke<br />
bestuurders woon vergaderings by op uitnodiging.<br />
12. VERTROULIKE VERGADERINGS<br />
Die vergaderings van die Oudit- en Risikokomitee maak<br />
voorsiening vir vertroulike vergaderings tussen die Komiteelede<br />
en die interne en eksterne ouditeure.<br />
13. ONAFHANKLIKHEID VAN EKSTERNE OUDITEURE<br />
Die eksterne ouditeure het hulle onafhanklikheid bevestig op<br />
grond van 'n voorlegging aan die Oudit- en Risikokomitee.<br />
Prof E Calitz<br />
Voorsitter Oudit- en Risikokomitee<br />
24 Julie <strong>2012</strong><br />
VERSLAG VAN OUDIT- EN RISIKOKOMITEE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
36
VERKORTE FINANSIËLE JAARSTATE - VERKLARING VAN DIREKTEURS VERANTWOORDELIKHEDE<br />
VERKLARING VAN DIREKTEURS VERANTWOORDELIKHEDE<br />
Die direkteure van <strong>Casidra</strong> Eiendoms Beperk is verantwoordelik<br />
vir die opstel, integriteit en redelike aanbieding van die finansiële<br />
jaarstate van <strong>Casidra</strong> Eiendoms Beperk. Die finansiële state<br />
wat op bladsye 38 tot 42 aangebied word, is opgestel in<br />
ooreenstemming met Suid-<strong>Afrikaans</strong>e Standpunte van<br />
Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk en op die wyse<br />
deur die Maatskappywet in Suid-Afrika vereis. Dit word gesteun<br />
deur redelike en omsigtige oordele en ramings wat deur bestuur<br />
gemaak is.<br />
Die lopendesaak-grondslag is met die opstel van die finansiële<br />
state gevolg. Die finansiële posisie oor die korttermyn is gesond<br />
maar in die medium- tot langtermyn is die lopende saak beginsel<br />
direk gekoppel met voldoende en tydige voortgesette<br />
oordragbefondsing vanaf owerheidsweë en die verkryging van<br />
addisionele befondsing vir lopende uitgawes. Die<br />
lewensvatbaarheid van die maatskappy word deur die finansiële<br />
state gesteun.<br />
Die direkteure is ook verantwoordelik vir die maatskappy se<br />
stelsel van interne finansiële beheer. Hierdie kontroles is<br />
ontwerp om redelike, maar nie absolute gerusstelling te bied oor<br />
die betroubaarheid van die finansiële state, die toereikende<br />
beskerming en verantwoording van bates, en om verliese te<br />
voorkom en op te spoor. Geen aangeleenthede het onder die<br />
aandag van die direkteure gekom wat 'n wesenlike ineenstorting<br />
in die funksionering van hierdie kontroles, prosedures en stelsels<br />
gedurende die jaar onder oorsig, aandui nie.<br />
VERSLAG VAN DIE ONAFHANKLIKE OUDITEUR OP DIE VERKORTE FINANSIËLE STATE AAN DIE LEDE VAN<br />
CASIDRA EIENDOMS BEPERK<br />
Die verkorte finansiële state, wat bestaan uit die verkorte staat van<br />
finansiële posisie soos op 31 Maart <strong>2012</strong>, en die verkorte state van<br />
omvattende inkomste, veranderinge in ekwiteit en kontantvloei vir<br />
die jaar wat toe geëindig het, en verwante aantekeninge, soos<br />
uiteengesit op bladsye 38 tot 42, is afgelei van die geouditeerde<br />
finansiële jaarstate van <strong>Casidra</strong> (Edms.) Bpk. vir die jaar geëindig<br />
31 Maart <strong>2012</strong>. Ons het 'n ongewysigde ouditmening uitgespreek<br />
oor die finansiële jaarstate in ons verslag gedateer 24 Augustus<br />
<strong>2012</strong>.<br />
Die verkorte finansiële state bevat nie al die openbaarmakings wat<br />
vereis word deur SA-AARP en die vereistes van die Maatskappywet<br />
van Suid-Afrika van toepassing op finansiële jaarstate. Die lees van<br />
die verkorte finansiële state is dus nie 'n plaasvervanger vir die lees<br />
van die geouditeerde finansiële jaarstate van <strong>Casidra</strong> (Edms.) Bpk.<br />
nie.<br />
Direkteure se verantwoordelikheid vir die verkorte<br />
gekonsolideerde finansiële state<br />
Die maatskappy se direkteure is verantwoordelik vir die opstel van 'n<br />
verkorte weergawe van die geouditeerde finansiële state in<br />
ooreenstemming met die basis beskryf in aantekening 1 en die<br />
vereistes van die Maatskappywet van Suid-Afrika van toepassing is<br />
op opsommende finansiële state.<br />
VERKLARING VAN DIREKTEURS VERANTWOORDELIKHEDE<br />
37<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Die direkteure erken dat hulle verantwoordelik is vir die beheer<br />
oor en die sekuriteit van die webblad en vir die instelling en<br />
beheer oor die proses van elektroniese verspreiding van<br />
jaarverslae en finansiële state. Die beheermaatreëls en<br />
integriteit van die webblad val nie binne die omvang van die<br />
oudit van die finansiële state nie. Alhoewel die instandhouding<br />
van 'n sterk beheeromgewing vir die direkteure en die<br />
maatskappy van wesenlike belang is, kan nóg die direksie nóg<br />
die ouditeure verantwoordelikheid aanvaar vir enige<br />
veranderings wat in die finansiële state mag plaasvind nadat dit<br />
aanvanklik op die webblad gepubliseer is.<br />
Die finansiële state is deur die onafhanklike ouditeursfirma, PwC<br />
Ingelyf geouditeer. Die ouditeure het onbeperkte toegang tot<br />
die finansiële rekords en verwante data, notules van<br />
aandeelhouers-, direksie- en direksiekomitee vergaderings<br />
gehad. Die direkteure is van mening dat alle voorleggings en<br />
bestuursverklarings wat aan die ouditeure gerig was, korrek,<br />
geldig en toepaslik was.<br />
Die ouditverslag van PwC Ingelyf word hieronder aangebied.<br />
Die finansiële state vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong> is deur<br />
die direksie goedgekeur en word namens die direksie<br />
onderteken deur:<br />
Adv GA Oliver Prof E Calitz<br />
Voorsitter Direkteur<br />
Ouditeur se verantwoordelikheid<br />
Ons verantwoordelikheid is om 'n mening uit te spreek oor die<br />
verkorte finansiële state op grond van ons prosedures wat uitgevoer<br />
is in ooreenstemming met die internasionale Oudit Standaard (ISA)<br />
810, "Verbintenisse om verslag te doen oor Opsommende<br />
Finansiële State.”<br />
Mening<br />
Na ons mening is die verkorte finansiële state wat afgelei is van die<br />
geouditeerde finansiële state van <strong>Casidra</strong> (Edms.) Bpk. vir die jaar<br />
geëindig 31 Maart <strong>2012</strong> konsekwent, in alle wesenlike opsigte, met<br />
die jaarlikse finansiële state, in ooreenstemming met die basis<br />
beskryf in aantekening 1 en die vereistes van die Maatskappywet<br />
van Suid-Afrika van toepassing op opgesomde finansiële state.<br />
PricewaterhouseCoopers Ing.<br />
Direkteur: RJ Jacobs<br />
Geregistreerde Ouditeur,<br />
Paarl<br />
24 Augustus <strong>2012</strong>
VERKORTE FINANSIËLE JAARSTATE - DIREKTEURSVERSLAG<br />
1. AARD VAN BESIGHEID<br />
<strong>Casidra</strong> Eiendoms Beperk is 'n privaat maatskappy wat optree<br />
as 'n ontwikkelingsagent vir die Wes-Kaapse Provinsiale<br />
Regering. <strong>Casidra</strong> is gelys as 'n Skedule 3D provinsiale<br />
regerings besigheidsonderneming ooreenkomstig die Wet op<br />
Openbare Finansiële Bestuur.<br />
Die hoofdoelstelling van die maatskappy is die lewering van<br />
dienste om die lewensgehalte van hulpbron arm<br />
gemeenskappe te verhoog.<br />
Aanvullende doelstellings vervat in die akte van<br />
oprigting,<br />
is:<br />
• Bekamping van armoede deur breedvoerige ekonomiese<br />
groei en landelike ontwikkeling; en<br />
• Ontsluiting van menslike hulpbronne en kapasiteitsbou.<br />
'n Algemene oorsig van bedrywighede en die bereiking van<br />
doelwitte word gegee in die jaarverslag.<br />
2. FINANSIËLE POSISIE<br />
Die finansiële stand van die maatskappy se sake en<br />
bedrywighede word duidelik in die aangehegte finansiële state<br />
weergegee. Die maatskappy het gedurende die jaar 'n netto<br />
verlies getoon van R 12 324 464 (2011: R14 085 130) voor<br />
oordragbefondsing van R10,2 miljoen (2011: R10 miljoen) en<br />
R4,5 miljoen (2011: R5, 538 miljoen), insluitend BTW,<br />
onderskeidelik vanaf die Wes-Kaapse Departemente van<br />
Landbou en Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme.<br />
Die finansiële posisie oor die korttermyn is gesond maar in die<br />
medium- tot langtermyn is die lopende saak beginsel direk<br />
gekoppel aan voldoende en tydige voortgesette<br />
oordragbefondsing vanaf owerheidsweë en die verkryging van<br />
addisionele befondsing vir lopende uitgawes. Die direkteure<br />
glo dat <strong>Casidra</strong> oor genoegsame reserwes beskik om voort te<br />
gaan in die voorsienbare toekoms.<br />
<strong>Casidra</strong> se opgelope netto tekort het ontstaan as gevolg van<br />
ontwikkeling wat gedoen is en waarvoor geen eksterne<br />
befondsing bekom is nie. Die opgelope tekort is uit<br />
aandelekapitaal gefinansier.<br />
3. OUDITEURE<br />
By die algemene jaarvergadering gehou in Augustus 2011 het<br />
die aandeelhouer PwC Ingelyf ingevolge Artikel 90(6) van die<br />
Maatskappyewet en Artikel 58 (3) van die Wet op Openbare<br />
Finansiële Bestuur heraangestel as ouditeure van die<br />
maatskappy tot die volgende algemene jaarvergadering.<br />
Die Raad is van mening dat die ouditeure die hoogste vlak van<br />
besigheid en professionele etiek gehandhaaf het.<br />
Die Raad is tevrede dat die ouditeure te alle tye met<br />
ongeskonde onafhanklikheid opgetree het.<br />
4. AANDELEKAPITAAL<br />
Die gemagtigde- en uitgereikte aandelekapitaal het<br />
onveranderd gebly. Die ekwiteit van die maatskappy was<br />
R26 711 192 op 31 Maart <strong>2012</strong> (2011: R25 831 877). Die<br />
maatskappy se totale aandeelhouding word gehou deur die<br />
Provinsiale Regering Wes-Kaap.<br />
5. DIVIDEND<br />
Geen dividend is vir die jaar verklaar of betaal nie.<br />
6. DIRECTORS<br />
Adv. GA Oliver (Voorsitter)<br />
Prof. E Calitz<br />
Me. GM Ntuli<br />
Mnr. JH Roos<br />
Prof. JF Smith (Ondervoorsitter)<br />
Mnr. TE Abrahams (Bedank 20-07-2011)<br />
Adv. GMM van Deventer (Bedank 13-05-2011)<br />
Die Direkteure se ander detail is in die Bestuursverslag<br />
uiteengesit.<br />
7. OPENBARE BEAMPTE, MAATSKAPPYSEKRETARIS<br />
EN GEREGISTREERDE ADRES<br />
Die Openbare Beampte en Maatskappysekretaris is<br />
Mnr. FJ van Zyl. Die geregistreerde adres van die maatskappy<br />
is:<br />
Louwslaan 22 Posbus 660<br />
SUIDER-PAARL SUIDER-PAARL<br />
7646 7624<br />
8. GEBEURE NA RAPPORTERINGSDATUM<br />
Geen wesenlike feite of omstandighede het ontstaan tussen die<br />
rapporteringsdatum en die datum van die produsering van<br />
hierdie verslag wat die finansiële posisie van die maatskappy,<br />
soos gereflekteer in die finansiële state, kan affekteer nie.<br />
DIREKTEURSVERSLAG<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
38
VERKORTE FINANSIËLE JAARSTATE - STAAT VAN FINANSIËLE POSISIES<br />
BASIS VIR SAMESTELLING VAN VERKORTE FINANSIËLE STATE<br />
Die verkorte finansiële state is opgestel in ooreenstemming met die kriteria wat ontwikkel is deur die raad van direkteure. In<br />
ooreenstemming met die kriteria wat ontwikkel is deur die raad van direkteure, word die state van finansiële posisie, omvattende<br />
inkomste, veranderinge in ekwiteit, kontantvloei en 'n opsomming van aantekening 19 tot die geouditeerde finansiële state<br />
openbaar gemaak. Die verkorte finansiële state is saamgestel uit die geouditeerde finansiële state van <strong>Casidra</strong> Eiendoms Beperk vir<br />
die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong>, wat in terme van die Suid-<strong>Afrikaans</strong>e Standpunte van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige<br />
Praktyk opgestel is.<br />
Kennisgewing in terme van Artikel 29 van die Maatskappywet, 2008<br />
• Hierdie verkorte finansiële state is saamgestel uit die geouditeerde finansiëlestate.<br />
• Hierdie finansiële jaarstate is opgestel deur Mnr F J van Zyl GR (SA).<br />
39<br />
STAAT VAN FINANSIËLE POSISIE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Staat van<br />
Finansiële Posisie<br />
soos op 31 Maart <strong>2012</strong><br />
BATES<br />
Nie-bedryfsbates<br />
Eiendom en toerusting<br />
Beleggings eiendom<br />
Beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates<br />
Bedryfsbates<br />
Handels- en ander debiteure<br />
Projek kontant en kontantekwivalente<br />
Kontant en kontantekwivalente<br />
TOTALE BATES<br />
EKWITEIT<br />
Kapitaal en reserwes toeskryfbaar aan<br />
aandeelhouer van die maatskappy<br />
Aandelekapitaal<br />
Ander reserwes<br />
Opgelope tekort<br />
TOTAL EKWITEIT<br />
LASTE<br />
Bedryfslaste<br />
Handels- en ander krediteure<br />
Projek krediteure<br />
TOTALE LASTE<br />
TOTAL EKWITEIT EN LASTE<br />
<strong>2012</strong><br />
R<br />
6 183 857<br />
1 009 000<br />
3 802 659<br />
10 995 516<br />
1 059 826<br />
142 937 333<br />
17 863 708<br />
161 860 867<br />
172 856 383<br />
25 000 000<br />
3 406 831<br />
(1 695 639)<br />
26 711 192<br />
3 207 858<br />
142 937 333<br />
146 145 191<br />
172 856 383<br />
2011<br />
R<br />
6 412 963<br />
1 009 000<br />
3 480 251<br />
10 902 214<br />
1 792 250<br />
184 055 488<br />
17 266 893<br />
203 114 631<br />
214 016 845<br />
25 000 000<br />
3 097 789<br />
(2 265 912)<br />
25 831 877<br />
4 129 480<br />
184 055 488<br />
188 184 968<br />
214 016 845
VERKORTE FINANSIËLE JAARSTATE - STAAT VAN OMVATTENDE INKOMSTE<br />
Staat van Omvattende<br />
Inkomste<br />
vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Omset<br />
Ander inkomste<br />
Projek inkomste ter finansiering van salarisse<br />
Total inkomste<br />
Uitgawes<br />
Projek salarisse<br />
Projek inkomste ter finansiering van projek uitgawes<br />
Projek uitgawes<br />
Netto bedryfskoste<br />
Befondsing - Departement Landbou Wes-Kaap<br />
Befondsing - Departement Landbou Wes-Kaap<br />
Min: Belasting op Toegevoegde Waarde<br />
Befondsing - Departement van Ekonomiese<br />
Ontwikkeling en Toerisme Wes-Kaap<br />
Befondsing - Departement van Ekonomiese<br />
Ontwikkeling en Toerisme Wes-Kaap<br />
Min: Belasting op Toegevoegde Waarde<br />
Netto surplus/(tekort) voor belasting<br />
Belasting<br />
Netto surplus/(tekort) vir die jaar<br />
ANDER OMVATTENDE INKOMSTE<br />
Beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates<br />
Ander omvattende inkomste vir die jaar<br />
TOTALE OMVATTENDE INKOMSTE VIR DIE JAAR<br />
<strong>2012</strong><br />
R<br />
3 300 819<br />
2 848 163<br />
10 618 680<br />
16 767 662<br />
(18 473 446)<br />
(10 618 680)<br />
(12 324 464)<br />
-<br />
173 764 518<br />
( 173 764 518)<br />
(12 324 464)<br />
8 947 369<br />
10 200 000<br />
(1 252 631)<br />
3 947 368<br />
4 500 000<br />
(552 632)<br />
570 273<br />
-<br />
(570 273)<br />
309 042<br />
309 042<br />
879 315<br />
2011<br />
R<br />
4 651 404<br />
2 661 062<br />
14 769 976<br />
22 082 442<br />
(21 397 596)<br />
(14 769 976)<br />
(14 085 130)<br />
-<br />
185 030 625<br />
(185 030 625)<br />
(14 085 130)<br />
8 771 930<br />
10 000 000<br />
(1 228 070)<br />
4 857 895<br />
5 538 000<br />
(680 105)<br />
(455 305)<br />
-<br />
(455 305)<br />
887 333<br />
887 333<br />
432 028<br />
STAAT VAN OMVATTENDE INKOMSTE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
40
VERKORTE FINANSIËLE JAARSTATE - STAAT VAN KONTANTVLOEI | VERANDERING IN EKWITEIT<br />
41<br />
Staat van Kontantvloei<br />
vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Aandele-<br />
Billike<br />
R<br />
STAAT VAN KONTANTVLOEI | STAAT VAN VERANDERING IN EKWITEIT<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Kontantvloei van bedryfsaktiwiteite<br />
Kontant (benut) gegenereer deur aktiwiteite<br />
Kontantvloei uit beleggingsaktiwiteite<br />
Aankoop van eiendom en toerusting<br />
Opbrengs met verkoop van eiendom en toerusting<br />
Aankoop van beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates<br />
Rente ontvang<br />
Dividende ontvang<br />
Kontant gegenereer deur beleggingsaktiwiteite<br />
Netto toename in kontant en kontantekwivalente<br />
Kontant en kontantekwivalente op 1 April<br />
KONTANT EN KONTANTEKWIVALENTE OP<br />
31 MAART<br />
<strong>2012</strong><br />
R<br />
Staat van verandering in Ekwiteit<br />
vir die jaar geëindig 31 Maart <strong>2012</strong><br />
2011<br />
Saldo op 1 April 2010<br />
Billike waarde aanpassings van<br />
beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates<br />
Net surplus vir die jaar<br />
Balans op 31 March 2011<br />
<strong>2012</strong><br />
Saldo op 1 April 2011<br />
Billike waarde aanpassings van<br />
beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates<br />
Netto tekort vir die jaar<br />
Balans op 31 Maart <strong>2012</strong><br />
25 000 000<br />
-<br />
-<br />
25 000 000<br />
25 000 000<br />
-<br />
-<br />
25 000 000<br />
(1 535 748)<br />
(319 183)<br />
133 601<br />
(13 366)<br />
2 274 043<br />
57 468<br />
2 132 563<br />
596 815<br />
17 266 893<br />
17 863 708<br />
Waarde<br />
Reserwe<br />
R<br />
2 210 456<br />
887 333<br />
-<br />
3 097 789<br />
3 097 789<br />
309 042<br />
-<br />
3 406 831<br />
2011<br />
R<br />
2 205 627<br />
(246 522)<br />
-<br />
(8 461)<br />
2 291 827<br />
19 648<br />
2 056 492<br />
(149 135)<br />
17 416 028<br />
17 266 893<br />
Opgelope<br />
Tekort<br />
R<br />
(1 810 607)<br />
-<br />
(455 305)<br />
(2 265 912)<br />
(2 265 912)<br />
-<br />
570 273<br />
(1 695 639)<br />
Totaal<br />
R<br />
25 399 849<br />
887 333<br />
(455 305)<br />
25 831 877<br />
25 831 877<br />
309 042<br />
570 273<br />
26 711 192
VERKORTE FINANSIËLE JAARSTATE - AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE STATE<br />
<strong>Casidra</strong> bestuur die administrasie van die volgende projekte:<br />
PROJECT PROJEK NAAM NAME EN AND BEFONDSER FUNDER<br />
ROLL OORROL OVER<br />
01/04/2011<br />
PROVINCIAL PROVINSIALE DEPARTMENT DEPARTEMENT OF VAN AGRICULTURE<br />
LANDBOU<br />
CASP Agriculture<br />
CASP Cape Winelands<br />
CASP Central Karoo<br />
CASP Eden Karoo<br />
CASP Interest<br />
CASP Winelands/Overberg<br />
CASP West Coast<br />
CASP West Coast Metro<br />
Flood Disaster West Coast<br />
Drought Disaster Western Cape<br />
Flood Disasters 2008<br />
Drought Relief 2011 Allocation<br />
Amalienstein<br />
Waaikraal<br />
TOTAAL PDA<br />
Co-op Voucher Programme<br />
Enterprise Development Fund<br />
Tourism Enterprise Development Fund<br />
M & E Study<br />
RED Door<br />
RED Finance/Siyabulela<br />
Rural Voucher<br />
Skills and Work<br />
Spatial Fund<br />
TOTAAL DOT<br />
Bitou Entrepreneur Support<br />
City Voucher<br />
iKapa ABSA Fund - available as capital<br />
Merweville<br />
Oudtshoorn Support Project<br />
Social Entrepreneurial Business Support<br />
Stony Point<br />
Anhalt<br />
TOTAAL ANDER<br />
3 399 509<br />
8 672 280<br />
4 203 510<br />
4 721 150<br />
295<br />
21 978 530<br />
11 910 361<br />
130 640<br />
718 858<br />
15 857<br />
37 014 168<br />
47 933 767<br />
52 430<br />
79 398<br />
140 830 753<br />
DEPARTEMENT VAN EKONOMIESE ONTWIKKELING EN TOERISME<br />
ANDER FONDSE<br />
TOTAAL ALLE PROJEKTE<br />
36 985<br />
4 636 185<br />
356 157<br />
31 777<br />
5 937 338<br />
278 946<br />
2 632 504<br />
11 459 656<br />
6 292 093<br />
31 661 641<br />
303 632<br />
483 383<br />
4 459 124<br />
49 801<br />
806 177<br />
485 025<br />
863<br />
4 975 089<br />
11 563 094<br />
BEFONDSERS FUNDERS AND EN OTHER ANDER<br />
INKOMSTE INCOME AND EN OORDRAGTE<br />
TRANSFERS<br />
3 051 074<br />
14 556 626<br />
8 790 208<br />
231 309<br />
1 024 593<br />
40 889 160<br />
12 479 021<br />
7 040 540<br />
7 626<br />
301<br />
1 404 595<br />
1 922 179<br />
3 962 235<br />
2 472 562<br />
97 832 029<br />
726<br />
177 319<br />
3 670<br />
-<br />
13 776 366<br />
14 281<br />
158 895<br />
6 595 438<br />
4 538 301<br />
25 264 996<br />
7 138<br />
14 186<br />
429 669<br />
2 205<br />
30 861<br />
15 438<br />
347 663<br />
8 702 178<br />
9 549 338<br />
AANGEWEND UTILISED IN IN<br />
<strong>2012</strong><br />
(3 237 443)<br />
(10 855 108)<br />
(6 971 323)<br />
(3 728 785)<br />
(1 466 014)<br />
(24 529 103)<br />
(13 352 047)<br />
(74 829)<br />
(726 484)<br />
(16 158)<br />
(22 918 064)<br />
(26 866 188)<br />
(3 402 564)<br />
(2 523 046)<br />
(120 667 156)<br />
(37 627)<br />
( 2 641 174)<br />
(359 827)<br />
(31 777)<br />
(15 306 740)<br />
(214 073)<br />
(816 211)<br />
(16 388 007)<br />
(983 952)<br />
(36 779 388)<br />
(283 493)<br />
(428 509)<br />
(3 600 091)<br />
(3 104)<br />
(634 765)<br />
(300 562)<br />
(342 221)<br />
(10 725 229)<br />
(16 317 974)<br />
184 055 488 132 646 363 (173 764 518)<br />
LET WEL: Volledige openbaarmaking in die gedetailleerde finansiële state<br />
DIE VOLGENDE INLIGTING IS GELYS IN DIE FINANSIËLE JAARSTATE:<br />
• Rekeningkundige beleid.<br />
• Openbaarmakingsaantekeninge vir die finansiële jaarstate.<br />
AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE STATE<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
42
DEEL 4<br />
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
<strong>Casidra</strong> gebruik die Pay Day stelsel om die Menslike Hulpbronne van die organisasie te bestuur, terwyl Staatsdepartemente Persal<br />
gebruik. Die syfers van die Pay Day stelsel sal anders wees as die syfers weerspieël in 'n Persal-stelsel. Die rede hiervoor is omdat die<br />
verslae op 'n kontantbasis opgestel is en <strong>Casidra</strong> se finansiële verslae word op 'n toevallingsgrondslag opgestel.<br />
Al die relevante inligting en tabelle benodig word nie in hierdie jaarverslag weerspieël nie. Dit is te wyte aan die feit dat die stelsel in<br />
gebruik nie in staat is om hierdie verslae te genereer nie en sommige daarvan is nie van toepassing op <strong>Casidra</strong> nie.<br />
4.1 UITGAWES<br />
Die volgende tabelle gee 'n opsomming van die finale geouditeerde besteding volgens program (Tabel 4.1.1) en deur die Peromnesvlakke<br />
(Tabel 4.1.2). In die besonder, bied dit 'n aanduiding van die bedrag spandeer aan personeelkoste ten opsigte van elk van die<br />
programme of Peromnes-vlakke binne <strong>Casidra</strong>.<br />
TABEL 4.1.1 Personeelkoste volgens Program, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Program<br />
Hoofkantoor<br />
43<br />
Totale<br />
Uitgawes<br />
(R'000)<br />
Personeel<br />
Uitgawes<br />
(R’000)<br />
UITGAWES | INDIENSNAME EN VAKATURES<br />
Opleiding<br />
Uitgawes<br />
(R'000)<br />
Professionele en<br />
Spesiale<br />
Dienste (R'000)<br />
Personeel Koste<br />
as 'n Persentasie<br />
van Totale<br />
Uitgawes<br />
Gemiddelde<br />
Personeel-Koste<br />
Volgens<br />
Werknemer<br />
(R'000)<br />
14 178 14 023 1 55 0 98.9% 298<br />
Amalienstein 796 788 8 0 99% 23<br />
Anhalt 2 294 2 276 18 0 99.2% 22<br />
Waaikraal 823 822 1 0 99.9% 33<br />
RED Door 8 966 8 922 44 0 99.5% 116<br />
Toerisme Hulpkantoor 229 299 0 0 100% 46<br />
Totaal 27 285 27 059 226 0 99.2% 92<br />
TABEL 4.1.2 Personeelkoste volgens Peromnes Vlakke, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Let wel dat die volgende personeelkoste gegrond is op die Peromnes-vlakke vir Hoofkantoor en streekkantore, RED Door, drie<br />
plaasprojekte en die Toerisme Hulpkantoor.<br />
Peromnes vlakke<br />
Personeel<br />
Uitgawes per<br />
Jaar (R’000)<br />
% van Totale<br />
Personeelkoste<br />
Gemiddelde<br />
Personeelkoste<br />
per Werknemer (R'000)<br />
Laer-geskoold (Vlakke P17-P19) 1 192 4% 397<br />
Half-geskoold (Vlakke P13-P16)<br />
Halfgeskoolde gekwalifiseerde junior bestuur (Vlakke P7-P12)<br />
Professionele gekwalifiseerde middelbestuur (Vlakke P4-P6)<br />
Senior bestuur (Vlakke P1-P3)<br />
Totaal<br />
4.2 INDIENSNAME EN VAKATURES<br />
4 681<br />
16 752<br />
519<br />
3 915<br />
27 059<br />
17%<br />
62%<br />
2%<br />
15%<br />
100%<br />
468<br />
158<br />
104<br />
23<br />
92<br />
Personeel<br />
per<br />
Program<br />
47<br />
35<br />
104<br />
25<br />
77<br />
5<br />
293<br />
Personeel<br />
per Vlak<br />
Die volgende tabelle is 'n opsomming van die aantal poste van Hoofkantoor en projekte, die aantal werknemers, die vakaturekoers, en<br />
of daar enige personeel is wat bykomstig tot die diensstaat is. Hierdie inligting word aangebied ten opsigte van drie<br />
sleutelveranderlikes: program (Tabel 4.2.1), Peromnes vlakke (Tabel 4.2.2) en kritieke beroepe (Tabel 4.2.3). <strong>Casidra</strong> het kritieke<br />
beroepe geïdentifiseer wat gemonitor moet word. Tabel 4.2.3 verskaf inligting oor die maatskappy se diensstaat en vakatures vir die<br />
belangrikste kritieke beroepe van die maatskappy.<br />
TABLE 4.2.1 Indiensname en Vakatures volgens Program, 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Program<br />
Hoofkantoor<br />
Amalienstein<br />
Anhalt<br />
Waaikraal<br />
RED Door<br />
Toerisme Hulpkantoor<br />
Totaal<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Aantal Poste Aantal Poste Gevul Vakaturekoers<br />
46<br />
17<br />
33<br />
15<br />
26<br />
0<br />
137<br />
43<br />
13<br />
30<br />
11<br />
26<br />
0<br />
123<br />
7%<br />
24%<br />
9%<br />
27%<br />
0%<br />
0%<br />
10%<br />
3<br />
10<br />
106<br />
5<br />
169<br />
293<br />
Aantal Poste Gevul<br />
Bykomstig<br />
tot die Diensstaat<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
TABEL 4.2.2 Indiensname en Vakatures volgens Peromnes vlakke, 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Peromnes vlak<br />
Laer-geskoold (Vlakke P17-P19)<br />
Half-geskoold (Vlakke P13-P16)<br />
Halfgeskoolde gekwalifiseerde junior bestuur<br />
(Vlakke P7-P12)<br />
Professionele gekwalifiseerde middelbestuur<br />
(Vlakke P4-P6)<br />
Senior bestuur (Vlakke P1-P3)<br />
Totaal<br />
Aantal<br />
Poste<br />
67<br />
8<br />
51<br />
9<br />
2<br />
137<br />
Aantal Poste<br />
Gevul<br />
TABEL 4.2.3 Indiensname en Vakatures volgens Kritieke Beroep, 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Kritieke Beroep<br />
58<br />
7<br />
48<br />
8<br />
2<br />
123<br />
Vakaturekoers<br />
13%<br />
13%<br />
6%<br />
11%<br />
0%<br />
10%<br />
Aantal Poste Gevul<br />
Bykomstig tot<br />
die Diensstaat<br />
Hoof Uitvoerende Beampte 1 1 0%<br />
0<br />
Hoof Finansiële Bestuurder<br />
Algemene Bestuurder<br />
Hoof Bedryfsbeampte<br />
Totaal<br />
4.3 POSEVALUERING<br />
Die volgende tabel (Tabel 4.3.1) is 'n opsomming van die aantal poste wat geëvalueer is gedurende die verslagjaar. Die tabel verskaf<br />
ook statistiek oor die aantal poste wat op-of afgradeer is.<br />
TABEL 4.3.1 Posevaluering, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Peromnes Vlak<br />
Laer-geskoold (Vlakke P17-P19)<br />
Half-geskoold (Vlakke P13-P16)<br />
Halfgeskoolde gekwalifiseerde junior bestuur<br />
(Vlakke P7-P12)<br />
Professionele gekwalifiseerde middelbestuur<br />
(Vlakke P4-P6)<br />
Senior bestuur<br />
Totaal<br />
Aantal<br />
Poste<br />
Aantal<br />
Poste<br />
67<br />
8<br />
51<br />
9<br />
2<br />
1<br />
1<br />
1<br />
8<br />
137<br />
Aantal Poste<br />
Gevul<br />
0<br />
0<br />
5<br />
0<br />
0<br />
5<br />
Aantal Poste<br />
gevul<br />
1<br />
1<br />
1<br />
7<br />
% Poste<br />
Evalueer<br />
0%<br />
0%<br />
10%<br />
0%<br />
0%<br />
4%<br />
Vakaturekoers<br />
Poste Opgradeer<br />
Aantal<br />
0<br />
0<br />
2<br />
0<br />
0<br />
2<br />
% Poste<br />
Evalueer<br />
0%<br />
0%<br />
6%<br />
0%<br />
0%<br />
2%<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
Aantal Poste Gevul<br />
Bykomstig tot<br />
die Diensstaat<br />
Streekbestuurder 1 1 0%<br />
0<br />
Bestuurder Ekonomiese Ontwikkeling<br />
Menslike Hulpbron Bestuurder<br />
Rekenmeester<br />
1<br />
1<br />
1<br />
0<br />
1<br />
1<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
100%<br />
0%<br />
0%<br />
13%<br />
Poste Afgradeer<br />
Aantal<br />
0<br />
0<br />
1<br />
0<br />
0<br />
1<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
POSEVALUERING<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
% Poste<br />
Evalueer<br />
0%<br />
0%<br />
2%<br />
0%<br />
0%<br />
1%<br />
44
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
Die volgende tabel bied 'n opsomming van die aantal werknemers wie se salarisposte opgradeer is omdat hul poste opgradeer is. Die<br />
aantal werknemers kan verskil van die aantal poste wat opgradeer is, aangesien nie alle werknemers outomaties in die nuwe poste<br />
geabsorbeer is nie, en sommige van die opgegradeerde poste ook vakant kan wees.<br />
TABEL 4.3.2 Profiel van Werknemers wie se Salarisposte Opgradeer is omdat hul Poste Opgradeer is,<br />
1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Begunstigdes<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Totaal<br />
Werknemers met 'n gestremdheid<br />
Nota: *Een pos was 'n nuwe pos – salarisopgradering dus nie van toepassing nie<br />
Swart Asiër Kleurling Blank Totaal<br />
1<br />
0<br />
1<br />
TABEL 4.3.3 Werknemers se Salarisvlak oorskry die Graad wat deur Posevaluering Bepaal is,<br />
1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Totale aantal werknemers wie se salarisvlak die graad oorskry wat deur posevaluering bepaal is, in 2011/ 12 Geen<br />
4.4 VERANDERINGE IN INDIENSNAME<br />
Die volgende tabel bied 'n opsomming van die omsetkoerse volgens Peromnes posvlak (Tabel 4.4.1) en kritieke beroepe (Tabel 4.4.2).<br />
TABEL 4.4.1 Jaarlikse omsetkoerse volgens Peromnes Vlakke vir die tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Peromnes Vlak<br />
Laer-geskoold (Vlakke P17-P19)<br />
Half-geskoold (Vlakke P13-P16<br />
Halfgeskoolde gekwalifiseerde junior<br />
bestuur (Vlakke P7-P12)<br />
Professionele gekwalifiseerde<br />
middelbestuur (Vlakke P4-P6)<br />
Senior bestuur (Vlakke P1-P3)<br />
Totaal<br />
Aantal<br />
Werknemers<br />
volgens vlak<br />
soos op 1<br />
April 2011<br />
53<br />
8<br />
100<br />
9<br />
1<br />
171<br />
0<br />
0<br />
0<br />
Aanstellings<br />
by die<br />
Maatskappy<br />
12<br />
0<br />
8<br />
2<br />
1<br />
23<br />
1<br />
1<br />
2<br />
Diensbeëindigings<br />
by die<br />
Maatskappy<br />
TABEL 4.4.2 Jaarlikse Omsetkoerse volgens Kritieke Beroep vir die tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Beroep<br />
Aantal<br />
Werknemers<br />
volgens beroep<br />
soos op<br />
1 April 2011<br />
21<br />
0<br />
73<br />
3<br />
1<br />
98<br />
1<br />
0<br />
1<br />
3<br />
1<br />
*4<br />
0<br />
Omset-koers<br />
2011/12<br />
40%<br />
0%<br />
73%<br />
33%<br />
100%<br />
57%<br />
Oorplasings<br />
uit die<br />
Maatskappy<br />
Hoof Uitvoerende Beampte 0 1<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0%<br />
Algemene Bestuurder<br />
Hoof Finansiële Bestuurder<br />
Hoof Bedryfsbeampte<br />
Totaal<br />
1<br />
1<br />
1<br />
Streekbestuurder 1 0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0%<br />
Bestuurder Ekonomiese Ontwikkeling<br />
Menslike Hulpbron Bestuurder<br />
Rekenmeester<br />
45<br />
VERANDERINGE IN INDIENSNAME<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
0<br />
0<br />
1<br />
5<br />
Omsetkoers<br />
2010/11<br />
39%<br />
142%<br />
14%<br />
18%<br />
50%<br />
31%<br />
Omset-koers<br />
2010/11<br />
0<br />
0<br />
0<br />
2<br />
Aanstellings<br />
by die<br />
Maatskappy<br />
0<br />
0<br />
0<br />
Oorplasings<br />
na die<br />
Maatskappy<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
Oorplasings<br />
na die<br />
Maatskappy<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
Oorplasings<br />
uit die<br />
Maatskappy<br />
Diensbeëindigings<br />
by die<br />
Maatskappy<br />
0 0<br />
0 0<br />
1 0<br />
0 0<br />
0 0<br />
0 0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
TABEL 4.4.3 Redes Waarom Personeel die Organisasie Verlaat, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Sterfte<br />
Bedanking<br />
Verstryking van kontrak<br />
Ontslag – bedryfsveranderinge<br />
Ontslag – wangedrag<br />
Ontslag – ondoeltreffendheid<br />
Ontslag weens swak gesondheid<br />
Aftrede<br />
Totaal<br />
Tipe diensbeëindiging Aantal<br />
Oorplasings na ander Staatsdepartemente<br />
Ander<br />
Totale aantal werknemers wat die organisasie verlaat as 'n % van die totale<br />
53<br />
8<br />
100<br />
0<br />
7<br />
85<br />
0<br />
5<br />
0<br />
1<br />
0<br />
0<br />
98<br />
% van Totale<br />
Uittredes<br />
0%<br />
7%<br />
87%<br />
0%<br />
5%<br />
0%<br />
1%<br />
0%<br />
0%<br />
0 0%<br />
TABEL 4.4.4 Toekenning van Skeidingspakkette, 1 April 2011 tot 31 April <strong>2012</strong><br />
TABEL 4.4.5 Bevorderings volgens Peromnes vlak; 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Peromnes vlak<br />
Laer-geskoold (Vlakke P17-P19)<br />
Half-geskoold (Vlakke P13-P16<br />
Halfgeskoolde gekwalifiseerde junior bestuur<br />
(Vlakke P7-P12)<br />
Professionele gekwalifiseerde middelbestuur<br />
(Vlakke P4-P6)<br />
Senior bestuur (Vlakke P1-P3)<br />
Totaal<br />
Werknemers<br />
1 April 2011<br />
9<br />
1<br />
Bevorder tot<br />
'n ander<br />
Peromnes Vlak<br />
0<br />
0<br />
0<br />
1<br />
0<br />
Peromnes vlak<br />
bevorderings as<br />
'n % van<br />
werknemers<br />
volgens<br />
Peromnes vlak<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
11%<br />
0%<br />
Aantal uittredes as a % van<br />
Totale Aantal Werknemers<br />
soos op 31 Maart 2011<br />
Totale aantal skeidingspakkette in 2011/<strong>2012</strong> Geen<br />
Bevordering<br />
na 'n ander kerf<br />
binne 'n<br />
Peromnes vlak<br />
1<br />
0<br />
2<br />
0<br />
0<br />
Kerfbevorderings<br />
as 'n % van<br />
werknemers<br />
volgens<br />
Peromnes vlak<br />
171 1 1% 3 2%<br />
TABEL 4.4.6 Bevorderings volgens Kritieke Beroep, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Beroep<br />
Hoof Uitvoerende Beampte<br />
Algemene Bestuurder<br />
Hoof Finansiële Bestuurder<br />
Hoof Bedryfsbeampte<br />
Streekbestuurder<br />
Bestuurder Ekonomiese Ontwikkeling<br />
Menslike Hulpbron Bestuurder<br />
Rekenmeester<br />
Werknemers<br />
1 April 2011<br />
0<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
0<br />
0<br />
1<br />
Bevorder tot 'n<br />
ander<br />
Peromnes Vlak<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
Peromnes vlak<br />
bevorderings as<br />
'n % van<br />
werknemers<br />
volgens<br />
Peromnes vlak<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
Bevordering<br />
na 'n ander kerf<br />
binne 'n<br />
Peromnes vlak<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0%<br />
4%<br />
50%<br />
0%<br />
3%<br />
0%<br />
1%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
2%<br />
0%<br />
2%<br />
0%<br />
0%<br />
Kerfbevorderings<br />
as 'n % van<br />
werknemers<br />
volgens<br />
Peromnes vlak<br />
Totaal 5 0 0% 0 0%<br />
0<br />
0<br />
0%<br />
0%<br />
0<br />
0<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
VERANDERINGE IN INDIENSNAME<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
46
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
4.5 DIENSBILLIKHEID<br />
Die tabelle in hierdie afdeling is gegrond op die formaat voorgeskryf in die Diensbillikheidswet, Wet 55 van 1998.<br />
TABEL 4.5.1 Totale Aantal Werknemers (insluitend werknemers met gestremdhede) in elk van die volgende<br />
Beroepskategorieë soos op 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Beroepskategorieë<br />
Manlik Vroulik<br />
Swart Kleurling Indiër Blank Swart Kleurling Indiër Blank<br />
Wetgewers, senior amptenare en bestuurders 0 1 0 4 2 0 0 1 8<br />
Professioneel 0 0 0 0 0 0 0 1 1<br />
Tegnici en verwante professionele mense 5 15 0 2 2 5 0 6 35<br />
Klerke 0 3 0 0 1 14 0 4 22<br />
Diens-en verkoopspersoneel 0 0 0 0 0 1 0 0 1<br />
Geskoolde landbou en vissery werkers 0 5 0 0 0 0 0 0 5<br />
Handwerk en verwante ambagte 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
Plant-en masjienoperateurs en monteurs 0 8 0 0 0 0 0 0 8<br />
Elementêre beroepe 0 34 0 0 3 6 0 0 43<br />
Totaal 5 66 0 6 8 26 0 12 123<br />
Werknemers met gestremdhede 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
TABEL 4.5.2 Totale Aantal Werknemers (insluitend werknemers met gestremdhede) in elk van die volgende<br />
Beroepsvlakke soos op 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Beroepsvlakke<br />
Manlik Vroulik<br />
Swart Kleurling Indiër Blank Swart Kleurling Indiër Blank<br />
Senior Bestuur 0 0 0 2 0 0 0 0 2<br />
Professionele gekwalifiseerde kundiges met<br />
ondervinding van middelbestuur<br />
Geskoolde tegnici en akademies,<br />
gekwalifiseerde werkers, junior bestuur,<br />
toesighouers, voormanne en superintendente<br />
1 1 0 2 2 0 0 2 8<br />
Totaal<br />
Totaal<br />
4 22 0 2 3 14 0 10 55<br />
Half-geskoolde en diskresionêre besluitneming 0 1 0 0 0 6 0 0 7<br />
Ongeskoold en bepaalde besluitneming 0 42 0 0 3 6 0 0 51<br />
Totaal 5 66 0 6 8 26 0 12 123<br />
TABEL 4.5.3 Werwing vir die tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Beroepsvlakke<br />
Manlik Vroulik<br />
Swart Kleurling Indiër Blank Swart Kleurling Indiër Blank<br />
Senior Bestuur 0 0 0 1 0 0 0 0 1<br />
Professionele gekwalifiseerde kundiges met<br />
ondervinding van middelbestuur<br />
Geskoolde tegnici en akademies,<br />
gekwalifiseerde werkers, junior bestuur,<br />
toesighouers, voormanne en superintendente<br />
0 1 0 0 0 0 0 1 2<br />
1 3 0 0 0 0 0 1 5<br />
Half-geskoolde en diskresionêre besluitneming 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
Ongeskoold en bepaalde besluitneming 0 12 0 0 2 2 0 0 16<br />
Totaal 1 16 0 1 2 2 0 2 24<br />
Werknemers met gestremdhede 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
47<br />
DIENSBILLIKHEID<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Totaal
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
TABEL 4.5.4 Bevorderings vir die Tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Beroepsvlakke<br />
Senior Bestuur 0 3 0 3 2 2 0 1 11<br />
Professionele gekwalifiseerde kundiges met<br />
ondervinding van middelbestuur<br />
Geskoolde tegnici en akademies,<br />
gekwalifiseerde werkers, junior bestuur,<br />
toesighouers, voormanne en<br />
Half-geskoolde en diskresionêre<br />
besluitneming<br />
Manlik Vroulik<br />
Swart Kleurling Indiër Blank Swart Kleurling Indiër Blank<br />
Senior Bestuur 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
Professionele gekwalifiseerde kundiges met<br />
ondervinding van middelbestuur<br />
Geskoolde tegnici en akademies,<br />
gekwalifiseerde werkers, junior bestuur,<br />
toesighouers, voormanne en<br />
Half-geskoolde en diskresionêre<br />
besluitneming<br />
0 0 0 0 1 0 0 0 1<br />
0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
Ongeskoold en bepaalde besluitneming 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
Totaal 0 0 0 0 1 0 0 0 1<br />
Werknemers met gestremdhede 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
TABEL 4.5.5 Diensbeëindiging vir die tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Beroepsvlakke<br />
Manlik Vroulik<br />
Swart Kleurling Indiër Blank Swart Kleurling Indiër Blank<br />
Senior management Bestuur 0 0 0 1 0 0 0 0 1<br />
Professionally Professionele gekwalifiseerde qualified and experienced kundiges met<br />
specialists ondervinding and van mid-management<br />
middelbestuur<br />
Skilled Geskoolde technical tegnici and en academically akademies, qualified<br />
workers, gekwalifiseerde junior management, werkers, junior supervisors, bestuur,<br />
foreman toesighouers, and superintendents<br />
voormanne en<br />
Semi-skilled Half-geskoolde and en discretionary diskresionêre decision-<br />
making besluitneming<br />
2 2 0 2 0 0 0 2 8<br />
0 4 0 0 1 3 0 1 9<br />
0 3 0 0 0 4 0 3 10<br />
Ongeskoold en bepaalde besluitneming 0 32 0 0 0 4 0 0 36<br />
Totaal 2 44 0 5 3 13 0 7 74<br />
Werknemers met gestremdhede 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
Totaal<br />
Totaal<br />
0 2 0 0 0 1 0 0 3<br />
7 20 0 1 19 22 0 4 73<br />
0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
Unskilled Ongeskoold and en defined bepaalde decision-making besluitneming 0 8 0 0 13 0 0 0 21<br />
Total Totaal 7 30 0 2 32 23 0 4 98<br />
Employees Werknemers with met disabilities gestremdhede 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
TABEL 4.5.6 Dissiplinêre Aksie vir die Tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong> volgens Geslag<br />
Beroepsvlakke<br />
Manlik Vroulik<br />
Swart Kleurling Indiër Blank Swart Kleurling Indiër Blank<br />
Dissiplinêre Aksie 1 *15 0 0 1 0 0 **1 18<br />
Nota: *Twee kleurling werknemers het twee dissiplinêre aksies teen hulle; **Een blanke werknemer het twee dissiplinêre aksies<br />
teen haar.<br />
TABEL 4.5.7 Vaardigheidsontwikkeling vir die Tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Beroepsvlakke<br />
Manlik Vroulik<br />
Swart Kleurling Indiër Blank Swart Kleurling Indiër Blank<br />
Totaal<br />
Totaal<br />
DIENSBILLIKHEID<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
48
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
4.6 PRESTASIETOEKENNINGS<br />
TABEL 4.6.1 Prestasietoekennigs (kontant bonus) volgens ras, geslag en gestremdheid, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Aantal<br />
Begunstigdes<br />
Begunstigde Profiel Koste<br />
Totale Aantal<br />
Werknemers<br />
in Groep<br />
% van<br />
Totaal Binne<br />
Groep<br />
Koste (R'000)<br />
Gemiddelde Koste<br />
Per Begunstigde<br />
Swart 4 12 33% 67 17<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Asiër<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Kleurling<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Blank<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Totaal<br />
Werknemers met gestremdhede<br />
1 5 20% 10 10<br />
3 7 43% 57 19<br />
0 0 0% 0 0<br />
0 0 0% 0 0<br />
0 0 0% 0 0<br />
21 84 25% 117 6<br />
15 65 23% 73 5<br />
6 19 32% 44 7<br />
12 17 71% 214 18<br />
5 6 83% 115 23<br />
7 11 64% 99 14<br />
37 113 33% 398 11<br />
0 0 0 0 0<br />
TABEL 4.6.2 Prestasietoekennings volgens Peromnes Posvlakke vir Personeel Onder Senior Bestuursdiens,<br />
1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Peromnes Posvlakke<br />
Laer-geskoold (Vlakke P17-P19)<br />
Half-geskoold (Vlakke P13-P16)<br />
Halfgeskoolde gekwalifiseerde junior<br />
bestuur (Vlakke P7-P12)<br />
Professionele gekwalifiseerde middelbestuur<br />
(Vlakke P4-P6)<br />
Totaal<br />
Totaal<br />
8<br />
Peromnes Posvlakke<br />
Aantal<br />
Begunstigdes<br />
Begunstigde Profiel<br />
Aantal<br />
Werknemers<br />
% van<br />
Totaal Binne<br />
Peromnes<br />
Vlak<br />
13 45 29%<br />
0 7 0%<br />
18 51 35%<br />
4 8 50%<br />
35 111 32%<br />
Totale Koste<br />
(R'000)<br />
Gemiddelde<br />
Koste Per<br />
Werknemer<br />
Nota: Weens die grootte van die kritieke beroepe, begunstigdes in elke beroep word slegs as die totale koste / totale bedrag gegee.<br />
Totale koste<br />
as % van die<br />
Totale Personeel<br />
Uitgawes<br />
29 2 0.1%<br />
0 0 0<br />
217 12 1%<br />
117 29 0.5%<br />
363 10 1%<br />
TABEL 4.6.3 Prestasietoekennings Volgens Kritieke Beroepe, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Totaal<br />
Kritieke Beroepe<br />
Nota: Seniorbestuur inligting word gekombineer met die volgende bestuursvlak.<br />
PRESTASIETOEKENNINGS<br />
Aantal<br />
Begunstigdes<br />
Begunstigde Profiel Koste<br />
Aantal<br />
Werknemers<br />
% van<br />
Totaal Binne<br />
Beroep<br />
Gemiddelde<br />
Koste Per<br />
Werknemer<br />
6 7 86% 191 32<br />
6 7 86% 191 32<br />
Totale Koste as %<br />
van ie Totale<br />
Personeel Uitgawes<br />
TABEL 4.6.4 Prestasie Verwante Belonings (Kontant Bonus) volgens Peromnes Posvlakke, vir Senior Bestuursdiens,<br />
1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
49<br />
Professionele gekwalifiseerde<br />
middelbestuur (Vlakke P1-P6)<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Aantal<br />
Begunstigdes<br />
Aantal<br />
Werknemers<br />
% van<br />
Totaal Binne<br />
Vlak<br />
Totale Koste<br />
(R'000)<br />
Begunstigde Profiel Koste<br />
Totale Koste<br />
(R'000)<br />
Gemiddelde<br />
Koste Per<br />
Werknemer<br />
(R'000)<br />
6 10 60% 191 32<br />
6 10 60% 191 32<br />
Koste<br />
1%<br />
1%<br />
Totale koste as %<br />
van die Totale<br />
Personeel uitgawes<br />
1%<br />
1%
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
4.7 VERLOF<br />
Die volgende tabelle gee 'n aanduiding van die gebruik van siekteverlof (Tabel 4.7.1) en jaarlikse verlof (Tabel 4.7.2). In beide<br />
gevalle, word die beraamde koste van die verlof ook verskaf.<br />
TABEL 4.7.1 Siekteverlof, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Peromnes<br />
Senior Bestuur<br />
Professionele<br />
gekwalifiseerde kundiges<br />
met ondervinding van<br />
middelbestuur<br />
Geskoolde tegnici en<br />
akademies, gekwalifiseerde<br />
werkers, junior bestuur,<br />
toesighouers, voormanne<br />
en superintendente<br />
Half-geskoolde en<br />
diskresionêre besluitneming<br />
Ongeskoold en bepaalde<br />
besluitneming<br />
Totale<br />
Dae<br />
Dae Met<br />
Mediese<br />
Sertifi-kaat<br />
% Dae met<br />
Mediese<br />
Sertifi-kaat<br />
% van Totale<br />
Werknemers<br />
op siekteverlof<br />
Gemiddelde<br />
Dae<br />
Per<br />
Werknemer<br />
Beraamde<br />
Koste<br />
(R'000)<br />
4 2 50% 2<br />
2<br />
100% 2<br />
10<br />
27 19 70% 6<br />
8<br />
75% 3<br />
58<br />
249 170 68% 50<br />
55<br />
91% 5 206<br />
29 12 41% 4<br />
7<br />
57% 4<br />
10<br />
168 139 83% 40<br />
51<br />
78% 3<br />
33<br />
Totaal 477 342 72% 102<br />
123<br />
83% 4 317<br />
TABEL 4.7.2 Jaarlikse verlof, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Peromnes<br />
Totale<br />
Aantal Dae<br />
Gemiddelde<br />
Dae per<br />
Werknemer<br />
Senior Bestuur 3 25<br />
8<br />
Professionele gekwalifiseerde kundiges met ondervinding van middelbestuur 8 143<br />
17<br />
Geskoolde tegnici en akademies, gekwalifiseerde werkers, junior bestuur,<br />
toesighouers, voormanne en superintendente<br />
87 986<br />
11<br />
Half-geskoolde en diskresionêre besluitneming 6 113<br />
19<br />
Ongeskoold en bepaalde besluitneming<br />
Totaal<br />
Aantal<br />
Werknemers<br />
op<br />
siekte-verlof<br />
59<br />
163<br />
Aantal<br />
Werknemers<br />
Totale Aantal<br />
Werknemers met<br />
Jaarlikse Verlof<br />
607<br />
1 874<br />
TABEL 4.7.3 Betalings vir opgehoopte verlof vir die tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Die volgende tabel bied 'n opsomming van betalings aan werknemers gemaak vir opgehoopte verlof.<br />
Rede<br />
Verlofuitbetaling vir 2011/12 as gevolg van kapitalisering van verlof<br />
Beperkte (nie-statutêre) verlof-uitbetalings by diensbeëindiging vir<br />
2011/12<br />
Huidige (statutêre verlof) verlofuitbetalings by diensbeëindiging vir<br />
2011/12<br />
Totaal<br />
Totale Bedrag<br />
(R'000)<br />
79<br />
422<br />
420<br />
921<br />
Aantal<br />
Werknemers<br />
4<br />
86<br />
96<br />
186<br />
10<br />
11<br />
Gemiddelde Betaling<br />
per Werknemer<br />
(R’000)<br />
20<br />
6<br />
4<br />
16<br />
VERLOF<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
50
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
TABLE 4.7.4 Ander verlof: (Gesinsverantwoordelikheid-, studie-, Vergoeding vir Beserings aan Diens en<br />
Siektes (BAD), Kraamverlof), 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Peromnes<br />
Gesinsverantwoordelikheid<br />
Studie BAD Kraam Ander<br />
Dae Werk n Dae Werk n Dae Werk n Dae Werk n Dae Werk n<br />
Senior Bestuur 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
Professionele gekwalifiseerde kundiges met ondervinding<br />
van middelbestuur<br />
Geskoolde tegnici en akademies, gekwalifiseerde werkers,<br />
junior bestuur, toesighouers, voormanne en<br />
superintendente<br />
3 2 5 1 0 0 120 1 0 0<br />
42 19 108 13 0 0 341 5 0 0<br />
Half-geskoolde en diskresionêre besluitneming 3 1 39 2 0 0 0 0 0 0<br />
Ongeskoold en bepaalde besluitneming 25 11 0 0 0 0 48 1 0 0<br />
Totaal 73 33 152 16 0 0 509 7 0 0<br />
4.8 MIV/VIGS EN GESONDHEIDSBEVORDERINGSPROGRAMME<br />
TABEL 4.8.1 – Stappe geneem om die Risiko van Beroepsblootstelling te verminder<br />
Eenhede / Kategorieë van Werknemers wat Geïdentifiseer is<br />
as 'n hoë risiko vir MIV & Verwante Siektes (indien enige)<br />
Werknemers op plaasprojekte.<br />
MIV/VIGS EN GESONDHEIDSBEVORDERINGSPROGRAMME<br />
Belangrike Stappe Geneem om die Risiko te Verminder<br />
Die bevordering van gesondheidsbewustheid opleidingsessies deur ervare<br />
kundiges op die plaasprojekte om self-bewustheid te verhoog.<br />
TABEL 4.8.2 Besonderhede van Gesondheidsbevordering en MIV- en Vigs-programme<br />
(merk die toepaslike blokkies en voorsien die nodige inligting)<br />
51<br />
Vraag<br />
1. Het die maatskappy 'n bestuurslid aangewys om Gesondheidsbevordering<br />
en MIV-en vigs-programme te implementeer? Indien wel, verstrek sy/haar<br />
naam en posisie.<br />
2. Het die maatskappy 'n toegewyde eenheid of bepaalde personeellede<br />
aangewys om die gesondheid en welstand van werknemers te bevorder?<br />
Indien wel, dui die aantal werknemers aan wat by hierdie taak betrokke is<br />
en die jaarlikse begroting wat vir hierdie doel beskikbaar is.<br />
3. Het die maatskappy Werknemerbystand of 'n program vir<br />
Gesondheidsbevordering vir werknemers ingestel? Indien wel, dui die<br />
sleutelelemente / dienste van hierdie program aan.<br />
4. Het die maatskappy 'n komitee gevestig om toesig te hou oor<br />
Gesondheidsbevordering en MIV-en vigs-programme? Indien wel,<br />
verskaf asseblief die name van die lede van die komitee en die<br />
belanghebbende(s) wat hulle verteenwoordig.<br />
5. Het die maatskappy sy indiensnemingsbeleid en -praktyke hersien om te<br />
verseker dat dit nie onbillik diskrimineer teen werknemers op grond van<br />
hul MIV-status? Indien wel, noem die indiensnemingsbeleid /-praktyke.<br />
6. Het die maatskappy maatreëls ingestel om MIV-positiewe werknemers of<br />
diegene wat MIV-positief is teen diskriminasie te beskerm? Indien wel,<br />
maak 'n lys van die sleutelelemente van hierdie maatreëls.<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Ja Nee Besonderhede, indien Ja<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
Een werknemer.<br />
Werknemerwelstand begroting = R39 000.<br />
In die proses om 'n werknemer<br />
Gesondheidstrategie te ontwikkel.<br />
Higiëne en veiligheidsopleiding.<br />
Besig op beleid op te stel vir voorkoming van<br />
alkoholmisbruik.<br />
MIV / vigs-beleid.<br />
MIV / vigs-beleid.<br />
Identifiseer as 'n hindernis vir Diensbillikheid –<br />
aangespreek deur voorgenoemde beleid.
HIV/VIGS EN GESONDHEIDS BEWUSMAKINGS PROGRAMME<br />
TABEL 4.8.2 Besonderhede van Gesondheidsbevordering en MIV- en Vigs-programme<br />
(merk die toepaslike blokkies en voorsien die nodige inligting)<br />
7. Moedig die maatskappy sy werknemers aan om vrywillige berading<br />
en toetsing te ondergaan? Indien wel, lys die resultate wat behaal is.<br />
8. Het die maatskappy maatreëls / aanwysers ontwikkel om die impak<br />
van sy gesondheids bewusmaking program te monitor en te evalueer?<br />
Indien wel, lys hierdie maatreëls / aanwysers.<br />
4.9 ARBEIDSVERHOUDINGS<br />
TABEL 4.9.1 Kollektiewe Ooreenkomste, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Totale kollektiewe ooreenkomste Geen<br />
X<br />
X<br />
Beperkte sukses.<br />
Monitering en evaluering sal deur die hersien MIV<br />
/ vigs-beleid aangespreek word.<br />
Die volgende tabel bied 'n opsomming van die uitslag van dissiplinêre verhore binne <strong>Casidra</strong> vir die verslagjaar.<br />
TABEL 4.9.2 Wangedrag en dissiplinêre verhore gefinaliseer, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Uitkoms van Dissiplinêre Verhore Aantal % van Totaal<br />
Korrektiewe berading 0 0%<br />
Mondelinge waarskuwing 1 5%<br />
Skriftelike waarskuwing 8 38%<br />
Finale skriftelike waarskuwing 7 33%<br />
Geskors sonder betaling 0 0%<br />
Boete 0 0%<br />
Demosie 0 0%<br />
Ontslag 5 24%<br />
Onskuldig 0 0%<br />
Saak teruggetrek 0 0%<br />
Totaal 21 100%<br />
TABEL 4.9.3 Tipe Wangedrag aangespreek by dissiplinêre verhore, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Tipe Wangedrag Aantal % van Totaal<br />
Alkohol misbruik 3 14%<br />
Nalatigheid 1 5%<br />
Weier om redelike opdragte uit te voer 2 10%<br />
Afwesig sonder toestemming 12 57%<br />
Nie-nakoming van maatskappybeleid 1 5%<br />
Gebruik van maatskappy eiendom vir persoonlike gewin 2 10%<br />
Laatkom 0 0%<br />
Diefstal 0 0%<br />
Totaal 21 100%<br />
TABEL 4.9.4 Griewe ingedien vir die tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Aantal % van Totaal<br />
Aantal griewe opgelos 2 100%<br />
Aantal griewe nie opgelos nie 0 0%<br />
Totale aantal griewe ingedien 2 100%<br />
ARBEIDSVERHOUDINGS<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
52
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
TABEL 4.9.5 Geskille by Rade ingedien vir die tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Aantal geskille gehandhaaf 0 0%<br />
Aantal geskille van die hand gewys<br />
Aantal geskille opgelos<br />
VAARDIGHEIDSONTWIKKELING<br />
Aantal % van Totaal<br />
Totale aantal griewe ingedien 1 100%<br />
TABEL 4.9.6 Stakings vir die tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Totale aantal (persoon) werksdae verloor<br />
Totale aantal werksdae verloor 0<br />
Totale koste (R'000) van werksdae verloor<br />
Bedrag (R'000) verhaal as gevolg van geen werk geen vergoeding<br />
TABEL 4.9.7 Voorkomende Skorsings vir die tydperk 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Aantal Skorsings<br />
Aantal skorsings vir meer as 30 dae 0<br />
Gemiddelde aantal dae geskors 0<br />
Koste (R'000) van skorsings 0<br />
4.10 VAARDIGHEIDSONTWIKKELING<br />
Hierdie afdeling dui <strong>Casidra</strong> se pogings aan ten opsigte van vaardigheidsontwikkeling.<br />
TABEL 4.10.1 Opleidingsbehoeftes geïdentifiseer 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Beroepskategorieë Geslag<br />
Wetgewers, senior amptenare en<br />
bestuurders<br />
53<br />
Professioneel<br />
Tegnici en verwante professionele mense<br />
Klerke<br />
Diens- en verkope<br />
Geskoolde landbou- en vissery werkers<br />
Handwerk en verwante ambagte<br />
Plant- en masjienoperateurs en monteurs<br />
Elementêre beroepe<br />
Subtotaal<br />
Totaal<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Aantal<br />
werknemers<br />
soos op 1<br />
April 2011 Leerderskappe<br />
1<br />
4<br />
2<br />
0<br />
35<br />
36<br />
30<br />
4<br />
1<br />
0<br />
0<br />
5<br />
0<br />
0<br />
0<br />
8<br />
16<br />
29<br />
85<br />
86<br />
0<br />
1<br />
Vaardigheidsprogramme<br />
&<br />
ander kort<br />
kursusse<br />
Ander<br />
vorms van<br />
Opleiding<br />
0%<br />
100%<br />
Aantal<br />
0<br />
0<br />
Aantal<br />
Opleidingsbehoeftes geïdentifiseer aan die begin van<br />
verslagtydperk<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
1<br />
4<br />
0<br />
0<br />
12<br />
7<br />
2<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
3<br />
4<br />
18<br />
15<br />
0<br />
0<br />
1<br />
0<br />
0<br />
1<br />
6<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
Totaal<br />
171 0 33 8 41<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
7<br />
1<br />
1<br />
4<br />
1<br />
0<br />
12<br />
8<br />
8<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
3<br />
4<br />
25<br />
16
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
TABEL 4.10.2 Opleiding voorsien 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Beroepskategorieë Geslag<br />
Wetgewers, senior amptenare en<br />
Vroulik<br />
bestuurders Manlik<br />
Professioneel<br />
Tegnici en verwante professionele mense<br />
Klerke<br />
Diens- en verkope<br />
Geskoolde landbou- en vissery werkers<br />
Handwerk en verwante ambagte<br />
Plant- en masjienoperateurs en monteurs<br />
Elementêre beroepe<br />
Subtotaal<br />
Totaal<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Vroulik<br />
Manlik<br />
Aantal<br />
werknemers<br />
soos op 1<br />
April 2011 Leerderskappe<br />
4.11 BESERING AAN DIENS<br />
Die volgende tabelle bied basiese inligting oor beserings aan diens.<br />
TABEL 4.11.1 Beserings aan Diens, 1 April 2011 tot 31 Maart <strong>2012</strong><br />
Opleidingsbehoeftes geïdentifiseer aan die begin van<br />
verslagtydperk<br />
Vaardigheidsprogramme<br />
&<br />
ander kort<br />
kursusse<br />
Ander<br />
vorms van<br />
Opleiding<br />
Aard van besering aan diens Aantal % van Totaal<br />
Slegs basiese mediese aandag nodig<br />
Hoofkantoor - permanente werknemers<br />
Plaasprojek - Vastetermyn kontrakwerknemers<br />
Plaasprojek - Seisoen Werkers<br />
Tydelike Algehele Ongeskiktheid 0 0%<br />
Permanente ongeskiktheid 0 0%<br />
Noodlottig 0 0%<br />
1<br />
4<br />
2<br />
0<br />
35<br />
36<br />
30<br />
4<br />
1<br />
0<br />
0<br />
5<br />
0<br />
0<br />
0<br />
8<br />
16<br />
29<br />
85<br />
86<br />
Totaal 8 100%<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
1<br />
2<br />
0<br />
0<br />
5<br />
8<br />
5<br />
1<br />
0<br />
0<br />
0<br />
2<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
7<br />
13<br />
18<br />
26<br />
2<br />
5<br />
1<br />
1<br />
0<br />
1<br />
0<br />
0<br />
1<br />
6<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
1<br />
0<br />
0<br />
100%<br />
Totaal<br />
171 0 44 11 55<br />
0<br />
0<br />
0<br />
1<br />
8<br />
3<br />
2<br />
2<br />
1<br />
0<br />
5<br />
9<br />
11<br />
1<br />
0<br />
0<br />
0<br />
3<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
7<br />
14<br />
26<br />
29<br />
BESERING AAN DIENS<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
54
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR<br />
4.12 BENUTTING VAN KONSULTANTE<br />
<strong>Casidra</strong> het Arbeidskonsultante gebruik om arbeidsverwante aangeleenthede op te los.<br />
TABEL 4.12.1 Verslag oor Konsultantaanstellings met Toegewysde Fondse<br />
55<br />
Projek<br />
Hantering van arbeidsaangeleenthede (Hoofkantoor)<br />
Hantering van arbeidsaangeleenthede (Plase)<br />
Totale Aantal Projekte<br />
BENUTTING VAN KONSULTANTE<br />
Totale Aantal Konsultante<br />
wat werk aan die projek<br />
2<br />
0<br />
Totale Individuele<br />
Konsultante<br />
Duur:<br />
Werksdae<br />
1/2<br />
0<br />
Duur:<br />
Werksdae<br />
Kontrakwaarde in<br />
Rand<br />
*R25 500<br />
**R1200<br />
Kontrakwaarde in<br />
Rand<br />
Dissiplinêre gevalle 1 1/2 Ingesluit in retensiefooi<br />
Hantering van KV-griewe 1 1 Ingesluit in retensiefooi<br />
Nota: * Maandelikse retensiefooi is betaal vanaf Augustus 2011, insluitend 'n eenmalige registrasiefooi. ** Jaarlikse ledegeld<br />
Jaarverslag 2011/12
DEEL 5<br />
AFKORTINGS EN AKRONIEME<br />
BAD Besering aan diens<br />
BBSEB Breë-basis Swart Ekonomiese Bemagtiging<br />
BOO Boere-ondersteuning en Ontwikkeling<br />
CASIDRA Cape Agency for Sustainable Integrated Development in Rural Areas<br />
DB Diensbillikheid<br />
DEOT Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme<br />
DVL Departement van Landbou<br />
DLBV Departement van Landbou, Bosbou en Visserye<br />
DLOG Departement Landelike Ontwikkeling & Grondhervorming<br />
DOT Departement van Omgewingsake en Toerisme<br />
DPAK Departementele Projek Allokasie Komitee<br />
DPP Die PLEK Plan<br />
DVOW Departement van Vervoer en Openbare Werke<br />
EDV Eendoelvoertuig<br />
ETB Eenheid vir Tegniese Bystand<br />
EOV Ekonomiese Ontwikkelingsvennootskap<br />
GEM Globale Entrepreneurskap Model<br />
GGO Gemeenskaps Gebaseerde Organisasie<br />
GLHP Grond en Landbou Hervormingsprogram<br />
GOP Geïntegreerde Ontwikkelings Plan<br />
GTOR Geïntegreerde Toerisme Ontwikkeling Raamwerk<br />
HOO Hoër Onderrig en Opleiding<br />
HUB Hoof Uitvoerende Beampte<br />
IT Inligtingstegnologie<br />
JPS Jaarlikse Prestasie Plan<br />
KVBA Kommissie vir Versoening, Bemiddeling, en Arbitrasie<br />
KMMO Klein Medium Mikro Ondernemings<br />
KOOA Klein Onderneming Ontwikkelings Agentskap<br />
KOOPS Koöperasies<br />
KPAK Kommoditeit Projek Allokasie Komitee<br />
LUR Lid van Uitvoerende Raad<br />
MEOS Mikro-ekonomiese Ontwikkeling Strategie<br />
MH Menslike Hulpbronne<br />
MvO Memorandum van Ooreenkoms<br />
NK Nasionale Kredietwet<br />
NKR Nasionale Kwalifikasie Raamwerk<br />
NRO Nie-Regeringsorganisasie<br />
NU Nasionale Uitkomste<br />
OLO Omvattende Landelike Ontwikkelingsprogram<br />
OLOP Omvattende Landbou Ondersteuning Program<br />
PEO Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling<br />
PRWK Provinsiale Regering van die Wes-Kaap<br />
PSD Provinsiale Strategiese Doelwit<br />
RED Door Real Enterprise Development<br />
SAID Suid-<strong>Afrikaans</strong>e Inkomstediens<br />
SAKO Suid-<strong>Afrikaans</strong>e Kwalifikasie-owerheid<br />
SB Standaard Bedryfprosedures<br />
SEB Swart Ekonomiese Bemagtiging<br />
SOO Sektorale Onderwys- en Opleidingsowerheid<br />
TKV Totale Koste van Vergoeding<br />
TOOP Toerisme Onderneming Ontwikkelings Program<br />
USB Universiteit van Stellenbosch Bestuurskool<br />
VGS Veeldoelige Gemeenskaps Sentrum<br />
VOO Verdere Onderrig en Opleiding<br />
WKVD Wes-Kaapse Verskaffers Databasis<br />
WOFB Wet op Openbare Finansiële Bestuur<br />
AFKORTINGS EN AKRONIEME<br />
Jaarverslag 2011/12<br />
56
Saam vir Landelike en<br />
Ekonomiese Ontwikkeling<br />
Hoofkantoor<br />
Louwslaan 22<br />
SUIDER PAARL,<br />
7646<br />
Tel: (021) 863-5000<br />
Faks: (021) 863-1055<br />
Epos: info@casidra.co.za<br />
Streekkantoor<br />
Fairview Kantoor Park, Blok 5<br />
1ste Straat, GEORGE,<br />
6529<br />
Tel: (044) 871-0134<br />
Faks: (044) 871-4230<br />
www.casidra.co.za<br />
Saam vir Landelike en Ekonomiese Ontwikkeling
Change language