Solidariteit MIV/Vigs beleid - Solidariteit Blog

Die uitwerking van MIV/Vigs op die ekonomie en arbeidsmark
Vigs raak veral die nywerheid- en mynbousektor in Suid-Afrika. Net ’n
minderheid van Suid-Afrikaanse maatskappye het tot dusver hulle werkers vir
MIV laat toets. Dit beteken dat daar nog heelwat onaangename verrassings
voorlê.
In die mynbedryf is MIV-besmetting besonder hoog. By Gold Fields is 26%
van die werknemers MIV-positief en by AngloAmerican is die syfer 25%. By
die Lonmin Platinumgroep word die syfer op 25% beraam. 5000 werknemers
by Lonmin sal waarskynlik teen 2005 Vigs hê. By De Beers verskil die syfers
sterk tussen die verskeie aanlegte. Die laagste syfer by De Beers word in
Namakwaland se myne aangetref en die hoogste, sowat 17%, in Gauteng.
Gemiddeld is 27% van die mans in die ekonomies aktiewe ouderdomsgroepe
van 21 tot 55 MIV-positief. Dit beteken dat omtrent ’n kwart van die
maatskappye se werksmag MIV-positief is. Verdeel tussen die onderskeie
groepe in die ekonomie is MIV/Vigs die hoogste onder die ongeskoolde en
halfgeskoolde werkers en nie onder die werkloses nie. Dit hang saam met die
hoë mobiliteit van die groep werknemers. Onder hoogsgeskoolde
werknemers, die belangrikste komponent, is die besmettingsyfer tans weens
groter bewustheid nog laer, maar dit sal vorentoe nog drasties styg.
Die koste wat maatskappye vir MIV/Vigs betaal, kan ingrypend wees. Daar
word reeds van ’n “Aids tax” gepraat wat maatskappye meer moet betaal
weens Vigs. Die ekstra koste kan tot 10% van die arbeidskostes wees en sluit
produktiwiteitsverlies weens gereelde afwesigheid, verhoogde mediese koste,
begrafniskoste en koste vir werwing en opleiding van nuwe werkers in. Die
ekstra koste vir die goudmynbedryf weens MIV/Vigs word op 4 tot 6 dollar per
fynons goud (of 44 tot 66 rand) beraam.
Die uitwerking wat MIV/Vigs op die ekonomie het en sal hê, word veral
beïnvloed deur die gebrek aan voldoende mannekrag, wat ’n demper op
ekonomiese groei plaas. Na beraming sal die ekonomiese groei in 2010 net
0,5% wees, teenoor ’n moontlike 3,75% sonder MIV/Vigs.
Ook die regering se fiskale struktuur word deur MIV/Vigs geraak. ’n Groter
deel van die begroting sal aan gesondheid gespandeer moet word. Reeds
nou spandeer die provinsies omtrent 4 miljard rand aan Vigs-verwante
siektes. Dit is veral nou die geval nadat die hof beslis het dat die regering
verplig is om anti-Vigsmedisyne aan swanger vroue beskikbaar te stel. Na
beraming kan teen 2005 tot 75% van alle gesondheidsuitgawes hulle weg na
Vigs en verwante siektes vind. Inkomste sal natuurlik ook minder wees
namate minder mense aktief in die formele werksmark betrokke is en
belasting betaal.
Indirekte gevolge van MIV/Vigs vir die ekonomie is dat dit beleggers afskrik en
hoogs geskoolde werknemers en ondernemers uit die land dryf. Dit tel saam
met misdaad en ekonomiese en maatskaplike agteruitgang tot die
stootfaktore wat mense uit die land stoot en beleggers uithou.
9