Verzoek tot raadpleging RUP Pendennis Castle ... - LNE.be

Verzoek tot raadpleging
RUP Pendennis Castle
GEMEENTE BRASSCHAAT
Locatie
Aerdenlei
2930 BRASSCHAAT
Projectnr: 09/257

project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
Verzoek tot raadpleging
RUP Pendennis Castle
GEMEENTE BRASSCHAAT
Locatie
Aerdenlei
2930 BRASSCHAAT
Projectnr: 09/257
15/9/2009
3

project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
4

INHOUDSOPGAVE
1 Inlichtingen en coördinaten van de initiatiefnemer 7
1.1 Situering van het plangebied 7
1.2 Oppervlakte 11
1.3 Beknopte voorstelling van het plan 11
1.4 Coördinaten initiatiefnemer 15
1.5 Toetsing aan de plan-MER-plicht 15
2 Beschrijving van voorgenomen plan en redelijke alternatieven 19
2.1 Redelijke alternatieven 19
3 Grensoverschrijdende effecten 21
4 Inschatting en beoordeling van mogelijke milieueffecten 23
4.1 Afbakening planonderdelen 23
4.2 Bodem 24
4.3 Oppervlakte- en Grondwater 25
4.4 Fauna en Flora – Biodiversiteit 29
4.5 Geluid en Trillingen 32
4.6 Licht 34
4.7 Lucht en Geur, Atmosfeer en Klimaat 34
4.8 Mens – gezondheid en veiligheid 35
4.9 Stoffelijke goederen 35
4.10 Energie- en grondstoffenvoorraad 35
4.11 Mobiliteit, Ruimte en Landschap 36
5 Motivering waarom er geen plan-mer moet opgemaakt worden 39
5.1 Conclusie 40
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
5

1 INLICHTINGEN EN COÖRDINATEN VAN DE INITIATIEFNEMER
1.1 Situering van het plangebied
1.1.1 Situering op macro-schaal
In functie van de situering op macro-schaal wordt het plangebied weergegeven op een situeringskaart op
schaal 1/150.000.
De gemeente Brasschaat is gelegen in de provincie en het arrondissement Antwerpen. Ze is gelegen ten
noordoosten van de stad Antwerpen en heeft als buurtgemeenten Wuustwezel, Brecht, Schoten, Kapellen
en Antwerpen (Merksem en Ekeren).
Enkele natuurlijke structuren lopen over de gemeentegrenzen zoals het Peerdbos, het Klein Schietveld en
het Groot Schietveld. Deze grensoverschrijdende natuurlijke structuren zorgen voor het groene karakter
van de noordoostelijke rand rond de grootstad Antwerpen.
De belangrijkste verkeersassen van de gemeente Brasschaat zijn de Bredabaan (N1) en de E19. De
Bredabaan, waarlangs de kern van Brasschaat zich ontwikkeld heeft, doorkruist de gemeente van zuidwest
naar noordoost. De E19 loopt grotendeels ten zuiden van de gemeente.
De perimeter van het RUP is op ‘macroschaal’ gesitueerd ten noorden van het kruispunt van de Bredabaan
en de Augustijnlei.
De situering op macro-schaal wordt op kaart 1.1 weergegeven.
1.1.2 Situering op meso-schaal
Op meso-schaal wordt de bestaande ruimtelijke structuur weergegeven op een uittreksel uit de
topografische kaart op schaal 1/40.000. Deze kaart geeft een globaal overzicht van het plangebied en de
verhoudingen met de onmiddellijke omgeving.
Het RUP is gelegen binnen de wijk “Centrum” en omgeven door de wijken Kaart, Driehoek en Bethanie. De
verschillende wijken zijn in dergelijke mate vergroeid dat de overgangen niet meer duidelijk in de
ruimtelijke structuur merkbaar zijn.
De bestemming van de bouwblokken rondom het plangebied wordt hoofdzakelijk gekenmerkt door
woonentiteiten, schoolgebouwen en in beperkte mate detailhandel.
Langsheen de Augustijnlei kan er een ‘zorg-as’ herkend worden, waarop meerdere entiteiten uit de
zorgsector geënt zijn. Het ziekenhuis KLINA, een rustoord, Kabas (project van het OCMW), een school
waar er gezondheids- en welzijnswetenschappen wordt onderwezen, het dienstencentrum Vesalius,
grenzen allen aan de Augustijnslei.
De randen van het bouwblok, waartoe het plangebied behoord, bestaan hoofdzakelijk uit woonentiteiten
(woningen en appartementen). Het binnengebied van het bouwblok wordt grotendeels ingenomen door
onderwijsinfrastructuur.
Het kasteel Pendennis Castle staat momenteel al enkele jaren leeg. Vroeger was er hier een hotel
gehuisvest. Ter hoogte van de Aerdenlei is er een conciërgewoning annex garagegebouw ingeplant.
De Bredabaan is de belangrijkste dragende en verbindende structuur.
Ten zuiden van het RUP is er op wandelafstand een groene zone aanwezig, met name het Peerdsbos.
De situering op meso-schaal wordt op kaart 1.2 weergegeven.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
7

project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
Kaart 1.1: Situering macro-schaal
8

project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
Kaart 1.2: Situering meso-schaal
9

project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
Kaart 1.3: Situering micro-schaal
10

1.1.3 Situering op micro-schaal
Op een uittreksel uit de topografische kaart wordt verder op het RUP ingezoomd tot een schaal 1/10.000.
Het plangebied wordt langs het noorden en oosten begrensd door het schooldomein, in het zuiden door de
Aerdenlei en in het westen door de Augustijnslei.
De situering op micro-schaal wordt op kaart 1.3 weergegeven.
1.2 Oppervlakte
In het Ruimtelijk Uitvoerinsplan ‘Pendennis Castle’ worden volgende zones onderscheiden (Kaart 1.4):
- art. 1 Zone non-aedificani (overdruk)
- art. 2 Karakteristiek pand (overdruk)
- art. 3 Woonzone met parkkarakter
- art. 4 Groenbuffer.
Het plangebied heeft een oppervlakte van 5.432 m².
1.3 Beknopte voorstelling van het plan
Het plangebied is gelegen binnen het BPA nr. 34 Kliniek waarbij een deel van het plangebied werd
bestemd om de school met de nodige onteigeningen uit te breiden. Het uitbreiden van de school binnen
het plangebied en tevens bestemd als zone voor openbaar nut wordt door het gemeentebestuur niet meer
wenselijk geacht. De gemeente wenst de bestemming van het BPA nr. 34 Kliniek binnen het plangebied te
herzien met de opmaak van een RUP.
Het RUP beoogt de omvorming van 5.432 m², een deel van het goedgekeurd BPA, nl.
- art. 4 Plaatsen bestemd voor vrijstaande bebouwing
o art. 4.02 strook voor hoofdgebouwen
o art. 4.03 strook voor binnenplaatsen- en tuinen I
o art. 4.06 voortuinstroken
- art. 5 Plaatsen bestemd voor openbare gebouwen en gebouwen met publieke bestemming
o art. 5.01 bouwstrook A
volgens de huidige toestand van het goedgekeurd BPA nr. 34 Kliniek naar
- 49a 38ca art. 3 Woonzone met parkkarakter (met inbegrip van 27a 82ca art. 1 zone nonaedificandi
(overdruk))
- 4a 94ca art. 4 Groenbuffer
volgens het RUP ‘Pendennis Castle’ te Brasschaat.
In het RUP wordt er gestreefd naar het behoud van het bestaande kasteelgebouw en de waardevolle
parkbomen waarbij de relatief zeldzame soorten de voorkeur kregen. Een RUP dient een dynamisch en
flexibel planningsdocument te zijn waarbij specifiek in dit RUP een ondergrens van 12 wooneenheden en
een bovengrens van 25 wooneenheden werd vastgesteld (inclusief het kasteel). De boven- en ondergrens
van het aantal woongelegenheden hangt samen met het aantal gebouwen en grootte van de
woongelegenheden die worden opgericht. Voorbeeld: seniorenflats nemen minder vloeroppervlakte in dan
een ééngezinsflat. Een gebouw met seniorenflats kan een hoger aantal woongelegenheden dan eenzelfde
gebouw met ééngezinsflats tellen. In en gebouw kunnen seniorenflats en ééngezinsflats ook gemengd
worden.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
11

project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
Kaart 1.4: Verordenend grafisch plan
12

Vanuit de reflectie van de opgemeten boomkronen werd er inverse van de horizontale projectie van de
boomkronen als theoretische bouwperimeter aangenomen. De open permeabele structuur van het
bouwblok werd binnen het plangebied verder gezet door vrijstaande paviljoenen te voorzien.
De visie, ruimtelijke concepten van het RUP worden hierna besproken.
1. Behoud van het parkkarakter
De ‘merkwaardige bomen’ van het park bepalen sterk de identiteit van de planzone en geven een
uitgesproken groen karakter aan het publieke domein. Deze waardevolle bomen dienen in de toekomst
zoveel mogelijk te worden behouden. Gezien hun sterke aanwezigheid en hun unieke karakter, zullen de
bomen mee de bouwzones definiëren. Toekomstige gebouwen en constructies mogen immers het huidige
bomenbestand niet hinderen, zowel bovengronds als ondergronds.
De plaats en afmetingen van de boomkronen en van het wortelgestel leggen een non-aedificandi zone
vast. De inversie van deze niet te bebouwen zone geeft de theoretische bouwzone weer.
De haag- en heestermassieven langs de Aerdenlei belemmeren het contact van de straat met de parktuin.
Door het weghalen van deze lage groengehelen kan de allure van de parktuin terug over de Aerdenlei
uitstralen, zoals tot eind jaren 1940 het gemeentepark ‘de Zwaan’ het groene karakter aan de overzijde
van de straat bepaalde.
2. Behouden van het kasteeltje
De sterke identiteit, de strategische inplanting, de positie als historisch ankerpunt en de positie die
‘Pendennis Castle’ inneemt in het collectieve geheugen, zijn enorme troeven van het gebouw. Daarenboven
zijn ‘kasteel’ en ‘tuin’ één verweven verhaal.
Alhoewel de bouwfysische toestand van het hoofdvolume niet helemaal in orde is, is renovatie zeker nog
mogelijk. De later toegevoegde volumes aan het hoofdvolume, zowel aan de linker als aan de achterzijde,
bieden geen architecturale meerwaarde en worden gesloopt. De conciërgewoning annex garagegebouw
wordt eveneens gesloopt.
3. Gebouwen in het park
Om het karakter van de parktuin te behouden en te versterken worden de nieuwe bouwvolumes niet tot op
de perceelsgrens en afzonderlijk ingeplant. Hierdoor kan er tussen de bouwvolumes groen ontwikkelen of
behouden blijven. Zoals het huidige kasteeltje baadt in het prachtige groen, zo zullen ook toekomstige
bouwvolumes als het ware ‘zwemmen’ in een groene omgeving. De gebouwen bevinden zich immers als
losstaande volumes tussen de bomen. Op die manier blijft ook het typologische karakter van het bouwblok,
namelijk als een geheel van losstaande volumes – watertoren, appartementsgebouw, kasteel -, behouden.
De nieuwe ‘gebouwen in het park’ maken hiervan deel uit. Ook de hieruit voortvloeiende permeabiliteit, die
zo kenmerkend is voor het bouwblok, blijft zo behouden.
De bouwzones geven de mogelijke bebouwbare zones binnen het park weer. De onregelmatige vormen
van de bouwzones bieden de mogelijkheid aan verscheidenheid aan architecturale vormgeving.
De op de conceptplannen (fig. 1.5) voorgestelde vormgeving van de parkvolumes zijn richtinggevend en
niet dwingend. De parkvolumes bevinden zich, door hun plaatsing in het aanwezige bomenbestand, op
voldoende afstand van elkaar.
De zichtbaarheid van het kasteel wordt als ankerpunt gevaloriseerd. Visuele belemmering, van op de
Augustijnslei, van dit historische herkenningspunt is dan ook uit den boze.
In het RUP zijn nog enkele randvoorwaarden opgenomen betreffende de functie, bouwzone, bouwhoogte,
ontsluiting, parkeren, lichten en zichten en afsluitingen. Hiervoor wordt verwezen naar het eigenlijke RUP
of indien relevant opgenomen onder de effectenanalyse.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
13

project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
Kaart 1.5: Conceptplan
14

1.4 Coördinaten initiatiefnemer
De initiatiefnemer voor het project is:
Gemeente Brasschaat
Bredabaan 182
2390 Brasschaat
Tel: 03/650.02.00
1.5 Toetsing aan de plan-MER-plicht
Er geldt enkel een plan-MER-plicht voor deze plannen en programma’s die aanzienlijke milieueffecten
kunnen hebben.
Om al dan niet te kunnen besluiten tot een plan-MER-plicht moeten geval per geval de volgende drie
fases doorlopen worden:
Fase 1: in de eerste plaats moet worden nagegaan of het voorgenomen plan of programma onder de
definitie valt van plan of programma zoals gedefinieerd in het decreet van 27 april 2007 houdende
wijziging van titel IV van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake
milieubeleid en van artikel 36ter van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud
en het natuurlijk milieu (hierna genoemd D.A.B.M).
De definitie van plan of programma bevat drie voorwaarden die tegelijkertijd moeten vervuld
worden. Het betreft volgende drie voorwaarden:
1° decretale of bestuursrechterlijke bepalingen moeten voorschrijven dat een plan of
programma wordt opgesteld en/of vastgesteld;
2° het moet gaan om een plan of programma dat door een instantie op regionaal, provinciaal of
lokaal niveau is opgesteld;
3° het plan of programma moet via een wetgevingsprocedure door het parlement of de
regering worden vastgesteld of door een instantie (regionaal, provinciaal of lokaal niveau
worden vastgesteld.
Het voorgenomen gemeentelijk RUP voldoet aan de drie voormelde voorwaarden en valt
dus onder de definitie van plan zoals gedefinieerd in het D.A.B.M.
Fase 2: eens vaststaat dat het voorgenomen plan of programma onder de definitie van plan of
programma valt, moet worden nagegaan of het betrokken plan of programma onder het
toepassingsgebied van het D.A.B.M. valt.
Het toepassingsgebied staat niet gelijk met de plan-MER-plicht, die pas in fase drie wordt gehandeld.
Dit betekent dat niet voor alle plannen of programma’s waarop het D.A.B.M van toepassing is, er een
plan-MER-plicht geldt.
Het toepassingsgebied wordt in twee categorieën van plannen en programma’s opgesplitst:
- plannen en programma’s, of de wijziging ervan, die het kader vormen voor de toekenning van
een vergunning voor een project;
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
15

- plannen of programma’s, of de wijziging ervan, waarvoor, gelet op de mogelijke betekenisvolle
effecten op speciale beschermingszones, een passende beoordeling is vereist uit hoofde van
artikel 36ter, § 3, eerste lid van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud
en het natuurlijk milieu
Onderzoek noodzaak passende beoordeling
Art. 36ter van het decreet van Natuurbehoud bepaalt dat ieder plan – dat afzonderlijk of in combinatie
met één of meerdere bestaande of voorgestelde activiteiten, plannen of programma’s – een
betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van een als speciale beschermingszone te
beschouwen gebied kan veroorzaken, dient onderworpen te worden aan een passende beoordeling.
Het gaat om gebieden die door de Vlaamse regering zijn voorgesteld of aangewezen zijn als Speciale
Beschermingszone in toepassing van de Vogelrichtlijn (Richtlijn 79/409/EEG van 02/05/1979) en de
Habitatrichtlijn (Richtlijn 92/43/EEG van 21/05/1992).
Het plangebied ligt in de omgeving van een als speciale beschermingszone te beschouwen gebied in
de zin van de Habitatrichtlijn (SBZ-H BE2100017 ‘Bos- en heidegebieden ten oosten van Antwerpen’
en SBZ-H BE2100045 ‘Historische fortgordels van Antwerpen als vleermuizenhabitat’).
De afstand tussen het plangebied en de speciale beschermingszones bedragen respectievelijk
ongeveer 1,1 km en 2,5 km. Tussen het plangebied en de SBZ’s zijn er geen directe relaties, omdat
de gebieden ruimtelijk gescheiden zijn door de dorpskern van Brasschaat en de Bredabaan.
De bijkomende bebouwing, verhardingen en activiteiten, die deel uitmaken van het RUP, zijn echter in
hun grootte beperkt en zullen zij bijgevolg geen impact hebben op de soorten en habitats van de SBZ.
Concluderend kan gesteld worden dat het RUP geen plan is dat een betekenisvolle aantasting van de
natuurlijke kenmerken van een als speciale beschermingszone te beschouwen gebied kan
veroorzaken, en conform artikel 36ter van het decreet Natuurbehoud, geen passende beoordeling
vereist is.
Het voorgenomen gemeentelijk RUP valt onder de eerste categorie van plannen en projecten
en vormt dus een kader voor de toekenning van een vergunning.
Fase 3: in deze fase wordt bepaald welke plannen en programma’s waarop het D.A.B.M. van
toepassing is, onder de plan-MER-plicht vallen. Er vindt desgevallend een onderzoek plaats naar de
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
16

noodzaak tot de opmaak van een plan-MER (= screening), meer bepaald een onderzoek of het
voorgenomen plan of programma aanzienlijke milieueffecten kan hebben.
Hierbij maakt men een onderscheid tussen de plannen programma’s die ‘van rechtswege’
onderworpen zijn aan plan-MER-plicht en de plannen en programma’s die ‘geval per geval’
beoordeeld moeten worden of ze aanzienlijke milieueffecten hebben aan bod komen.
• Voor plannen en programma’s die ‘van rechtswege’ plan-MER-plichtig zijn, is geen
voorafgaandelijke toetsing vereist daar er op onweerlegbare wijze wordt vermoed dat deze
plannen en programma’s aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben. Men onderscheidt:
a) plannen of programma’s, of de wijziging ervan, die tegelijkertijd:
− een kader vormen voor de toekenning van een vergunning voor de in bijlagen I
en II van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004
opgesomde projecten;
− niet het gebruik regelen van een klein gebied op lokaal niveau, noch een kleine
wijziging inhouden;
− betrekking hebben op landbouw, bosbouw, visserij, energie, industrie, vervoer,
afvalstoffenbeheer, waterbeheer, telecommunicatie, toerisme en ruimtelijke
ordening of grondgebruik (artikel 4.2.3, § 2, 1° D.A.B.M.)
b) plannen programma’s of de wijziging ervan waarvoor, gelet op de mogelijke
betekenisvolle effecten op speciale beschermingszones, een passende beoordeling
vereist is.
• Plannen en programma’s waarvoor geval per geval moet geoordeeld worden of ze
aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben zijn niet van rechtswege plan-MER-plichtig,
maar zijn screeningsplichtig. Men onderscheidt hierbij twee groepen van plannen en
programma’s die het kader vormen voor de toekenning van een vergunning voor een
project:
a) plannen en programma’s, of de wijziging ervan, die het gebruik bepalen van een klein
gebied op lokaal niveau of een kleine wijziging inhouden (artikel 4.2.3, § 3, D.A.B.M.);
b) plannen en programma’s die niet het gebruik bepalen van een klein gebied op lokaal
niveau, noch een kleine wijziging inhouden én die niet vallen onder de bovenvermelde
plan-MER-plicht van rechtswege onder groep a (artikel 4.2.3, §2, 2° D.A.B.M.).
Het RUP is niet van rechtswege onderworpen aan de plan-MER-plicht want:
- het vormt niet het kader voor de toekenning van een vergunning voor een project
opgesomd in bijlage I en II van het Besluit van de Vlaamse Regering van 10/12/2004;
- het regelt het gebruik van een relatief klein gebied op lokaal niveau en het heeft
betrekking op de ruimtelijke ordening;
- het betreft een kleine wijziging (omzetting bestemming van 53a);
- in de buurt van het plangebied bevinden zich twee Habitatrichtlijngebieden. Deze
gebieden zijn echter niet gelegen binnen een noemenswaardige perimeter en zijn
tevens ruimtelijk gescheiden van het plangebied. Hierdoor is geen passende
beoordeling vereist.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
17

2 BESCHRIJVING VAN VOORGENOMEN PLAN EN REDELIJKE
ALTERNATIEVEN
2.1 Redelijke alternatieven
In functie van de vaststelling van het programma wordt nagegaan wat de redelijke alternatieven zijn.
Redelijke alternatieven zijn alternatieven die rekening houden met het doel en de geografische
werkingssfeer onder meer in functie van de mogelijke milieueffecten van het voorgenomen plan. De
gekozen alternatieven moeten eveneens realistisch zijn. De alternatieven moeten met andere woorden
uitvoerbaar zijn, dit wil zeggen een oplossend vermogen hebben.
Op basis van de doelstelling, reikwijdte en detailleringsgraad van het voorgenomen plan dient er nagegaan
te worden of er doelstellingsalternatieven, locatiealternatieven of inrichtingsalternatieven voor het
voorgenomen plan mogelijk zijn. Voor een voorgenomen RUP dat enkel tot doelstelling heeft om een
bepaalde bestemming te verfijnen kan het alternatievenonderzoek zich beperken tot het behandelen van
het nulalternatief en inrichtingsalternatieven. Het onderzoek naar doelstellingsalternatieven en
locatiealternatieven is immers weinig relevant. De doelstellingen van het RUP zijn immers strikt omlijnd en
het RUP is sterk locatiegebonden.
2.1.1 Nulalternatief
Het nulalternatief betekent dat het voorgenomen plan niet doorgaat en dat het lopend beleid gewoon
verder gezet wordt. In het geval van nulalternatief zal er geen planologische oplossing geboden worden
voor de planzone. In het BPA is immers opgenomen dat de planzone deel zal uitmaken van de uitbreiding
van de school. Door het gemeentebestuur is deze uitbreiding die bestemd is als zone voor openbaar nut
niet meer wenselijk. Er zal dus in de toekomst niet worden overgegaan tot een schooluitbreiding waardoor
de zonevreemde situatie blijft. Het nulalternatief zal niet verder geëvalueerd worden.
2.1.2 Inrichtingsalternatieven - planalternatieven
Voor de uitbesteding van het RUP werd door de opdrachtgever een wedstrijd georganiseerd bij
verschillende ontwerpbureaus waarbij het huidige RUP werd gekozen uit 4 laureaten omdat het de meeste
aandacht had voor het behoud en herstel van het historische ankerpunt (kasteeltje) en het park. Voor de
evaluatie van de verschillende ontwerpen wordt verwezen naar het RUP.
In de overige ontwerpen werd er niet vertrokken vanuit het aanwezige boombestand terwijl in het huidige
RUP hiermee zoveel mogelijk rekening wordt gehouden.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
19

3 GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN
Gezien de ligging t.o.v. de gewest- en landsgrens en de beperktheid van het plan, worden bij de
realisatie van het plan geen grensoverschrijdende effecten verwacht.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
21

4 INSCHATTING EN BEOORDELING VAN MOGELIJKE
MILIEUEFFECTEN
4.1 Afbakening planonderdelen
Gezien het beperkte oppervlak van voorgenomen plan worden de mogelijke milieueffecten in het
algemeen besproken en niet per planonderdeel. Bovendien zijn de mogelijke milieueffecten niet
gebonden aan de grenzen van de planonderdelen maar zullen ook nog tot uiting komen in de
naastliggende planonderdelen wegens de beperktheid van RUP.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
23

4.2 Bodem
4.2.1 Bestaande toestand
Het plangebied is gelegen in een antropogene zone (kunstmatige gronden – OB). Ten noorden van
het plangebied komen natte lemige zandbodems voor met duidelijke ijzer en/of humus B horizont (W-
Seg) (donker blauwe arcering). Ten zuiden van het plangebied komen matige droge zandbodems voor
met dikke antropogene humus A horizont (Zcm) (blauwe arcering) en matig natte zandbodems met
duidelijke ijzer en/of humus B horizont (W-Zdg) (licht blauwe arcering).
Situering op basis van de bodemkaart
In volgorde van toenemende diepte komen de volgende geologische lagen voor:
- Quartaire afzettingen: hoofdzakelijk alluviale zand afzettingen met grind (0 tot 10 m)
- Formatie van Lillo: afwisseling van glauconiethoudend, schelprijk fijn zand met
glauconiethoudend, schelprijk kleihoudende fijn zand tot klei (10 - 29 m)
- Formatie van Kattendijk: glauconiethoudend, schelphoudend fijn zand (29 - 38 m).
In de omgeving van het plangebied is in 2008 een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd
(Augustijnlei 25) ter hoogte van een garage. Hierbij werd een historische verontreiniging vastgesteld
waarbij niet diende over te gaan tot een beschrijvend bodemonderzoek. Men kan ervan uit gaan dat
deze historische verontreiniging geen invloed heeft op het plangebied.
4.2.2 Geplande toestand
Voor de bouwwerken wordt er een hoeveelheid grond afgegraven en afgevoerd. Doordat het
gelijkvloerse niveau (parking) van elk bouwvolume voorzien wordt op een half niveau bovengronds
wordt de hoeveelheid uitgegraven bodem beperkt. Het grondverzet en de afvoer van de uitgegraven
bodem gebeurt conform de vigerende wetgeving. Om de verspreiding van bodemverontreiniging te
beheersen, heeft de Vlaamse Regering een regelgeving opgesteld met betrekking tot het gebruik van
uitgegraven bodem. Deze regelgeving is ook wel bekend als “grondverzet” en wordt beschreven in
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
24

hoofdstuk XIII van het VLAREBO (het Vlaams Reglement betreffende de bodemsanering en de
bodembescherming).
De algemene regel is dat voor het gebruik van bodem als bodem of als bouwkundig bodemgebruik en
in een vormvast product er vooraf steeds een technisch verslag en bodembeheerrapport dient te
worden opgemaakt (art. 173,§1 Vlarebo). De regelgeving is van toepassing bij grondverzet van meer
dan 250 m³ of wanneer de uitgegraven bodem afkomstig is van verdachte grond. Er is geen technisch
verslag en bodembeheerrapport nodig als de uitgegraven bodem afkomstig is van niet-verdachte
grond, voorzover de totale uitgraving niet meer dan 250 m³ bedraagt.
Indien de uitgegraven bodem afkomstig is van een verdachte grond, indien de totale afgraving niet
meer dan 250 m³ bedraagt en indien de uitgegraven bodem binnen de kadastrale werkzone volgens
een code van goede praktijk gebruikt wordt, bestaat er eveneens een vrijstelling van technisch verslag
en bodembeheerrapport. Dit geldt eveneens als de uitgegraven bodem binnen de zone ter plaatse
opnieuw gebruikt wordt volgens de code van goede praktijk.
Aangezien het grondverzet meer dan 250 m³ bedraagt dient er een technisch verslag opgemaakt te
worden.
Tijdens de aanlegfase zijn er mogelijke risico’s op bodem- en/of oppervlaktewaterverontreiniging door
incidenten of lekken van o.a. machines. Toch is de kans hiervan te verwaarlozen. De machines dienen
immers goed onderhouden te worden en er dient steeds met enige omzichtigheid vloeistoffen getankt
te worden (indien er een werftank aanwezig is). Gevaarlijke producten zoals oliën dienen op een
lekbak of inkuiping geplaatst te worden. Indien er zich toch een calamiteit zou voordoen dan zullen
volgens de bepalingen van het bodemsaneringsdecreet maatregelen getroffen worden om de
eventueel ontstane verontreiniging te verwijderen of om te voorkomen dat de verontreiniging zich zou
verspreiden. In de exploitatiefase is de kans op bodem- en/of oppervlaktewaterverontreiniging
verwaarloosbaar er zullen immers geen Vlarebo-activiteiten uitgevoerd worden.
Er zal een permanente ruimte-inname zijn door de nieuwe bebouwing (vrijstaande paviljoenen)
waardoor een deel van de parkzone verloren zal gaan. De bodem is hier echter aangeduid als
antropogene bodem waardoor de oorspronkelijke bodem niet meer aanwezig en dus niet meer
gestoord kan worden.
4.2.3 Conclusie
Tijdens de aanlegfase is er licht verhoogde kans op calamiteiten, maar er worden maatregelen
genomen om deze te voorkomen of te verwijderen. Eventuele verspreiding van verontreinigde stoffen
bij het grondverzet worden beperkt door de opmaak van een technisch verslag en
bodembeheerrapport. Mogelijke effecten op de bodem worden als niet significant beschouwd, indien
voormelde milderende maatregelen worden toegepast.
4.3 Oppervlakte- en Grondwater
4.3.1 Bestaande toestand
Het studiegebied behoort tot het Beneden-Scheldebekken en het deelbekken van de Beneden Schijn.
Op de Vlaamse hydrologische atlas (VHA) is op ca. 400 m ten noordwesten van het plangebied de 3 de
klasse waterloop ‘Fortuinbeek’ ingetekend; op ca. 220 m ten noorden is de niet-geklasseerde
waterloop ‘Mortelbeek’ ingetekend; op ca. 540 m ten noordwesten de niet-geklasseerde waterloop
‘Prinsheidebeek’ en op ca. 350 ten zuiden een niet-geklasseerde gracht die aantakt op de 2 de klasse
waterloop ‘Laarse Beek’. Het studiegebied ligt niet in een van nature overstroombaar gebied of recent
overstroomd gebied. Het is geen overstromingsgevoelig gebied, behoort niet tot het winterbed van
een rivier, maar is wel een infiltratiegevoelig gebied (roze arcering). Het plangebied valt onder type 2
van de grondwaterstromingsgevoeligheid: matig gevoelig voor grondwaterstroming (grijze arcering).
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
25

Ten noorden van het plangebied is een zone zeer gevoelig voor grondwaterstroming (type 1) (oranje
inkleuring).
Situering op basis van de Vlaamse hydrologische atlas
Situering van de overstromingsgevoelige gebieden
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
26

Situering van de infiltratiegevoelige gebieden
Situering van de grondwaterstromingsgevoelige gebieden
Het plangebied is niet in de nabije omgeving van een VMM-meetpunt gelegen. Meetpunten die
stroomafwaarts liggen van het plangebied geven aan dat de basiskwaliteitsnormen (183300 Donkse
Beek – Fortuinbeek en 184200 Laarse Beek – Elshoutbeek). In het verleden werden regelmatige
overschrijdingen waargenomen van de basiskwalititeisnormen voor beide meetpunen. De beken zijn te
beschouwen als matig verontreinigde waterlopen.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
27

Het gebied is niet gelegen in een waterwingebied of bijhorende beschermingszone type I, II of III,
afgebakend volgens het besluit van de Vlaamse Regering van 27/03/1985 houdende maatregelen voor
de afbakening van waterwingebieden en de beschermingzones.
Het studiegebied is op de grondwaterkwetsbaarheidskaart aangeduid als zeer kwetsbaar (Ca1). De
kwetsbaarheidscode Ca1 staat voor:
- zandige watervoerende laag;
- zandige deklaag met een dikte van =< 5 m en/of zandig
Het lid van Merksem, dat gekenmerkt wordt door grijsgroen tot grijsbruin fijn tot middelmatig zand,
glauconiethoudend, kalkhoudend, schelpfragmenten, siderietconcreties, fungeert als deklaag.
Over de grondwaterkwaliteit zijn geen gegevens gekend.
4.3.2 Geplande toestand
Tijdens de aanlegfase zijn er mogelijke risico’s op grond- en oppervlaktewaterverontreiniging door
incidenten of lekken. Toch is de kans hiervan te verwaarlozen. De machines dienen immers goed
onderhouden te worden en er dient steeds met enige omzichtigheid vloeistoffen getankt te worden
(indien er een werftank aanwezig is). Gevaarlijke producten zoals oliën dienen op een lekbak of
inkuiping geplaatst te worden. Het gebied is wel gekenmerkt als zeer grondwaterkwetsbaar waardoor
de nodige preventieve maatregelen dienen getroffen te worden. Indien er zich toch een calamiteit zou
voordoen dan zullen volgens de bepalingen van het bodemsaneringsdecreet maatregelen getroffen
worden om de eventueel ontstane verontreiniging te verwijderen of om te voorkomen dat de
verontreiniging zich zou verspreiden.
Het voorliggend plan houdt ook een vegetatiewijziging in van grasmat naar verharding (bebouwing,
toegang en paden) (oppervlakte max. 2.725 m²). Dit verharde oppervlakte, in functie van toegangen
en paden, wordt tot een minimum beperkt. Bij de keuze van de materialen is er geopteerd voor
materialen die aansluiten op het parkkarakter: dolomiet, geborsteld beton, betonplaten en kasseien.
De Gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen,
buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater dient gevolgd worden. Er
zullen hemelwaterputten aangelegd worden die het dakhemelwater zullen opvangen. Deze
hemelwaterputten zullen voorzien worden van een overloop naar het RWA-stelsel van het openbaar
domein. Het water uit de hemelwaterputten zal hergebruikt worden.
Het hemelwater dat afkomstig is van de (voet)paden bestaande uit niet-waterdoorlatende materialen
zal infiltreren in de naastgelegen groenzones. Door het beperkte karakter van de aanleg van
verhardingen, zal de infiltratie maar weinig afnemen waardoor er geen significante verdroging en
geen significante versnelde afvoer naar de omliggende gebieden zal optreden.
Aangezien er geen openbare wegenis binnen het RUP gepland is, dient er geen rekening gehouden te
worden met hemelwaterafvoer hiervan. Het hemelwater van bv. interne voetpaden kan voldoende in
de groenzones infiltreren. De aanleg van een infiltratiebekken is bijgevolg overbodig.
Er zal een gescheiden riolering voorzien worden voor de afvoer van huishoudelijk afvalwater (DWA)
en regenwater (RWA). Het huishoudelijk afvalwater wordt in een privaat stelsel verzameld en naar het
openbaar DWA-stelsel afgevoerd worden.
Indien er toch tijdens de werken of handelingen een droogzuiging plaatsvindt, zal er ter hoogte van
het bomenbestand een retourbemaling van het grondwater worden toegepast ten einde de verlaging
van de grondwatertafel tegen te gaan.
4.3.3 Conclusie
Tijdens de aanlegfase is er licht verhoogde kans op calamiteiten. Tijdens de exploitatiefase wordt er
slechts een verwaarloosbaar effect verwacht op de verhoogde afvoer van hemelwater door het
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
28

eperkte toegenomen verharde oppervlak. Mogelijke effecten op het oppervlakte- en regenwater
worden als niet significant beschouwd, indien voormelde milderende maatregelen worden toegepast.
4.4 Fauna en Flora - Biodiversiteit
4.4.1 Bestaande toestand
Volgens de Biologische Waarderingskaart is het studiegebied aangeduid als biologisch minder
waardevol (witte arcering).
Biologische waardering op basis van de topografische kaart
Het studiegebied is noch gelegen in, noch binnen een straal van 700 meter van een Natura 2000gebied
of een VEN- en IVON-gebied.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
29

Afbakening van VEN- en IVON - gebieden
Afbakening van natura 2000-gebieden op basis van een topokaart
Het plangebied wordt gekarakteriseerd door een aangelegde parktuin, met aan de achterzijde een
organisch ontworpen grasmat, omringd met bomen. Achteraan de parktuin zijn er sporen van
looppaden en samengestelde groepen heesters.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
30

Het bomenbestand wordt gekenmerkt door typische kasteeltuinbomen zoals:
- Fagus Sylvatica (beuk)
- Quercus Robur (inlandse eik)
- Plantanus (plantaan)
- Aesculus Hippocastanum (wilde kastanje)
- Taxus (venijnboom)
- Corylus Colurna (boomhazelaar)
- Ailanthus Altissima (hemelboom)
- Juglans (notenboom).
Heden is de parktuin onderkomen door het niet toepassen van onderhoud binnen een beheersmatig
kader. Zo staat er op de site achter de uitbouw van het kasteeltje een beuk die ernstige gebreken
(wortelrot, stamrot, zwammen,…) vertoont. Deze boom dient verwijderd te worden voor de veiligheid
van de mensen op de site en de aanpalende school en om schade aan andere bomen of gebouwen te
vermijden.
4.4.2 Geplande toestand
Het voorliggend plan houdt enkel een vegetatiewijziging in ter hoogte van de nieuwe bouwvolumes
(max. 2.725 m²) en de ondergrondse parking. Deze vegetatiewijziging vindt echter plaats in een
biologisch minder waardevol gebied waardoor er geen significant negatief effect wordt verwacht voor
de vegetatiewijziging. Gezien het minder waardevolle karakter van het gebied wordt er tevens geen
significant biotoopverlies, barrièrewerking, versnippering, ecotoopverlies door verzuring, verdroging of
eutrofiëring verwacht.
In het RUP wordt er gestreefd naar het behoud van de waardevolle parkbomen waarbij de relatief
zeldzame soorten de voorkeur krijgen. Deze ‘merkwaardige’ bomen bepalen de identiteit van het
plangebied. Alvorens de bouwwerken aan te vatten of beschermingsmaatregelen uit te werken, zal
het bomenbestand in het plangebied geïnventariseerd worden door een deskundige. Er zal een kaart
en tabel opgemaakt worden met boomnummer, wetenschappelijke naam, stamdiameter,
kroondiameter en welstand van de boom.
Om het unieke assortiment niet verloren te laten gaan, dienen bomen, die omwille van
veiligheidsredenen of ziekte dienen te worden gekapt of gerooid, worden vervangen door soorten
reeds aanwezig op het plangebied.
Voor bomen die verwijderd dienen te worden, zullen de nodige stedenbouwkundige vergunningen
aangevraagd worden.
De aannemer der werken is gehouden de worteloppervlak der bomen, d.w.z. onder de kroon van de
boom tot 1 m buiten de kroonrand, vrij te houden van:
- alle zwaar verkeer
- plaatsing van werfketen
- opslag van bouwmaterialen of materialen ten behoeve van bouwwerken
- opslag van chemische en andere afvalstoffen
- slib- en andere afvalwaters
- alle aanaardingen en ophopingen van grondresten, evenals funderings- en betonafval.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
31

Ook zullen tijdens de werken de stam en de wortels van elke boom zodanig beschermd worden zodat
geen beschadiging kan optreden. Rondom wordt op 1 m buiten de kroonprojectie een vast hekwerk
geplaatst van minimum 2 m hoog.
Rond de bomen wordt op 2 m buiten de kroonprojectie geen grondverhogingen of aanaardingen
voorzien.
De werken kunnen aanleiding geven tot stress bij het bomenbestand (veranderende
bodemomstandigheden, luchtverontreiniging, lichtverontreiniging,… ). Door de werkzone te beperken
tot 1 m buiten de kroonrand wordt zoveel mogelijk stress vermeden. Het is echter niet in te schatten
in welke mate het bomenbestand zal reageren en daarom zal het bomenbestand voor en na de
werken geïnventariseerd worden door een deskundige. Bomen met meer dan 25% bladverlies worden
als beschadigd beschouwd.
Sommige boomsoorten zijn vlugger onderhevig aan stress zoals beuk en kastanje. Beuk is
bijvoorbeeld zeer gevoelig aan verdichting van de bovenste bodemlaag. Hiermee is rekening
gehouden door het beperken van de werkzone tot 1 m buiten de kroonrand.
Tevens kan het bomenbestand na de werken nog stress ondervinden van lichthinder, veranderende
bodemomstandigheden ter hoogte van wandelpaden,…. Er zullen echter minder stressveroorzakende
omstandigheden zijn dan in de exploitatiefase. Er dient op gelet te worden dat wandelpaden niet in de
nabij omgeving van het bomenbestand worden aangelegd.
Indien er toch tijdens de werken of handelingen een droogzuiging plaatsvindt, zal er ter hoogte van
het bomenbestand een retourbemaling van het grondwater worden toegepast ten einde de verlaging
van de grondwatertafel tegen te gaan.
Na het beëindigen van de werken, worden na goedkeuring van de deskundige alle beschermende
maatregelen verwijderd.
De parktuin wordt in ere hersteld: heraanleg en beheer van het park zal met de grootste zorg
gebeuren.
4.4.3 Conclusie
Gezien het biologisch minder waardevolle karakter van het studiegebied worden mogelijke effecten op
fauna en flora als verwaarloosbaar beschouwd. Het gebied is immers niet tot weinig kwetsbaar voor
diverse ecologische processen. Het plan zal niet bijdragen tot biotoopverlies, rustverstoring,
barrièrewerking, versnippering, ecotoopverlies (door o.a. verzuring, verdroging, eutrofiëring,…)
aangezien het plan zal uitgevoerd worden in de dorpskern van Brasschaat.
Wat betreft de parkzone zal zowel de aanlegfase als de exploitatiefase tot licht negatieve effecten
leiden. De nodige maatregelen dienen getroffen worden om zo veel mogelijk stress te vermijden bij
het bomenbestand. Indien het bomenbestand toch blijkt af te nemen, dienen nieuwe bomen
aangeplant worden die het parkkarakter respecteren.
4.5 Geluid en Trillingen
4.5.1 Bestaande toestand
Op minder dan 200 m ten zuidoosten van het studiegebied is de gewestweg Bredabaan (N1) gelegen.
Het wegverkeerlawaai is continu van aard. In de nabije omgeving van het plangebied komen geen
industriële activiteiten voor. Het plangebied wordt omgeven door woonzone. Enkel ten noorden van
het plangebied bevindt zich een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut
(ziekenhuis). Enkel de luchtventilatoren, de eventuele noodgroep en de aan- en afvoer van verkeer
van het ziekenhuis geeft aanleiding tot lichte geluidshinder. Er zijn echter geen gegevens gekend over
geluidshinder.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
32

De hier van toepassing zijnde milieukwaliteitsnormen en richtwaarden voor geluid in open lucht zijn
hierna in een tabel opgenomen.
GEBIED
2° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500
m gelegen van industriegebieden niet vermeld sub 3° of
van gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en
openbare nutsvoorzieningen
3° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500
m gelegen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven
en kleine en middelgrote ondernemingen, van
dienstverleningsgebieden of van ontginningsgebieden,
tijdens de ontginning
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
MILIEUKWALITEITSNORMEN IN dB(A) IN
OPEN LUCHT
OVERDAG ‘S AVONDS ‘S NACHTS
50 45 45
50 45 40
4° Woongebieden 45 40 35
4.5.2 Geplande toestand
Voor het voorliggend plan maakt men onderscheid tussen de aanlegfase (van de bebouwing en
parking) en de exploitatiefase (bewoning en het gebruik van de parking).
De effecten van de aanlegfase op het omgevingsgeluid zullen beperkt en van tijdelijke aard zijn. Op
basis van bestaande gegevens uit andere MER-studies blijkt dat de in te zetten werktuigen zoals
hydraulische kranen, dumpers,… slechts een beperkte verhoging van het omgevingsgeluid geven. De
werken zullen eveneens maar aanleiding geven tot een beperkte toename van werfverkeer wegens de
beperktheid van de grootte van dit project. Als milderende maatregelen tijdens de aanlegfase kan
men voorstellen om:
- de motoren van de vrachtwagens gedurende het laden en lossen stil te leggen;
- de machines en voertuigen regelmatig te onderhouden en de goede werking ervan te
controleren. Extra geluidsproductie kan immers ontstaan ten gevolge van slijtage van de
machines.
Tijdens de exploitatiefase zal er geen significante toename in verkeer zijn aangezien het geen groot
bouwproject betreft. Mobiliteitsgenererende activiteiten (zoals horeca, loketfunctie,…) zijn niet
toegestaan. Tevens wordt per bezoeker minimum 0,5 fietsstalplaats per woning voorzien waardoor
niet-gemotoriseerd verkeer wordt gestimuleerd. Een toename in het wegverkeerlawaai blijft dan ook
uit.
4.5.3 Conclusie
Mogelijke effecten op geluid en trillingen worden als niet significant beschouwd, indien voormelde
milderende maatregelen worden toegepast.
33

4.6 Licht
4.6.1 Bestaande toestand
Langsheen de straten in het studiegebied bevindt zich straatverlichting, tevens zijn de pleinen van de
achterliggende school voorzien van verlichting. Er is in de omgeving geen bijkomende
lichtverontreiniging van reclameborden. Er is geen melding van grote lichtpollutie.
Om lichtverontreiniging te beperken zijn de straatlantaarns naar beneden gericht. Op de
straatverlichting is een timer geplaatst.
4.6.2 Geplande toestand
In het ontwerp dient rekening gehouden te worden met beperkte lichthinder. Als milderende
maatregelen dienen natriumlampen i.p.v. lichtvervuilende kwiklampen geplaatst te worden, het
beperken van de opwaartse lichtstroom door het gebruik van goed afschermde lagedruk
natriumlampen, timers geplaatst worden, schrikverlichting i.p.v. constante verlichting… Onnodige
lichtbronnen dienen dus vermeden te worden. Mits de milderende maatregelen kan men spreken van
een niet significant effect.
4.6.3 Conclusie
Mogelijke effecten op licht worden als niet significant beschouwd, indien voormelde milderende
maatregelen worden toegepast.
4.7 Lucht en Geur, Atmosfeer en Klimaat
4.7.1 Bestaande toestand
Relevante informatie inzake lokale luchtkwaliteit ontbreekt echter om de werkelijke blootstellinggraad
te kunnen evalueren. Tevens zijn er geen gegevens gekend over geurhinder. Er zijn geen activiteiten
in de nabije omgeving aanwezig die aanleiding kunnen geven tot geurhinder.
4.7.2 Geplande toestand
Aangezien het een bouwproject betreft zal voorliggend plan niet bijdragen tot geurhinder. Er wordt
geen negatief effect verwacht.
Tijdens de aanlegfase kan er stofhinder optreden bij de aanleg van de verhardingen en de bouw.
Toch is deze stofhinder beperkt door het kleine oppervlakte van de werken. Tevens worden er
verhoogde emissies verwacht door het werfverkeer, maar deze zullen o.a. beperkt worden door de
motoren van de vrachtwagens gedurende het laden en lossen stil te leggen.
Het is aangewezen om de planzone enkel te ontsluiten ter hoogte van de Aerdenlei, zodat het
kruispunt aan de Augustijnslei niet bijkomend wordt belast. Lokaal (Aerdenlei) zal er een verhoogde
verkeersintensiteit zijn. Deze toename leidt tot een verhoogde emissie van broeikasgassen en fijn stof
waardoor de luchtkwaliteit daalt. Toch zijn deze verhoogde emissies te verwaarlozen gezien de
beperktheid van het project. Niet-gemotoriseerde verplaatsingen dienen gestimuleerd te worden. Er
wordt per bezoeker minimum 0,5 fietsstalplaats per woning voorzien.
4.7.3 Conclusie
Mogelijke effecten op lucht en geur, atmosfeer en klimaat worden als niet significant beschouwd,
indien voormelde milderende maatregelen worden toegepast.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
34

4.8 Mens – gezondheid en veiligheid
4.8.1 Bestaande toestand
De bestaande toestand betreffende Lucht, Geluid en Trillingen en Mobiliteit worden onder de
desbetreffende disciplines beschreven. Er zijn geen gegevens bekend betreffende de gezondheid van
de mens in het studiegebied. Er zijn geen Seveso-inrichtingen binnen een straal van 2 km gelegen.
4.8.2 Geplande toestand
Het is aangewezen om de site enkel te ontsluiten ter hoogte van de Aerdenlei. Dit kan lokaal voor een
verhoogde mobiliteit en uitstoot van broeikasgassen leiden (zowel in aanlegfase als exploitatiefase).
Maar zoals beschreven onder de disciplines Lucht, Geluid en Trillingen en Mobiliteit zijn er geen
significante effecten te verwachten. Tevens zijn er geen effecten te verwachten naar gezondheid en
veiligheid van de mens aangezien het hier geen gevaarlijke activiteiten betreffen.
4.8.3 Conclusie
Het RUP zal geen significante effecten hebben op de gezondheid en de veiligheid van de mensen in de
omgeving.
4.9 Stoffelijke goederen
4.9.1 Bestaande en geplande toestand
Het gebied is reeds volledig opgenomen in de dorpskern. Het gebied dient niet onteigend te worden.
4.9.2 Conclusie
Geen aanzienlijke effecten.
4.10 Energie- en grondstoffenvoorraad
4.10.1 Bestaande en geplande toestand
In de omgeving van het plangebied liggen geen ontginningsgebieden.
Volgende principes betreffende duurzaam, milieuvriendelijk en energiezuinig bouwen worden
toegepast om zo het energie- en grondstoffenverbruik te beperken:
- constructies voor alternatieve energie kunnen waar bebouwing mogelijk is, binnen een aan te
tonen landschappelijk kader worden opgericht (bv. zonnepanelen);
- de te gebruiken bouwmaterialen zullen duurzaam zijn en hebben minstens een levensduur van
50 jaar hebben zonder fundamenteel van kleur, structuur en stabiliteit te wijzigen.
4.10.2 Conclusie
De ontwikkeling van het plangebied heeft geen gevolgen voor de verdere exploitatie van enige
ontginningsgebieden. Er wordt geen effect verwacht.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
35

Door het gebruik van duurzame bouwmaterialen en de eventuele plaatsing van constructies voor
alternatieve energie wordt zuinig omgesprongen met energie- en grondstoffenvoorraden waardoor we
geen effect verwachten naar de voorraden toe.
4.11 Mobiliteit, Ruimte en Landschap
4.11.1 Bestaande toestand
Wat betreft de mobiliteit, worden verkeersonveilige situaties in het studiegebied beperkt door de
afscherming van fiets- en voetpad van de rijstrook door bomen en struiken (Aerdenlei), aparte
parkeerzones naast de straat en door snelheidsbeperking (zone 30 ter hoogte van de schoolgebouwen
– Van Hemelrijcklei). Ter hoogte van de Aerdenlei is er enkel lokaal verkeer. Doorgaand verkeer
situeert zich aan de Augustijnslei die het studiegebied ontsluit. Er zijn geen telgegevens beschikbaar
over het studiegebied.
In het studiegebied zijn er geen lijnrelicten, relictzones, ankerplaatsen, puntrelicten of beschermd
erfgoed aanwezig. Ten zuiden van het plangebeid bevindt zich de relictzone ‘Peerdsbos en aanpalende
kasteeldomeinen’ dat grotendeels samenvalt met de ankerplaats ‘Peerdsbos en Park van Brasschaat’
(rode arcering). Ten noorden bevindt zich de relictzone ‘Kasteeldomeinen Brasschaat-Ekeren’ en ten
westen de relictzone ‘Kattekesberg’ (oranje arcering). Ten zuiden bevinden zich de beschermingen
‘De Rode Leeuw, Bredabaan 262’ (blauwe arcering) en ‘oude pastorie en omgeving’ (groene arcering).
Het studiegebied maakt deel uit van het traditioneel landschap “Heide- en bosgebied van Kalmthout”
dat gekenmerkt wordt door talrijke open ruimten met sterk wisselende omvang. Verkavelingen en
lintbebouwing treedt als storend element op maar is zelden ruimtebegrenzend. Het plangebied noch
de nabije omgeving is opgenomen in de Centraal Archeologisch Inventaris, noch bevinden zich er
waardevolle doch niet-beschermde gebouwen.
Situering op de landschapatlas
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
36

Het studiegebied is gelegen in de dorpskern van Brasschaat en wordt voornamelijk getypeerd door
gesloten bebouwing. Het plangebied vormt een open parkruimte in de dorpskern.
4.11.2 Geplande toestand
Het RUP geeft aanleiding tot beperkte ruimte-inname ter hoogte van de nieuw bouwvolumes. Binnen
het plangebied worden onder de gebouwen of (half)ondergronds parkeermogelijkheden voorzien
waardoor deze aan het zicht onttrokken worden. Tevens wordt deze parking ingewerkt in het
landschap door het dak in te richten als groendak. Gezien de huidige parkeerdruk op de Aerdenlei,
dient bijkomend parkeren hier vermeden te worden. Parkeerplaatsen voor bezoekers worden binnen
het plangebied geïntegreerd.
Er zal enkel ontsloten worden ter hoogte van de Aerdenlei, zodat het kruispunt aan de Augustijnslei
niet bijkomend wordt belast. Er zal lokaal (Aerdenlei) een toename zijn in verkeersbewegingen, toch
kan men deze als verwaarloosbaar beschouwen gezien de beperktheid van het project en zullen er
geen verkeersonveilige situaties gecreëerd worden. Niet-gemotoriseerde verplaatsingen dienen
gestimuleerd te worden. Er wordt per bezoeker minimum 0,5 fietsstalplaats per woning voorzien.
In het RUP wordt er zoveel mogelijk naar gestreefd het oorspronkelijke karakter van het kasteeltje en
parkzone te behouden. Het kasteeltje zal gerenoveerd worden en het park zal opnieuw onderhouden
worden. Het kappen van bomen wordt beperkt (er zal slechts één zieke boom gekapt moeten
worden). De uitbouw aan de linker- en achterzijde zijn niet als waardevol te beschouwen en deze
zullen gesloopt worden. Om het karakter van de parktuin te behouden en te versterken worden de
nieuwe bouwvolumes niet tot de rand, niet tot op de perceelsgrens ingeplant. Tevens wordt de
bouwhoogte beperkt tot drie-en-een-halve bouwlaag. Tussen de bouwvolumes kan er zich groen
ontwikkelen of behouden blijven. Hierdoor wordt het ‘luchtig’ karakter van de parkzone behouden. De
bouwvolumes zullen niet boven de bomen uittorenen.
De bouwvolumes kunnen zowel positief als negatief beschouwd worden. De belevingswaarde van het
gebied stijgt indien de buurtbewoners aandacht schenken aan het herstel van het kasteeltje en het
park en oog heeft voor de moderne bouwvolumes. De belevingswaarde daalt echter indien de
buurtbewoners voorkeur hebben voor het huidig parkkarakter en niet voor het herstel ervan en de
moderne architectuur.
Het park wordt beschouwd als een privaat terrein, maar met een semi-publiek karakter. Dit zou
kunnen betekenen dat wandelaars overdag de site kunnen binnenwandelen, maar dat de site ’s
avonds wordt afgesloten. De private afsluiting, door bijvoorbeeld omheiningen en poorten, zal geen
visuele barrière vormen. Een informeel pad voor voetgangers zal voorzien worden, als alternatieve
route van de Augustijnslei naar de Zwaan. Het semi-publieke karakter van het park zal bijdragen tot
een positieve beleving van de omwonenden.
De mogelijke functies voor het kasteel zijn:
- wonen;
- vrije beroepen en dienstverlenende activiteiten (gezamenlijk vloeroppervlakte maximum 1/3
van de totale bovengrondse vloeroppervlakte.
Deze functies mogen in geen geval de draagkracht van de omgeving overschrijden of de woonfuncties
in de omgeving in gedrang brengen. Mobiliteitsgenererende activiteiten (zoals horeca, loketfunctie,…)
zijn echter niet toegestaan.
4.11.3 Conclusie
Wat betreft mobiliteit zal er enkel lokaal een toename in verkeershinder zijn (ter hoogte van de
Aerdenlei). Toch zal deze hinder miniem zijn en zullen verkeersonveilige situaties voorkomen worden.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
37

De bouwvolumes zullen zodanig in de parkzone geïntegreerd worden dat zij het parkkarakter niet
verstoren. Het kasteeltje dat als een historisch ankerpunt beschouwt wordt, wordt in ere hersteld. De
samenhang tussen de genoemde factoren.
De bouwwerken zullen geen significante effecten hebben op de mobiliteit, ruimte en landschap.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
38

5 MOTIVERING WAAROM ER GEEN PLAN-MER MOET OPGEMAAKT
WORDEN
Het voorliggend plan betreft de omvorming van 5.432 m², een deel van een goedgekeurd BPA. In het
RUP wordt er gestreefd naar het behoud van het bestaande kasteelgebouw en de waardevolle
parkbomen. Het RUP houdt de bouw van enkele vrijstaande paviljoenen in.
Om tijdens de aanlegfase calamiteiten of eventuele verspreiding van verontreinigde stoffen bij het
grondverzet te voorkomen of te beperken, worden er maatregelen genomen. Hierdoor worden
mogelijke effecten op de bodem als niet significant beschouwd.
Tijdens de aanlegfase kan er zich een oppervlaktewaterverontreiniging door incidenten of lekken
voordoen. Toch is de kans hierop zeer klein. Bovendien wordt er een gescheiden riolering aangelegd.
Door de beperkte oppervlakte van de bebouwing en verharding zal er geen significante daling
optreden van de infiltratie en versnelde afvoer naar de nabijgelegen oppervlaktewateren. Bovendien
worden milderende maatregelen getroffen om infiltratie te bevorderen zoals in de naastliggende
groenzones.
Het studiegebied is op de biologische waarderingskaart als biologisch minder waardevol ingekleurd.
De vegetatiewijziging houdt geen significante negatieve effecten in. Het RUP streeft tevens naar het
behoud van het park waarbij milderende maatregelen genomen worden om de impact op het
bestaande bodembestand te beperken. Toch is enige vorm van stress bij de bomen niet uit te sluiten
tijdens de werken en de exploitatie. Er wordt een licht negatief effect verwacht.
Bij de bouwwerken mag er tijdelijk geluids- en stofhinder verwacht worden. Ook zal de beperkte
bijkomende mobiliteit (zowel in de aanleg- als exploitatiefase) voor een minieme stijging van het
geluid zorgen.
De exploitatie van de bouwvolumes zal bijkomende verlichting met zich meebrengen. Door een goede
inplanting van de verlichting en de juiste keuze van geschikte armaturen kan de lichthinder in de
omgeving beperkt blijven.
Het voorliggend plan zal niet bijdragen tot geurhinder. Er wordt geen negatief effect verwacht.
Tijdens de aanlegfase kan er zeer beperkte stofhinder optreden alsook verhoogde emissies van
werfverkeer bij de bouwwerken. De nodige maatregelen zullen genomen worden om deze te
beperken. Tijdens de exploitatiefase kan lokaal het verkeer toenemen, waardoor er een licht
verhoogde emissie is van broeikasgassen. Deze emissies zijn echter niet significant. We kunnen dan
ook stellen dat er geen negatief effect te verwachten is.
Het RUP zal geen significante effecten hebben op de gezondheid en de veiligheid van de mensen in de
omgeving, stoffelijke goederen en energie- en grondstoffenvoorraad.
Wat betreft mobiliteit zal er enkel lokaal een toename in verkeershinder zijn (ter hoogte van de
Aerdenlei). Toch zal deze hinder miniem zijn en zullen verkeersonveilige situaties voorkomen worden.
Gezien de bouwvolumes in de parkzone geïntegreerd zullen worden met respect voor het parkkarakter
en het kasteeltje hersteld zal worden, worden er geen significante effecten verwacht naar het
landschap toe.
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
39

5.1 Conclusie
De effecten worden hierna weergegeven in een schema.
Ingreep
Aanlegfase
Aanleg verhardingen
en bebouwing
Exploitatiefase
Omvang in tijd en
ruimte
Opp
(m²)
Exploitatie Max.
2.725
m²
Duur
project 09/257, verzoek tot raadpleging, Gemeente Brasschaat
Bodem
Oppervlakte- en
grondwater
Fauna en Flora -
Biodiversiteit
Geluid en Trillingen
Licht
Lucht en Geur,
Atmosfeer, Klimaat
Mens – gezondheid
en veiligheid
Stoffelijke goederen
Energie- en
grondstoffenvoorraad
Mobiliteit, Ruimte en
Landschap
/ Tijdelijk P/N* P/N* P/N* T/N* N T/N* T/N* N N T/N*
Permanent N* N* P/N* N N N N N N N
Bijkomende mobiliteit / Permanent N N N N* N N* N* N N N*
Afvoer hemelwater / Permanent N* N* N* N N N N N N N
Verlichting / Permanent N N N N N* N N N N N
N: niet significant effect
N*: waarschijnlijk niet significant effect, effect zeer beperkt in ruimte en omvang, zeer lokaal effect
O: positief effect
P: permanent effect
T: tijdelijk effect
S*: mogelijk significant effect – verder te onderzoeken
S: significant effect
Er worden dus geen aanzienlijke negatieve effecten verwacht en dit door de beperktheid
van het plan.
40