Winter 2012 - Stichting Tubereuze Sclerosis Nederland

16
waarin je kind leeft en de relaties die
je kind aan moet gaan zo voorspelbaar
mogelijk te laten zijn. Overgangen van de
ene situatie naar de andere kan je verzachten
door een vast dag- en weekritme
aan te houden en lastige momenten
van rituelen en liedjes te voorzien. Goed
contact houden met iedereen die met
je kind omgaat is belangrijk. Maar dan
nog is hulp soms onmisbaar, zoals oudertraining,
video-interactiebegeleiding of
medicatie.
Aan de andere kant blijft het ook nodig
je kind juist te oefenen in het omgaan
met onvoorspelbaarheid: teveel structuur
levert immers een gewenning op
die je kind óók kwetsbaar maakt. Een
lastig pedagogisch dilemma. Tot zover
de samenvatting van het voorafgaande:
in deze aflevering gaat het over de fase
waarin we alle structuur weer opnieuw
mogen uitvinden: de puberteit. Een lang
verhaal, deze keer!
Je kind moet
de relatie met
jou én met
zichzelf opnieuw
uitvinden
Puberteit
Aan moeder Natuur kunnen we het rustig
overlaten alle structuur weer even
overhoop te gooien – je kind gaat sneller
groeien, wordt mannelijker of vrouwelijker,
gaat seksualiteit spannender vinden
en de relatie met zijn leeftijdgenoten
wordt veel belangrijker. Je kind moet de
relatie met jou én met zichzelf opnieuw
uitvinden. Oude patronen veranderen:
opeens hangt er een briefje op de kamer
van je kind: ‘Kloppen voor je binnen
komt!’. Dan weet je: de volgende stap
naar zelfstandigheid wordt gezet. Dat is
de natuurlijke gang van zaken en het is
ook normaal dat je daar als ouder even
bij moet slikken. Want je moet jezelf als
ouder ook opnieuw uitvinden. Overigens
blijkt uit onderzoek dat dat in de meeste
gezinnen prima afloopt: de puberteit is
meestal geen fase vol rampen. Veruit de
meeste kinderen doen het prima. Maar
als je een kind hebt met problemen met
prikkelverwerking, een verstandelijke
beperking en een grote neiging om zich
vast te bijten in patronen, dan zijn er
zeker uitdagingen. Hoe gaat die weg
naar grotere zelfstandigheid er uit zien?
Seksuele opvoeding van
aankleedkussen tot KDC
Kinderen hebben een talent om van hun
lijf te genieten. Of beter gezegd: om van
lichamelijk contact te genieten. Knuffelen
en stoeien is goed voor je gezondheid,
je groei, de ontwikkeling van je hersens,
je relaties en je emoties. Daar mogen
we dus niet geringschattend over doen,
bijvoorbeeld over kietelspelletjes op het
aankleedkussen. Op dat moment leert
het kind te genieten van zichzelf en de
nabijheid van de ander – maar het leert
(als het goed is) ook, dat als het kietelen
te erg wordt, je dat kan laten merken,
dat de ander dat ziet en dan stopt. Op
die manier leert je kind vanaf het eerste
begin dat het normaal is dat hij grenzen
heeft – en dat het normaal is dat daar
respect voor is.
Hoe we in onze cultuur tegen de lichamelijkheid
van kinderen aankijken verschilt
per periode en ook per subcultuur,
maar wetenschappelijk gezien kunnen
we wel vaststellen dat kinderen bepaald
geen aseksuele wezens zijn. Alleen moeten
we niet door een volwassenenbril
naar kinderseksualiteit kijken. Voor onze
kinderen-met-een-bijzonderheid geldt
datzelfde. Kester kreeg als peutertje een
zogenaamde ‘borsteltherapie’ van een
kinderfysiotherapeut en op het Kinder
Dagcentrum ging hij snoezelen met
groepsleiding en werden er oefeningen
gedaan in waarnemen en voelen. Kester
genoot daar enorm van. Hij lag in zijn
slaap soms nog zijn armen te kriebelen.
Maar ook lag hij in katzwijm als Pia
Dijkstra op het journaal verscheen! En
toen ik hem een keer begeleidde bij de
kennismaking met een nieuwe groepsleidster
zag ik hem ter plekke smelten
voor de schoonheid van deze stralende
Surinaamse. Tot zover alles normaal…
zijn eerste
scheerapparaat
De confrontatie
Toen de kinderarts bij een controle naar
de lengte van het schaamhaar keek en
vaststelde dat de puberteit begonnen
was, was dat voor mij als ouder een
lastig moment. Vragen die ik natuurlijk
wel kende, werden nu concreet: wat
gaat ‘volwassenheid’ eigenlijk betekenen
voor hem? Wat voor relaties zal hij aan
kunnen? Welke rol gaat seksualiteit daar
in spelen? Ik moest weer even terugdenken
aan die zin die me bij bleef van de
eerste STSN-bijeenkomst: ‘Leven met een
zekere onzekerheid’. Gelukkig konden we
hier over praten met familie, vrienden en
ook ouders die in vergelijkbare situaties
zaten. Daarbij kwamen vragen aan bod
waar je liever helemaal niet over na
had willen denken in je leven: moeten
we drastische maatregelen nemen om
zwangerschappen te voorkomen, zoals
een sterilisatie? Welke verantwoordelijkheid
hebben we daar in? Wat staat de
wet precies toe, en tot welke leeftijd?
Ouders van kwetsbare meisjes hebben
daar, heel begrijpelijk, nog meer zorgen
over dan wij al over Kester hadden. In
die tijd deed het me weer pijn om onze
buurjongen, van Kester’s leeftijd, langs te
zien komen – soms met vrienden, soms
met een vriendin. Zover zou Kester in
ieder geval niet komen. In iedere fase
moet je weer opnieuw accepteren dat
het leven van je kind is zoals het is – en
op zoek gaan naar de schoonheid daarvan.
Maar dat ging bij mij niet zonder
verdriet: ik kwam aangeslagen thuis toen
ik voor Kester zijn eerste scheerapparaat
had gekocht.
Kester verliefd: normaal én
lastig
Kester had ondertussen wel een probleem:
de meeste leuke vrouwen die
hij tegenkwam waren groepsleidsters…
Lichamelijk contact met groepsgenotes
was ook lastig – en werd, denk ik,
beperkt door de groepsleiding. Maar
zijn interesse was duidelijk: als we op
de tandem langs een meisje fietsten
dat hij leuk vond, ging hij opeens twee
keer zo snel fietsen, soms nog achterom
kijkend – even stoer doen. Heel gewoon,
eigenlijk – maar het échte gewone lag
buiten zijn bereik. Niet zo verwonderlijk
dus, dat hij zich ging richten op meisjes
van zijn cognitieve niveau: kinderen die
veel jonger waren dan hij. Maar ja, die
stonden alleen maar stomverwonderd
te kijken naar Kester als die om hen
heen stond te draaien. Nog een jaar
winter 2012 | TSC Contact