amsterdam%20waterbestendig

De periode 1750-1900
Van west naar oost; van oost naar west
Door de toenemende aanslibbing en verzanding van de haven, het IJ en de Nieuwe
en Oude Waal klaagden schippers en eigenaren van de scheepswerven over de
slechte bevaarbaarheid van de waterwegen. De haven die via de Zuiderzee met
de Noordzee was verbonden werd steeds ondieper. Zonder grote aanpassingen
kon Amsterdam geen bruikbare zeehaven blijven. Koning Willem I had aanvankelijk
plannen om het IJ door middel van een dijk af te sluiten van de Zuiderzee. Hiertegen
kwam veel verzet en als alternatief werd het Noordhollandsch Kanaal in 1824 gegraven
en tien jaar later werden twee dijken aangelegd om de Oostelijke en Westelijke
Het Haarlemmermeer en het IJ, links boven de Landengte waar de trekvaarten van Amsterdam en Haarlem
samenkomen.
Eilanden te beschermen: de Oosterdoksdijk en de Westerdoksdijk. Deze moesten
ook de doorstroming van het IJ verbeteren en de verzanding tegengaan. In Noord
ontstonden door aanplemping met havenslib en droogmaking aan weerszijden van
de oude landtong Volewijck, de Buiksloterham (1832-1851) en de Nieuwendammerham
(1879). Aanvankelijk werd de landaanwinning gebruikt voor landbouw, later
vooral voor industriële activiteiten.
Door de toenemende afmetingen van de schepen waren de sluizen en de vaardiepte
in het Noordhollandskanaal al gauw te klein om aan de eisen te voldoen. Dit werd
opgelost door de aanleg van het Noordzeekanaal in de periode 1865-1876. In feite
werd het IJ voor een groot deel ingepolderd en werd alleen het laatste stuk, de
duinen bij Velsen, doorgegraven. De negen zijkanalen dienden voor de afwatering en
de scheepvaart van de Zaan, het Spaarne en de Nauernasche Vaart. Bij de uitmonding
van het kanaal op de Noordzee werden sluizen aangelegd. Aan de oostkant
van Amsterdam werd het met de Zuiderzee in open verbinding staande IJ afgesloten
door de aanleg van de Oranjesluizen (1872), zodat tussen deze sluizen en die van
IJmuiden één waterpeil kon worden gehandhaafd.
Door de bouw van de Oranjesluizen werden de grachten afgesloten van het getij.
Parallel aan de Nieuwe Vaart werd het Lozingskanaal gegraven om een betere peil
De situatie in de periode 1750-1900: inpoldering van het IJ en het Haarlemmermeer
19