SPECIAL DYSLEXIE EN TALENONDERWIJS - Levende Talen

SO Nederlands – rechts
Schrijf het woord volledig
en zet de betekenis erachter.
a…ueel – …
i…gaal – …
a…epteren – …
arti…l…en – …
gea…orbeerd – …
anti…r – …
naam : Wouter cijfer : 4
vak : Nederlands
klas : B1b
versie : rechts
1 1. actueel – voor vandaag
1 2. ilegale – tegen de wet
1 3. acsepteren – goedkeuren
r
1 4. articuleeren – duidelijk platen
5. geabsorbeerd – opgenomen
1 1 6. anticuur – medicein
Moeilijke woorden beter leren!
Kader 1 SO ‘Verrijk je taalschat’
in samengestelde zinnen niet te lang uit. Leerlingen
schrijven immers niet alleen enkelvoudige zinnen.
• Stimuleer dat leerlingen hun werk corrigeren en geef
ze daar ook de tijd voor. Propageer bij getypt werk de
spellingcorrector op de computer en bij zeer ernstige
spellingproblemen eventueel software met woordvoorspelling
of spraakherkenning.
• Vermijd niet alleen oefeningen en toetsen waarin
onjuiste spellingen moeten worden opgespoord, maar
pas ook op met invuloefeningen. Een incompleet
woord is voor dyslectische leerlingen soms moeilijk
herkennen, zoals in kader 1 te zien is bij het woord
antiquair.
• Wijs leerlingen erop dat het overhoorprogramma Wrts
ook goed te gebruiken is om de Nederlandse spelling
te oefenen.
• Besteed zeker ook aandacht aan interpunctie. Veel
dyslectische leerlingen hebben problemen met het
traceren van het begin en einde van (bij)zinnen.
• Voer eens een discussie met de leerlingen over het
relatieve belang van spelling.
9 Levende Talen Magazine | DYSLEXIE
Voer eens een discussie met
de leerlingen over het relatieve
belang van spelling
• Vermijd opmerkingen als: ‘Dit moest je leren, dus je
kon het weten.’
Spelling is uiteraard geen doel op zich. Het draait uiteindelijk
om het goed kunnen schrijven van diverse tekstsoorten,
en dat kunnen dyslectische leerlingen, ondanks
hun spellingproblemen, net zo goed leren als anderen.
Reduceer het schrijfvaardigheidsonderwijs daarom niet
tot spellingoefeningen, maar laat leerlingen zo veel
mogelijk ervaring opdoen met schrijven, liefst meer dan
nu vaak gebruikelijk is.
Grammatica
Wie dyslectische leerlingen begeleidt in de onderbouw
van het vo, wordt getroffen door de enorme hoeveelheid
vragen die zij telkens weer stellen over grammaticaonderdelen
bij de vreemde talen. Veel dyslectici hebben
problemen met het toepassen van grammaticaregels,
althans in de oefeningen die zij moeten maken. Heel
vaak ligt daar een gebrek aan kennis aan ten grondslag
van de gebruiksmogelijkheden van woordsoorten. Een
voorbeeld.
Al vrij snel in de brugklas haalt Wim onvoldoendes
voor de grammaticaonderdelen bij Engels. Hij weet bijvoorbeeld
niet wanneer hij they, them of their moet invullen
en ook het al dan niet toevoegen van de -s aan het
werkwoord stelt hem voor problemen. Zo vult hij in:
This mean we’re going to land.
Joel work on the New York subway.
omdat hij denkt dat de -s alleen bij he, she en it toegevoegd
moet worden. Wie denkt dat Wim steun zou
kunnen hebben aan de grammatica bij Nederlands,
komt bedrogen uit. In Wims methode, Op nieuw niveau,
komen de voornaamwoorden namelijk pas in de tweede
klas aan bod, en dat is wel erg het paard achter de wagen
spannen.
Dit voorbeeld staat helaas niet op zichzelf. En waarschijnlijk
gaat het om een probleem waar ook nietdyslectische
leerlingen mee te maken hebben. Het kan
daarom zeer zinvol zijn de leerstofkeuze en de volgorde
van aanbieden van de grammatica bij Nederlands af te
stemmen op de onderdelen die in de leergangen van de
vreemde talen aan bod komen. Wat kan handig zijn?
• Geef in de brugklas prioriteit aan de woordsoorten.
Behandel naast de in de methoden gebruikelijke
woordsoorten in ieder geval ook het persoonlijk, bezit-