Bijlage 11 Archeologie

Werkput 2 en 3 waren ofwel gesitueerd op achtererven van huizen langs de Van Bleiswijkstraat
of de Vissersdijk, of op een binnenterrein tussen de woonpercelen waar bijvoorbeeld dieren
werden gehouden. Doordat de oude perceelgrenzen niet kunnen worden gereconstrueerd,
is dit niet met zekerheid te zeggen. In beide werkputten zijn drie vlakken aangelegd. De
aangetroffen sporen bestonden vrijwel uitsluitend uit mest- en afvalkuilen, beerputten en
waterputten. De hoogstgelegen sporen bevonden zich op -0.15 NAP. De waterputten waren tot
op de natuurlijke klei ingegraven.
Werkput 4 is aangelegd op en achter een perceel aan de Vissersdijk. In het noordelijk deel van
de werkput, langs de Vissersdijk, zijn geen resten van bebouwing uit de periode vóór 1600
waargenomen. Verder verwijderd van de Vissersdijk, achter de huidige woonpercelen, zijn
wel resten van een houten gebouw aangetroffen, waarschijnlijk daterend uit de 15 de eeuw. De
jongste sporen in het zuidelijk deel van werkput 4 waren gelegen op ca. -0.50 NAP, terwijl de
oudste sporen zich rond -1.70 NAP bevonden.
Ontginningssloten zijn in geen van de werkputten waargenomen. In werkput 2 werd wel een
parallel aan de Van Bleiswijkstraat lopende sloot aangesneden. Deze sloot dateert echter uit de
14 de eeuw. Waarschijnlijk is de sloot gegraven ten behoeve van de ontwatering van het moeras
dat hier aanwezig was (zie volgende hoofdstuk). De sloot was 70 cm breed en 50 cm diep.
Overig archeologisch onderzoek in de oude stadskern
Het overige archeologische onderzoek in de oude stadskern van Enkhuizen is voor het
onderzoeksgebied langs de Vijzelstraat inhoudelijk minder van belang. Aangezien deze
onderzoeken wel het belang van archeologisch onderzoek in de stadskern illustreren, zullen zij
hieronder kort worden besproken.
In 1979 werd aan het Spaans Leger een aantal afvalkuilen met pottenbakkersafval aangetroffen.
Het afval bleek te bestaan uit halfproducten en misbaksels van Werra-aardewerk. Tot de
vondst van dit pottenbakkersafval in Enkhuizen ging men ervan uit dat dit type aardewerk
alleen in Duitsland was geproduceerd. 22 Door Hollandia Archeologie is in 2007 door middel
van grondboringen vastgesteld dat op hetzelfde terrein waarschijnlijk meer afvalkuilen in de
bodem aanwezig zijn. 23
Op het tracé van de Oude Gracht langs het Spaans Leger is tussen 1922 en 2008 diverse
malen de baksteen stadsmuur waargenomen. Alleen de Spijtbroektoren is archeologisch
onderzocht. 24
Andere reguliere opgravingen in de stadskern van Enkhuizen hebben plaatsgevonden op
de hoek Zuiderhavendijk/Kalksteiger (Synthegra) en Torenstraat/Baansteeg (Hollandia
Archeologie). Tijdens de opgraving aan de Zuiderhavendijk is slechts gegraven tot rond 0
NAP. De bodemopbouw bleek dermate verstoord dat sporen van bewoning boven dit niveau
niet meer aanwezig waren. 25 Aan de Torenstraat zijn bewoningssporen vanaf de 15 de eeuw
waargenomen. 26
22 Bruijn 1992, 25-27; Clevis/Van Gangelen 2009.
23 Vanoverbeke 2007.
24 Loots 1985, 42-46.
25 Timmermans/Koeman 2007.
26 Rapport Torenstraat/Baansteeg in voorbereiding.
18