Gemeente Hengelo goed geregeld.pdf - Saxion Hogescholen

Niet altijd duidelijk is wat er onder regierol wordt verstaan. In dit onderzoek wordt uitgegaan van de
definitie: Regie is een bijzondere vorm van sturen en is gericht op de afstemming van actoren, hun
doelen en handelingen tot een min of meer samenhangend geheel, met het oog op een bepaald
resultaat 11 .
De gemeente Hengelo wil haar informatie- en adviesfunctie verbeteren en hierbij is van belang welke
sturingsmodellen zij kan hanteren. Informatie en advies kan op verschillende manieren worden
ingevuld. De meeste eenvoudige manier voor een gemeente is het inrichten van een plek waar folders
te krijgen zijn. Maar er kan ook voor gekozen worden om actief te onderzoeken of er hulp nodig is. De
gemeente moet zich de vraag stellen welke rol zij bij de informatie- en adviesfunctie belangrijk vindt.
Voor dit onderzoek wordt onder anderen gebruik gemaakt van de theorie uit de publicatie ‘Governance
in de Wmo’, Theorie en praktijk van vernieuwende governancemodellen van het Verwey-Jonkers
Instituut. Hierin staan drie scenario’s die de RMO (de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling) heeft
ontwikkeld en die een hulpmiddel zijn voor gemeenten en aanbieders van wonen, zorg en welzijn om
een eigen visie te vormen op de mogelijkheden van de Wmo om de participatie van alle burgers
mogelijk te maken. De scenario’s gaan uit van de doelstelling van de Wmo en van de visie op
samenwerking tussen gemeenten, publieke en private partijen en (organisaties van) burgers. In de
praktijk zal een combinatie van deze scenario’s gebruikt worden, omdat de een geholpen is met een
folder terwijl de ander gebaat is bij meer overheidsbemoeienis.
Scenario A : De gemeente aan het roer. Hierbij wordt uitgegaan van een krachtige gemeente en de
nadruk ligt op de ondersteuning van kwetsbare burgers. Dit scenario bevindt zich op het aansluitende
geheel aan de kant van beschermen. Door voorheen gescheiden domeinen met elkaar te verbinden,
verlaagt zij voor burgers de drempels die hen belemmeren volwaardig aan de maatschappij deel te
nemen.
Scenario B: Stuurman van je eigen leven. Hierbij is de individu het uitgangspunt. De gemeente tracht
de nodige voorwaarden te scheppen om dit te realiseren. In dit scenario is het ondersteunen van
initiatieven van burgers, en dus het bevorderen van vitaliteit de invalshoek. Individuen zijn zelf
verantwoordelijk voor het uitvoeren van de Wmo.
Scenario C: De burger en zijn verbanden. De burger en het particulier initiatief staan centraal. De
gemeente stelt wel een ondergrens van collectieve voorzieningen vast. Een gemeente beweegt zich in
dit scenario tussen beschermen en het bevorderen van vitaliteit in, maar legt wel de nadruk bij de
eigen verantwoordelijkheid. Het initiatief ligt bij burgers. De gemeente redeneert niet in eerste
instantie vanuit de beperkingen en problemen, maar vanuit de kracht en mogelijkheden van burgers.
De gemeente moet zich telkens weer afvragen welke rol zij innemen, wil ze de touwtjes in handen
houden via de hiërarchische sturing of richt zij zich op samenwerking en legt de verantwoordelijkheid
meer bij de burgers en maatschappelijke organisaties neer. De rol van de gemeente bij prestatieveld 3
van de Wmo, is het verstrekken van informatie en advies en het zorg dragen voor ondersteuning en
begeleiding. De burgers van Hengelo moeten worden geholpen met het wegwijs worden in het netwerk
van zorg en ze moeten geholpen worden bij het zoeken naar de juiste oplossingen. Doet de gemeente
dit via een folder, kiest zij voor vraagverheldering of zoekt zij ook daadwerkelijk naar mogelijke
cliënten die voor een compensatie in het kader van de Wmo in aanmerking komen. De gemeente is
regisseur, maar zij kan ook faciliteren en regelen.
3.3. De Kanteling en het compensatiebeginsel
De inwoners van Nederland verwachten veel van de overheid. Bij problemen wordt er altijd gekeken
naar de overheid die het maar moet oplossen. De tijden zijn veranderd, de overheid kan en wil niet
alles oplossen. Natuurlijk kan een burger in nood een beroep blijven doen op de overheid, maar er
wordt van de burger ook verwacht dat zij zelf oplossingen bedenken en actief meedoen aan de
samenleving.
Een voorbeeld van dit nieuwe denken is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), deze wet is
een brede participatiewet waarbij iedereen moet kunnen meedoen. De wet komt voort uit het besef
11 Bron: Pröpper I, Litjens B. en Weststeijn E. (2004)
- 16 -