scriptie WTH CJ Hulshof.pdf - Saxion Hogescholen

6. Bestuursrecht
6.1 Inleiding
Naast de mogelijkheden die het strafrecht en het civielrecht bieden, biedt het bestuursrecht ook mogelijkheden
om op te treden bij huiselijk geweld. In dit hoofdstuk zal ik de Wet BOPZ, oftewel de Wet Bijzondere
Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen behandelen. De Wet BOPZ regelt de opname en rechtspositie van
onder andere psychiatrische patiënten die onvrijwillig in een inrichting zijn opgenomen 43
. Vervolgens zal ik
ook kort aandacht besteden aan het wetsvoorstel "verplichte geestelijke gezondheidszorg". Deze wet zal
waarschijnlijk de huidige Wet BOPZ gaan vervangen.
De Wth, tevens een bestuursrechtelijke maatregel en onderwerp van deze scriptie, komt in deel II uitgebreid
aan de orde.
6.2 Wet BOPZ
Huiselijk geweld kan het gevolg zijn van ernstige psychiatrische problematiek van de pleger. Als er als gevolg
van deze psychiatrische problematiek een gevaar bestaat dat zo dreigend is dat een rechterlijk oordeel niet
afgewacht kan worden is de burgemeester op grond van art. 20 BOPZ bevoegd een last tot inbewaringstelling
te geven. Om hiertoe over te kunnen moet de betrokkene twaalf jaar of ouder zijn en geen bereidheid tonen zich
vrijwillig in een psychiatrische ziekenhuis te doen opnemen. Daarnaast moet de betrokkene onmiddellijk
gevaar veroorzaken en er moet een vermoeden bestaan dat het gevaar wordt veroorzaakt door een stoornis van
de geestvermogens. Als laatste moet het gevaar niet door tussenkomst van personen of instellingen buiten een
psychiatrisch ziekenhuis afgewend kunnen worden.
De rechter kan na de ibs een machtiging geven de betrokkene langer tegen zijn wil op te nemen. Een
zogenoemde rechterlijke machtiging kan alleen afgegeven worden als naar het oordeel van de rechter sprake is
van een stoornis van de geestvermogens van de betrokkene en deze stoornis gevaar doet veroorzaken.
Daarnaast moet het gevaar niet op een andere wijze afgewend kunnen worden. Als voor het eerst een rm wordt
afgegeven hebben we te maken met een voorlopige machtiging. Deze voorlopige machtiging mag ingevolge
art. 10 lid 4 BOPZ maximaal zes maanden duren. Als deze termijn bijna is verstreken kan de rechter bij
onverminderd aanwezig zijn van de voorwaarden voor de voorlopige machtiging op verzoek van de OvJ een
machtiging tot voortgezet verblijf verlenen (art. 15 BOPZ). De machtiging tot voortgezet verblijf heeft een
duur van ten hoogste een jaar. De rechter kan ingevolge art. 18 lid 1 BOPZ telkens een nieuwe machtiging tot
voortgezet verblijf verlenen.
De rechter kan ook op grond van art. 14a BOPZ, op verzoek van de OvJ, een voorwaardelijke machtiging
verlenen. De voorwaarden voor het verkrijgen van een voorwaardelijke machtiging zijn hetzelfde als bij de
voorlopige machtiging. De betrokkene wordt hierbij echter niet opgenomen in een psychiatrische ziekenhuis
onder voorwaarden dat deze zich onder behandeling stelt. Hiernaast kan de rechter voorwaarden stellen
betreffende het gedrag van de betrokkene, voor zover dit gedrag het gevaar, voortvloeiende uit de stoornis van
de geestvermogens, beïnvloedt (art. 14a lid 7 BOPZ).
Het voordeel van een dergelijke maatregel is dat de pleger met psychiatrische problematiek wordt opgenomen
in een instelling en behandeling zal ondergaan. Het is echter een dusdanig ver strekkende maatregel, waar
logischerwijs dusdanige hoge eisen aan worden gesteld, dat een ibs of rm slechts in uitzonderingen in
aanmerking genomen zal worden. Bij lichtere psychiatrische problematiek is het niet mogelijk deze, buiten het
strafrecht om, gedwongen te laten behandelen.
43 Baars (2007) blz. 763
27