Februari 2009 - Vaders Sellewie

amp. De grote vraatzucht van de nijlbaars zou verantwoordelijk zijn voor de
sterke achteruitgang van verschillende andere vissoorten (vnl. haplochromide
cichliden) in het Victoriameer. Een expertise uit 1973 wees uit dat ongeveer
8 0% van de visbiomassa uit haplochromiden bestond, terwijl nijlbaars toen
nog slechts 1 % uitmaakte. In 1 9 85 was de situatie drastisch gewijzigd: de
haplochromiden betekenden nog maar 2-3% van de biomassa, terwijl nijlbaars
80% van het visbestand omvatte. Het ligt voor de hand dat al snel de
conclusie kan (en is) getrokken worden, dat de nijlbaars de grote schuldige is
voor deze drastische ommekeer. Echter, sinds de jaren '70 hebben zich ook
een aantal andere veranderingen voorgedaan die mogelijks bijgedragen
hebben tot de afname van de cichlidenfauna in het Victoriameer.
De stijgende industriële activiteit, de intensivering van de landbouw, het aangroeiend
bevolkingscijfer, de veranderde levensgewoonte (het vette vlees van
de nijlbaars dient ter bewaring gerookt te worden, terwijl voorheen de kleine
haplochromiden in de zon konden gedroogd worden) werken de ontbossing
in het gebied sterk in de hand. De naakte gronden zijn bijzonder gevoelig voor
erosie, zodat geregeld ganse modderstromen in het Victoriameer terechtkomen
die het water vertroebelen. Door inspoeling van nutriënten is de productiviteit
van het meer (in termen van algengroei) verdubbeld. De doorzichtbaarheid
van het water daalde van ongeveer 8 meter naar 1 , 5 meter. In bepaalde
delen van het sterk geëutrofieerde meer doen zich sporadisch grote
vissterftes voor ten gevolge van zuurstofgebrek. Misschien heeft de nijlbaars,
die beter bestand is tegen de gewijzigde milieucondities dan de haplochromiden,
precies dankzij deze veranderde levensomstandigheden de bovenhand
kunnen halen?
Een ander probleem waarmee het Victoriameer te kampen
heeft, is de invasie van de waterhyacint. Deze drijfplant
stamt oorspronkelijk uit Brazilië en is vermoedelijk in 1989
voor het eerst het Victoriameer binnengedrongen. De waterhyacint
vormt dense tapijten op het wateroppervlak
(in september 1998 besloeg de plant ongeveer 400.000
ha aan de Keniaanse zijde van het meer) die de scheepvaart,
hydro-elektrische turbines, drinkwaterinstallaties
en de visserij ernstig hinderen. Doordat de waterhya-
februari 2009 – 17 –