Forum 5, mei - juni, jaargang 19 - Artesis

heilige huisjes
de barbaren brengen ons beschaving
door Bregt van wijnendaele
Bregt van Wijnendaele is
theatercriticus en schreef een scriptie
over kunstkritiek op Web 2.0.
De kunstkritiek lijdt aan een gezagscrisis. De geëmancipeerde
consument laat zich niet meer voorschrijven dat opera beter
is dan operette en wantrouwt alles wat naar elite ruikt. Oorzaak
van die vervlakking is het marktdenken, dat de consument meer
waarde toedicht dan de expert. Populisme regeert. De meerwaardezoeker
wordt overstemd door een bende breinloze betweters,
de barbaren.
Zo luidt ongeveer de gangbare analyse over de huidige kritiek.
En natuurlijk erger ook ik me aan de galspugers en hun
taalfouten op onlinefora, het beleid gedreven door kwartaalcijfers
bij gebrek aan langetermijnvisie, de dictatuur van de mainstreamcultuur...
Maar wie wijst ons de weg naar de beschaving?
Ik weet één ding: het is niet de autoritaire criticus. Aan de basis
van zijn gezagscrisis ligt een mutatie in de verhouding lezerauteur.
Waar de auteur zich zijn lezer vroeger slechts kon inbeelden,
staat hij vandaag oog in oog met de barbaar die Alessandro
Baricco typeert in zijn gelijknamige boek. Deze mutant
haalt zijn schouders op bij de mening van de ene blogger of de
andere recensent. Hij ziet pas scherp wanneer de blogger in een
videobericht reageert op wat de recensent schreef. Bovendien zit
de barbaar niet te wachten op de volgende informatiegolf, maar
maakt hij er zelf actief deel van uit. Dat interactieve kluwen heft
het klassieke onderscheid tussen lezer en auteur op. De expert
ruimt baan voor het multiperspectief van de barbaarse meute.
21