Onderzoeksrapport Meta-onderzoek september 2009 - Artesis ...

Inleiding 1
Verantwoording
Met het Structuurdecreet (04/04/2003) werd onderzoek een verplichting voor alle
hogeschoolopleidingen. De kunstopleidingen kregen daarbij geen eigen en aangepast kader voor de
invulling van de academisering. Gelukkig was de vroeger zeer gespecialiseerde opleiding al
aangevuld met een muziektheoretisch en algemeen vormend reflectief kader bij de opname in de
Hogeschool Antwerpen in 1994 (Hogescholendecreet). Bovendien was er, gezien de diverse al
aanwezige onderzoekstradities en ‐activiteiten in Conservatorium Antwerpen, bijvoorbeeld in het
Studiecentrum voor Vlaamse Muziek en in de Werkgroepen Oude en Nieuwe Muziek (WOM en
WHAM), al een vruchtbare bodem aanwezig voor de uitbouw van artistiek onderzoek en de
realisatie van de academiseringsvoorwaarde. Vanaf 2003‐2004 kwam onderzoek in Muziek en
Podiumkunsten dan ook in een stroomversnelling.
Van de hervorming tot een competentiegericht denken werd meteen ook gebruik gemaakt om aan
de maatschappelijke relevantie van de opleiding te werken. Het in de negentiende eeuw gewortelde
denkpatroon van opleiden tot orkestmusicus, solist of componist werd verlaten en een veel bredere
visie werd ontwikkeld, aangepast aan de actuele ontwikkelingen in de maatschappij, waarbij kunst
niet enkel om zijn esthetische en onderhoudende waarde wordt geapprecieerd, maar ook als
humane waarde.
Tot op vandaag ontbreken sluitende richtlijnen van overheidswege omtrent de invulling van de
academisering van de Vlaamse kunstopleidingen. Er is een algemeen advies omtrent academisering
van de hogeschoolopleidingen goedgekeurd dat duidelijk stelt dat het zich niet over de
kunstopleidingen kan uitspreken. Door de voortdurende polemiek hieromtrent werd nog geen
specifiek normatief stelsel bepaald, waardoor de sector zich genoodzaakt ziet zelf een kader te
ontwikkelen en voor te stellen. Dit vooral omdat de administratieve druk van allerhande
bevragingen momenteel tot kafkaiaanse situaties leidt, met een onsamenhangende wirwar aan
rapporteringsystemen en verantwoordingsdossiers (Zelfevaluatierapporten, Voortgangsdossiers,
OESO‐bevragingen…), telkens met andere criteria, die uiteraard niet vertrekken vanuit een artistiek
organisatieklimaat.
Conservatorium Antwerpen koos voor de vlucht vooruit en lanceerde een onderzoeksproject met
het oog op een voorstel van kader voor evaluatie van academisering van Muziek en Podiumkunsten,
dat enerzijds vertrekt vanuit de pedagogische en artistieke organisatie zelf en anderzijds kadert
binnen de internationale visie hierover.
1 Zie ook: W. De Pauw & K. Voets, ‘Tussen Kunst en Kafka’, Forum, jg. 15, nr. 6, p. 30‐32; K. Voets, ‘Tussen
kunst en Kafka II. Voortgang van het meta‐onderzoeksproject’, Forum, jg. 16, nr. 6, p. 7‐11.
3