Praktische handleiding - Holcim

More documents

Recommendations

Info

Interne sulfaataantasting De interne sulfaataantasting, ook DEF genoemd (Delayed Ettringite Formation) is een reactie die onder bepaalde omstandigheden ontstaat tussen reeds in het beton aanwezige sulfaten en aluminaten. Daarbij is de aanwezigheid van water noodzakelijk. Dit fenomeen komt zelden voor omdat verschillende voorwaarden gelijktijdig vervuld moeten zijn (hoge verhardingstemperatuur, samenstelling van het cement, aanwezigheid van water aan het oppervlak van het beton). De “overtollige” sulfaten zijn voornamelijk afkomstig van de ontbinding bij hoge temperatuur van primair ettringiet (tri-sulfoaluminaat), gevormd tijdens de hydratatie van het cement, tot mono-sulfoaluminaat. Bij aanwezigheid van water, zal enkele weken tot enkele jaren na de verharding van het beton het overtollige sulfaat reageren met het niet-gehydrateerde aluminaat om zogenaamd secundair ettringiet te vormen. Ettringiet heeft de eigenschap te zwellen. Het primair ettringiet, dat zich vormt tijdens de hydratatie van het cement, heeft de ruimte om te zwellen aangezien het zich ontwikkelt op het ogenblik dat het materiaal nog niet verhard is. Secundair ettringiet daarentegen vormt zich wanneer het materiaal verhard is. Het heeft dus geen ruimte om ongehinderd te zwellen en de ontwikkeling ervan gaat gepaard met een expansie van het beton en met scheurvorming (fig. 3.6.2). Preventie De beste maatregel bestaat erin om de temperatuur in de kern van het beton te beperken tot 65 °C tijdens de verharding. Aangezien uitzonderlijk hoge betontemperaturen tijdens de verharding de sterkte op lange termijn kunnen doen dalen en thermische krimp en dus risico op scheurvorming veroorzaken, heeft deze maatregel bovendien een uitgesproken gunstige invloed op de intrinsieke betonkwaliteit. Constructieve schikkingen om waterstagnatie op het betonoppervlak te vermijden vormen eveneens een middel om DEF tegen te gaan. Fig. 3.6.2 Oorzaken en preventie van betonschade Sulfaataantasting Massieve brugpijler aangetast door een interne sulfaataantasting. Het beton was onderworpen aan een temperatuur van 80°C gedurende meer dan 200 uur tijdens de verhardingsfase. Middelen om de betontemperatuur te beheersen tijdens de verharding Er bestaan verschillende middelen om de betontemperatuur van massieve elementen te verlagen tijdens de verharding: n cement met lage hydratatiewarmte gebruiken, zoals bijvoorbeeld hoogovencement. n bij voorkeur niet-isolerende bekistingen gebruiken n het aanmaakwater afkoelen of de granulaten in de zomer besproeien n een actief koelsysteem installeren (door koudwatercirulatie) n betonneren van massieve elementen bij warm weer vermijden 83 3.6
3.7 Fig. 3.7.1 Goed bestand 84 Oorzaken en preventie van betonschade Chemische aantasting Twee aantastingsmechanismen door chemische producten Bij blootstelling aan chemische producten kan beton ofwel bestand zijn, ofwel min of meer snel aangetast geraken. Indien aantasting optreedt, kan dit in grote lijnen volgens twee mechanismen. Chemische erosie Bij aantasting van beton door chemische erosie wordt één of meerdere van de bestanddelen van de cementmatrix opgelost door het extern chemisch middel (fig.3.7.1 tot fig. 3.7.3). Hierop volgt een geleidelijke uitloging van het opgeloste bestanddeel: het beton wordt alsmaar poreuzer en verliest tegelijkertijd zijn rol als bescherming van de wapening. Dit proces begint altijd vanaf het oppervlak dat in contact komt met het chemisch middel en plant zich (meestal langzaam) progressief voort in het beton. Zwelling Bij zwelling treedt een reactie op tussen de chemische stof die het beton is binnengedrongen via het oppervlak, een bestanddeel van de cementmatrix, en het capillair water. Indien het reactieproduct een volume inneemt dat groter is dan dit van de oorspronkelijke bestanddelen, veroorzaakt de reactie interne spanningen die kunnen leiden tot een uitzetting van de massa en een langzame, maar uitgesproken scheurvorming. Deze aantasting kan optreden tot op een bepaalde afstand van het punt waar de agressieve stof is binnengedrongen. Voorbeelden van beton onderworpen aan een zuuraantasting Fig. 3.7.2 Slecht bestand beton Siliciumhou- dende granulaten Preventieve maatregelen Voor de bescherming van beton tegen chemische aantasting zijn de volgende maatregelen nodig: n Correcte keuze van het cement en een aangepast cementgehalte n Compact beton aanwenden, met een lage porositeit en een lage W/C-factor < 0.50 n Voldoende dekking op de wapening n Zorgvuldige nabehandeling van het beton n De betreffende normen en aanbevelingen toepassen. Het cementtype CEM III wordt aanbevolen voor alle gevallen waar de structuurelementen beschermd moeten worden tegen chemische aantasting (zuren, zouten of sulfaten). Bij sulfaataantasting moeten de voormelde maatregelen gecombineerd worden met het gebruik van een cement met hoge bestandheid tegen sulfaten: HSR-cement van het type CEM I, CEM III, CEM V of CSS HSR (zie ook hoofdstuk 3.6 over sulfaataantasting). In het geval van zeer specifieke aantastingen of zeer hoge concentraties aan agressieve stoffen (zie NBN EN 206-1), moeten de voormelde maatregelen worden aangevuld met het aanbrengen op het beton van een speciaal daarvoor voorziene oppervlaktebekleding (op basis van synthetisch hars, keramische materialen enz...). In geval van twijfel, wordt aangeraden het advies van een specialist in te winnen. Fig. 3.7.3 Slecht bestand beton Kalksteen- granulaten
Page 1 and 2:
Praktische handleiding Duurzaam bet
Page 3 and 4:
1.1 2
Page 6:
Betonbestanddelen 1.1 Cement 1.2 Aa
Page 9 and 10:
1.1 Fig 1.1.1 Machines aan het werk
Page 11 and 12:
1.1 Tabel 1.1.1. Samenstelling van
Page 13 and 14:
1.1 Tabel 1.1.3. Classificatie en i
Page 15 and 16:
1.1 Fig 1.1.10 Vergelijking van de
Page 17 and 18:
1.2 Fig 1.2.1 Bezinkings- bekken vo
Page 19 and 20:
1.3 Fig 1.3.3 Maasafmetingen van de
Page 21 and 22:
1.3 Tabel 1.3.7 Relatie tussen de v
Page 23 and 24:
1.3 Fig 1.3.10 Industrieel wassen v
Page 25 and 26:
1.4 Fig. 1.4.1 Effect van een super
Page 27 and 28:
1.4 26 Betonbestanddelen Hulpstoffe
Page 29 and 30:
1.5 28 Betonbestanddelen Toevoegsel
Page 31 and 32:
1.5 30 Betonbestanddelen Toevoegsel
Page 33 and 34: 2.1 Fig. 2.1.1 Relatief aandeel van
Page 35 and 36: 2.1 34 Van vers beton tot verhard b
Page 37 and 38: 2.2 Fig. 2.2.1 Drukproef op kubus.
Page 41 and 42: 2.3 Fig. 2.3.1 Slumpmeting Fig. 2.3
Page 43 and 44: Fig. 2.4.2 Wattmetercurve van een m
Page 45 and 46: 2.5 Fig. 2.5.3 Praktische waarden v
Page 49 and 50: 2.7 Fig. 2.7.1 Meten van de slumpfl
Page 51 and 52: 2.7 Fig. 2.7.5 Pompen van zelfverdi
Page 53 and 54: 2.8 Fig. 2.8.1 Gekleurd beton gegot
Page 55 and 56: 2.8 Fig. 2.8.5 Plafond van het Louv
Page 57 and 58: 2.9 Fig. 2.9.1 Nabehandeling door a
Page 59 and 60: 2.9 Tableau 2.9.1 Nabehandelings- m
Page 61 and 62: 2.10 Fig. 2.10.5 Voorbeeld van een
Page 63 and 64: 2.11 62 Van vers beton tot verhard
Page 69 and 70: 3.1 68 Oorzaken en preventie van be
Page 71 and 72: 3.2 Fig. 3.2.2 Betonneringsfasen va
Page 81 and 82: 3.5 Fig. 3.5.3 Goede verdeling van
Page 83: 3.6 82 Oorzaken en preventie van be
Page 89 and 90: 3.9 Fig. 3.9.1 Blootgekomen wapenin
Page 91: 4 90 Bibliografie, normen en nuttig
show all

Praktische handleiding - Holcim

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?