Online kansspelen in Nederland! the next level - Houthoff Buruma

More documents

Recommendations

Info

Europees kader In de rechtspraak van het Hof van Justitie over kansspelen staat de vraag centraal in hoeverre beperkende nationale regelingen verenigbaar zijn met de verdragsbepalingen voor vrij verkeer van diensten/ Met betrekking tot het Nederlandse kansspelbeleid, dat voor de meeste spelsoorten voorziet in een stelsel van een vergunning per type kansspel is eveneens het transparantiebeginsel van belang, dat voortvloeit uit het gelijkheidsbeginsel en het non-discriminatiebeginsel. Vrij verkeer van diensten versus kansspelbeleid Kansspelen vormen een economische activiteit en het aanbieden daarvan vifordt beschouwd als een dienstverrichting door ondernemers.9 Deze ondernemers kunnen zich derhalve beroepen op het vrij verkeer van diensten. Artikel 56 VWEU (artikel 49 EG) bepaalt: In het Mder van de volgende bepalingen zijn de beperkingen op ket vrij verrichten van diensten binnen de Unie verboden ten aanzien van de onderdanen der lidstaten die in een andere lidstaat zijn gevestigd dan die, waarin degene is gevestigd te wiens behoeve de dienst wordt verricht. Het 'Europees Parlement en de Raad kunnen, volgens de gewone wetgevingsprocedure, de bepalingen van dit hoofdstuk van toepassingverklaren ten gunste van de onderdanen van een derde staat die diensten verrichten en binnen de Uniezijn gevestigd. Wetgeving van een lidstaat die de mogelijkheid om kansspelen aan te bieden beperkt, kan een verboden beperking van het vrij verrichten van diensten vormen. Dergelijke beperkende nationale regelingen kunnen evenwel zijn toegestaan op grond van artikel 51 en sz j° 62 VWEU, dan wel kunnen worden gerechtvaardigd door dwingende redenen van algemeen belang die door het HvJ EU zijn ontwikkeld ter bescherming van de consument. Ten aanzien van kansspelen zijn de dwingende redenen met name de bestrijding van fraude (criminaliteit) en het voorkomen dat gokverslaving en geldverkwisting door burgers wordt aangespoord." De beperkingen die worden opgelegd, zijn echter slechts te rechtvaardigen indien deze geschikt en evenredig zijn voor de nagestreefde doelstelling." Een nationale regeling is slechts geschikt om de verwezenlijking van de betroldcen doelstellingen te waarborgen als dat op coherente en samenhangende wijze wordt nagestreefd.»^ 7 zie ookj. Mulder, 'ANew Chapter iu the European Court of Justice Gambling S3gx. ASackedT>eckr,LeianssiiesofEconomicIntemtion 38, nr. 3 (2011), p. 251. 8 Voor spelautomaten is het aantal vergunningen niet beperkt, maar er gelden wel restricties t.a.v. aantal automaten per type lokatie. Dit vergunningtraject loopt vla de gemeente (zie http://www.antwoordvoorbedrljven.nl/regel/vergunning-speelautomaat-speelautomatenhal). 9 HvJ EG 24 maart 1994, Schindkr, zaak C-275/92, Jur. 1994, p. I-1039, punt 19 {Scttindler); HvJ EG 21 september 1999, Lddrd e.a., zaak C-124/97, jHr. p. I-6067, punt 18 (UM) en HvJ EG ll september Z003, zaak C-6/01, J«r. 2003, p. I-8621, punten 46 en 47 (Anomar). 10 HvJ EG 8 september 2009, zaak C-42/07, liga Portuguesa deFutetolFroJissional en Bivin Internationdl.Jur. 2009 p. I-7633, punt 56 (UgaVortiiguesa). HvJ EU 8 septem ber 2010, zaak C-46/08, Catmen Media Group Ltd/Land SMeswig-Holstein, ïnnenmi- nister desLandes ScMeswig-Hobtein iparmen Media Group Ltd), HvJ EU 12 juli 2012, C-i76lu,HitLarix/BundesministerfiirEinaitzien,piintzo(Larix). 11 Zie onder meer voor de uitwerking van dit proportionaliteitsvereiste: Carmen Media Groep ltd., punt 64, HvJ EU 8 september 2010, zaak C-316/07, Stoss; liga Portuguesa punten 59-61¬ 12 liga Portuguesa, punten 59-Si en aldaar aangehaalde rechtspraak; larix punt 22. 13 Gamielli, punt 63 enPlacanica, punt 47. Vanwege de bijzonderheden van morele, religieuze of culturele aard en de aan kansspelen en weddenschappen verbonden moreel en financieel schadelijke gevolgen voor het individu en de samenleving wordt gerechtvaardigd geacht dat de nationale autoriteiten een ruime beoordelingsvrijheid hebben om te bepalen wat noodzakelijk is voor de bescherming van de consument en van de maatschappelijke orde.« De nationale rechter dient de regeling echter wel daadwerkelijk te toetsen op de door de bevoegde autoriteiten nagestreefde doelstellingen en aan het niveau van bescherming dat zij willen waarborgen.l'^ Kansspelen (en gokactivlteiten in het algemeen) zijn voorts ook uitgezonderd van de dienstenrichtlijn« en zijn eveneens nog geen onderwerp geweest van communautaire regelgeving. In de praktijk komen de erkende doelstellingen van de nationale regelingen vaak wel overeen. In de meeste lidstaten staat bijvoorbeeld consumentenbescherming (voorkomen van aanzetten tot gokverslaving en geldverkwisting) enhestrijding van criminaliteit (tegengaan van deelname aan clandestiene spellen en witwassen) voorop.'^ Vergunningenbeleid en transparantiebeginsel Het vergunningenbeleid van de lidstaten moet voldoen aan het transparantiebeginsel dat voortvloeit uit'7 het verbod op discriminatie op grond van nationaliteit. Het transparantiebeginsel houdt in dat een lidstaat de vergunningsprocedure zo moet inrichten dat een onderneming in een andere lidstaat de reële mogelijkheid heeft om haar interesse ln een bepaalde concessie te tonen.*' Het volgen van een aanbestedingsprocedure is daarvoor niet verplicht, maar een dergelijke onderneming moet wel in staat worden gesteld om toegang te krijgen tot alle relevante informatie betreffende de concessie vóór de toewijzing daarvan, zodat deze onderneming, indien zij dat zou hebben gewild, haar interesse voor deze concessie had kunnen tonen.^^ De Commissie leidt uit deze jurisprudentie af dat alleen aan de door het Hof gestelde eisen [kan] worden voldaan door de bekendmaking van een voldoende toegankelijke aankondiging van de opdracht voordat deze wordt geplaatst. De aanbestedende dienst moet deze bekendmaking doen om de opdracht voor mededinging open te stellen.^ 14 liga Portuguesa punt 58; larix punt 25. Vgl HvJ EU 10 mei 2012, gevoegde zaken C-357/10 tot en met C-359/ioD«omo Gpa e.a./Comune iiBaranzate, n.n.g., HvJ Eü 27 oktober 2011, zaak C-255/09, Europese Commissie/Portugal, punt 72 en HvJ EU 15 september 2011, zaak 0-347/09 Jochen BicMnger, Franz Ömer. 15 Richtlijn Z006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 betreffende diensten op de interne markt, P6 L 376 van 27 december zooS, p. 36, i.h.b. artikel 2 lid 2 sub h van de Rl. Zie ook het Creutzmann-rapport. 16 Betfair, punt 33 en HvJ EG 8 september Z009, zaak C-4Z/07, UgaPorttigtiesa, punt 69. 17 HvJ EG 7 december zooo, zaak C-324/98 (lelaustria), punten 60 en 61. 18 HvJ EG Zl juli ZOOS, zaak C-Z31/03 {Conam),Jur. 2005 p. I-07287. 19 Coname, punten zi en 28. Zie ook HvJ EU 18 december 2007, zaak C-220/06 Asoo- aciön Profesional deEmpresas deRepartyyManipulado de Correspondencia, punt 75 en HvJ EG zaak C-410/04 ANA V, punt zi; HvJ EG 13 november 2007, zaak C-507/03 (An Post) punt 21 en 26. Zie ook Gerecht Eü 20 mei 2010, zaak T-Z58/06 (puits- iand/Commissie), punt 80 en Gerecht EU zo mei 2010, zaait T-258/06 (Duitsland/ Commissie), punt 80. 20 Zie de interpretatieve mededeling van de Commissie in PiEÜ 2006, zaak C- Mediaforum 2012-9 271 179/z.
Ten aanzien van de Ijeuze voor het medium van de bekendmaking geldt volgens de Commissie het volgende: Hoe groter het belang van de opdracht voor potentiële inschrijvers uit andere lidstaten is, hoe meer ruchtbaarheid eraan moet worden gegeven. In het bijzonder bij opdrachten voor de in bijlage IIB bij Richtlijn 2004/18/EG en bijlage XVIIB bij Richtlijn 2004/1//BG genoemde diensten waarvan de waarde de drempels voor de toepassingvan deze richtlijnen overschrijdt, houdt een passende transparantie gewoonlijk in datde opdracht in een medium met een groot bereik moetworden bekendgemaakt. Uit de hiervoor aangehaalde jurisprudentie volgt dat, op grond van de in artikelen 18, en 56 VWEU neergelegde regels, alsmede het beginsel van non-discriminatie en gelijke behandeling waarvan zij de bijzondere uitdrukking vormen, sprake is van een vooraf aan de vergunningverlening gaande transparantieverplichting, die noopt tot een passende mate van publicatie teneinde ondernemingen in andere lidstaten ln staat te stellen toegang te krijgen tot alle relevante informatie betreffende de schaarse vergunning voor het aanbieden van kansspelen vóór de toekenning daarvan, zodat deze ondernemingen hun interesse daarvoor kunnen tonen. Met het geven van openbaarheid aan het voornemen tot het verlenen van een vergunning van het aanbieden van kansspelen wordt de mededinging om de markt voor kansspeldiensten mogelijk gemaakt.^» Indien transparantie geheel ontbreekt krijgen mogelijk geïnteresseerde ondernemingen uit andere lidstaten niet de kans hun interesse te tonen in de betreffende opdracht of exclusieve vergunning, met als gevolg dat zij in strijd met artikel 56 WEU worden beperkt in de uitoefening van hun vrijheid om tijdelijk in een andere lidstaat diensten te verrichten (vrijheid van verrichten van diensten).^^ Nederlands juridisch kader Het wettelijk kader in Nederland wordt gevorrnd do or de Wet op de kansspelen. Op grond van artikel 1 lid 1, aanhef en onder a. Wok is het niet toegestaan zonder vergunning een kansspel te organiseren.^3 Voor de meeste in de Wok geregelde kansspelen^+ wordt slechts aan één rechtspersoon een vergunning verleend. Aan een vergunning kunnen voorschriften worden verbonden (artikel zs WoK). De Wok bevat geen voorschriften over de wijze waarop vergunningen worden verleend.^s Het Nederlandse kansspelbeleid heeft, vooral na de opkomst van de online kansspelen in de 21e eeuw, geleid tot een grote hoeveelheid lagere jurisprudentie.^^ Tot voor kort liet de overheid het optreden tegen aanbieders van online kansspelen die geen vergunning hebben over aan de vergunninghouders, die 21 HvJ EU 10 maart 2011, zaak C-274/09 istaikr); HvJ EU 13 april 2010, zaak C-91/08 (Wall); HvJ EG 13 oktober zoos, zaak C-458/03 (.ParkingBrixen); HvJ EG 6 april 200S, zaak C-410/04 (AisTAV); HvJ EG 18 december 2007, zaak C-220/0S (Correos). 22 Dan wel zich daar duurzaam te vestigen (vrijheid van vestiging), zie onder andere HvJ EG zaak C-410/04 ANA V, punt 22. Voor het eerst expliciet door het Hof overwogen in HvJ EG 21 juli 2005, zaak C-231/03 (Coname), punten 17-19. Het ontbreken van transparantie levert, behoudens objectieve rechtvaardiging, een ongelijke behandeling op die in strijd is met voornoemde Verdragsbepalingen. 23 Wet van 10 december 1964, houdende nadere regelen met betrekking tot kansspelen, Stl. 1964,483, zoals nadien gewijzigd. 24 Dit betreffen zes kansspelen; de staatsloterij (artikel 9 Wok), een instantloterij (artikel 14b Wok), sportprljsvragen (artikel 16 Wok), een totalisator (artikel 27a 24 Wok), een lotto (artikel Z7b jo 15 Wok) en een speelcaslno (artikel 27h Wok). Met betrekking tot 'goede-doelenloterijen' wordt een restrictietbeleid gevoerd (geen vergunningen voor nieuwe loterijen). Voor spelmachines is bet aantal ver- Op de grondslag van onrechtmatig handelen buitenlandse ondernemingen aanpakten die alhier zonder vergunning online kansspelen aanboden. Met name De Lotto was op dit terrein zeer actief.^7 in de meeste gevallen is de rechter van oordeel geweest dat het aanbieden van online kansspelen zonder vergunning in Nederland onrechtmatig is jegens een concurrent, zoals De Lotto, die wel een vergunning heeft en aan de daaraan verbonden strikte voorwaarden moet voldoen. Daaraan doet niet af dat de Nederlandse overheid voor een aantal specifiek in de Wok genoemde kansspelen slechts één vergunning afgeeft en evenmin dat voor online kansspelen tot op heden geen vergunning is afgegeven.^' Al eerder was door het HvJ EU vastgesteld dat het feit dat een onderneming beschikt over een kansspelvergunning afgegeven in een lidstaat voor een andere lidstaat geen beletsel vormt om desondanks op die onderneming in die andere lidstaat de nationale kansspelwetgeving toetepassen.^s Ladbrokes De Engelse kansspelonderneming Ladbrokes heeft zich steeds verzet tegen het Nederlands kansspelbeleid en is vanaf de eeuwwisseling actief met het aanbieden van online kansspelen. Dat heeft uiteindelijk geleid tot het lödftroto-arrest van het HvJ EU en het arrest van de HR van 24 februari 2012. Daarin staat de verhouding tussen de verdragsbepaling voor het vrije verkeer van diensten en het restrictieve Nederlandse kansspelbeleid centraal. Hv/EU "Ladbrokes Het HvJ EU bevestigt allereerst dat de doelstellingen die met het Nederlandse exclusieve vergunningstelsel worden nagestreefd de beteugeling van gokverslaving en het voorkomen van criminaliteit in hun onderlinge samenhang moeten worden beschouwd aangezien zij verband houden met de bescherming van zowel de consument als de maatschappelijke orde.3° Deze twee doelstellingen creëren uiteraard een spanningsveld. Uit de rechtspraak van het HvJ EU volgt dat een kansspelbeleid dat als doel heeft de gokverslaving te beteugelen in beginsel gericht moet zijn op het terugbrengen van de kansspelen.^i Niettemin kan een expansief kansspelbeleid, waarbij de introductie van nieuwe spelen en de reclame hiervoor worden toegelaten, toch ook als samenhangend (met de doelstellingen van het kansspelbeleid) worden beschouwd: indien de illegale activiteiten op aanzienlijke schaal plaatsvonden en de getroffen maatregelen tot doel hadden, de goklust van de consument in legale circuits te leiden.^'' gunningen niet beperkt. 25 Kamerstukken II2010/11,24 557, nr. 124, p. 5. 26 Zie voor een overzicht Chr.A. Alberdingk Thijm, 'Kroniek van technologie en rechf, NJB 2007,691. 27 Zie onder meer Vzr. Rb. Arnhem 27 januari 2003, KG 2003, 53 en in tweede Instantie Hof Arnhem 2 september 2003, NJF 2003, So (De lotto/Ladbrokes). Verder Vzr. Rb. Arnhem ljuli 2003, IJN AH8935 (DeLotto/Teltrade e.a.), Vzr. Rb. Amsterdam zz augustus 2002, CR 2002, p. 387 (De lotto/Sportdreams) en Vzr. Rb. Utrecht 19 maatt 2008, IJN BC7139 (DeLotto/Unihet). 28 Zie de brief van de staatssecretaris van 19 maart 2011, Kamerstukken II2010/11,24 557, nr. 124,2. 29 LigaPortuiuesa,pnnt6s. 30 Ladbrokes, punt z6 en de daarin aangehaalde rechtspraak. 31 ZieondermeerCarmenMe(i/(!Gr()((l)Itó,punt63Stoss,punt8i. 32 I«(;jiroto,punt3o. Mediaforum 2012-9
Page 1: Online kansspelen in Nederland! the
Page 5 and 6: uitvoeren. Het hof heeft immers nie
Page 7 and 8: Mredienstenconcessie voor mededingi
Page 9 and 10: kansspelen. Het meest recente onder

Online kansspelen in Nederland! the next level - Houthoff Buruma

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?