blootstelling aan endotoxinen en het voorkomen van ... - Stowa

STOWA 2004-41 BLOOTSTELLING AAN ENDOTOXINEN EN HET VOORKOMEN VAN KLACHTEN BIJ WERKNEMERS VAN RIOOLWATERZUIVERINGSINSTALLATIES
hoog. Het percentage ruimtelijke metingen boven 200 EU/m3 is groter is dan het percentage
persoonlijke blootstellingsmetingen (zie Tabel 7). De ‘bronnen’ van blootstelling in deze
ruimtes hebben zijn dus wel degelijk van invloed op de persoonlijke blootstelling.
De gemiddelde concentratie inhaleerbaar stof ligt ruim onder de MAC-waarde voor hinderlijk
inhaleerbaar stof, welke in de Nationale MAC-lijst 2001 is gesteld op 10 mg/m3 . Slechts
een heel enkele meting ligt boven deze 10 mg/m3 , en komt voor bij slibverwerkers en monteurs
(gegevens niet weergegeven). Aangezien een MAC-waarde nooit mag worden overschreden,
is het van belang om bij slibverwerkers en monteurs erg stoffige werkzaamheden
te voorkomen.
3.4 DETERMINANTEN VAN BLOOTSTELLING
Uit het model met alleen het random effect van de werknemers blijkt dat van de totale
geometrische standaarddeviatie van de persoonlijke bloostelling aan endotoxinen (GSD=3,7)
ongeveer 73% wordt verklaard door de spreiding van dag-tot-dag en 27% wordt verklaard
door systemische verschillen tussen personen. In bijlage 10 zijn de determinanten van
blootstelling verder uitgewerkt (bijlage 10, tabellen 1 en 2).
Het verschil in blootstelling tussen werknemers wordt voor het grootste gedeelte verklaard
door alle installatie-eigenschappen bij elkaar en de functie(categorie) van een werknemer.
De weersomstandigheden verklaren voor het grootste deel de dag-tot-dag variantie. Door de
correctie voor herhaalde metingen worden de verschillen in blootstelling tussen functies
iets minder groot, maar blijven nog steeds duidelijk aanwezig, waarbij de functies monteur,
operator en slibverwerker respectievelijk een 3,7 maal, 3,9 maal en 4,4 maal hogere blootstelling
hebben dan de leidinggevenden.
3.5 PASSIEVE MONSTERNAME
Er is sprake van een grote variatie in endotoxinenconcentraties, zowel tussen filter en folies,
als tussen de folies van een meting onderling (zie bijlage 11, Tabel 1). Ook in de mate van
verminderde doorlaatbaarheid van een folie na een meting zijn verschillen tussen de folies.
Verder zijn er correlaties berekend tussen verschillende parameters voor de 4 richtingen
van de passieve sampler en het bijbehorende filter (zie bijlage 11, Tabel 2 en grafieken 1-3)
Hieruit ontstaat geen eenduidig beeld, met voor de verschillende relaties tussen parameters
verschillende belangrijke folie-richtingen.
Foto 12 en 13 laten een stationaire opstelling van de passieve monsternamemethode zien.
Ook is met de set beschikbare gegevens regressieanalyse uitgevoerd, om te kijken in welke
mate de blootstelling zoals gemeten met de conventionele meetmethode te voorspellen is
aan de hand van de concentraties zoals gemeten met de passieve meetmethode. Dit blijkt te
kunnen, gezien een regressievergelijking met een R2 van 76%. Hierbij is de invloed van de
concentratie van de voorwaartse folie het grootste (zie bijlage 12).
Tijdens het bepalen van de endotoxinenconcentraties van de folies is een aantal van deze
folies gespiked met een bekende hoeveelheid endotoxinen, om zo te onderzoeken wat het
percentage ‘recovery’ is van die hoeveelheid endotoxinen in de bepaling. Het percentage
recovery van de bepalingen bleek hoger dan de verwachte 100%, waarschijnlijk door interacties
tussen de endotoxinen en de folie (data niet weergegeven). Naarmate de verdunning
van de bepaling hoger werd genomen, schoof de recovery meer naar 100%, overeenkomstig
met bevindingen uit lopend onderzoek.
30