blootstelling aan endotoxinen en het voorkomen van ... - Stowa

STOWA 2004-41 BLOOTSTELLING AAN ENDOTOXINEN EN HET VOORKOMEN VAN KLACHTEN BIJ WERKNEMERS VAN RIOOLWATERZUIVERINGSINSTALLATIES
maar door de relatief korte verblijftijd van werknemers in deze ruimtes is de invloed op de
blootstelling van de werknemers, gemeten over een gehele werkdag, niet zo groot.
De lage persoonlijke blootstelling zoals gevonden in dit onderzoek komt overeen met de
resultaten van andere onderzoeken. Ook in eerdere studies in Nederland, en buitenlandse
studies bleek de gemeten blootstelling ook laag te zijn, hoewel er ook een groot aantal,
voornamelijk Scandinavische, studies is waar de gevonden concentraties duidelijk hoger
liggen. Waardoor de verschillen worden veroorzaakt is niet onderzocht, maar mogelijk
bestaan verschillen in (wijze van) overkapping van bepaalde procesonderdelen en ventilatie.
De spreiding in de persoonlijke blootstelling wordt voor circa twee-derde verklaard door
verschillen die van dag tot dag voorkomen in de blootstelling van personen. Circa één-derde
van de spreiding wordt verklaard door werkelijke verschillen tussen personen. De weersomstandigheden
zijn verantwoordelijk voor een belangrijk deel van de dag-tot-dag variatie.
De verschillen tussen werknemers hangen vooral samen met de installatie (en alle mogelijke
kenmerken die daar onder vallen) en functie of functiecategorie.
PRAKTIJKPROEVEN NAAR INVLOED VAN BEPAALDE HANDELINGEN EN WERKWIJZE
OP DE BLOOTSTELLING
De praktijkproeven wijzen uit dat (schoonmaak)werkzaamheden invloed hebben op de
gemeten blootstelling. Werkzaamheden waarbij gebruik wordt gemaakt van effluent, het
ontbreken van goede ventilatie en het gebruiken van hoge druk (door middel van een dichte
spuitmond van een brandslang) tijdens spuitwerkzaamheden dragen bij aan een significant
hogere blootstelling. Het gebruik van bijvoorbeeld breekwater of oppervlaktewater, een
goed functionerende ruimteventilatie of met lage druk spuiten resulteert in een lagere
blootstelling. Deze resultaten zijn ook een leidraad voor het treffen van beheersmaatregelen
om de endotoxinenblootstelling waar dat noodzakelijk is te reduceren.
PASSIEVE MONSTERNAME
Er is gebleken dat met gebruikmaking van de passieve monstername-methode, zoals is getest
in deze studie, het ook mogelijk is om endotoxinen te meten. De correlatie tussen de
endotoxinenconcentraties van de actieve monsternamemethode met filters en pompjes en
de passieve methode was redelijk goed. Wel moet de bruikbaarheid in de praktijk nog verder
worden uitgewerkt.
GEZONDHEIDSKLACHTEN
Onder werknemers van rioolwaterzuiveringsinstallaties worden diverse symptomen gerapporteerd
die mogelijk met het werk op een rwzi in verband staan, zoals pijn in de gewrichten,
griepachtige klachten die worden samengevat met de term ‘Organic Dust Toxic Syndrome’
(ODTS) en diarree. Er worden drie verschillende clusters van met elkaar correlerende
symptomen onderscheiden:
• systemische en griepachtige symptomen
• symptomen van de onderste luchtwegen en huidirritatie
• symptomen van de bovenste luchtwegen.
Deze drie clusters verklaren een substantieel deel van de variantie in het voorkomen van
klachten. De gevonden klachten en clusters van klachten komen overeen met resultaten uit
ander, nationaal en internationaal, vragenlijstonderzoek onder werknemers van rwzi’s dat
in het verleden is gedaan.
Bij het vergelijken van het voorkomen van luchtwegklachten van rwzi-medewerkers met
een steekproef uit de algemene bevolking worden astma, hoesten, slijm ophoesten en kortademigheid
in rust significant vaker gerapporteerd door de rwzi-medewerkers. Wakker