blootstelling aan endotoxinen en het voorkomen van ... - Stowa

STOWA 2004-41 BLOOTSTELLING AAN ENDOTOXINEN EN HET VOORKOMEN VAN KLACHTEN BIJ WERKNEMERS VAN RIOOLWATERZUIVERINGSINSTALLATIES
wel vrij als celgebonden. Met GS-MS kan de kwantiteit en distributie van verschillende
ketenlengtes worden geanalyseerd. Verschillende ketenlengtes zijn verschillend gecorreleerd
met de endotoxinenactiviteit zoals gemeten met de LAL-assay.
• MuAc: Peptidoglycanen, de cross-linked macromoleculaire structuur die verantwoordelijk
is voor de stevigheid van bacteriële celwanden, wordt soms ook wel ‘Gram-positief
bacterieel endotoxine’ genoemd. Het beslaat een groot deel van de celwand van Grampositieve
bacteriën en komt ook voor in de celwand van Gram-negatieve bacteriën, maar
in veel mindere mate. Muramic acid (MuAc), een amino-suiker, is een unieke marker
voor peptidoglycaan. Deze chemische parameter meet zowel het totaal aan levensvatbare
en niet-levensvatbare bacteriën als overblijfselen van celwanden.
Chemische markers zijn gewoonlijk deeltjes de covalent geboden zijn aan verschillende
structuren in de celwand. Voor de analyse moet een monster dus worden gehydrolyseerd
om deze bindingen te verbreken. Daarna worden de monsters gezuiverd door extracties en
uiteindelijk gederivatiseerd. Een voordeel van deze techniek voor het meten van in aërosolen
voorkomend microbiologische materiaal is dat de filters die worden gebruikt bij de
luchtmetingen direct hydrolysis kunnen ondergaan. Daardoor zijn er geen inconsistenties
door verschillen in de effectiviteit van de gebruikte extractiemethoden. Verder wordt er in
de analyse van chemische markers geen onderscheid gemaakt tussen soorten, een onontkoombaar
nadeel van alle kweekmethoden (Saraf et al, 1997; Sebastian et al, 2003; Szponar
et al, 2001).
LEVENSVATBARE (VIABLE) MICRO-ORGANISMEN
Bacteriën en schimmels zijn levende organismen die aanwezig kunnen zijn in de lucht.
Voor schimmels geldt dit voor de sporen en delen van de hyfen. Aangezien het waterzuiveringsproces
afhankelijk is van de activiteit van deze organismen, is het zeer waarschijnlijk
dat deze organismen aanwezig zijn in de lucht op en rond rwzi’s. Om iets te kunnen zeggen
over het voorkomen van celgebonden- en vrij endotoxinen is het van belang om te weten in
welke hoeveelheden levensvatbare organismen voorkomen op verschillende werkplekken.
Afhankelijk van de gebruikte voedingsbodems tijdens de monstername kan ook iets gezegd
worden over de mate van voorkomen van Gram-negatieve en –positieve bacteriën op rwzi’s
(Eduard,1998; Westveer, 1993).
STATISTISCHE ANALYSE
De statistische analyses zijn uitgevoerd met SAS statistische software. Vanwege de lognormale
verdeling van de endotoxinenconcentraties zoals gevonden met de LAL-assay, zijn
zowel het rekenkundig gemiddelde en standaarddeviatie als het geometrisch gemiddelde en
de geometrische standaarddeviatie berekend.
Voor de vergelijking van de resultaten van de LAL-assay en de GC-MS analyse is de Spearmancorrelatie
berekend.
De resultaten van de extractie/bewaarproeven zijn naast het berekenen van de gemiddelden
per combinatie van variabelen ook geanalyseerd met behulp van t-testen, om te kijken of er
significante verschillen bestaan tussen verschillende manieren van behandelen.
MEETMETHODEN EN RESULTATEN
De metingen zijn uitgevoerd op 3 achtereenvolgde dagen begin augustus 2004, op een rwzi
in het midden van het land. De metingen zijn uitgevoerd in de slibontwatering (zeefbandpers)
en in het roostergoedgebouw. Er is in 5 meetsets gemeten, en per meetset zijn er tien
filters, 2 impingermetingen met pyrogeenvrij water en 1 impingermeting met 9% zoutoplossing,
2 viable samples op TSA en 2 viable samples op TSA+KV beschikbaar.
72