RICHARD BOSTE ZOE TONI ORFEO MADAME ... - Arne Sierens

Boste
RICHARD
BOSTE
ZOE
TONI
ORFEO
MADAME NOWEE
DE ROSTE VROUW / ROSITA
DE BRANDWEERMAN
1
Boste

DE SCHRIJVER STAAT OP HET TONEEL
GORDIJN OPEN
ZOE Pa? Een ei hoe lang moet dat koken?
MADAME NOWEE Mijnheer Richard?
'k Mag toch meedoen?
't Is al vijf stukken dat ge 't mij belooft. Orfeo,
't komen daar herderinnen in.
RICHARD Godverdomme, nekeer iets groots.
Iets met fond! Niet krot en compagnie!
Alle deuren en vensters open. De borstel erdoor.
Grote kuis in huis.
ER IS OOK EEN ROSTE VROUW
GROOT STADSPANORAMA MET WOLKEN EN MEEUWEN
ORFEO Is dit het slagveld?
RICHARD Ge zijt -
ORFEO De held. Dat weet 'k. Orfeo.
RICHARD Van deze tijden. Krachtig.
ORFEO Goed. Ik spreek. Welke stijl?
RICHARD Direct. Open.
ORFEO Rechtdoor dus. Niet meer verheven?
RICHARD Toch, muzikaal zelfs.
Een kruising tussen Johnny Rotten en Pavarotti.
Beter, de jonge Elvis.
2
Boste

ORFEO Goed. En mijn vrouw? Zij heet -
RICHARD Euridike, mij goed.
ORFEO Dat blijft dus. Het basisgevoel: Euridike is dood.
RICHARD Een ander woord voor dood.
ORFEO Overleden.
Het licht van mijn ogen is uitgedoofd.
'k Ben dus kwaad.
RICHARD - 'k Zou moeten telefoneren -
Okee, kwaad.
ORFEO 'k Ben kwaad.
RICHARD Woest!
ORFEO Okee. Hoe?
RICHARD Spring 10 meter hoog!
ORFEO Onmogelijk.
RICHARD Ik schrijf, regienota:
HIJ SPRINGT 10 METER HOOG.
ORFEO Zot! Voor wat trouwens?
RICHARD Niet van kontentement.
ORFEO Okee, dat zullen we wel zien
als er publiek in de zaal zit.
RICHARD Voorlopig, niet 'dood'.
Zet: ontvallen - mijn alles.
3
Boste

ORFEO Mijn alles is mij ontvallen. Barbaarse hemel!
Onmetelijke sterren!
RICHARD Onmenselijke sterren!
ORFEO En dan?
RICHARD Dan stond den ezel stil en hij balkte.
Kom, van heel 't begin.
ORFEO Ik ben geboren -
RICHARD Kan men ook niet geboren zijn?
ORFEO Kan men ook niet geboren zijn?
RICHARD Dat is zeer de vraag.
AL ZIJN PAPIEREN WAAIEN WEG
RICHARD Hoe oud ben ik nu?
Wat ligt er hier? Is het de lever? Of de nieren?
Waarom moet dat altijd waaien in dit land?
ALTIJD OP POST
BOSTE Richard!
RICHARD Ochot.
Niet baksteenslag tegen den bodem, alstublieft.
BOSTE Lelijkaard! Moet ge geen mensen kennen dan?
RICHARD Boste
BOSTE Zeg klootzakske, eigenlijk klap 'k niet meer tegen u.
4
Boste

Een klein krapuul, gij!
RICHARD Wat?
BOSTE Dat ge ne propere zijt! 'k Zie u niet meer!
RICHARD 't Komt er lijk niet van.
BOSTE Gij zijt lijk wat vervet hee?
Jong, dat moet gedaan zijn! Wreed!
Overal, op teevee. KLETS.
Ik kan mijn gazet niet openslaan.
Hier zie, de lelijkaard. Mijnheer zijn wezen!
't Is dat nieuw stuk van u, hee zeker,
dat ze gaan doen? Zo nen tamtam dat ze maken!
Ja, kameraad, 't wordt een fameus spektakel.
'k Las het, de grote machine, veel volk.
Over Orfeo, hee? Amaai, nogal serieuze kost!
Goed, hee! En? Is 't af?
RICHARD Waf!
BOSTE Ah, 'k mag er niet over klappen?
RICHARD Neen.
BOSTE Is 't de botten, de ballen? Geraakt ge er niet uit?
RICHARD Neen.
BOSTE Neen, hoort hem, neen.
Belt den honderdenéén!
Schrijf toch nekeer een komedie.
Hoe is 't nog mee uw vrouw?
RICHARD Nog altijd gescheiden, hee.
5
Boste

BOSTE Dat weet 'k. Definitief van uwen dragonder.
'k Ben nu taxichauffeur, dat weet gij nog niet.
Nee, met uw Carlaatje?
Sprak gij niet van trouwen met haar?
RICHARD Ja.
BOSTE En?
RICHARD We gaan niet trouwen.
BOSTE Hoe? Is ze weg van u?
RICHARD Dat zijn we nog aan 't uitvechten.
BOSTE Richard en zijn wijven, allez allez.
RICHARD Wat allez?
BOSTE Diene keer op de foor -
RICHARD Hoeveel keer moet 'k u dat nu nog zeggen?!
‘k Had u niet gezien.
BOSTE ‘t Was zij!
'k Zag ze aan uw mouw trekken niet kijken!
RICHARD Dat was inbeelding van u!
BOSTE Gewoon ne goeiendag, ge dierf niet!
RICHARD - Ik stort mij van de klippen alle dagen -
BOSTE Ge mocht niet!
RICHARD - Soms in de zee ... -
6
Boste

BOSTE Toet! 't Was zij!
RICHARD - Soms in een beekske van niemendal -
BOSTE Ne goeiendag had ge kunnen zeggen, wijf of geen wijf.
RICHARD - Dan zoudt ge de schrijver
zijn smoel moeten zien.
Hoe hij zich loopt te vernibbelen
en zijn kas opvreet -
BOSTE Ge zijt ze nu toch kwijt, ge kunt u scha inhalen.
In 't vervolg vanaf nu als 'k u tegenkom,
zegt ge mij twee keer goeiendag.
"Goeiendag Boste, goeiendag Boste"
RICHARD - Niet mankepoot!
Niet achter een frietkot in elkaar geschoten! -
BOSTE Dracenastraat, tussen de Vlaamse Kaai
en de Fortlaan. Nee, de Doklaan!
Jong, met de taxi's rijden, mijne kop wordt een stadsplan!
RICHARD Nekeer iets met force. Eerlijk en schoon.
BOSTE Ge zijt bezig, zie 'k. 'k laat u. Kom af, hee!
HIJ VERDWIJNT
RICHARD Hij verdwijnt. Punt. Andere lijn.
Plaats: het hart van de wereld.
ORFEO Het slagveld.
RICHARD Er staat een man.
Hij is geen soldaat willen zijn,
maar hij staat er algelijk middenin.
Hij wil elders naartoe
7
Boste

waar het ruimer en vrijer asemen is.
TONI Schoon! Daar krijg 'k een kopie van.
RICHARD Van mij krijgt ge alles.
TONI In mijn armen maestro, dat 'k u vastpak!
Ge eet toch goed? Ge slaapt toch goed?
RICHARD ...
TONI Dat is 't belangrijkste.
DE REGISSEUR HEEFT HET GELEZEN
TONI Bon, soit. We hebben 't dus doorgelezen.
Op 't eerste zicht, goed, okee.
't Is een voorlopige montage, dat weten we.
Op 't eerste zicht is het prachtig, zeker niet slecht,
interessant, intrigerend en noem maar op maar ...
Allez, hoe zal 'k 't zeggen?
'k Heb last met het concept! Ja!
Om het heel eerlijk te zeggen.
Bon, 'k zal 't nu heel cru stellen,
dat er vooral geen misverstanden zijn tussen ons
de basisgedachte, ik zie ze niet!
De filosofie - voor zover er één is, excuseer -
ik versta ze niet!
De totale afwezigheid van referenties!
Heel de structuur! Scèneke hier, scèneke daar!
Van dat ambigu realisme! Ik kan niet mee!
Goed, okee, 't is heel amusant.
We hebben 't gelezen vannacht met 2 actrices.
We lagen onder 't tafel - allez, van 't lachen.
't Zitten schitterende momenten in,
schoon, ontroerend,
maar we blijven zitten met de vraag:
8
Boste

De schrijver, waar wil hij naartoe?
Wat wil hij? Ons amuseren? Ons doen lachen?
Angst aanjagen?
Wat wil hij blootleggen? Alles?!? Alles ga niet!
We hebben alle vertrouwen, Richard.
We zijn nog altijd niet ongerust
Goed, we hebben nog altijd voldoende tijd.
Dat probleem Euridike - we hebben 3 actrices -
we kunnen altijd later kiezen, Richard
En dat moment dat ze sterft - die beet van die slang
in haar hielen - daar vinden we wel wat voor.
En die scène dat hij haar gaat halen
daar geraken we uit. Orfeïsme versus christendom.
Komaan maestro! Gij en ik, samen, we slaan ze dood!
't Wordt goed!
HIJ VERDWIJNT
RICHARD "SOMS WENSTE IK SNUL TE ZIJN OF GENIE
NU HANG IK TUSSEN BEIDEN
VANDAAR HET EEUWIG VERBEIDEN
EN DE UITKOMST MELANCHOLIE!"
TONI Ciao! Succes!
ZE BLIJFT ZAGEN
MADAME NOWEE Mijnheer Richard?
RICHARD 'k Ben bezig.
MADAME NOWEE 'k Mag toch meedoen?
't Is al vijf stukken dat ge 't mij belooft.
RICHARD 'k Weet 't niet.
MADAME NOWEE Orfeo,
't komen daar herderinnen in.
9
Boste

RICHARD 't Is een hedendaagse versie.
MADAME NOWEE Een moderne herderin,
dat bestaat. 'k Kan misschien dat verhaal vertellen
over mijn hondeke.
Ge hebt dat altijd heel schoon gevonden.
Poëzie -
RICHARD - en wreedheid ineen. Jaja.
MADAME NOWEE We passen dat aan.
Poepoe, dat hij niet dood ligt op 't koerke
in de Populierstraat nummer 23
maar ergens buiten op ne landwegel.
En Orfeo passeert en ziet mij schreien.
En vraagt wat er scheelt
en 'k doe hem heel mijn verhaal.
RICHARD Nee.
MADAME NOWEE Mijn hondeke
dat 'k 't heb doodgeklopt,
dat 't laatste was dat 'k zou doen in mijn leven
maar dat 'k 't toch heb gedaan.
Dat 't kwam door heel die affaire met Noël mijne vent.
Dat 'k er zo spijt van heb.
Dat 'k niet wist wat 'k deed.
RICHARD 't Moet een soort opera worden
MADAME NOWEE Dan zing ik het!
Dat 'k 't heel graag zag, Poepoe.
RICHARD Poepoe ...
MADAME NOWEE Poepoe of nen andere naam
10
Boste

Ja, hoe heten honden in opera's?
Oh, ik kan heel schoon zingen, als dat moet
DE ROSTE VROUW IS DAAR!
GROTE ACHTERVOLGING!
ORFEO "PERRON 4"
RICHARD Zijt ge gelukkig?
DE ROSTE VROUW 'k Denk van wel.
Tenminste ik voel mij gelukkig.
ORFEO "DE TREIN NAAR PARIJS
IS IN AANTOCHT NAAR SPOOR 7"
RICHARD Wordt ge nooit overvallen door depressies?
Zwarte gedachten?
DE ROSTE VROUW Lijk iedereen zeker?
Maar dat gaat over.
ORFEO "PARIJS, TIEN MINUTEN VERTRAGING"
RICHARD En ouder worden? Hoe zit dat?
ORFEO "ONS LICHAAM MISSCHIEN.
HET BEGINT TE REGENEN"
RICHARD Zoudt ge op mij kunnen vallen?
ORFEO "ZE DOET HAAR PARAPLU OPEN"
RICHARD En leven met mij?
ORFEO "HAAR HAAR STAAT IN BRAND!"
11
Boste

MADAME NOWEE Wat denkt ge, mijnheer Richard?
RICHARD Waarom moet dat altijd regenen in dit land?
ORFEO "WAAROM MOET DAT ALTIJD REGENEN
IN DIT LAND?"
MADAME NOWEE Wat denkt ge? Poepoe?
RICHARD Nee. Orfeo, 't is klassiek.
MADAME NOWEE 't Is klassiek! Medea!
't Is Medea met een hondeke!
RICHARD Dat is een andere mythe.
MADAME NOWEE 't Zou een schone scène zijn
en uwen eersten akt is rond!
ORFEO "ZE MOET WEG"
DE KAST STAAT DAAR
RICHARD Wat heeft die kast er nu mee te maken?
DE ROSTE VROUW Nu moet 'k weg of 'k word doornat.
ORFEO "ZE MOET WEG!"
RICHARD DOEK!
En dan ...?
MADAME NOWEE Dat gaat gaan, ge gaat dat zien
DE WERKKAMER VAN DE SCHRIJVER
ZOE Pa, 'k wil hier komen wonen.
12
Boste

RICHARD Maar allez, wat is dat nu weer?
Kindje toch, vorige maand,
Carla, 't was een kreng, een ambetant wijf.
Ge ging zelfs nooit meer komen, en nu -
ZOE Ge zijt er nu toch van weg?
RICHARD Wat?! Wie zegt dat?
ZOE Ma
RICHARD Dat mens! Wurgen doe 'k haar nog nekeer!
Carla en ik, wij zijn het momenteel
efkes oneens over een aantal zaken maar -
ZOE 'k Ga mij een ei bakken
ALTIJD ALS ‘T NIET PAST IS HIJ DAAR
BOSTE Kijkkijk, papa en dochter.
Aaah, ge peinst dat 'k u niet kan vinden?
14 telefoons aan 20 frank,
dat is 280 frank dat ge mij moet.
RICHARD Boste ...
BOSTE Allez, zeg, Richard, uw dochter.
Amaai, meiske ge zijt gij een grote ferme Zoe geworden!
Is 't geen 11 dat gij gaat worden?
ZOE 't Is Zoë en 'k ben al 12.
BOSTE 12? Klein Zoetje, grote Zoe!
Hoe?! Krijg 'k geen toezeke meer van u?
Hola? Is 't gedaan met de leifde dan?
Vroeger was 't plak en aan,
13
Boste

met geen stokken van mijne schoot te krijgen,
toen dat ge nog zo eentje waart,
zo'n Zoeetje, zo'n Zoetje.
ZOE Uwen asem stinkt.
Papa, ge moet dat abonnementsgeld zeker storten.
Dat ge 't niet vergeet!
RICHARD Dat is al lang gestort
ZOE Jazzdans?
RICHARD Den tennis.
ZOE Jazzdans! Tennis, dat doe 'k al lang niet meer.
't Is 3500 frank.
RICHARD 't Geld vliegt hier buiten.
BOSTE 'k Peins dat 'k op ne slechte moment gekomen ben.
RICHARD Boste.
BOSTE 'k Blijf maar efkes.
Schoon uitzicht hebt ge hier!
Maar ge hebt wel genen hof.
Een kind moet nen hof hebben, hee.
Zo wat bomen en beesten.
EEN GOUDEN IDEE
TONI Maëstro, 'k heb 't voor die grote scène in de kelders!
Allez, de afdaling in het onderbewustzijn,
of hoe ge dat ook wilt noemen
Ge weet, ik bekijk alles konkreet. Jung en Freud,
dat is bij mij 't ene oor in en 't andere ...
Bon, laat ons gewoon alles radikaal transponeren!
14
Boste

't Doek open. Een zwart gat.
Muziek van Einstürzende Neubauten. Volger aan
Orfeo aan een touwladder - ne witten engel -
hij komt naar beneden
Ineens een hele batterij tegenlicht.
De zaal van de Verenigde Naties, na nen atoomoorlog.
Een enorme konferentietafel en in de lucht aan trekken,
vlaggen aan flarden. En de grond, overal, de scène vol,
tot in de koelissen, alles bedekt met kinderkleren.
Duizenden en duizenden kinderkleren!
Goed, 'k hoor een stem komen uit den bureau:
"Toni, denk aan ons budget!"
Maar deze keer, God kan de pot op!
't Is echt een gouden idee! Wat denkt ge?
BOSTE Heel modern!
TONI Ochot nee. Richard, ik kan veel verdragen. Ge weet dat.
Maar met die mens wil ik niets meer te maken hebben!
Serieus, de laatste keer, weken daarna
stond 'k nog vol met blauwe plekken.
RICHARD Hij kent soms zijn eigen force niet
TONI Hoe dat gij hem hier binnenlaat?
Ge hebt mij zitten zweren - nooit meer -
de laatste keer, dat 't de laatste keer was!
RICHARD Ja ...
TONI Doe uw eigen dat toch niet aan.
'k Zou zeggen doe mij dat niet aan
Doe dat alstublieft niemand aan!
Bloednerveus word ik van die vent!
RICHARD 'k Weet 't, hij is niet te doen.
15
Boste

TONI Smijt dat buiten!
RICHARD Blok aan mijn been.
TONI Komaan!
RICHARD Boste, kijk
BOSTE Richard, kameraad, zet dat buiten!
Dat gij daarmee nog wilt werken met die blaas?!
RICHARD Waarvoor ge komt, is 't dringend?
BOSTE Leen mij 10.000 frank.
RICHARD Nee, mijn antwoord is nee.
BOSTE Dat valt mij nu tegen van u.
RICHARD Trouwens 'k heb ze niet.
BOSTE Gaan we ons bankrekeningen vergelijken?
RICHARD 't Is dat ge mij gedomme nooit iets weerbetaalt.
BOSTE Richard, ge moet verstaan, deze keer,
'k zit echt kompleet krot, en 't probleem is
dat 'k vanavond zeker mijnen huisbaas moet gaan betalen.
RICHARD Vraag aan uwe patron een voorschot. Ge hebt nu toch werk?
BOSTE Ge moogt gij nekeer meegaan bij Van Overstraete
Meneer rijdt met ne witte Lotus maar ne frank voorschot...
Allez, wat is dat nu voor u 10.000 frank?
RICHARD ...
16
Boste

EN PASSANT
MADAME NOWEE Hoe loopt 't?
ORFEO De scène aan de rivier.
MADAME NOWEE En?
ORFEO Nog geen ene repliek.
RICHARD Nee, 'k begin er niet aan. nee.
BOSTE 'k Zeg het u, geloof mij, 'k zweer het u
Op nen dag gaat ge verschieten.
'k Zal u plots op 't onverwacht een envelopke
in uw handen steken en 't gaat er inzitten,
al 't gene dat 'k u moet! Met intrest!
RICHARD 'k Heb niets van cash bij mij.
BOSTE Dat is 2 minuten.
Er is een geldtoverbakske hier om den hoek.
RICHARD Morgen. 'k Zal 't morgen binnensteken bij u.
BOSTE Okee, morgen dan.
Maar eigenlijk is 't vanavond dat 'k ze moet hebben.
Mijnen huisbaas.
RICHARD Zeg aan uwen huisbaas dat hij 't morgen krijgt!
Hij kan toch zeker nog wel nen dag wachten?!
Nondedju, 'k ben aan een belangrijke scène bezig! Okee?
BOSTE Hoe loopt 't ermee met 't stuk? Goed?
TONI Mag 'k u vragen van weg te gaan?
17
Boste

BOSTE Nee, gij moogt mij dat niet vragen.
TONI Ge valt de maëstro lastig.
BOSTE 'k Vraag hem hoe dat 't met zijn stuk is.
TONI Heel goed. Ga nu voort.
BOSTE 'k Vraag dat niet aan u, 'k vraag dat aan hem.
TONI Kom, vriend, ga hier buiten!
BOSTE Wat?
TONI 'k Vraag u om buiten te gaan.
BOSTE Op 't gemak hee, gij. Ge zijt mijne vriend niet.
Hij mag mij dat vragen. Gij niet!
Ik ben Richard zijne grootste fan. Hij weet dat.
Ik heb nog nooit iets gezien van hem,
maar hij is den beste want ik ken diene mens,
dat is voldoende, dat is echte vriendschap
en gij hebt daar niets aan te zeggen!
TONI U zijt hem aan 't storen!
BOSTE Als 'k hem stoor, hij zal mij dat zelf wel zeggen
dat 'k hem stoor, meneerke Toni Macaroni!
RICHARD Woef!!!
ZIJN DOCHTER MOET IETS WETEN
ZOE Pa?! Een ei, hoe lang moet dat koken?
RICHARD Zoetje, kijk in de kookboek.
18
Boste

ZOE 't Staat er niet in!
RICHARD Typisch. Alles staat erin maar de simpelste dingen niet
ZOE Hoe lang?
RICHARD 4 minuten! En nu wil 'k voortdoen!
DE SCENE AAN DE RIVIER
ORFEO Okee.
TONI Kom, laat Richard werken.
BOSTE 'k Ga eerst efkes -
TONI Alstublieft!
BOSTE Ne mens mag al zijn water niet meer maken, pezewever gij.
RICHARD Hier spreekt Orfeo. Dat hadden we.
TONI ZWAF! Een hele batterij tegenlicht aan.
ORFEO Hier spreekt Orfeo Ik was de sirene.
De Lorelei van het slagveld.
Het theater van de dood.
Mijn stem. Mijn gejank.
Het kleine manneke.
Zit in de bunker weggedoken.
Alle mannen zijn soldaten.
Het grote leger. Hun ruggen zijn vuurzuilen.
Inslaande raketten. Hun handen zijn granaten.
Kalashnikovs. Hun armen bazooka's.
Hun voeten. Opspattende mijnen.
Dappere Krijgers. Niets Krijgers.
Dwing mij niet te kapituleren. Nooit.
19
Boste

Ik sta aan de grens!
TONI Hij staat aan de grens. En daar zou ik die decorwissel steken.
IMPOSANT RIVIERLANDSCHAP MET EENDEN EN BOTEN
TONI De scène met de veerman. Dat is 't nu?
MADAME NOWEE Kan ik dat niet doen?
RICHARD Nee.
TONI Hoe nee?
RICHARD 'k Bedoel ja.
MADAME NOWEE Okee, wat moet 'k doen?
RICHARD Moment.
ALWEER!
BOSTE Dat bad!
RICHARD Wat is ervan?
BOSTE Allez!
TONI Heeft hij misschien nog nooit een bad gezien?
BOSTE Zo groot! 'k Heb dat zo nekeer gelezen in een boekske.
dat ze bezig zijn in een bad en 'k verstond dat maar niet.
Allez?! Maar nu met dat te zien,
daarin gaat dat zelfs met 2 wijven!
TONI Daar kunt ge nu toch niet mee werken?!
20
Boste

RICHARD 'k Hoor al niets meer. 'k Ben doof.
MADAME NOWEE Ik ben dus over en weer aan 't varen
met mijn bootje, madame de veermadame.
ORFEO Okee, wat is de basis?
RICHARD Orfeo staat aan de rivier. Hij wil oversteken.
TONI Zo staat het in de klassieke versie.
RICHARD 't Is niet de klassieke versie.
TONI Neenee, daar zijn we vanuit gegaan.
ZIJN DOCHTER VRAAGT AANDACHT
ZOE Pa?
RICHARD Kindje, 'k ben bezig. Gaat 't niet straks?
ZOE Nee.
RICHARD Efkes dan. Wat is 't?
Allez, iedereen weg
ZOE Pa, 'k heb gene beehaa
RICHARD Hoe ge hebt gene? Met ma, verleden week,
zijt ge er niet om ene geweest?
ZOE Ja.
RICHARD Allez, zo meen 'k dat toch te hebben verstaan.
ZOE Ja.
21
Boste

RICHARD Awel.
ZOE Goed, 'k zal bellen dat 'k niet meega.
RICHARD Ja, lap. Is 't weer van dat?
ZOE 't Is altijd 't zelfde, vent!
RICHARD Zo niet beginnen, hee!
ZOE "Zo niet beginnen, hee!
Zijt ge daar weer met uw kuren, meiske?
Willen, in 't leven hebt ge niet te willen!
Jamaar. Niets te maren!
Ja, trek maar weer een vies wezen, zo ken 'k u.
Moet ge weer ambetant doen?
Ja, werkt uw koppeke maar weer uit!
Is 't weer van dat? Hangt hier niet altijd rond!
Hoe ge verveelt u? Als ge u verveelt, kuist uw schoenen!
Weet ge weer met uw eigen genen blijf? Lastig kreng!
Doe een toerke! Gaat u gaan versmoren. Loop!"
RICHARD Okee, Zoetje, wat is 't probleem?
ZOE Dat 'k vanavond met An naar een feestje ga -
RICHARD En wat?
ZOE Dat 'k mijn nieuwe bloes wil aandoen
en dat 'k dus niet kan gaan want 'k heb gene beehaa.
RICHARD Ge hebt gene beehaa?
ZOE Gene zwarte.
RICHARD Hoe? Is dat nu niet 't zelfde?
22
Boste

ZOE Nee, voor dat licht.
RICHARD Wat licht?
ZOE Dat purper licht
RICHARD 'k Kan niet volgen
ZOE Dat purper licht op den dansvloer.
Jong, moet 'k hier nu alles uitleggen!
RICHARD 'k Ben te dwaas. Aah, ge bedoelt blacklight?
ZOE Ja, dat ge dan alles ziet.
RICHARD Is 't in nen dancing dat feestje?
ZOE Nee.
RICHARD Ge weet -
ZOE 'k Mag hier ook nooit niets!
RICHARD Gaat u ene gaan kopen.
ZOE De winkels sluiten om 6 uur.
RICHARD Alleen. 'k Kan niet meegaan.
Ge zijt groot genoeg. Komaan kindje.
Pak mijn kaart uit mijn portefeuille. Ze zit in mijn vest.
WE GAAN VERDER
BOSTE Dat gaat rapper dan ge peinst.
RICHARD 'k Ben mij aan 't concentreren.
23
Boste

TONI Bon, we doen verder. Orfeo wil oversteken.
MADAME NOWEE Goed.
WAT STAAT DIE KAST DAAR TE DOEN?
RICHARD Wat is dat met die kast?
TONI Wat?
RICHARD Niets. Orfeo!
ORFEO Okee, 'k sta aan de rivier.
MADAME NOWEE En ik ben dus over en weer aan 't gaan
met mijn bootje, madame de veermadame.
Ik doe dat al 20 jaar, al van dat 'k klein meiske ben.
RICHARD Hij wil oversteken.
TONI Wat zegt hij?
ORFEO Mijnen eersten repliek.
TONI Iets PATS!
MADAME NOWEE 't Is al gezongen, hee?
RICHARD Ja.
TONI Meteen erop.
MADAME NOWEE ZINGT
"SCHIPPER, MAG IK OVERVAREN? JA OF NEE?
MOET IK DAN EEN TOL BETALEN, JA OF NEE?"
BOSTE Mijn grootvader ging naar Amerika met den Atlantieker
24
Boste

en op een jaar stond hij hier weer
TONI Wat heeft dat er nu in hemelsnaam mee te maken?!
BOSTE Awel, dat hij vertrok voorgoed,
dat ze hem vanzeleven niet meer gingen weer zien -
TONI Daar kunt ge toch niet mee werken?!
BOSTE En na een jaar stond hij hier weer,
felvermagerd, met zijn valiezen -
TONI En dan?
BOSTE Een maand nadien is hij getrouwd met mijn bomma.
RICHARD Een ander woord voor dood?
TONI Overleden.
ORFEO Voorlopig hadden we ‘ze is hem ontvallen’.
TONI Gestorven.
RICHARD Nee.
TONI Overgegaan.
BOSTE Hij is om 't hoekske.
ORFEO Het licht van mijn ogen is uitgegaan.
RICHARD Zij. Iemand die ge heel graag ziet en ineens, weg.
BOSTE Ze is de pijp uit.
TONI Zeg!
25
Boste

BOSTE Ze ligt in hare put.
RICHARD Boste.
TONI Houdt u er liever buiten.
We zijn hier bezig op ene ander niveau.
Orfeo is geen reëel figuur.
Trouwens, wat weet gij van theater?
BOSTE Manneke, 'k heb 2 jaar bij een souffleuse
van den opera gewoond!
...Haha, figuur, hein. 'k Kan er niet aan doen,
dat doe mij altijd peinzen op figuurzagen, ha!
ZOE Pa?! Uw vest?!
RICHARD In de kast!
ZOE Ze hangt er niet!
RICHARD Dan hangt ze aan den haak!
ZOE Aaah!
RECHTSTREEKS TOT HET PUBLIEK
RICHARD En zo is dat hier hele dagen!
IEDEREEN VOORT
TONI 'k Ga eerst telefoneren.
Die kinderkleerkes, als dat een vloer vol moet zijn,
dan kan Luutje al beginnen zoeken.
ZOE 'k Ben voort, hein!
26
Boste

RICHARD Ja.
TONI Maestro, voor 'k 't vergeet.
Dringend. De synopsis en iets over uzelf.
RICHARD Vrijdag.
TONI Moest 't kunnen, 'k zeg moest 't kunnen: maandag.
RICHARD Woensdag, allez.
TONI Allez, dinsdag ten laatste.
RICHARD Goed, dinsdag dan. Dinsdagavond.
TONI -morgen.
RICHARD -middag.
TONI Elf uur.
RICHARD Twee uur ten vroegste.
TONI Twaalf uur.
RICHARD Allez, half twee.
TONI Kwart na één, probeer het!
RICHARD SPREEKT
"IK STORT MIJ VAN DE KLIPPEN
ALLE DAGEN, SOMS IN DE ZEE
SOMS IN EEN BEEKSKE VAN NIEMENDAL "
TONI Kijk, ge hebt al een begin. Bon!
RICHARD Le grand Toni qui mets les points sur ton i
27
Boste

TONI Maestro, nog iets.
Die tapdans in de derde scène? Blijft dat nu?
RICHARD Absoluut.
TONI Ja, want.
RICHARD Tweehonderd procent, zeker.
TONI Okee, dat 'k 't weet. WEG
RICHARD Pada padak papapapapa padak.
't Is 't enige dat 'k weet van heel die scène.
Soms in de zee, soms in een beekske van niemendal.
Dan zoudt ge de schrijver zijn smoel moeten zien
en hoe hij zich loopt te vernibbelen en zijn kas opvreet.
ORFEO Diene cowboyhoed?
RICHARD Blijft.
DE KAST WEER
RICHARD Wat heeft dat er nu mee te maken? KNIP!
BOSTE Zeg, Richard.
RICHARD Pakt u iets om te drinken.
BOSTE 'k Heb al gekeken. Ge hebt niets.
Twee vingerkes Martini, 't is al.
Nee, manneke, die 10.000 frank voor wat 't is -
'k wilde op mijn gemak nekeer gaan eten, met u.
En daarna naar de Calypso. 't Zitten 2 nieuwe.
En die ene, jong, dat is al heel den dag dat 'k erbij in bed lig.
In gedachten, nIewaar
28
Boste

RICHARD Boste, 't is heel vriendelijk.
BOSTE Kom, we zijn Timboektoe! Doet dienen boek toe!
Allez, ga mee.
RICHARD Nee.
BOSTE Dan laat 'k u.
't Is juust, 'k heb daarstraks uw Carla gezien!
RICHARD Waar?
BOSTE In ne rode Renault.
Ene die er lijk 2 druppels water op trok.
RICHARD Goeiendag Boste. Goeiendag Boste
BOSTE Uw Carla heeft nen blauwe Kadett.
't Is daarmee dat 'k wist dat 't zij niet was.
RICHARD KNIP!
BOSTE Salut! 'k Zie u nog.
RICHARD 't Is 't beste dat mij in jaren overkomen is
maar 't kan niet schever zitten. Nondedju, Carla!
TWEE PERSONAGES TEGEN ELKAAR
MADAME NOWEE Veel repliek zal er niet inzitten zeker? Voor mij?
ORFEO Wacht nu efkes, ja?
DE SCHRIJVER BEZIG
RICHARD Muziek van Purcell, "AN EVENING HYMN".
29
Boste

Pietje de dood -
ORFEO Euh ...
RICHARD Pietje de dood, gij rotten hond!
ORFEO ... Gij rotten hond!
RICHARD + ORFEO Ik had nu eindelijk een lief.
Ge nekt haar. Maar mij ook. Weg paradijs.
Eén slag met uw zeis Ticket enkele reis.
Zij voorgoed weg. En ik in de mizerie.
Eerste prijs gejank en geklaag!
DE SCHRIJVER AAN HET WOORD
RICHARD 't Probleem is dat ge de muze niet kunt beduvelen
Er is geen krediet, geen solden en geen uitverkoop. Volle pot.
Een Belgische schrijver bouwt op zijn Belgisch:
een kot, een kot en nog een kot, en wacht op de muze.
Lijk Tsjeefke wacht op zijn duif die van Arras komt
of van Clermont.
Aan Barcelona doet hij niet mee en prijzen heeft hij nooit.
En als 't geen duiven zijn, vist hij.
Hele dagen vissen naar inspiratie.
Zoeken naar stof voor stukken.
Stof zoeken lijk het stof opvagen is op een vuilblik.
Godverdomme, 't moet vitriool zijn! Zuur dat invreet!
Maar in de trage dagen is 't: Arras, Arras, Arras.
En 't eindigt dat de muze in de pot verdwijnt,
gebraden met kastanjes in haar gat.
DE DOCHTER ZIT BIJ DE SCHRIJVER OP SCHOOT
RICHARD De schrijver, hoort hem vloeken.
"'k Krijg 't niet op papier"
Schrijf het dan op de muur!
30
Boste

In hiërogliefen desnoods!
Zijt gij al weer?
Wat zei bomma altijd als ge iets vroeg
en kwaad zei dat ge 't niet ging krijgen?
ZOE "Ge moogt het op uwen buik schrijven!"
RICHARD En om iets niet te vegeten, wat doet ge?
ZOE Ne knoop in uwe zakdoek leggen.
RICHARD Of op uw hand schrijven.
MADAME NOWEE SPREEKT
Zwemmen. Kunt gij zwemmen?
'k Ga naar 't zwembad subiet.
Vandaag is 't gemengd. Ge kunt meegaan.
'k Zal wel bij mijne zwemmeester zitten, bij meneer Sierens.
't Schijnt de gentilste te zijn. De rest durft u water doen slikken,
om dat te forceren dat ge rapper zoudt kunnen zwemmen.
'k Heb dat gehoord. Dat ze dat durven, hee?
Tien lessen. 'k Zit al aan de vijfde.
Zwemmen, 'k moet dat kunnen. Zwemmen.
'k Heb 't op mijnen arm geschreven met alkoolstift
dat 't niet zou uitgaan in 't water. Alleman kan zwemmen!
ZEE MET MET MEEUWEN
EEN MANNEKE IN ZWEMBROEK KOMT KLETSNAT OP
ORFEO Mama, mama!
MADAME NOWEE Ja, jongske.
ORFEO Wat is dat toch met mij?
MADAME NOWEE Ge zijt altijd een eigenaardig kind geweest.
Ge kon u nooit ergens in stellen. Nooit kontent. Eigenzinnig.
31
Boste

'k Weet nog goed met pa, we kwamen u tegen,
den eersten dag dat ge van school kwam.
We zagen u afkomen, vuil,
uw botienen aan mekaar geknoopt en rond uwe nek,
uw boekentas sleepte ge achter u op de grond.
Wat gaat daarvan worden?
ORFEO 'k Wil Zorro worden!
LIJK EEN VLIEGENDE ZOT
TONI Zorro, dat zwembad. Echt, 'k versta u niet!
Okee, herinneringen aan uw kindertijd.
Maar hoe zet ge dat in uw kader?
Allez, hoe ziet ge dat? We zijn uitgegaan van het concept
moderne mens tussen extreme polen,
maar dat hier raakt kant noch wal!
Kop noch staart! Souvenirs d'enfance plein de nostalgie.
Straks zitten we hier allemaal op 't podium
met schopkes en eemerkes zand!
Helder, logisch theater, dat was 't uitgangspunt!
RICHARD 'k Ga pissen. WEG
TONI Niet van dat ambigu gedoe! WEG
ZOE 'k Ben weg, hein! WEG
MADAME NOWEE SPREEKT
De ijskappen smelten!
Op aarde, 't wordt heter en heter.
't Gaat komen, niet lang meer,
ge gaat uwe winterfrak niet meer nodig hebben
't Water jaja, zal stijgen!
Ze gaan dat nooit kunnen tegenhouden,
met geen dijken, met niets.
Al bouwen ze dijken van 50 meter hoog,
32
Boste

ze gaan dat geweld niet kunnen tegenhouden.
Water is niet tegen te houden.
Ze zullen ons zeggen
dat ze er kunnen bouwen die niet breken,
in geen 100.000 jaar, maar water heeft niet veel nodig.
Een scheurke in de beton en 't zal gebeurd zijn.
't Zal al onderlopen hier, lijk in '53,
toen wisten ze 't ook zo gezeid. Zoveel verzopen.
Oh, ze waren er zo gerust in. Nu zal 't ook zo zijn.
Behalve degenen die nen boot hebben.
Ons gaan ze niet meer zien hier,
't zij misschien één keer om 't jaar, als 't zo uitkomt,
dat we hier met onzen boot passeren
Nen boot. Oh, dat moet niet te groot zijn dienen boot.
Als ge die kastjes juist inbouwt, 't gaat daar heel veel in.
En ook om dat al te onderhouden, zo nen hele grote,
als ge dat al moet doen, dat is niet praktisch.
Niet dat 'k dat niet zou doen, moest dat nu zo ne grote zijn.
Als dat moet, moet dat.
'k Wil heel veel op mij pakken op den boot wassen.
Koken. Pulls breien, als dat niet te moeilijk is, gene jacquard.
Ik kan dat heel goed. Naaien ook.
'k Heb nog veel genaaid, voor mijn hondeke.
't Zijn veel mensen die daar tegen op zien, nen boot. Ik niet.
Neenee, als dat zo zou zijn dat 't ne man is
met ne groten boot, zo veel te beter hee!
Hij moet niet den braafste zijn.
Hij mag gerust alle avonden zijn pintje drinken.
En zelfs ne keer goed zat zijn, als dat niet constant is.
Lijk Noël mijne vent. Geweest.
Als 'k hem maar kan verdragen,
als we 't goed stellen samen, de rest komt wel.
'k Ben 38, ik kan mij nog fel weren, 't leven begint pas.
En voor de rest ja, 't is altijd rijden en omzien.
En voor nen boot sparen, 'k weet wat dat is, dat is afzien.
Maar als ge nen boot wilt hebben, dan moet dat.
Ge kunt ook veel zelf doen.
33
Boste

'k Heb daar heel veel aan gedaan. Al mijn weekends.
Nee, 'k ben er zo gene van zo ene en zo ene moet 't zijn.
Komt wat komt. Als dat moet, dan gaat dat.
STILTE Nen boot. STILTE
Zwemmen hein, zwemmen, dat moet 'k kunnen.
Anders zien ze mij zeker niet staan. Zwemmen.
't Staat op mijnen arm.
HET IS NACHT EN WE STAAN OP STRAAT
RICHARD 'k Trek een deur open om buiten te gaan
en 'k sta weer binnen.
BOSTE Zeg, ge ging niet uitgaan vanavond?!
RICHARD Nee, 'k ging thuis blijven. 'k Blijf thuis
of 't wordt weer beestachtig, maar voor dat 'k 't besef
heb 'k mijn vest aan en loop 'k op straat.
Allez 'k trakteer u, maar om 12 uur ten laatste lig 'k in mijn bed.
BOSTE Okee 't stad in. Naar waar?
RICHARD Gij zeg het.
BOSTE Gij zeg het. Allez naar 't Putje.
RICHARD Niet naar 't Putje. Niet naar de Caruso.
BOSTE De Roma.
RICHARD Dat gaat niet. Als ze daar dan zit -
BOSTE Wie? Ah, Carla. Okee niet de Roma.
RICHARD Ook niet de buurt van de Zuid.
BOSTE De Kroon?
34
Boste

RICHARD 'k Ken dat. Merci. Vijf minuten Kroon
en dan zitten we in de Calypso.
BOSTE Ja, wat is er anders? The Ritz!
RICHARD En weer zitten zeveren.
BOSTE Gij zijt gene mens!
IN HET HOOFD ZIJN ER ZIJN VRAGEN
ORFEO Diene cowboyhoed?
RICHARD Blijft.
BOSTE Wat?
RICHARD Niets bijzonders.
ORFEO Mag 'k roken?
RICHARD Ja roken? Ja.
ORFEO Wat rook 'k?
RICHARD Roken -
Wat zou Elvis gerookt hebben?
BOSTE Wat?
RICHARD Elvis, wat zou hij gerookt hebben?
MADAME NOWEE Gene Zemir, dat is karton.
BOSTE Dat weet 'k niet. Cigarillo's?
35
Boste

MADAME NOWEE Boyards, mijne Noël rookte dat.
BOSTE Voor wat?
RICHARD Voor mijn stuk, een detail.
MADAME NOWEE Pak Bastos of Belga.
RICHARD 'k Weet 't niet.
ORFEO Jamaar! Gewoon een sigarettemerk,
als dat al te moeilijk is! Zeg!
MADAME NOWEE De slechtste zijn die Franse, die boyards,
mijne Noël rookte dat.
RICHARD Dat is iets voor den dramaturg.
MADAME NOWEE Heel uw kot stinkt ervan!
ONDERWERELD
RICHARD Tedomme, den onderwereld! 'k Heb nog niets!
BOSTE Waarover hebt ge 't?
RICHARD Mijn stuk.
"WE ZIJN GEKOMEN AAN DE PLAATS
WAAR IK U GEZEGD HEB DAT GE ZULT ZIEN
DE RAMPZALIGE MENSEN DIE DE GAVE
DES ONDERSCHEIDS VERLOREN HEBBEN."
BOSTE Hebt ge er zo nog?
MADAME NOWEE Dat roken hein, vooral in bed.
RICHARD De Inferno van Dante.
36
Boste

BOSTE Santé.
MADAME NOWEE Altijd die gaatjes toesteken in de lakens,
en diene rook in de slaapkamer, heel gezond is dat niet.
RICHARD Dante is schoon
BOSTE Help mij onthouden morgenmiddag dentist,
en dat 'k nekeer dringend bij mijn tante Lea ga.
't Mens is 88 jaar en ze heeft niemand meer.
MADAME NOWEE "Op nen nacht,
we gaan alletwee dood liggen, verbrand in ons bed Noël!"
'k Heb hem dat zo dikwijls gezegd
BOSTE Uw stuk? Waar speelt 't zich eigenlijk af?
RICHARD In mijn hoofd.
BOSTE Ahja?
RICHARD In Patattenland.
IN PATATTENLAND
RICHARD Tussen den Ijzertoren en de Boerentoren.
BOSTE Den OudIjzertoren!
RICHARD En de Keuterboerentoren!
BOSTE Haha!
RICHARD En daartussen, in 't midden,
veel hoger dan in Parijs: den Twijfeltoren!
Onze held komt naar beneden,
37
Boste

gaat langs een donker straatje, trekt een deur open,
5 trappen naar beneden, ne lange gang,
linksaf, rechtsaf, weer een deur.
Niets. Donker lijk in 't hol van Pluto.
ZWAF! Licht! Een hele grote ruimte!
Nen draaitrap naar boven! De French Cancan!
Rijen vrouwen komen naar beneden met pluimen
op hun hoofd en in hun gat. Twee drie rijen.
Dat breekt open in V naar achter,
Daar is Bette Davis, heel in 't wit, met nog grotere pluimen.
Schoon, met volle lippen, de boezem wat naar voor.
De volger daarop PARIS!
PLEIN DE PARAPA! PARA ET PAPARAPA!
BOSTE Gij kalf!
'k Heb altijd gezegd dat gij opera's moest maken!
RICHARD Dat weet 'k.
BOSTE Allez, dienen opera over de Koningskwestie!
RICHARD Ja 'k weet 't! Kom.
BOSTE Jamaar, ge zegt 't al zo lang.
't Is al zo lang dat ge 't wilt doen.
RICHARD Ja.
BOSTE Begint er dan aan! Waarop wacht ge?
DE KONINGSKWESTIE 1950
OPERA
BOSTE Doek op! Grote Mars op Brussel!
Aan den ene kant, 't volk met spandoeken,
mannen en vrouwen.
Er zingt er ene, nen bariton "A BAS LA ROI!"
38
Boste

Dan een sopraan: "WEG MET DE KONING!"
En dan valt heel 't koor in:
"NAAR HET PALEIS! AU PALAIS!"
Alles tweetalig. Ineens van rechts,
al gendarmes met matrakken:
"MESDAMES, MESSIEURS!
CIRCULEZ, CIRCULEZ!"
RICHARD "DISPERSEZ VOUS!" 'k Weet 't.
BOSTE Groten entrée van Leopold,
met ne schonen diepen bas.
MADAME NOWEE Ik zing Astrid!
BOSTE ZINGT
“JE DONNE MA COURONNE A TOI MON FILS"
En daar staat Boudewijn, de jonge prins,
nen hele lichten tenor - "OUI PERE, J'ACCEPTE"
En dan ineens lijk ne vliegende zot, met een stem lijk een klok,
Julien Lahaut op: "VIVE LA REPUBLIQUE!"
Heel 't koor: "VIVE LA REPUBLIQUE!"
Allez dat is 't!
RICHARD 'k Weet 't.
BOSTE Waarom doet ge dat dan niet? Allez?
RICHARD Gaat gij 't gaan uitleggen?
BOSTE Subiet! Kom! VERDWENEN
MADAME NOWEE 'k Zeg dat zo.
Hij zou sigaren mogen roken, of een pijp, hij zou mogen ja
Ge leert dat graag rieken. Als dat moet dan moet dat
RICHARD Opera.
39
Boste

ORFEO Cowboyhoed? Opera?
RICHARD Gewoon.
ORFEO Ook nog dat deel 'jonge Elvis'?
RICHARD Pavarotti. Johnny Rotten. Groot.
Robert Johnson. Klein
ORFEO Groot, breed, klein, lyrisch ...
RICHARD En gewoon. Paradox van het personage.
ORFEO Plus diene cowboyhoed? En Euridike?
MADAME NOWEE Geen grammeke vet, jong, blond,
zwarte krullen, benen tot aan haar oksels, 90 van voor?
La principessa!
RICHARD Neenee, dat zijn dromen, fantasieën. Ze moet bestaan
MADAME NOWEE Sonja van achter den hoek. Nee?
Marijke. Gert. Katlijn. An.
RICHARD Te triestig, te kleurloos.
MADAME NOWEE Zo heten de meiskes!
Drievierden, heet zo.
RICHARD Dezelfde paradox.
ORFEO “RAMONA!"
RICHARD Maak het nu niet belachelijk.
EEN BRANDWEERMAN LOOPT OP MET EEN BRANDSLANG
40
Boste

DE BRANDWEERMAN Circulez!
RICHARD Oh, 'k sta in de weg zeker?
DE BRANDWEERMAN Gij zijt Richard.
RICHARD Wat?
DE BRANDWEERMAN Ik ken u maar gij kent mij niet. Johnny!
RICHARD Johnny?
DE BRANDWEERMAN Weet ge niet meer? Johnny.
Mijn ma sloot mij op in de kast om op café te gaan.
Weet ge 't niet meer?
RICHARD Ochot!
DE BRANDWEERMAN 'k Heb nu genen tijd. WEG
RICHARD Waar is 't brand?
DE BRANDWEERMAN IS GAAN BLUSSEN
RICHARD Johhny??? Johnny! Rudy! Peter! Willy!
Danny! Ronny! Luc! Serge!
MADAME NOWEE Sonia! Linda! Rita! Tania!
RICHARD Jowaan! Fred!
DE SCHRIJVER ALS DJIMMY
RICHARD Tot u spreekt Djimmy
ORFEO Wat?
41
Boste

RICHARD Djimmy
ORFEO Tot u spreekt Djimmy?
RICHARD Ik sta van voor.
Met mijn Rickenbackerbasgitaar
ORFEO Wat?
RICHARD Een Rickenbackerbasgitaar.
En ne fretless hee, chers amis
ORFEO Maar.
RICHARD Dat is alle dagen oefenen voor dat eelt!
Onze gitarist heeft een gele Fendergitaar!
En we hebben nen hele wand Marshallversterkers!
ORFEO Ik kan niet mee.
RICHARD Dat moet zo. Marshall.
En onzen drummer heeft drums van Ludwig
en schijven van Paiste!
ORFEO Wat?
RICHARD En van Zidjan.
ORFEO Dat krijg 'k niet uit mijne mond!
RICHARD Ons groepke is klaar. Gereed om te beginnen.
We tellen af. Onze lieven zitten in de coulissen.
Komaan, we spelen de zaal plat! 100.000 watt!
ORFEO Foert! WEG
42
Boste

RICHARD Djimmy de cowboy en zijn maten!
24 straffe songs in 30 minuten! Lijk The Ramones!
DE SCHRIJVER IS HELEMAAL ALLEEN
ZWARE WIND
RICHARD Cittá dolorosa. Triestig land.
Nacht. Een donkere straat.
Tegen ne muur een vrouw en ne vent met zijn hand op haar keel
"Teef, dat ge zijt!" En dan ineens:
DE SCHRIJVER BINDT EEN ZAKDOEK VOOR ZIJN OGEN
RICHARD ZINGT
"KENT GE HEM NIET?
HIJ IS GEEN BANDIET. DE KOENE MAN.
HIER IS HIJ DAN.
DE GEMASKERDE SCHRIJVER!
UIT HET NIETS OP ZIJN FIETS!
OM ALLES OP TE SCHRIJVEN!."
EEN STEM Meneer?
RICHARD Neem mij of steek mij dood!
EEN STEM Jaja
ZAKDOEK WEG EN DE SCHRIJVER ZIET
ROSITA En voor mijnheer alstublieft?
RICHARD Oh pardon, 't is niets.
ROSITA U moet hier iets drinken.
RICHARD Ne whisky dan.
Juffrouw? Er zijn zo dingen die 'k mij afvraag.
43
Boste

Voelt gij u nu goed in uw vel?
ROSITA Bah, dat gaat.
RICHARD En in 't leven? Onze ouders, volgens u,
hadden zij 't nu gemakkelijker of moeilijker?
ROSITA 'k Denk moeilijker.
RICHARD Ja?
ROSITA Ja, met eerst den oorlog, dat was al niet gemakkelijk
en daarna, voor de gewone mensen
waren de jaren 50 zeker geen vette soep.
De wederopbouw. 't Waren veel mensen werkloos,
een groot tekort aan huizen,
ze moesten dikwijls inwonen bij hun ouders.
Goed, de jaren 60 toen ging het goed.
Maar 'k heb mijn ouders niet anders gekend.
dan dat ze hard moesten werken.
Mijn ma zeker, 3 kinders, 2 miskramen.
'k Denk moeilijker. Mijn ouders toch.
RICHARD Verleden week, 'k was aan 't klappen met mijn zuster.
In de straat waar 'k gewoond heb ging 'k als een jaar of 10 was,
dikwijls 4 huizen naast ons deur
altijd bij een madame gaan klappen.
madame Vanhoof.
Ze had nen debiel van ne vent, achterlijk,
en 2 dochterkes, 4 en 8 of zoiets,
twee poppemiekes van meiskes,
lijk van porcelein met blonde pijpekrullen.
'k Ging daar dikwijls. Zomaar.
En 'k stelde mij de vraag, als kind al:
hoe overleeft dat mens dat hier, die situatie?
'k Vond dat verschrikkelijk.
En verleden week, hoor 'k dat de kleinste
44
Boste

haar van kant heeft gemaakt een maand geleden.
ROSITA Allez. Ja. Dat gebeurt.
RICHARD Juffrouw, wat doet ge daarmee?
't Beeld van ne duikboot. Ge wilt naar boven.
Asem, asem, ge wilt uwen ballast lossen en 't lukt niet.
Blok aan uw been, van dat plakkatief dat in uw haar zit.
Afgeleefde wijven met stronkelvoeten,
potdoof van heel hun leven aan 't machien te hebben gestaan.
Vieze ambetante venten. Lastige kinders.
Snottebelafkuisense lappengevende moeders.
Een hele buurt opgebouwd op meersgrond.
Vochtige koten onder 't niveau van de rivier.
Water tot hier in de muren. Ongezond.
De kotokomben, ze leven lijk al in de diepten van hun graf.
Straten, den ene kant spiegel van den andere.
Variaties van klein en grauw.
Al die huizen, het één na het andere. Al gelijk.
Wordt daar nekeer op de wereld gezet.
Ge wordt daar op de wereld gezet.
Een vrouw, ze heeft 9 maanden ervoor gezegd:
“Kom, 'k wil nog een manneke.” Of was 't een ongelukske?
't Moment dat haren brol niet meer afkwam.
Moeder de baarmoeder en hare vent,
het ambetantenaarke op een burootje.
Ze hebben hun portie klop in 't leven gehad.
In mekaars armen gevlucht. Daar dan kinders bij.
Vanaf 't eerste blijft ze in 't piepenhol
om voor hare nest te zorgen.
De kinders, altijd goed gekleed. SuperbrolConfex.
Altijd goed op tijd, uit bed.
Naar school om hun best te gaan doen.
School. Een hele school viskes en opletten
voor den groten haai dat hij u niet opeet!
Van 't school naar huis, huiswerk gaan maken.
Alles gaan blokken.
45
Boste

Blokken. Alles is blokken. Geblokkeerd.
Geblokte gasten van vet en ongezond eten.
Met de jaren blokt ge.
Ge woont in blokken. Op uw graf lig nen blok.
Heel uw leven speelt ge met blokken!
Gang. Gehoorgang als 'k dat hoorde op school,
'k moest altijd peinzen aan onze gang, de muren afgekapt
en gecementeerd tot hier tegen 't vocht.
Onze lelijke gang zonder behang.
Eerst twee kamerkes, daarachter de keuken en een koerke.
“Boekentas neerzetten, niet smijten! Let op uw gerief!”
“Een nieuwe lat? Tegen uw gat! 't Geld groeit niet op onze rug!
We hebben genen ezel op zolder die geld schijt!”
Van de gehoorgang in de kamer in mijn hoofd.
De tafel, huiswerk, afruimen, eten, afruimen.
“Niet babbelen.” (Eten, dat hoofdstuk, daar begin 'k niet aan)
Boven 2 kamers. De slaapkamer van de ouders.
De slaapkamer van de mannekes.
Op de zolder de kamer van 't meiske
en van den ezel die geen geld schijt.
En elk heeft zijne pispot.
Dat ge de anderen niet zoudt wakker maken.
met op en neer gaan. De ouders durven niets doen.
Dat ze kinders niet wakker maken met open en neer gaan.
"Zondag, François, als ze naar de voetbal zijn
en 't meiske naar de Chiro"
En zo heel die buurt, het ene huis na het ander.
Ik mag er niet op peinzen. 'k Begin te stromen.
‘k Schrijf u nen oceaan bij mekaar!
Lap, 'k vertel u dat nu
ROSITA Mag 'k u wat vragen?
Kunt gij soms efkes uwen arm over mij leggen?
‘t Is daar iemand dat 'k liever niet heb dat hij mij ziet. Sorry.
RICHARD Niets te sorry.
46
Boste

DE MUZIEK STAAT LUID
WE ZITTEN LIJK IN EEN DANCING
RICHARD Oeh diene muziek hier.
ROSITA Dat moet luid staan.
RICHARD Ziet hij u?
ROSITA Niet omkijken!
RICHARD Neenee.
ROSITA Laat uwen arm maar rusten op mij hoor.
'k Voel dat ge u zo tegenhoudt. Leun maar hoor.
RICHARD Hoe ziet hij eruit?
ROSITA 't Is een wreed kalf
Hij trekt een beetje op diene met zijn oren van Star Trek.
Stock.
RICHARD Spock.
ROSITA Spock is diene van die babyboeken. 't Is Stock.
Laat maar hoor, 'k Denk dat hij voort is.
't Is zeker Stock, 't is ne magere.
ZIJN DOCHTER
ZOE Pa?!
RICHARD Wat moet 'k er weer van geloven?
Waart ge niet naar een feestje?
ZOE An was mis. 't Is volgende week pas
47
Boste

RICHARD Daarmee zit ge hier?
Zoetje, ge zijt nog geen 13, uwen tijd komt nog.
Wat moet 'k daar nu weer op zeggen?
Ge weet dat 'k 't u niet kan verbieden,
maar als ma 't weer te weten komt,
wie krijgt er weer op zijnen donder?
ZOE Carla heeft gebeld op 't antwoordapparaat
Ge moet zeker weerbellen.
Ge moogt haar wakker maken heel de nacht
"RICHARD? GE MOOGT U NIET WEGSTEKEN!”
RICHARD Wat?
ZOE Dat stond erop.
"GEDAAN MET WEIGEREN, RICHARD.
IN ‘T LEVEN MOET GE GEVEN”
RICHARD Kan 't nog wat luider misschien?
Misschien voor heel 't etablissement?
ZOE Voor mij ne Batida de Coco
RICHARD Begotnee!
ZOE Allez toe.
ROSITA Gedaan met weigeren, Richard.
RICHARD Gaat ge een beetje lachten met mij?
ZOE Ah ja, ze komt morgenavond, Carla.
RICHARD Ze mag nog niet komen.
'k Ben nog niet gereed, met niets.
Alles moet veranderen.
48
Boste

ROSITA Daarmee is dat een dochter van u?
RICHARD Zoiets.
DRANK
ROSITA Vierhonderd frank.
Ik ben van de Acaciastraat
RICHARD Ge zijt van daar? Van mijne kant?
ROSITA Van numéro 43
RICHARD Van de blokken.
ROSITA Ja.
RICHARD En woont ge daar graag?
ROSITA Bah, graag wonen.
Die huizekes, ze zijn gemoderniseerd verleden jaar,
maar ja, 't blijven kleine koten.
Dat meiske Vanhoof, 'k herinner mij ze niet.
DE SCHRIJVER BIJ DE DODEN
GROTE GEDEKTE TAFELS
RICHARD Nonkels, tantes, wat doet gullie hier?
En pépé en bomma zijn hier ook?
En dat is mémé zeker die een embolie heeft gehad
en die 'k nooit heb gekend. En 't gestorven broerke.
En ook alle kozijns en nichten zijn hier.
We zouden tafels kunnen zetten en samen eten.
Tomatensoep, rosbief met kroketjes met erwtjes en wortelkes,
bier of rode wijn en plat water.
En 'k hoor u dan al klappen met mekaar.
Hoe dat 't leven is. Om dat te horen, daar zijn feesten goed voor.
49
Boste

'k Zet mijn oren goed open.
Mijne schrijfboek met de harde kaft ligt op tafel.
'k Zou alles willen opschrijven, vooral de details,
maar dat gaat niet.
'k Zou willen zeggen niet allemaal door mekaar, één voor één.
Nee, dan zitten we hier binnen duizend jaar nog, dat gaat niet.
Is dat jongste meiske van Madame Vanhoof hier?
Godverdomme als 'k dat hoorde,
'k was zo kwaad dat ge dat gedaan hebt
Nen bak mortel die van een stelling valt, op mijne vloer.
Zo dat gevoel.
Dat meiske van Madame Vanhoof, 'k zeg u dat,
dat was diene vochtige souterrain.
Diene smerige meersgrond waar die huizen op gebouwd zijn.
Rotte fundamenten, alles zakt daar in weg ja.
Een huis, zo denkt ge, zo leeft ge.
Dat zijn uw verhoudingen, uw referenties.
Een hoofd is uw huis. Lap, 'k zeg u dat nu.
'k Zou moeten telefoneren.
Sorry Zoetje
ZOE Sorry voor wat?
RICHARD Sorry voor alles.
Mijn slechte genen.
ZE IS DAAR OOK
MADAME NOWEE 'k Heb 3 kloppen gehad in mijn leven.
1. Mijn pa als hij gestorven is.
't Was een verlossing voor hem
want hij zag af, maar 't was ne wrede klop.
2. Poepoe mijn hondeke.
Daar heb 'k eeuwiggods spijt van.
't Overschoot mij, wat te hard geklopt en dood.
3. Noël mijne vent, als hij mij heeft laten zitten.
Niet daarvoor maar dat 't voor ene was, een godsdienstmeesteres,
50
Boste

ene dan nog met twee kinders,
en dat ze hem gedwongen heeft
van onzen boot te verkopen
om ne stationwagen mee te kopen!
TOK TOK
WIE WE DAAR HEBBEN?
TONI Maestro!
RICHARD Ochot. Niet omkijken zeg 'k u!
ORFEO KOMT TAPDANSEND UIT DE KAST
ROSITA En hoe eindigt Orfeo?
TONI Ah, ge hebt twee versies.
Ge hebt de versie: hij gaat haar halen,
Amor wint, hij brengt haar mee.
Die komt ge niet veel tegen.
En dan hebt ge de klassieke versie.
De tragedie. Hij gaat haar halen. Hij mag niet omkijken.
Strikt verbod: als hij omkijkt is hij haar kwijt.
Hij kijkt om en hij is haar kwijt voor altijd.
ROSITA Waarom kijkt hij om?
RICHARD Uit liefde.
ROSITA Hij weet toch dat hij ze kwijt zal zijn?
RICHARD Zij weet het niet dat hij niet mag omkijken.
Ze vindt hem onbarmhartig, hard.
Ze kent zijn geheim niet. Hij kust haar niet.
Ze vraagt hem of hij nog van haar houdt,
of ze nog zo schoon is als vroeger, of hij alles vergeten is.
Hij is niets vergeten maar hij mag niets zeggen,
51
Boste

en hij schreit omdat hij 't niet aankan. Zij ziet het niet.
Zij denkt dat hij zich ergert aan haar.
Ze roept dat hij wreed is en ze wordt wanhopig.
En 't loopt uit in een razende blindmakende storm van emoties.
Hij is buiten zijn zinnen, wil haar alles expliqueren.
En 't onvermijdelijke gebeurt
ROSITA En gedaan?
TONI Neeneeneenee. Hoe staat het weer in de mythe?
"ORFEO WORDT IN STUKKEN GESCHEURD
DOOR DE VROUWEN VAN TRACHIS
OMDAT HIJ DE LIEFDE HEEFT AFGEZWOREN."
Bon, daar gingen we zeker niet uitgeraken.
Maestro, 't is 't verstandigste dat ge kon doen, ermee stoppen.
Vergeef mij de uitdrukking, 't stuk hing in de leegte.
Beelden van mislukking en nutteloosheid.
Wroeten in zijn eigen leven.
Op een toeterke 't muziekske van de ontreddering spelen.
BOSTE Hij had dienen opera moeten maken
over de koningskwestie.
TONI Daar hebben we 't nu niet over!
Zonder context, zonder uitkomst. Nee.
BOSTE De mars op Brussel. De scènes in 't paleis.
TONI Ook op 't einde die moord.
Trouwens ge kent mijn mening daarover,
moorden op toneel, dat overtuigt nooit, jamais.
Een moord!
BOSTE Dat zegt gij!
TONI Als oplossing van wat? 't Ging een effect zijn.
Zo letterlijk lijk ge ervan sprak
52
Boste

- 'k blijf erbij, kom geef toe maestro -
't ging fake zijn! 't Ging niet werken als slot.
BOSTE Allez Richard, laat u niet doen.
Allez, Lahaut in onzen opera.
De moord op Lahaut, de laatsten akt!
TONI Hij heeft geen stuk meer.
't Heeft gene zin meer om te babbelen over een slot.
BOSTE Zwijgt gij! 18 augustus 1950!
Moet 'k 't hem vertellen?
TONI Er is geen slot meer! 't Is geen stuk meer!
BOSTE 'k Zal 't vertellen. 18 augustus van 't jaar '50.
't Is nen helen heten zomer.
In een huizeke in de Kastanjestraat op 't eerste verdiep
ligt 't klein Bosteke in zijn beddeke. Hij is 3 jaar.
En beneden zit zijn papa en zijn pépé, mijn ma
en Rosa van over 't straat te wiezen,
met de radio op France Culture
TONI Maar allez!!
RICHARD Ssst.
BOSTE Als 'k sla zit 't erop.
Dat is in de Vlaanders.
We gaan naar de Walen, juist 't zelfde moment.
De horlogie op de schouw op 10 na 9.
Ge zoudt denken, 't is in dezelfde buurt.
Maar 't is in Seraing dat we zijn, rue de la Vecquée.
Ook bakstenen en kasseien.
Iets beter toch, huizekes per 2, een hofke.
We staan voor nummero 65.
't Schemert al een beetje.
53
Boste

Madame Ista van daarneffen
is nog een kommiske gaan doen.
Ze passeert 2 mannen, ze kent ze niet.
Er staat ook nen auto.
Vanachter in de keuken bij de Lahauts
zit Géraldine met hare vent aan tafel.
Ze wonen daar nu een jaarenhalf sedert dat ze verhuisd zijn
uit nummero 27 - 't geboortehuis van Julien.
Nu zijn ze aan 't eten.
Julien, zijn mouwen opgestroopt, juust gegeten,
leest zijn gazet, klapt met zijn vrouw,
let efkes op 't portret van Defuisseaux.
TONI Defuisseaux?
BOSTE Ja Defuisseaux! Dat hangt aan de muur.
MADAME NOWEE 'k Zal zijn vrouw zijn.
BOSTE De twee typen, ne grote en ne kleine,
staan voor de deur
Ze hebben ne regenfrak aan. De grootste belt aan.
Géraldine staat op en gaat door de gang naar voor.
Nieuw behang. Aan de kapstok hoed, wandelstok
en vest van Julien.
Voor niets of niemand bang,
ne vechter maar altijd elegant gekleed.
Géraldine doet open: "Goeienavond, voor wat is 't?"
MADAME NOWEE "GOEIENAVOND, VOOR WAT IS’T?"
BOSTE "‘T IS VOOR JULIEN."
MADAME NOWEE "EN WIE ZAL ‘K ZEGGEN DAT ‘T IS?"
BOSTE "MET HENDRICKX.
IS JULIEN NIET THUIS?"
54
Boste

MADAME NOWEE "MOMENT, ‘K ZAL HEM ROEPEN.
JULIEN, ‘T IS VOOR U."
BOSTE Géraldine gaat terug naar de keuken
MADAME NOWEE "‘T ZIJN DAAR 2 KAMERADEN VOOR U.
IK KEN ZE NIET. NEN HENDRICKX."
BOSTE Julien staat op.
PAUZE
ROSITA Allez vertel voort jong.
BOSTE Wacht efkes, krijgt 't altijd lastig hier.
Lahaut. Dé Lahaut, den batteur, de lutteur.
Degene die aan den Ijzer heeft gezeten.
Die in Mauthausen heeft gezeten en 't overleefd heeft.
Die heel zijn leven voor de werkmens gevochten heeft.
Altijd rechtdoor, den diene. Diene reus van ne mens.
Hij ging door de gang van zijn huis naar de voordeur.
ROSITA Gij weet dat allemaal zo goed.
Ge waart nog maar 3 jaar?
BOSTE Juist daarom
Daar in de Vlaanders op 't zelfde moment
In de Kastanjestraat nummero 23, lig ik in mijn beddeke.
Beneden zit mijn pa, 34 jaar, zijn gezondheid naar de knoppen.
Opgeëist geweest, naar Duitsland moeten gaan in den oorlog.
Pépé, 56, aan den Ijzer gezeten. 4 jaar.
De geboorte van mijn pa niet meegemaakt
van altijd maanden naar Frankrijk te moeten gaan.
In 't oudpeetjeshuis zit mijn pa zijn pépé,
bijkans 80, oud en taai, seniel, niet meer goed bij 't hoofd,
maar van de foto weet hij 't nog.
55
Boste

De foto in de gazet viergeslacht in de Kastanjestraat.
En dat mama 10 gazetten heeft gekocht. Viergeslacht.
Al van hun 14 jaar naar 't fabriek mogen optrekken.
Dat ging zo, iedereen ging.
Julien ging ook van zijn 14 jaar lijk ons allemaal.
Den Ijzer lijk pépé. Naar Duitsland gegaan lijk papa.
De reus Lahaut trekt de deur open en staat in het deurgat.
- Hij bracht de zon mee bij iedereen.
Hij had lijk de zon in zijne zak. -
De grootste van die 2 kleine luizige smeerlappen
trekt een Colt 45 uit zijn regenfrak.
Zo één lijk van de Amerikanen .
en BAM hij schiet! Schiet nog nekeer!
Schiet naar zijnen onderbuik! Julien valt voorover.
De twee luizigaards, ze kunnen niet rap genoeg lopen,
schieten ne vierde keer, ne vijfde keer, in dienen auto en weg.
"Julien! Ochere Julien!"
Ze valt op haar knieën en ze pakt hem vast
MADAME NOWEE Hoeveel nachten dat mijne vent
niet in de gang heeft gelegen?
“Noël astemblieft, op diene kouwe vloer,
ge gaat ne fleurus opdoen!
Hoe lust het u in godsdnaam van altijd zo te drinken?
Die duizend frank is dat op? Al dat schoon geld Noël.
We gingen een frigootje kopen voor onzen boot!”
BOSTE Géraldine kan niets meer doen.
Afgeslacht in zijne gang. BAM omvergeschoten!
In augustus geboren, in augustus BAM omvergeschoten!
MADAME NOWEE “Noël, ssssst!”
'k Moet zijne neus toenijpen en hem stampen
dat hij niet zou snurken als de mensen passeren.
Ge hoort dat tot op 't straat als hij snurkt.
Wat moet 'k doen? Straks, Madame Stekens
komt om haren tailleur die 'k verwijd heb,
56
Boste

en kan 'k niet opendoen.
'k Moet de boite openhouden want ze zou binnenkijken.
't Is zo ene, en dan zie ze u hier liggen,
en zijn we weer de schande van 't straat.
Dat ge ne zatlap zijt en ik een slecht wijf.
“Niet snurken Noël!”
BOSTE Vive la république!
BAM BAM BAM dood in uwe gang!
ROSITA Als er gebeld werd aan de deur,
we mochten niet opendoen, mijn ma wilde niet.
“We zijn niet thuis” “Allez ma.”
“Neenee, dan zetten ze zich”
Ze had schrik dat ze dan koffie moest geven.
Bij de koffie moet ge dan iets geven, een koekske.
En dat was 't dat niet ging.
Voor een koekske moest ze de kast opendoen.
Ze kon ze niet opendoen want dan viel alles eruit!
Die kast zat vol. Alle kasten zaten vol brol.
Dat werd dan opgeruimd.
RICHARD Ja. Verhuisd naar een andere kast.
ROSITA Brol versteken dat deed ze hele dagen, mijn ma
Ze smeet zij veel weg, maar dat bleef ne nest
RICHARD Alle kasten bleven vol zitten met brol
ROSITA Overal brol!
RICHARD Om wanhopig van te worden
ROSITA “Niemand binnen!”
Gene koffie! Geen Petit Fourkes!
Die deurkes mochten niet open!
Daar zat 't gloeiend bewijs dat ze een slechte huisvrouw was!
57
Boste

MADAME NOWEE “Noël, zo hoesten.
Ge zijt ne fleurus aan 't opdoen!
k Zal een deken gaan halen.
Wat kan ne mens anders doen?
BOSTE BAM omver!
RICHARD En dan?
ROSITA Drinkt uwe koffie uit en ga slapen.
RICHARD En dan?
ROSITA Opstaan, goed eten, lezen, leven,
u amuseren, lachen, schreien,
uw vrouw graag zien, ne kleine kopen,
kijken, 't beste ervan maken, lijk het gaat, dag na dag
HET SLOT
BOSTE En het slot dat is iets ...
Dat huizeke wordt opgetrokken,
Vanachter, er komt een koor op, duizend man
en ze pakken hem op, er is fel licht.
A NOTRE HÉROS, LE GRAND LAHAUT!
ZOE 'k Bloed dood!
BOSTE Waar is 't dat de moord gebeurt?
ZOE Bloed!
BOSTE Ze krijgt haar regels zeker?
RICHARD Ja kindje, hoe moet 'k dat expliqueren?
Euh. We gaan 't daar bij laten.
58
Boste

BOSTE En het slot dat is iets fantastisch.
GORDIJN TOE
59
Boste