Bronmethodiek - Online Vrijwilligerswerk

sociale aanpak vanuit de wijkontwikkeling
voldoende de koppeling wordt
gemaakt met veiligheid?
“Ik maak graag van de gelegenheid
gebruik om ‘het welzijn’ te vragen hierin
een prominentere rol naar zich toe te
trekken. Want over het algemeen vind ik
opbouwwerkers te volgend in projecten,
te bescheiden. Ze kunnen veel meer de
lead nemen. Waarom zijn welzijnsinstellingen
niet nadrukkelijker bezig met
veiligheidsbeleid, waarom is het daar
geen vast agendapunt? Hun inzet voor
de sociale veiligheid in de wijk is dringend
gewenst. En dan niet verkokerd,
maar als partner in de integrale aanpak.
Wij hebben hier een heleboel aanpakken
waarvan ik zeg: betrek de welzijnssector
erbij! Samenwerking is geen vanzelfsprekendheid.
Een gemiste kans. Waarom zijn
er niet meer projecten die opbouwwerk
en veiligheid combineren? Waarom werken
we niet veel meer samen? Dat geldt
trouwens ook voor andere betrokken
partijen, zoals woningcorporaties.”
Waardoor komt de samenwerking zo
moeizaam van de grond?
“Vaak is er huiver voor een nieuwe aanpak:
gaat dat project wel werken? ‘Weer
een experiment… laat maar.’ Daarnaast
zijn middelen vaak geoormerkt, zit er
niet zoveel ruimte in voor nieuwe dingen.
Verder ben je ook sterk afhankelijk
van personen. Hoe enthousiast is een
directeur? In hoeverre kan en wil men
over de eigen schaduw heenstappen,
ziet men de meerwaarde van een integrale
benadering? Maar het heeft ook te
maken met wederzijdse beeldvorming,
zeker tussen politie en opbouwwerk.
Enerzijds wordt de welzijnssector nog
altijd − ten onrechte − achtervolgd
door het ‘geitenwollensokken-imago’
van softe, niet resultaatgerichte praters.
Anderzijds denken bijvoorbeeld veel jongerenwerkers
dat de vertrouwensrelatie
met hun cliënten in gevaar komt als ze
informatie aan de politie verstrekken.
Samenwerking in de wijk is natuurlijk
mede afhankelijk van vertrouwen, en van
respect voor elkaars beroep. Overigens
zie je dat een sociaal vaardige wijkagent
vaak goed overweg kan met de
welzijnswerker. En ik heb de indruk dat
de politie andere professionals steeds
meer verwelkomt als partner, zoals de
wijkverpleegkundige, als oren en ogen
9e jrg. nr. 6 Herfst 010
achter de voordeur. Je ziet nu ook een
nieuwe generatie korpschefs die veel
meer gericht is op samenwerken − een
ontwikkeling die op gang kwam toen de
gemeenten het veiligheidsbeleid gingen
regisseren en coördineren. Zo kreeg
in Gouda, na de aanvaringen tussen
Marokkaanse jongeren en buschauffeurs,
‘het welzijn’ een hele belangrijke rol
toebedeeld − naast politie-interventie.
Terecht, want een welzijnsorganisatie
kan weer andere dingen doen dan de
politie, op haar eigen manier bijdragen
aan de veiligheid. Het zou mooi zijn als
welzijnswerkers zichzelf ook zo gingen
zien: als medeprofessionals op het
gebied van sociale veiligheid.”
Er is onderzoek gedaan naar de integrale
aanpak in een aantal steden.
Zwolle blijkt het meest succesvol.
Geconcludeerd wordt dat dit allereerst
te danken is aan samenwerking binnen
een klein, professioneel, multidisciplinair
team...
“Dat onderschrijf ik. Net als de bevinding
dat de leden mandaat moeten hebben.
Want veel projecten gaan ten onder aan
terugkoppeling: ‘Moet ik even vragen,
volgende keer weet ik het.’ Dat schiet
niet op. Je moet mensen hebben die
ter plekke kunnen zeggen: dat gaan we
doen, dat kan ik inbrengen en dat jij.
Rugdekking, dus, en commitment.
Maar: alles valt of staat met de leiding. Bij
het Keurmerk Veilig Ondernemen hebben
wij daarom als CCV intensief contact
met landelijke procesbegeleiders. Die
procesbegeleider zorgt er voor dat de
juiste mensen met voldoende mandaat
aan de slag gaan. Dat werkt sneller. Als
er in de loop van het project dan toch
wrijving ontstaat, ouderwetse culturen
met elkaar botsen, dan is er de communicatief
vaardige procesbegeleider die
dat snel kan corrigeren.”
We gaan een niveau dieper de wijk in:
hoe ziet u de rol van de burgers?
“Samenwerken met burgers wordt
steeds belangrijker, voor het opbouwwerk
én voor de politie. Als je naar
burgernet kijkt, naar sms-alert, dat zijn
initiatieven die expliciet een beroep
doen op de mensen − om de politie te
helpen met het signaleren van onveilige
situaties, het oplossen van misdrijven.
Maar: bij de politie gaat het vaak om
Veiligheid
opsporing, terwijl het opbouwwerkers te
doen is om een permanente oriëntatie
op de kwaliteit van de hele samenleving,
de sociale verhoudingen. Dat zijn wel
verschillende invalshoeken.
En natuurlijk is ook de ene burger de
andere niet. Je hebt cynici en optimisten,
mensen die iets willen ondernemen
of die zich juist distantiëren… Het is
belangrijk om alle actoren − burgers en
ondernemers, maar ook instellingen −
méér medeverantwoordelijk te maken
voor de veiligheid. Dat ontlast de professionals,
en veel mensen vinden die
eigen inbreng ook plezierig. Zo zie je in
kleinere plaatsen vaak een soort neighbourhood
watch. En ons Keurmerk Veilig
Wonen gaat ervan uit dat je ook verantwoordelijk
bent voor het beveiligen van
je eigen huis. Het keurmerk wordt door
veel verzekeraars beloond met korting
op de premie, maar als jij de deur niet op
slot draait, moet je niet vreemd opkijken
dat er wat gestolen wordt.”
Hoe krijg je mensen zo ver dat ze
medeverantwoordelijkheid nemen?
“Essentieel is de bewustwording dat je
zélf iets aan je veiligheid kunt doen. Wát,
dat hangt sterk af van de problemen
rond je woning of in de wijk. Op het huis
van de buren letten, meedenken over
actie tegen vernielingen op school, meepraten
over een betere inrichting van
plein of plantsoen. Of meewerken aan
buurtbemiddeling, zodat kleine conflicten
niet escaleren. Vaak gaat het gewoon
om ouderwetse ‘burgerzin’. Zo heeft een
corporatie in Dordrecht een methode
bedacht om nieuwe bewoners welkom
te heten, kennis te maken met hun buren
en de buurt. Eigenlijk is het van de gekke
dat dit via een methode moet, niet meer
vanzelf gaat. Maar het werkt wel, het
vergroot de veiligheidsbeleving. Als jij je
buren kent, voelt dat anders dan als je
ze nooit spreekt. Samen een kopje koffie
drinken kan al wonderen doen voor het
veiligheidsgevoel. Net als met z’n allen
de buurt opknappen. Mensen vinden
het prettig als ze zelf ergens over gaan,
deinzen meestal ook helemaal niet terug
voor eigen verantwoordelijkheid. Wel
doe je er als gemeente goed aan om een
en ander te structureren of te faciliteren.
Dus niet zo van: hier heb je geld en zoek
het maar uit. Je moet het ook begeleiden,
bijvoorbeeld via het opbouwwerk.”
MO/SAMENLEVINGSOPBOUW
5