DE JACOBSSTAF - Santiago

echter muzikant zich met de toetsen bezig houdt. Uit de houding van de
handen blijkt dat de toetsen in de 12de eeuw op verschillende manieren worden
bediend. De muzikant van de Pórtico de la Gloria lijkt de twaalf (of elf) toetsen
uit te trekken. Of draait hij eraan? Musicologen weten niet met zekerheid of
deze toetsen moeten worden gedraaid of ingedrukt. In Estella zitten de toetsen
zelfs aan de andere kant van het instrument.
DRAAIEN EN DRUKKEN
Genoemde 'stenen' draailieren zijn de vroegste afbeeldingen van het instrument.
Maar zijn dit ook de eerste draailieren? We weten het niet. Naar de 'uitvinder'
van het instrument en de plaats van origine kunnen we alleen maar gissen.
De draailier bestaat uit een klankkast, die verschillende vormen kan hebben;
bijvoorbeeld rechthoekig al dan niet met afgeronde hoeken (p. 1601, luitvormig
(p. 162) of we herkennen duidelijk de acht-vorm bij oudere draailieren (p. 152-
158). Over het bovenblad lopen enkele (drie tot zes) snaren, die tot klinken
worden gebracht door een houten wiel. of rad bestreken met colofonium (soort
hars). Dit wiel is in de klankkast bevestigd met een as. Hieraan zit aan de
buitenzijde van het instrument een kruk. Met de rechterhand draait de muzikant