Net loke falta - Eerste Kamer der Staten-Generaal

in de samenleving te maken. Een niet te verwaarlozen deel
van Antilliaanse nieuwkomers (jongeren) vindt hun opvang
voor een belangrijk deel op straat.
Studenten uit de Nederlandse Antillen worden bij
aankomst in Nederland opgevangen. Met deze groep
waren nagenoeg geen problemen.Vroeger, in de jaren ‘70,
konden Antillianen uit de volksklasse die naar Nederland
kwamen terecht in opvanghuizen. Veel opvangvoorzieningen
uit de jaren ‘80, zoals inrichtingskosten en urgentiehuisvesting
- toentertijd in het leven geroepen vanwege de
massale toestroom, als gevolg van de Surinaamse onafhankelijkheid,
van Surinamers naar Nederland - zijn echter
inmiddels afgeschaft. De Antilliaanse instroom in die jaren
– veroorzaakt door de wereldwijde economische recessie,
eind jaren ’70, begin jaren ’80 - profiteerde daar nog van.
Ook bij deze groep waren de problemen gering.
■ Gebrek aan kennis van de Nederlandse wetgeving,
plichten en rechten
Antilliaanse verdachten zijn vaak niet op de hoogte
zijn van hun recht op een advocaat en een tolk. Ook weet
men vaak niet dat men als slachtoffer van criminaliteit
aangifte kan doen bij de politie en een beroep kan doen op
slachtofferhulp. En ook de mogelijkheid tot het indienen
van een klacht vanwege onheuse bejegening door politieambtenaren
is vaak onbekend.
■ Gebrek aan huisvesting
Als nieuw aangekomen Antilliaan is men vaak
aangewezen op de welwillendheid van familieleden, of bij
gebrek daaraan ‘op die van de straat’. Overigens zijn
familieleden niet altijd bereid nieuwkomers voor langere
tijd op te vangen, vanwege spanningen die in huis
ontstaan. Deze kunnen verband houdend met dreigende
kortingen op sociale uitkeringen van het gastgezin. Zonder
huisvesting en/of een postadres kunnen de nieuwkomers
zich echter niet inschrijven in het bevolkingsregister en
geen beroep doen op de sociale voorzieningen.
■ Opvang vindt plaats op straat
Een niet te verwaarlozen deel van Antilliaanse
nieuwkomers (jongeren) vindt -als gevolg van het te lang
uitblijven van maatschappelijke zekerheden als huisvesting,
inkomen en werk- zijn opvang op straat in de
periode direct na aankomst in Nederland. Vanaf het
moment dat de straat ze opvangt, gaan ze deel uitmaken
van de straat en komen ze daar moeilijk van los.
■ Gebrek aan begeleiding
Jongeren die bij aankomst in Nederland door een
mentor worden begeleid naar huisvesting, werk en scholing
en verder wegwijs worden gemaakt in de Nederlandse
22 ■ Nèt loke falta
samenleving, raken niet in de criminaliteit verzeild. 3 Maar
degenen die geen begeleiding ontvangen komen gemakkelijk
in de verleiding voor de weg van de minste weerstand:
ze zoeken naar een manier om snel aan (veel) geld te
komen en vervallen daardoor tot (drugs)criminaliteit.
Gesprekken met gedetineerde jonge Antillianen hebben
duidelijk gemaakt dat het weinig moeite kost om in de
drugshandel (koerier, handelaar) te stappen en zo over
‘snel geld’ te beschikken. Drugsdealers maken misbruik
van de situatie en voeren gerichte wervingsacties onder de
op straten en pleinen rondhangende jongeren.
■ Gebrek aan kennis van de Nederlandse wetgeving,
van plichten en rechten
In dit kader is expliciet gewezen op het feit dat
Antilliaanse verdachten vaak niet op de hoogte zijn van
hun recht op een advocaat en een tolk. Ook weet men
vaak niet dat men als slachtoffer van criminaliteit aangifte
kan doen bij de politie en een beroep kan doen op
slachtofferhulp. En ook de mogelijkheid tot het indienen
van een klacht vanwege onheuse bejegening door politieambtenaren
is vaak onbekend.
3.2.2 Het beleid en de beleidsuitvoering van
overheidsinstellingen en maatschappelijke
instellingen zijn onvoldoende ingesteld op
(kansarme) Antillianen
■ Inburgering niet op Antillianen toegesneden
Inburgeringregelingen gaan uit van een situatie
waarin huisvesting en inkomen geregeld zijn. Bij
Antilliaanse nieuwkomers is dat vaak nog niet het geval.
Tijdens de enkuentro’s is daarnaast naar voren gekomen
dat de inburgeringperiode voor Antillianen veel te kort is.
Na het inburgeringtraject moet men bovendien vaak lang
wachten op een scholingsaanbod en/of werkervaringsplaats.
Men komt daardoor in een vacuüm te verkeren, met
het risico van het afglijden naar criminaliteit.
■ Nederlandse taalcursus voor nieuwkomers niet voor
alle Antillianen toegankelijk
De cursussen Nederlands zijn bestemd voor nieuwkomers
die een uitkering krijgen. Veel van de hier besproken
jongeren hebben echter geen uitkering. Vanwege hun
“streetlife” zonder vaste verblijfplaats, een voorwaarde
voor allerlei voorzieningen.
■ (Gemeente)beleid niet op Antillianen toegesneden
Beleid van gemeenten en de uitvoering ervan biedt
3 Stimuleringsprojecten Antilliaanse en Arubaanse jongeren
1994-2001, Ministerie van SZW/Gemeenten