Net loke falta - Eerste Kamer der Staten-Generaal

wijkagenten, sportverenigingen, buurthuizen en jongerencentra,
om gezamenlijk een programmatische aanpak te
ontwikkelen die flexibel genoeg is om adequaat en effectief
te reageren op problemen die zich bij de preventiecategorie
voordoen.
■ De Risicocategorie
De risicocategorie omvat Antilliaanse jongeren
tussen de 16 en 25 jaar die door allerlei omstandigheden
niet meer in het reguliere onderwijssysteem zitten en ook
geen werk hebben. Ze zijn vroegtijdig van school gegaan
en hebben weinig of geen contact met hun ouders of verzorgers,
vaak door allerlei relationele problemen. Vaak zijn
ze al in aanraking geweest met justitie. Ze zijn kwetsbaar
en laten zich gemakkelijk verleiden door de lok van criminaliteit.
Veel Antilliaanse nieuwkomers behoren tot deze
categorie. Het gaat om jongeren die zich in snel tempo in
negatieve richting ontwikkelen. Deze groep behoeft een
sluitende aanpak en intensieve begeleiding. Voor deze
groep is het noodzakelijk dat de nadruk ligt op het voorkomen
van verder crimineel gedrag.
■ De Categorie ‘Gericht Programma Noodzakelijk’
Bij de categorie ‘gericht programma noodzakelijk’
gaat het om Antilliaanse jongvolwassenen vanaf 25 jaar
die al van alles hebben meegemaakt. Veel alleenstaande
moeders die met moeite het hoofd boven water proberen
te houden, langdurig werklozen, mensen met een gebrekkige
opleiding en veel psychosociale problemen.
Antillianen uit deze categorie brengen vaak een negatieve
bagage met zich mee als ze in Nederland aankomen: ze
hebben een enorm pakket aan negatieve herinneringen,
en ook al hopen ze dat het hen in Nederland beter zal
vergaan, ze blijven die negatieve herinneringen en gebeurtenissen
met zich meedragen.
Via een programma dat goed aansluit bij de kenmerken
en behoeften van deze jongvolwassenen dient
geïnvesteerd te worden in het ombuigen van die negatieve
beelden, gewoontes, gevoelens en handelingen. Het gaat
erom dat zij weer in zich zelf gaan geloven in plaats van
voortdurend te denken dat ze gefaald hebben en niet de
moeite waard zijn. Hun negatieve zelfbeeld komt voort uit
het gevoel dat alles is misgegaan, op school, in hun relaties
en zelfs in de criminaliteit. Deze groep Antillianen
wordt vaak verteerd door machteloze woede en draagt een
enorm wantrouwen met zich mee tegen welke vorm van
hulp dan ook. Omdat ze er niet in geloven, bemoeilijken ze
zelf, onbedoeld, het hulpverleningsproces.
■ De Harde Kern
De harde kern van crimineel actieve Antillianen kent
vaak maar één doel en dat is carrière maken binnen het
criminele circuit. Velen hebben de keuze voor een criminele
carrière al op de Antillen gemaakt en zetten die in
Nederland voort. Het gaat hier om Antillianen vanaf 16
jaar die bewust hebben gekozen voor criminaliteit als hun
belangrijkste bezigheid. Ze komen vaak uit families die
zowel op de Antillen als in Nederland diep in de criminaliteit
zitten en ze zien andere beruchte criminelen als hun
voorbeeld. Onder deze categorie zijn vaak de leiders te
vinden van georganiseerde groepscriminaliteit of bendecriminaliteit,
hoewel de organisatiegraad laag is.
Doorgaans is slechts sprake van gelegenheidsbendevorming
en impulsief gedrag, zoals het ongepland en
vanwege ‘acuut geldgebrek’ besluiten om een overval op
een bank plegen.
De aanpak van deze categorie is een zuivere aangelegenheid
voor politie en justitie. Vindplaats gericht
werken, d.w.z actief benaderen en internaatsaanpak zijn
aangewezen benaderingen bij de jeugdiger harde kerners.
Voor notoire criminelen in deze subcategorie, bij wie
sprake is van grote mobiliteit binnen Nederland, tussen de
koninkrijksdelen, maar ook transnationaal, is een intensieve
samenwerking tussen politie en justitie van de
koninkrijkslanden een primaire vereiste om de pakkans te
vergroten.
■ Kenmerken van Crimineel Actieve Antillianen onder
de Kansrijke Groep
De kenmerken van crimineel actieve Antillianen
onder de kansrijke groep komen over het algemeen overeen
met die van de kansarme groep. Ook bij de kansrijke
groep komen de vier categorieën preventie, risico, ‘gericht
programma noodzakelijk’ en harde kern voor. Een verschil
is dat de crimineel actieve Antilliaan uit de kansrijke groep
vaak een afgeronde LBO of MBO opleiding of hoger heeft
genoten, (veel) minder moeite heeft met de Nederlandse
taal en ondanks zijn criminele activiteiten regelmatig actief
deelneemt aan de arbeidsmarkt. Verder vindt binnen deze
groep ook witteboordencriminaliteit plaats.
Personen die het criminele pad inslaan, moeten strafrechterlijk
vervolgd worden. Dat is doorgaans wat moet
gebeuren. Doorgaans, maar niet altijd. Zeker waar het
jeugdigen betreft kunnen ook alternatieve wegen bewandeld
worden. Bijvoorbeeld om te voorkomen dat zij in
gevangenissen in aanraking komen met zware criminelen.
Er zijn goede ervaringen opgedaan met bijvoorbeeld de
zogenaamde Glen Mill-scholen. Op verschillende plaatsen
in Nederland, zoals in Hoogvliet en Charlois in Rotterdam,
zijn succesvolle case management-projecten uitgevoerd.
3. Antillianen en criminaliteit ■ 31