Voorproefje (PDF) - CAL-XL

16
In Nederland ontstaat vanaf 2004 een hausse aan community arts
projecten. Werkelijk overal, van platteland tot stad, van noord tot zuid,
ontkiemen ze in vruchtbare grond. Vaak op initiatief van de makers, zoals
Merlijn Twaalfhoven en Ida van der Lee dat doen. Jeanne van Heeswijk
en Adriaan Nette, die al jaren een actieve kunstpraktijk hebben, constateren
dat het werk wat ze al jaren doen populair begint te worden.
Jonge makers, als Francoise Braun, Lobke Meeskes en Carmela Bogman,
doorbreken het taboe van de kunstacademie om over community arts te
praten en starten projecten. Ze zoeken hun eigen weg in de terminologie,
als social designer of vormgevers in de openbare ruimte. Ook steeds meer
gemeenten en woningbouwcorporaties ervaren de kracht van kunst
voor hun bewoners. De komst van cultuurmakelaars en scouts verbinden
verschillende werkvelden die daarvoor nog nauwelijks samenwerkten.
Vanuit de cultuurmakelaars ontstaat na verloop van tijd de behoefte aan
reflectie. Vanaf 2007 worden speciale lectoraten in het leven geroepen,
verschijnen publicaties, wordt onderzoek gedaan, conferenties en symposia
georganiseerd en expertmeetings gehouden. In het najaar van 2010
wordt het Community Arts Lab, Cal-xl opgericht, een tweejarig platform
met als doelstelling om het productieklimaat van community arts in
Nederland te verbeteren.
burgerlijke ongehoorzaamheid
Om tegemoet te komen aan de grotere behoefte van kunstenaars om
actief te zijn in dit veld en hun artistieke en sociale kwaliteiten te professionaliseren,
heeft Cultuur-Ondernemen in samenwerking met Cal-xl de post
hbo-opleiding Community Arts Learning Lab ontwikkeld. Een eenjarige
studie, speciaal voor makers. In het najaar van 2011 is deze voor het eerst
van start gegaan. De huidige generatie makers ontdekt in de praktijk
een eigen stijl van maken. Graag willen we die versterken op het vlak van
artistieke, sociale en zeker zo belangrijke ondernemerschapvaardigheden.
Niet alleen een mooi vak leren is van belang, maar ook hoe je je brood
ermee kan verdienen. Een vaardigheid die kunstenaars vaak lastig vinden,
maar ook uitdaagt om lef te hebben. Om Merlijn Twaalhoven te citeren:
‘Als je maatschappelijk geëngageerd bent, ben je altijd onder nemend.’
Eigenschappen die kunstenaars zelf van belang vinden in het werkterrein
is burgerlijke ongehoorzaamheid. Het vermogen om eigenwijs en origineel
te zijn. Authenticiteit staat hoog in het vaandel van de succesvolle
makers, maar ook lef en idealisme. Het zijn hardwerkende mensen die een
visie uitdragen en hierin vele verschillende talen kunnen spreken. Om een
fonds te overtuigen, maar ook de winkeleigenaar en bewoner. Hiermee
creëren zij een nieuw werkterrein, hun eigen markt. Dat vraagt ook het
vermogen concepten te ontwikkelen en om te gaan met het spanningsveld
tussen de inbreng van deelnemers en kunstenaars met hun eigen