Handboek - CLZ vaklokalen

Figuur 12: een waterstofbrug
hebben alle watermoleculen op die manier interactie
met elkaar.
Sommige stoffen lossen op in water, andere stoffen
niet. Waardoor komt dit? Ethanol (CH3-CH2-OH) lost op
in water, als je een biertje inschenkt zie je geen
scheiding van ethanol en water ontstaan. Ether
(CH3CH2-O-CH2CH3) lost slecht in water op, terwijl het
moleculair gezien lijkt op ethanol: dezelfde CH3-CH2-
groep(en) en een O atoom. Hoe kan dit, waardoor is de
ene stof slecht oplosbaar in water, terwijl de andere
juist goed oplost? De oplosbaarheid in water heeft ook
hier te maken met waterstofbruggen. Ethanol (CH3-CH2-
OH) heeft namelijk een OH-groep, waardoor het een
waterstofbrug kan vormen met een watermolecuul.
Nu vraag je jezelf misschien af: in het ethermolecuul
zitten ook waterstof- en zuurstofatomen, waarom kan
dat molecuul dan nauwelijks waterstofbruggen vormen?
Ether (CH3CH2-O-CH2CH3) is slecht oplosbaar in water
omdat zijn waterstofatomen verbonden zijn aan een
koolstofatoom (de CH2 en CH3 groepen). De
waterstofatomen in water zijn speciaal, omdat ze
verbonden zijn aan een zuurstofatoom. Het
zuurstofatoom ‘zuigt’ namelijk erg hard aan het
waterstofatoom. Door deze zuigende kracht wordt het
elektron van het waterstofatoom een beetje naar het
zuurstofatoom gezogen. Elektronen zijn negatief
geladen. De zuigende kracht zorgt ervoor dat het
zuurstofatoom een beetje meer negatieve lading krijgt
en het waterstofatoom een beetje minder. Hierdoor
wordt het zuurstofatoom meer negatief geladen en het
wateratoom meer positief geladen. Positief en negatief
trekken elkaar aan en er ontstaat een waterstofbrug.
In het geval van het ethermolecuul zijn de
waterstofatomen verbonden aan een koolstofatoom.
Het koolstofatoom is geen goede ‘zuiger’, hij trekt de
elektronen van het waterstofatoom niet sterk aan.
Hierdoor is het waterstofatoom verbonden aan een
koolstofatoom (H-C) minder positief geladen dan het
waterstofatoom die verbonden is aan een sterk zuigend
zuurstofatoom (H-O). Voor het vormen van
waterstofbruggen heb je die licht positief geladen
waterstofmoleculen wel nodig. Ether kan dus geen
waterstofbruggen vormen, vandaar dat het slecht in
water oplost.