Haalbaarheidsstudie Zeejachthaven Katwijk ... - Gemeente Katwijk

Haalbaarheidsstudie Zeejachthaven Katwijk fase 1
KUST - ZEE
REGIO
HAVEN
BOULEVARD
CENTRUM
Deel 2 - Toelichting
definitief
08 juli 2010
COEPELDUIJNEN
NOORDDUINEN
WANTVELD
UITWATERING
KATWIJK

DEEL 2 Toelichting Beoordelingskader
Haalbaarheidsstudie Zeejachthaven Katwijk
Definitief
Gemeente Katwijk
Grontmij Nederland B.V.
Waddinxveen, 08 juli 2010
, revisie

, revisie
2

Verantwoording
Titel : DEEL 2 Toelichting Beoordelingskader
Subtitel : Haalbaarheidsstudie Zeejachthaven Katwijk
Projectnummer : 273999
Referentienummer :
Revisie :
Datum : 08-07-2010
Auteur(s) : ir. Y. Boekhoudt, ir. L. van den Hoek, ir. J. Smink
E-mail adres : Yolanda.Boekhoudt@grontmij.nl
Gecontroleerd door :
Paraaf gecontroleerd :
Goedgekeurd door :
Paraaf goedgekeurd :
Contact : Coenecoop 55
2741 PH Waddinxveen
Postbus 190
2740 AD Waddinxveen
T +31 182 62 55 00
F +31 182 62 55 10
info@grontmij.nl
www.grontmij.nl
, revisie
3

Inhoudsopgave (vervolg)
, revisie
4

Inhoudsopgave
Inhoudsopgave (vervolg)
1 Zeejachthaven voor Katwijk ..........................................................................................7
2 Beoordelingskader ......................................................................................................11
2.1 Opbouw beoordelingskader ........................................................................................11
2.1.1 Proces .........................................................................................................................11
2.1.2 Theorie van het beoordelingskader.............................................................................12
2.1.3 Principe van het beoordelingskader............................................................................13
2.1.4 Objecten ......................................................................................................................13
2.1.5 De Tabel......................................................................................................................14
2.1.6 Object ..........................................................................................................................15
2.1.7 Basiscriteria.................................................................................................................15
2.1.8 Uitwerkingen................................................................................................................16
2.1.9 Toetsingscriteria..........................................................................................................17
2.1.10 Ambities.......................................................................................................................18
2.1.11 Bronnen.......................................................................................................................18
2.1.12 Codering......................................................................................................................19
2.1.13 Kleuring .......................................................................................................................19
3 Vervolg ........................................................................................................................21
3.1 Beoordelingskader als vertrekpunt voor fase 2...........................................................21
3.2 Dilemma’s....................................................................................................................21
3.3 Van Dilemma’s naar Programma’s .............................................................................22
Bijlage 1: Deelnemers aan de verschillende werksessies
Bijlage 2: Processchema Plan van Aanpak
Bijlage 3: Uitgebreide objectbeschrijving
Bijlage 4: Dilemma's voortkomend uit werksessies
Bijlage 5: Bronnen
, revisie
5

, revisie
6

1 Zeejachthaven voor Katwijk
Zeejachthaven voor Katwijk
Katwijk
Door de fusie in 2006 is Katwijk gegroeid tot een dorp van 62.000 inwoners dat uit vijf unieke kernen
bestaat, te weten Rijnsburg, Valkenburg, Katwijk aan Zee en Katwijk aan den Rijn, Hoornes Rijnoever.
Katwijk heeft nog een aanvullend bouwprogramma van 10.000 woningen, als onderdeel van een regionale
taakstelling van 33.000 woningen en zal daarmee in de komende jaren groeien tot circa 80.000
inwoners.
In de Brede Structuurvisie zijn de ruimtelijke en sociale
contouren van het nieuwe Katwijk geschetst. Maar ook
in de regio zijn er tal van ontwikkelingen die op Katwijk
van invloed zullen zijn. Infrastructureel wordt het gebied
beter ontsloten met de Rijnlandroute en de RijnGouwelijn,
maar economisch is er ook een impuls middels,
Greenport Bollenstreek, bio-lifescience en spacescience.
Zowel de invloed van de regio, als het opstellen van de
Brede Structuurvisie, hebben Katwijk bewust gemaakt
van haar unieke kwaliteiten en de behoefte aan economische
diversiteit bij een dergelijke snelle groei van de
bevolking. In dat licht past de wens van de gemeente om
binnen afzienbare tijd een Zeejachthaven aan te leggen.
In 2007 is de daad bij het woord gevoegd en is een
wenselijkheidsonderzoek naar een zeejachthaven opgestart.
Momenteel werkt Katwijk aan een uitwerking van de Brede Structuurvisie door het opstellen van een
Masterplan Katwijk aan Zee en het Masterplan Katwijk langs de Rijn. De Zeejachthaven maakt onderdeel
uit van het Masterplan Katwijk aan Zee.
Wenselijkheidsonderzoek
De resultaten van het wenselijkheidsonderzoek hebben geleid tot het opstarten van dit haalbaarheidsonderzoek
van de Zeejachthaven. Er wordt doorgegaan op het wenselijkheidsonderzoek.
Het doel van het wenselijkheidsonderzoek is geweest:
Het in beeld brengen van de sociale, financieel-economische, toeristische, ecologische
en infrastructurele effecten, indien een zeejachthaven wordt gerealiseerd.
, revisie
7

Zeejachthaven voor Katwijk
De uitkomsten van het onderzoek zijn vastgelegd in de eindrapportage Zicht op een Zeejachthaven
2008. Deze rapportage is op 29 januari 2009 door de raad van de gemeente Katwijk vastgesteld.
De algemene vraag van het wenselijkheidsonderzoek is:
Is het sociaal, financieel-economisch, toeristisch, ecologisch en infrastructureel wenselijk
een zeejachthaven aan te leggen in Katwijk?
Uit het wenselijkheidsonderzoek is ondermeer naar voren
gekomen dat Katwijk zich bewust is van de impact
die een dergelijke haven kan hebben op Katwijk, zowel
ruimtelijk, als economisch en sociaal. Het onderzoek
heeft zich niet alleen gericht op de beperkingen die een
dergelijke haven met zich mee zouden kunnen brengen,
maar vooral ook op de verschillende economische, sociale
en toeristische mogelijkheden die zouden kunnen
ontstaan. Er zijn vele facetten van Katwijk die door een
Zeejachthaven positief beïnvloed kunnen worden. Dit
heeft de raad, in de raadsvergadering van 29 januari
2009, doen besluiten om zich uit te spreken voor een
Zeejachthaven en dat nader onderzoek de haalbaarheid
ervan moet aantonen. Hierbij zijn wel een aantal kanttekeningen
geplaatst. Zo is vastgesteld dat het een buitengaatse
variant moet zijn, mogelijk in combinatie met
een achterlandverbinding. Ook een gevarieerd programma
en bijzondere aandacht voor de sociale en
ruimtelijke structuur van Katwijk zijn daarbij genoemd. In het onderzoek moet ook nadruk komen te
liggen op voor de bereikbaarheid, de ecologie (in het bijzonder het Natura 2000 gebied) en de zichtlijnen
vanaf de Boulevard.
Afbeelding 1.0: Zoekgebied van de haven
Plan van Aanpak Haalbaarheidsstudie
Op grond hiervan is een plan van aanpak opgesteld voor de haalbaarheidsstudie naar een Zeejachthaven
voor Katwijk. Het proces om te komen tot haalbare plannen is opgebouwd uit drie fasen die
middels een interactief proces met belanghebbenden en deskundigen worden uitgevoerd. Het onderzoek
is een pilotproject voor interactieve beleidsvorming. Onderstaand schema is een bondige weergave
van het voorgestelde proces. In bijlage 2 is het processchema op groter formaat weergegeven.
, revisie
8

Afbeelding 1.1 Processchema Haalbaarheidsstudie Zeejachthaven Katwijk
Zeejachthaven voor Katwijk
Fase 1
Deze eerste fase kenmerkt zich door het kaderen van zowel de studie, als de mogelijkheden van een
Zeejachthaven. In deze fase worden onder meer de toetsingscriteria en ambities, benoemd en gekwantificeerd
waarop varianten van een Zeejachthaven beoordeeld kunnen worden, zowel tijdens als
na de haalbaarheidsstudie.
In de haalbaarheidsstudie worden meerdere varianten ontwikkeld. Om de te ontwikkelen varianten aan
het einde van het proces te kunnen beoordelen op de mate van haalbaarheid (en drie haalbare varianten
over te kunnen houden) is het van belang om vroegtijdig een gedragen beoordelingskader op te
stellen. Het beoordelingskader is op deze manier verankerd in het proces, zodat dit voor alle betrokkenen,
belanghebbenden, tijdens het gehele proces, helder voor ogen kan blijven staan. Op deze manier
kan de uitwerking van de Zeejachthaven uiteindelijk beoordeeld worden op toetsingscriteria en ambities
(randvoorwaarden en wensen) die vroegtijdig in het proces zijn opgesteld en vastgelegd.
Op grond van het wenselijkheidsonderzoek heeft de raad van Katwijk aan de haalbaarheidsstudie een
zestal dimensies meegegeven. De dimensies zijn bedoeld om de toets op de haalbaarheid van de haven
te structureren. De raad heeft met het benoemen van deze dimensies benadrukt dat de zeejachthaven
niet alleen ruimtelijk invloed heeft op Katwijk, maar ook op andere gebieden effect zal hebben.
Op deze manier worden de effecten van de Zeejachthaven op de omgeving geordend naar de belangrijkste
aspecten voor Katwijk. De aspecten zijn overigens al in het wenselijkheidsonderzoek aangestipt.
Voorbeelden hiervan zijn de sociale structuur van Katwijk, maar ook de bereikbaarheid en de ecologische
waarden in de kuststrook.
De raad van de gemeente Katwijk heeft de volgende zes dimensies meegegeven:
o Ruimtelijk;
o Sociaal;
o Ecologisch;
o Toerisme;
o Infrastructureel;
o Financieel Economisch.
In deze eerste fase van het proces zijn de zes voorgestelde dimensies, uitgewerkt en zo beschreven
dat er mee gerekend kan worden. Door middel van een interactief proces met verschillende belang-
, revisie
9

Zeejachthaven voor Katwijk
hebbenden en deskundigen zijn de dimensies uitgewerkt voor zowel de haven als de omliggende gebieden.
Bij de uitwerking van de dimensies naar criteria, randvoorwaarden en ambities is tijdens het proces
naar voren gekomen dat het opbouwen van het beoordelingskader aan de hand van de 6 dimensies
onvoldoende inzichtelijk wordt. Onderwerpen als de ecologische waarde van het gebied worden zowel
bij Ecologie als bij Infrastructuur genoemd. Daardoor is er veel overlap, zijn er veel dubbelingen en
tegenstrijdigheden tussen dezelfde toetsingscriteria maar voor verschillende dimensies. Om die reden
is ervoor gekozen om de standaard systematiek voor het bouwen van een beoordelingskader te gaan
hanteren. Hierin wordt er uitgegaan van de locaties waarvoor de toetsingscriteria gelden. Bijvoorbeeld
toetsingscriteria ten aanzien van de haven of de Boulevard. Deze locaties worden objecten genoemd.
De dimensies komen wel terug in het beoordelingskader. Bij het bepalen van de toetsingscriteria per
object is gebleken dat steeds een bepaalde dimensie maatgevend is. Bijvoorbeeld als het gaat om het
aanzicht van de haven, dan is dat een Ruimtelijke dimensie, of als het gaat om de werkgelegenheid in
het Centrum, dan is dat een Economische dimensie.
Het beoordelingskader dat uiteindelijk is opgesteld is feitelijk een geordende, bonte, verzameling van
zaken waar je aan zou moeten voldoen en wensen en mogelijkheden die het prgramma van de zeejachthaven
verrijken. Sommige toetsingscriteria zijn hard (en zouden omschreven kunnen worden als
een eis), zoals de uitstroomcapaciteit van het gemaal of de overstromingskans. Daar valt feitelijk niet
aan te tornen. Aan de minimumwaarde moet elke variant in fase 2 voldoen. Maar sommige toetsingscriteria
zijn minder hard, zoals het aantal boten dat aangemeerd moet kunnen worden in de nieuwe
haven. Daar valt mee te schipperen, zonder dat een variant meteen als onhaalbaar wordt bestempeld.
In hoeverre aan elke toetsingscriterium voldaan moet worden, valt op dit moment nog niet te zeggen.
Het is zelfs wenselijk om dit nog niet hard vast te leggen, omdat dit de speelruimte bij het ontwerpen
van de varianten te zeer zou beperken. Aan de andere kant biedt dit ook de mogelijkheid aan het bestuur
van de gemeente Katwijk om kleur te bekennen. Door aan te geven wat belangrijk is voor Katwijk,
of wat beter past bij het toekomstbeeld van Katwijk, kan er een keuze gemaakt worden tussen de
varianten. Tenslotte zal aan het eind van de rit blijken of er onder de streep een positief saldo komt te
staan. Dan wordt duidelijk of een variant financieel haalbaar is of dat bijvoorbeeld het programma
(meer aanlegplaatsen, extra woningen, hoger tarieven etc) moet worden geïntensiveerd.
, revisie
10

2 Beoordelingskader
2.1 Opbouw beoordelingskader
Beoordelingskader
2.1.1 Proces
Het beoordelingskader is uitgewerkt in de vorm van een tabel. De tabel is in verschillende interactieve
sessies, aanvullend onderzoek en interviews en in meerdere stappen tot stand gekomen. Hierin hebben
niet alleen medewerkers van de gemeente Katwijk geparticipeerd, maar ook diverse andere deskundigen
en vertegenwoordigers van belanghebbende partijen, kennisinstellingen en overheidsorganisaties.
Een alfabetisch overzicht van de deelnemers aan de verschillende werksessies is opgenomen
in bijlage 1.
Afbeelding 2.0 Proces fase 1
, revisie
11

Beoordelingskader
Fase 1 is gestart met een Kick Off bijeenkomst. De Kick Off is een inspirerende werksessie geweest
met een grote opkomst van verschillende partijen, belanghebbenden, deskundigen, verenigingen en
betrokkenen. (zie afbeelding 2.0 Proces fase 1) De bijeenkomst is erop gericht geweest om iedereen
vanuit zijn/haar achtergrond, informatie of een opinie te laten aandragen voor de zeejachthaven. De
Kick Off is een vrije brainstorm geweest, die begonnen is met een aantal flitspresentaties op de zes
dimensies. In de Kick Off zijn alle toetsingscriteria, ambities en wensen, randvoorwaarden, maar ook
kansen en dromen benoemd en zo mogelijk gekwantificeerd. Dit heeft een breed pallet aan
(on)mogelijkheden opgeleverd. Op basis van een eerste selectie en ordening (convergentie) is het materiaal
tot een overzicht van toetsingscriteria en ambities samengevoegd en geordend. Na de Kick Off
is nader onderzoek gedaan en zijn interviews gehouden, waarna de toetsingscriteria en ambities weer
concreter zijn gemaakt. In de daarop volgende werksessie zijn de ontbrekende delen ingevuld, maar
ook is er kritisch gekeken naar de reeds geformuleerde toetsingscriteria en ambities. Deze zijn beoordeeld,
aangescherpt en verder geconcretiseerd. Tot slot is het ontwikkelde beoordelingskader (het
samenstel van toetsingscriteria en ambities) in de laatste externe werksessie door betrokkenen gecontroleerd
en is gediscussieerd over mogelijke dilemma’s (strijdigheden) en ‘breekpunten’ in de haalbaarheid
van de Zeejachthaven voor Katwijk op grond van het voorliggende beoordelingskader.
Het beoordelingskader is het samenstel van toetsingscriteria en ambities die de basis vormen
voor de programma’s voor de verschillende varianten van de zeejachthaven en uiteindelijk de
mogelijkheid biedt om de gekozen varianten op hun haalbaarheid te toetsen.
2.1.2 Theorie van het beoordelingskader
Voor een goed begrip van het beoordelingskader, maar vooral ook om het beoordelingskader gedurende
het proces van de haalbaarheidsstudie naar een Zeejachthaven van Katwijk op de juiste manier
te kunnen gebruiken, is het noodzakelijk om te begrijpen hoe het beoordelingskader is opgebouwd.
Daarnaast willen we de kansen en beperkingen van het beoordelingskader en de mogelijkheden om
op basis van voortschrijdend inzicht, het beoordelingskader te actualiseren of aan te scherpen, graag
voorleggen. Het beoordelingskader is weergegeven in de vorm van een grote tabel (deel 1). Elke kolom
en/of regel in de tabel heeft een bepaalde functie/betekenis. Elke functie wordt in dit hoofdstuk
uitgediept en toegelicht. In het vervolg van dit document worden de functies van de onderdelen van de
tabel toegelicht met afbeeldingen.
Afbeelding 2.1 Voorbeeldblad van het beoordelingskader met uitleg
, revisie
12

Beoordelingskader
2.1.3 Principe van het beoordelingskader
In de haalbaarheidsstudie naar de Zeejachthaven Katwijk staat uiteraard de haven centraal, maar diverse
aspecten, zoals het functioneren van de infrastructuur van Katwijk en de bescherming van de
Coepelduijnen, hebben een belangrijke invloed op de haalbaarheid van de haven. Zowel het bepalen
van het programma, als de vorm en de locatie, zijn onderdelen van de studie en daarmee het beoordelingskader.
Het is echter een haalbaarheidstudie voor een Zeejachthaven van Katwijk en daarmee is
de oriëntatie van de haven ook bepaald. Dat wil zeggen, het is een Zeejachthaven voor Katwijk en er
moet een meerwaarde zijn voor Katwijk en in het bijzonder voor Katwijk aan Zee. Dit heeft gevolgen
voor de interactie (relatie) tussen de haven en de directe omgeving van de haven. Maar ook voor de
gebieden daaromheen, tot en met de regio aan toe. Dat geldt zowel voor de landzijde, zoals de Coepelduijnen,
de uitwatering en het centrum van Katwijk aan Zee, als ook aan de zeezijde als het gaat
om ondermeer de kustversterking, de recreatie en de scheepvaart. De relaties tussen deze gebieden
en de haven komen bij het ontwerp in fase 2 uitgebreid aan de orde, maar worden in deze fase programmatisch
verbonden door toetsingscriteria en ambities. Het gaat daarbij enerzijds om afhankelijkheden
en dwarsverbanden en anderzijds om conflicten en afbreukrisico’s. Dit betekent dat de toetsingscriteria
en ambities gegroepeerd worden per invloedsgebied (hierna te noemen: object), te beginnen
bij de haven en vervolgens de verschillende invloedsgebieden die daar in schillen omheen liggen,
zoals de uitwatering, de Coepelduijnen en de Boulevard (zie afbeelding 2.2 Haven Centraal).
Afbeelding 2.2 Principe: Haven Centraal
2.1.4 Objecten
Centraal in de Haalbaarheidsstudie Zeejachthaven Katwijk staat de locatie, de omvang en het programma
van de gewenste Zeejachthaven. De effecten van de haven op de omgeving zijn daar van
afgeleid. Daarom is er voor gekozen om de Haven als object centraal te stellen in de systematiek van
het beoordelingskader en dit kader verder op te bouwen vanuit invloedsgebieden (die plekken in Katwijk
die door de komst van de zeejachthaven kunnen gaan veranderen) van de Haven. Dat wil zeggen
om alle omliggende gebieden te beschrijven en te typeren op basis van hun belangrijkste kenmerken
in relatie tot de toekomstige Zeejachthaven. Daarnaast wordt in het beoordelingskader de wijze waarop
zij beïnvloed worden door de komst van de Haven of waarop zij kunnen bijdragen aan de nieuwe
Zeejachthaven gekenschetst. Deze karakterisering van de onderlinge relaties vindt plaats in de vorm
van toetsingscriteria en ambities. De invloedsgebieden zijn ruimtelijke gebieden (afgebakende delen
van Katwijk) met een uniek kenmerk (mozaïekstukjes volgens de BSV) en zijn in onderstaande afbeelding
2.3 schematisch weergegeven.
, revisie
13

Afbeelding 2.3 Invloedsgebieden van de haven: Objecten
Beoordelingskader
In voorliggende studie worden naast de Zeejachthaven, de volgende 7 invloedsgebieden
(objecten) onderscheiden:
o Kust – Zee en Kustversterking
o Uitwatering
o Coepelduijnen, Noordduinen en Wantveld
o Boulevard
o Centrum
o Katwijk
o Regio
Een uitgebreide beschrijving van de objecten is opgenomen in bijlage 3.
2.1.5 De Tabel
Het beoordelingskader is opgenomen in deel 1 en ziet er uit als onderstaand voorbeeldblad.
Afbeelding 2.4 Voorbeeldblad beoordelingskader
, revisie
14

Beoordelingskader
Het beoordelingskader bestaat uit meerdere bladen. De structurering van het beoordelingskader heeft
plaatsgevonden aan de hand van objecten en basiscriteria. In de volgende paragrafen zijn de verschillende
onderdelen van het beoordelingskader toegelicht.
2.1.6 Object
Het beoordelingskader is opgebouwd per object, totaal 8 objecten. Per object is een tabblad samengesteld.
Het tabblad is in drie kolommen verdeeld, te weten:
• Basiscriteria, uitwerking en codering;
• Toetsingscriteria behorende bij een uitwerking, inclusief bron;
• Ambities behorende bij een uitwerking, inclusief een bron.
De verschillende objecten zijn toegelicht in bijlage 3 uitgebreide objectbeschrijving.
Afbeelding 2.5 Beoordelingskader en object
2.1.7 Basiscriteria
Vanuit de karakteristieke eigenschappen van een object zijn functionele criteria benoemd die de relatie
met de Zeejachthaven typeren. Deze functionele typeringen zijn omschreven in de vorm van basiscriteria
en gedetailleerd in de vorm van Uitwerkingen. Een voorbeeld van een functioneel criterium ten
aanzien van het Centrum van Katwijk is dat je er kan wonen, of dat je er kan winkelen. Een ander
voorbeeld van een functioneel criterium voor ondermeer de Coepelduijnen is dat je er kan recreëren,
maar ook dat het bescherming biedt voor het achterland tegen overstromingen.
, revisie
15

Afbeelding 2.6 Beoordelingskader – Basiscriterium en Uitwerking
Beoordelingskader
De functionele typeringen van de haven laten de haven zien, zoals Katwijk die ziet op basis van de
uitkomsten van het wenselijkheidsonderzoek. In het raadsbesluit van 29 januari 2009 zijn hiervoor een
aantal handvatten gegeven, te weten:
• Een gecombineerd programma van wonen, werken en recreëren;
• Passend binnen de ruimtelijke structuur van Katwijk;
• Massaliteit en grootschalige hoogbouw worden expliciet als onaanvaardbaar beschouwd;
• Mogelijkheden voor visserij dienen onderzocht te worden.
Door middel van onderzoek, werksessies en interviews zijn de mogelijkheden verder onderzocht en
opgeschreven. Het programma voor de haven dat hier uit voort komt bestaat enerzijds uit zeegebonden
activiteiten (als type boten, strandrecreatie, havenfaciliteiten) en anderzijds uit landgebonden activiteiten
als wonen, winkels, horeca e.d. Beide functies kunnen conflicteren met de huidige functies van
de omliggende gebieden (bijvoorbeeld horeca), maar kunnen ook een aanvulling zijn op het bestaande
programma, zoals jachthaven georiënteerde winkels, of de huidige tekorten (deels) oplossen, zoals het
huidige tekort aan woningen binnen Katwijk en de regio (bijvoorbeeld door introductie van een ander,
of een nieuw woonmilieu in aanvulling op bestaande).
Met betrekking tot de overige objecten (de zogenaamde invloedsgebieden) zijn alleen die functies opgenomen
die een relatie hebben met de nieuw te ontwikkelen Zeejachthaven. Zo is een functie van
Katwijk ook het bieden van een uitgebreid scala aan sportvoorzieningen aan haar 62.000 inwoners.
Echter de huidige sportvoorzieningen worden door de komst van een Zeejachthaven niet beïnvloed en
zijn dus als zodanig ook niet opgenomen in het beoordelingskader.
In de eerste fase van de Haalbaarheidsstudie is bij verschillende deskundigen en betrokkenen
nagegaan welke functies per object bepalend zijn en in welke mate.
2.1.8 Uitwerkingen
Elk basiscriterium is vervolgens gedetailleerd uitgewerkt. Deze uitwerkingen zijn daarbij enerzijds een
verbijzondering van het basiscriterium en anderzijds een opmaat naar de minimale of maximale invulling
voor die plek in relatie tot de Zeejachthaven. Zo is een basiscriterium voor de Kuststrook, het faciliteren
van diverse (toeristische) activiteiten. Deze basiscriteria worden uitgewerkt in meerdere activiteiten,
waar de recreatie er een van is. Een ander basiscriterium is veiligheid, ofwel het bescherming bieden
aan het achterland tegen overstroming (uitwerking). De kans hierop is een vaststaand toetsingscriterium
en de maat daarvan wordt bepaald door een landelijke richtlijn (bron).
, revisie
16

Beoordelingskader
Echter dit veiligheidscriterium hangt bijvoorbeeld nauw samen met de inrichting, vorm en de grootte
van de Coepelduijnen die ook een functie hebben in de bescherming van het achterland. Maar ook
binnen het centrum ligt een deel van de zeewering en het is daardoor niet uitgesloten dat de uiteindelijke
Zeejachthaven onderdeel gaat uit maken van onze landelijke kustversterking.
2.1.9 Toetsingscriteria
Kenmerkend voor het beoordelingskader is dat er een unieke mix is ontstaan van verschillende toetsingscriteria
en ambities. Naast bijvoorbeeld de toetsingscriteria die het Hoogheemraadschap stelt ten
aanzien van het blijven functioneren van de uitwatering, is de haalbaarheid van de haven ook afhankelijk
van voldoende gebruikers. Daarnaast valt of staat het succes van de haven ook met het effect dat
de haven heeft op het beeldmerk van het huidige Katwijk aan Zee. Thans profileert Katwijk zich vooral
als familiebadplaats. De komst van de Zeejachthaven mag hier geen verandering in brengen. Sterker
nog het zou fantastisch zijn als dit imago verder versterkt wordt en Katwijk nog aantrekkelijker wordt
voor toeristen en dagjesmensen. Maar dat mag weer niet ten kosten gaan van een kernwaarde als
rust. De in de tabel opgenomen toetsingscriteria zijn veelal tijdsafhankelijk en gelden voor dit moment.
Hoe Katwijk in de toekomst tegen de badplaatsfunctie aankijkt valt nu nog niet te zeggen. Maar door
het nu goed op te schrijven en te ordenen in het beoordelingskader, kan het in de toekomst worden
aangepast aan de dan geldende mores.
Afbeelding 2.7 Beoordelingskader – Toetsingscriterium en Bron
Uit de inventarisatie, werksessies en onderzoeken is naar voren gekomen dat er legio toetsingscriteria
te benoemen zijn voor de Zeejachthaven, maar dat lang niet alle toetsingscriteria bepalend zijn voor de
haalbaarheid van de haven. In een aantal werksessies is het mogelijk geweest om deskundigen een
groslijst op te laten opstellen en uiteindelijk te laten zeven en ordenen, om zo een eenduidige set van
minimale en of maximale waarden te krijgen voor ieder gebied in Katwijk, inclusief de nieuwe haven.
Een aantal toetsingscriteria is daarbij bijzonder concreet en meetbaar te maken, zoals de uitstroomcapaciteit
van het gemaal in 56 m3/sec minimaal. Je kan er als het ware mee of aan rekenen. Je kan de
huizen tellen die je gaat bouwen, de drukte op de wegen berekenen als gevolg van het aantal auto’s
dat er bijkomen en uitrekenen hoeveel parkeerplaatsen je daar voor nodig hebt. Parkeerplaatsen die in
de buurt van de haven moeten liggen of op grotere afstand. Aan de andere kant zijn er ook toetsingscriteria
die minder goed te meten zijn, zoals het handhaven van het sociale karakter van Katwijk. Het is
moeilijk om aan te geven wat nu juist de charme is van de bebouwing langs de Boulevard. Maar iedere
Katwijker is het er over eens dat het lint van verschillende soorten en maten van woningen (de enige
woonboulevard in Nederland waar ook daadwerkelijk gewoond wordt) typisch is voor Katwijk en behouden
moet blijven. Sterker nog iedereen is het er over eens dat de nieuwe haven dit mooie beeld
niet kapot mag maken. Het moet de schoonheid ervan juist versterken. Maar het is moeilijk om dit in
getallen uit te drukken, het is een gevoel.
, revisie
17

Beoordelingskader
2.1.10 Ambities
Tijdens de diverse werksessies is veel informatie op tafel gekomen. Lang niet al het materiaal is bepalend
voor de aard, omvang en locatie van de nieuwe Zeejachthaven, maar is bedoeld om het uiteindelijke
programma te verrijken, of de mogelijkheden van een Zeejachthaven beter te benutten. Deze aspecten
zullen niet ‘het breekpunt’ zijn in de haalbaarheid van een Zeejachthaven. We hebben dit materiaal
dan ook niet vertaald in toetsingscriteria, maar opgeschreven als ambities, omdat zij de haalbaarheid
er wel mee kunnen vergroten. Veel ambities zijn daarom niet concreet of meetbaar te maken en
zijn in sommige gevallen eerder als wensen of dromen te kenschetsen. De haven moet duurzaam zijn
is een voorbeeld van zo’n ambitie. Nogal logisch zou je denken, maar is dat bepalend voor de haalbaarheid?
Aan de andere kant is het prachtig als er in de haven ruimte is voor tal van bijzondere vaartuigen
van opleidingsschepen voor de visserij tot de pakjesboot. Desalniettemin is het toch mogelijk en
bijzonder wenselijk om bepaalde ambities concreet in varianten mee te nemen, zoals de mogelijke
omvang van de vissersvloot of de aard en omvang van de aanpalende voorzieningen. Een haven
wordt nog meer een toeristische trekpleister, als je er naar het onderhoud van de grote zeezeiljachten
kan kijken, of een uitkijkpunt hebt bij storm en ontij.
Een majeure ambitie is natuurlijk de achterlandverbinding. Een achterlandverbinding is een
doorsteek tussen het binnenwater en de zee, waardoor boten vanaf zee naar het Hollandse
Plassengebied op kunnen varen en omgekeerd. Een achterland verbinding kan over water met
bijvoorbeeld een sluis, maar kan ook in de vorm van een overtoom. Dit is een technische
voorziening die de boten uit het water haalt, naar de zee vervoert en weer in het water laat
zakken. Hier zijn in de hele wereld tal van prachtige en ingenieuze constructies voor bedacht
die Katwijk meteen op de kaart kan zetten als vooruitstrevende haven. Thans wordt parallel
aan de haalbaarheidsstudie een technisch onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden voor
een achterlandverbinding. De resultaten van dat onderzoek worden in de haalbaarheidsstudie
naar een Zeejachthaven verwerkt. Het kan tenslotte de haalbaarheid van de zeejachthaven
gaan bepalen, als je op deze unieke plek – Katwijk - Nederland in zou kunnen varen, om op de
Hollandse Plassen te kunnen gaan recreëren.
Afbeelding 2.8 Beoordelingskader– Ambitie en bron
2.1.11 Bronnen
Voor ieder toetsingscriterium is het belangrijk om te weten of het een hard of een zacht criterium is en
wie het toetsingscriterium heeft ingebracht of de naleving ervan handhaaft. Tenslotte kun je wel benoemen
dat het land beschermd moet worden tegen de zee, maar als niemand controleert of de dijk
, revisie
18

Beoordelingskader
hoog genoeg is dan heeft het toetsingscriterium weinig zin. Een aantal toetsingscriteria en randvoorwaarden
komen dan ook voort uit bestaande wet en regelgeving. In dat geval zijn de handhavers of het
bevoegd gezag genoemd. De overige toetsingscriteria en ambities zijn ingebracht in de verschillende
werksessies. Veel van deze toetsingscriteria komen uit beleidsdocumenten, rapporten van deskundigen
of algemeen geldende regels, normen en waarden van Katwijk en haar bewoners zelf. In veel gevallen
is de indiener ook de bron, echter in sommige gevallen wordt de voorwaarde of wens door
meerdere partijen gesteund. In dat geval zijn alle dragers aangegeven. Het koppelen van de bronnen
aan de toetsingscriteria en ambities is noodzakelijk om het document enerzijds controleerbaar te maken
en anderzijds om eventuele wijzigingen in wet en regelgeving, maar ook in beleid en visies, eenvoudig
te kunnen verwerken in het beoordelingskader om het daarmee actueel en bij de tijd te kunnen
houden.
Afbeelding 2.9 Beoordelingskader – Codering
2.1.12 Codering
De codering van de toetsingscriteria en ambities is uitgevoerd conform de systematiek voor een beoordelingskader
volgens het Nederlands Normalisatie Instituut (NNI). Binnen deze systematiek worden
drie typen toetsingscriteria gedefinieerd, te weten functionele criteria (toetsingscriteria ten aanzien van
wat een object, in dit geval een gebied binnen Katwijk, moet kunnen doen), objectcriteria (toetsingscriteria
ten aanzien van de (verschijnings)vorm en de omvang van het gebied van Katwijk) en randvoorwaarden
(toetsingscriteria die meegegeven worden als kaders waarbinnen de Haven moet worden
ontworpen, gerealiseerd en beheerd). In fase 2 en 3 worden de varianten aan voorliggend beoordelingskader
getoetst. Met de codering is eenvoudig en steeds op dezelfde manier aan te geven aan
welke toetsingscriteria wel of niet voldaan wordt, of waar extra inspanningen gewenst of noodzakelijk
zijn om een variant haalbaar te maken.
2.1.13 Kleuring
Centraal in de haalbaarheidsstudie naar de Zeejachthaven van Katwijk staan de door de raad van
Katwijk gedefinieerde dimensies, te weten; Ruimtelijk, Sociaal, Financieel Economisch, Infrastructuur,
Ecologie en Toerisme. Bij het bepalen van de toetsingscriteria en ambities is gebleken dat een groot
aantal basiscriteria en uitwerkingen meerdere toetsingscriteria en ambities hebben, die onder verschillende
dimensies vallen. Bijvoorbeeld de grootte van de haven kun je bepalen op basis van het aantal
boten dat er in moet kunnen liggen, maar ook op basis van de kosten die gemaakt moeten worden
voor het maken van de dam die er omheen komt te liggen. Echter bij een nadere beoordeling blijken er
, revisie
19

Beoordelingskader
altijd een of slechts enkele dimensies maatgevend te zijn voor de minimale en/of maximale situatie. In
dit geval is het belangrijker om de ruimte voor de boten te bepalen dan de kosten van de strekdam.
Per toetsingscriterium is dan ook de bijbehorende dimensie ‘ingekleurd’. Dus in dit voorbeeld is dit een
Ruimtelijke toetsingscriterium, namelijk het oppervlak en de vorm van de haven. En dus niet een Economische
namelijk de kosten die op de begroting van de haven drukken.
Toetsingscriteria met betrekking tot veiligheid zijn door de verschillende deskundigen als ‘dimensieloos’
bestempeld. Dergelijke toetsingscriteria zijn zo basaal dat het niet mogelijk is om daar van af te
wijken of op een andere wijze mee om te gaan. In dat geval is het wel noodzakelijk om de varianten
hier aan te toetsen, maar kunnen de varianten er niet onderling op gescoord worden, omdat ze er in
principe te allen tijde aan moeten voldoen. Dat wil zeggen, een variant voldoet eraan of voldoet er niet
aan. Als een variant er niet aan voldoet dan moet de variant worden aangepast. Een variant kan er
tenslotte niet een beetje aan voldoen.
Samenvattend
• De gekozen systematiek voor het voorliggende beoordelingskader biedt een uitgebreide basis waar
de varianten mee gebouwd kunnen gaan worden en waarop de uiteindelijke haalbaarheidstoets
van de varianten van de Zeejachthaven van Katwijk kan worden uitgevoerd.
• Het onderscheid tussen wat moet en wat gewenst is, valt uiteen in twee verschillende kolommen in
de tabel (Toetsingscriteria versus Ambities).
• Vanuit ieder object, invloedsgebied van de Zeejachthaven, wordt middels de tabel duidelijk waar
deze relatie op gestoeld is, wat de voor en nadelen zijn van de komst van een Zeejachthaven en
welke kansen en beperkingen een Zeejachthaven heeft voor deze objecten (gebieden) en vice versa.
• Door de indeling in toetsingscriteria en randvoorwaarden wordt duidelijk of bepaalde uitwerkingen
een ‘Breekpunt’ kunnen zijn/worden voor de haalbaarheid van de haven.
• Door van de toetsingscriteria de bronnen te noteren, zijn niet alleen de auteurs bekend, maar kunnen
toekomstige veranderingen en/of aanvullingen eenvoudig worden verwerkt in het beoordelingskader.
• Indien een toetsingscriterium of ambitie meetbaar gemaakt kan worden (waardoor je eraan of ermee
kan rekenen) dan is de minimale of maximale waarde te bepalen en daarmee in veel gevallen
ook de bandbreedte.
• Uit het onderzoek is gebleken dat elke uitwerking in veel gevallen in meerdere toetsingscriteria
en/of ambities kan worden vertaald, afhankelijk van de gekozen dimensie. Echter er zijn vaak maar
een of slechts enkele toetsingscriteria maatgevend. Er is voor gekozen om alleen de maatgevende
toetsingscriteria of ambities op te nemen in het beoordelingskader. De bijbehorende dimensie is in
het beoordelingskader aangegeven (gekleurd).
, revisie
20

3 Vervolg
, revisie
21
Vervolg
3.1 Beoordelingskader als vertrekpunt voor fase 2
De Haalbaarheidsstudie Zeejachthaven Katwijk bestaat uit drie fasen. Dit is het resultaat van de eerste
fase, het beoordelingskader. In de twee volgende fasen worden varianten gebouwd en worden de
haalbare varianten voor de Zeejachthaven geselecteerd en uitgewerkt. Het beoordelen en selecteren
gebeurt aan de hand van een toetsing met dit beoordelingskader.
Het beoordelingskader vormt dus de basis voor de verdere haalbaarheidsstudie. Het loopt er als een
rode draad doorheen. Zoals in de standaard systematiek voor het opbouwen van een beoordelingskader
(NNI) is het op basis van dit beoordelingskader ook mogelijk om bouwstenen voor de varianten te
gaan benoemen. Bouwstenen zijn feitelijk de uitgangspunten van een variant, bijvoorbeeld hoeveel
boten komen er in de nieuwe haven, komen er woningen bij de haven, waar komen de parkeerplaatsen
voor de bezoekers, legt de KNRM haar boot in het water en kun je straks flaneren vanaf de Boulevard
langs de haven. Al dit soort uitspraken komen voort uit de toetsingscriteria en ambities zoals die
beschreven zijn in het beoordelingskader. De toetsingscriteria en ambities bepalen dus feitelijk de kaders
en de richting van de varianten in fase 2. Het is dus van wezenlijk belang dat enerzijds de juiste
items worden gevonden en anderzijds ook de hoeveelheden of de vorm worden bepaald. Dus niet alleen
dat het over boten gaat, maar ook om hoeveel en wat voor soort. Dit zijn keuzes die niet alleen
door belanghebbenden en deskundigen moeten worden gemaakt, maar ook door het bestuur van Katwijk,
namens de bevolking. Dit soort keuzes zijn belangrijk omdat ze bepalend zullen zijn voor de vorm
en het succes van de zeejachthaven en daarmee voor de (financiële) haalbaarheid ervan. Een juiste
mix zal uiteindelijke de meest kansrijke programma’s voor de Zeejachthaven gaan bepalen. Het zijn
vooral de ambities die daar extra ‘kleur’ aan geven. Een ‘kale en sobere’ haven heeft maar een beperkte
meerwaarde voor Katwijk. Een zorgvuldig samengesteld aanvullend programma in de vorm van
bijvoorbeeld woningbouw, horeca, maar ook bijzondere vormen van visserij, maken de haven tot een
toeristische attractie en een deel van de Katwijkse economie.
Dit beoordelingskader is weliswaar het eindproduct van fase 1, maar in de volgende fase wordt
de haven ruimtelijk uitgewerkt en worden bijbehorende programma’s gedefinieerd, verder uitgewerkt
en doorgerekend op basis van de toetsingscriteria en ambities uit dit beoordelingskader.
Het beoordelingskader zal gedurende het proces naast de plannen gelegd worden om
daarmee als toetsingskader te fungeren. Met de raad zal worden bepaald wat de belangrijkste
toetsingscriteria zullen zijn waaraan de haven zeker zal moeten voldoen.
3.2 Dilemma’s
Het beoordelingskader is een uitgebreid, gedegen en breed gedragen document geworden, dat in het
bijzonder voor de haven een goed beeld geeft van de (on)mogelijkheden en de aspecten waar in ieder
geval bij het ontwikkelen van de varianten rekening mee moet worden gehouden. Ook de invloedsgebieden
zijn in kaart gebracht. Voor deze gebieden geldt dat niet alles mogelijk en of gewenst is. Katwijk
heeft haar huidige kwaliteiten goed geborgd (Brede Structuurvisie) en kent een aantal belangrijke (sociale)waarden.
Als je alle toetsingscriteria en ambities over elkaar heen legt, blijken er tussen de toetsingscriteria
strijdigheden te zijn. Dat wil zeggen, dat niet aan alle toetsingscriteria en ambities tegelijk

, revisie
22
Vervolg
en in dezelfde mate kan worden voldaan. Een aantrekkelijke haven die veel toeristen trekt, zal er voor
zorgen dat het drukker wordt op de toeleidende wegen en er een grotere behoefte ontstaat aan parkeerplaatsen,
omdat bezoekers met de auto zullen komen. De afweging of aan het ene of aan het andere
toetsingscriterium wordt voldaan, zien wij als dilemma (strijdigheid).
De strijdigheden zijn niet van dien aard dat dit een Zeejachthaven onmogelijk maakt, maar bepalen
wel mede de wijze waarop de Zeejachthaven programmatisch, ruimtelijk en financieel
wordt vormgegeven en uiteindelijk haalbaar zal te zijn.
In bijlage 4 is een aselect overzicht opgenomen van de door verschillende medewerkers van de gemeente
Katwijk, deskundigen en belanghebbenden in de diverse werksessies aangedragen dilemma’s.
Anderzijds kan het voldoen aan het ene toetsingscriterium, automatisch leiden tot het behalen van een
ander toetsingscriterium, dit zien wij als kans. De strekdammen zullen in de Noordzee van flink formaat
moeten hebben, om schepen veilig binnen te laten varen, dit zal ter plaatse van Katwijk bijdragen aan
de versterking van de kust en de kustveiligheid.
Het beoordelingskader geeft een groot aantal dilemma’s en kansen. Deze dilemma’s dwingen tot keuzes,
maar ook tot nieuwe kansen en mogelijkheden voor het bepalen van de thema’s van de varianten.
3.3 Van Dilemma’s naar Programma’s
Hoewel de invulling van de thematische varianten in fase 2 wordt bepaald, zijn de fundamenten hiervoor
reeds in deze fase gelegd door het opstellen van een aantal strijdigheden. De strijdigheden, zoals
verwoord in de vorm van dilemma’s, nopen tot keuzes voor de invulling van de Zeejachthaven,
maar hebben ook consequenties voor het programma en ruimtelijke mogelijkheden elders in Katwijk.
Aan de andere kant liggen er duidelijke randvoorwaarden aan verschillende systemen, zoals het verkeerssysteem,
de uitwatering en de kustversterking, die mogelijk beperkingen geven aan het programma
voor de haven.
Dat betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden. Keuzes die het programma van de haven, maar
ook de vorm van de haven beïnvloeden. Keuzes die uiteindelijk ook een deel van het (sociale) gezicht
van Katwijk in de komende decennia gaan bepalen. Hoe wordt de haven vanaf het land of vanaf zee in
de toekomst ervaren? Hoe komt ze tot stand en wanneer? Maar belangrijker nog: wat wordt de nieuwe
identiteit van de haven, past die bij de identiteit van Katwijk en hoe behouden we de huidige identiteit
van Katwijk?
In het besluit van 29 januari 2009 heeft de raad van de gemeente Katwijk hier al een voorzet voor gedaan
en heeft zij een aantal randvoorwaarden meegeven aan de haalbaarheidsstudie. Op grond van
het beoordelingskader en de daaruit voortvloeiende dilemma’s komen een aantal hoofdkeuzes naar
voren, te weten:
• Wel of geen visserij;
• Wel of geen woningbouw in de haven;
• Hoe beheersen we de mobiliteit en in het bijzonder het parkeren;
• Wat worden de economische motoren;
• Wat wordt het tijdspad.
Op grond van het beoordelingskader en de dilemma’s kunnen hier nog een aantal ruimtelijke en sociale
factoren aan toevoegen, te weten:
• De combinatie recreatie en visserij en in welke verhouding;
• De vorm, lokatie en verwachte impact van de achterlandverbinding;
• De haven als onderdeel van de kustversterking;

• De mogelijkheden met andere aan de zee en recreatie gerelateerde functies, als schelpenvisserij,
horeca, attracties;
• De mogelijkheden om door samenwerking tussen verschillende partners de haven gefaseerd te
ontwikkelen.
, revisie
23
Vervolg
In fase 2 wordt de draad hier opgepakt en worden thema’s voor de verschillende varianten in een interactieve
werksessie bepaald en de bijbehorende programma’s samengesteld. Deze programma’s
worden vertaald in varianten en met behulp van het beoordelingskader getoetst. Dat geheel wordt bestuurlijk
voorgelegd en verankerd.

Bijlage 1
Bijlage 1: Deelnemers aan de verschillende werksessies
Deelnemers aan de verschillende werksessies
, revisie

Naam Organisatie
Bijlage 1: Deelnemers aan de verschillende werksessies
Dhr. Bert Bieleman Intraval
Mw. Yolanda Boekhoudt Grontmij
Dhr. M. Dees Strandpaviljoenhouder
Dhr. Sander Dekker Grontmij
Dhr. Jan van Duijn Stichting Zeehaven Katwijk, onze trots
Dhr. Leen van Duijn KNRM
Mw. Ina Elema Hoogheemraadschap van Rijnland
Mw. Hermine Erenstein Gemeente Katwijk
Dhr. Ben ter Haar Stichting Duinbehoud
Dhr. Janbart van Ginkel Ecorys
Dhr. Nico Haasnoot Wijkraad Katwijk aan Zee
Dhr. Luuk Helleman Gemeente Den Haag
Mw. Carry Hoek Katwijkse Watersport Vereniging Skuytevaert
Mw. Leonie van den Hoek Grontmij
Mw. Hanneke Hoorneman Gemeente Katwijk
Mw. Jacoline Imthorn Gemeente Katwijk
Dhr. Jaap Jonker Gemeente Katwijk
Dhr. Bart van der Kamp Gemeente Katwijk
Dhr. Jaap Koopman Gemeente Katwijk
Dhr. Paul ten Kroode Grontmij
Dhr. Onno Laarhoven Watersportverbond (WOKB)
Dhr. Joost Maatkamp Onix
Dhr. Maarten Mouissie Grontmij
Dhr. Norbert Nijhof Goudappel Coffeng
Dhr. J.van Paridon Strandpaviljoenhouder
Dhr. Dirk van der Plas Werkgroep Zeejachthaven Katwijk
Dhr. Willem van der Plas Katwijkse Watersport Vereniging Skuytevaert
Dhr. Willem Prinsen Gemeente Katwijk
Dhr. Andre van Rijn Ondernemer - schelpenvisser
Dhr. Sander van Rooij Grontmij
Dhr. Henny Schaap Strandexploitatie Katwijk
Dhr. I. Schaddé van Dooren Strandpaviljoenhouder
Mw. Nicoline Schuitemaker Katwijkse Watersport Vereniging Skuytevaert
Mw. Marjolein Slijkhuis Gemeente Katwijk
Dhr. Nico Smiet RVOB
Dhr. Jeroen Smink Grontmij
Dhr. Jacco Snippe Intraval
Mw. Jana Steenbergen Grontmij
Mw. Saskia van Stuivenberg Kamer van Koophandel Den Haag – kantoor Leiden
Dhr. Willem Varkevisser Wijkraad Katwijk aan Zee
Dhr. Jack Vessies Provincie Zuid Holland
Dhr. Allart Vogelenzang Onix
Dhr. Wim de Vries Ministerie van Verkeer en Waterstaat
, revisie

Bijlage 2
Processchema Plan van Aanpak
Bijlage 2: Processchema Plan van Aanpak
, revisie

, revisie
Bijlage 2:

Bijlage 3
Uitgebreide objectbeschrijving
Bijlage 3: Uitgebreide objectbeschrijving
, revisie

Bijlage 3: Uitgebreide objectbeschrijving
Haven
De Zeejachthaven van Katwijk wordt een nieuw bouwwerk in de
Noordzee. Er is nog niet bepaald hoe groot de haven wordt en voor
welke boten de haven geschikt wordt. Het programma is ook nog niet
bekend. Er is wel vastgelegd dat de haven buitengaats wordt ontwikkeld
en het zoekgebied ligt centraal ten opzichte van de uitwatering.
Het wordt een Zeejachthaven die centraal ligt tussen de bestaande
havens van Scheveningen en IJmuiden. De Zeejachthaven van Katwijk
ligt voor kleinere zee(zeil)jachten op een dag varen vanuit beide havens.
De haven wordt robuust ontworpen, waarbij de geldende richtlijnen
uit de Waterstaatswet gehanteerd worden. Veiligheid, maar ook
bereikbaarheid vanuit zee zijn heel belangrijk, evenals een goede verbinding aan de landzijde. Het karakter
van de haven moet vooral recreatief en toeristisch van aard zijn en gericht op kleine en grote
zee(zeil)jachten. Het is niet uitgesloten dat er ook ruimte zal zijn voor visserij, hoewel de grootschalige
beroepsvisserij bij voorbaat uitgesloten is, vooral als gevolg van de kostbare voorzieningen die op de
wal hiervoor gerealiseerd moeten worden. Binnen de haven is er ruimte voor verschillende aanpalende
functies als horeca, detailhandel en zo mogelijk ook woningen. De omvang van de haven is nog niet
vastgesteld. Dit wordt in een later stadium bepaald op grond van verwacht aanbod (marktpotentieel) en
verwachte opbrengsten, versus de ruimtelijke en sociale impact die een Zeejachthaven kan hebben op
Katwijk.
Afbeelding 3.1 Zoekgebied van de haven centraal ten opzichte van de uitwatering
Kust – Zee en Kustversterking
Deze strook bestaat uit meerdere gedeelten, te weten het strand, de
zee en de zeekering. De zeekering loopt van zuid naar noord, via de
zuidduinen, loopt daarna achterlangs de oude dorpskern van Katwijk
aan Zee (o.a.via Secretaris Varkevisserstraat, Tramstraat en Voorstraat),
via de Buitensluis over de uitwatering, door de Coepelduijnen.
, revisie

Afbeelding 3.2 Zee, strand en zeekering
Bijlage 3: Uitgebreide objectbeschrijving
Hoewel de kustzone op het eerste gezicht een recreatief en toeristisch karakter lijkt te hebben, heeft
het gebied daardoor juist ook een economische waarde voor Katwijk. Het strand wordt geëxploiteerd
door verschillende ondernemers die alleen een standvak pachten. De indeling is weergegeven in onderstaande
afbeelding. Het strand is op een groot aantal locaties goed te bereiken vanaf de Boulevard
en door de Coepelduijnen, door middel van zogenaamde strandopgangen.
Afbeelding 3.3 Strandvakken en strandopgangen
Met betrekking tot de zee is dat gedeelte van de zee (tot ongeveer 200 meter uit de kust) in het onderzoek
betrokken dat beïnvloed kan worden door de komst van een Zeejachthaven. Beïnvloeding kan
ondermeer plaatsvinden door het veranderen van sedimenttransporten (zand), verandering in golfstroming
of verandering in de marine ecologie. Maar het is ook bekend dat mogelijk, in zee ten noorden
van de uitwatering in zee, het Romeinse fort Brittenburg ligt. Ook dit is een punt van aandacht.
, revisie

Afbeelding 3.4 Diepte, Geomorfolgie en Sediment van de Noordzee
Bijlage 3: Uitgebreide objectbeschrijving
Katwijk is één van Zwakke Schakels van de Noordzeekust. In Katwijk zal kustversterking plaatsvinden.
De kustversterking verzekert betrouwbaarheid van de kust als zeewering en daarmee de veiligheid van
het achterliggend (stedelijk) gebied. De werkzaamheden bieden kansen voor het vergroten van de
ruimtelijke kwaliteit van het centrum en de kuststrook van Katwijk aan Zee. De oplossing voor de kustversterking
is nu in onderzoek. De mogelijkheden van wederzijdse beïnvloeding van kustversterking en
ontwikkeling van de zeejachthaven worden meegenomen in dit haalbaarheidsonderzoek.
Uitwatering
Het gebied betreft de zone tussen de Binnensluis (het Boezemgemaal)
en de Zee en wordt aan de noordzijde begrensd door de Kanaaldijk
en aan de zuidzijde door de Rijnmond. Het principe van de
uitwatering werkt als volgt: Het spuiwater gaat van de Binnensluis
via de Binnenwatering (het Waterbekken: een bergingsgebied voor
te spuien water in geval van hoogtij) door de Buiten- of Spuisluis
naar de spuikom en de Uitwatering loopt. Deze Uitwatering is essentieel
voor de waterhuishouding van een groot deel van West
Nederland en is het werkgebied van het Hoogheemraadschap van
Rijnland. Feitelijk zijn er drie locaties waar in Rijnland gespuid
wordt, te weten: Gouda, Amsterdam en Katwijk. Maar alleen deze
locatie bij Katwijk loost rechtsreeks op open zee en heeft daarmee ook de grootste capaciteit en
groeimogelijkheden.
, revisie

Afbeelding 3.5 Uitwatering
Bijlage 3: Uitgebreide objectbeschrijving
Coepelduijnen, Noordduinen en Wantveld
De Coepelduijnen liggen ten noorden Katwijk. Feitelijk betreft het een
Natura 2000 gebied, inclusief het erin gelegen parkeerterrein Noordduinen.
De contour, omvang en kwaliteit van het gebied is sterk afhankelijk
van de activiteiten, zowel in het gebied als in de omgeving ervan.
Wind, zand en zout vanaf zee bepalen de typologie van de biotopen,
maar ook de locatie en omvang ervan binnen het gebied. Door de beperkte
betreding kunnen vele beschermde plant- en diersoorten goed
gedijen. Natura 2000 schrijft ondermeer voor dat de huidige kwaliteiten
gehandhaafd dienen te blijven. Binnen het gebied liggen twee bijzondere
objecten, te weten het parkeerterrein Noordduinen en het Wantveld aan de uitwatering. Ook het
Wantveld maakt onderdeel uit van het Natura 2000 gebied. Aan de rand van het parkeerterrein is een
locatie ingericht voor de KNRM.
, revisie

Afbeelding 3.6 Coepelduijnen, Parkeerterrein Noordduinen en Wantveld
Bijlage 3: Uitgebreide objectbeschrijving
Boulevard
Van de Sportlaan tot Hotel Savoy aan de uitwatering ligt de Boulevard
van Katwijk aan Zee. De Boulevard is een hoger gelegen rijweg met
breed voetpad. De Boulevard kent verschillende delen; Hotel Savoy,
wederopbouw bebouwingslint, het centrum, de Andreashof, de vuurtorenseinpost
en het Zeehospitium (zuidboulevard). Aan de noordzijde
van de Boulevard betreft het architectuur uit de periode van wederopbouw
na de tweede wereldoorlog. De bebouwing is kavelgewijs tot
stand gekomen en heeft een wisselende architectuur. Overeenkomsten
zitten in de bouwhoogte, bouwvolumes en materiaalgebruik. Deze
strook is kenmerkend voor Katwijk en de periode waarin hij is opgebouwd. Binnen de huidige plannen
voor het centrum blijft het karakter van de Boulevard gehandhaafd en is behoud van zicht op open zee
cruciaal. De Boulevard is het toeristische gezicht van Katwijk. De kleinschaligheid en het feit dat het
een echte woonboulevard is met pensions, geven gestalte aan het karaker van Katwijk als een badplaats.
Afbeelding 3.7 Boulevard
, revisie

Afbeelding 3.8 Impressie Architectuur Boulevard
Bijlage 3: Uitgebreide objectbeschrijving
Centrum
Door de fusie in 2006 is Katwijk na de fusie met Rijnsburg en Valkenburg
gegroeid tot ruim 62.000 inwoners en bestaat uit vijf unieke kernen,
te weten Rijnsburg, Valkenburg, Katwijk aan de Rijn, Katwijk aan
Zee en Hoornes Rijnsoever. Van oudsher, en ook na de fusie, ligt het
centrum van Katwijk in Katwijk aan Zee. In het centrum ligt het kernwinkelgebied,
maar ook het Katwijkse museum, verschillende kerken
en een aantal georganiseerde ontmoetingsplekken. In de afgelopen
jaren is het gebied rond de haven en de Zwaaikom totaal gerenoveerd
tot woon- en centrumgebied. De eerste fase hiervan is uitgevoerd, het
tweede gedeelte tot de Industrieweg wacht nog op herontwikkeling.
De voornaamste winkelstraten zijn de Badstraat, het Emmaplein en de Voorstraat. Over enige tijd zal
de Rijn Gouwelijn haar eindhalte hebben aan de Tramstraat. Aan weerszijden van de zeewering wordt
gewoond. De architectuur is divers en kleinschalig.
Afbeelding 3.9 Mozaïek uit Brede Structuurvisie
Katwijk
Het betreft de overige wijken en gebieden binnen de gemeentegrenzen
van Katwijk, inclusief de potentiële woningbouwlocatie van het voormalig
vliegveld Valkenburg. Katwijk is een kustgemeente, met een groot
aandeel in de agrarische sector (sierteelt) en wordt in de BSV, door
haar rijke schakering als mozaïekstad getypeerd. Kernen en wijken die
door de jaren heen naar elkaar zijn gegroeid vormen een mozaïek. Historische
sporen moeten weer zichtbaar gemaakt worden en zo ook de
oorspronkelijke dragers. De zeejachthaven zou een nieuw stukje kunnen
gaan worden in het mozaïek.
, revisie

Bijlage 3: Uitgebreide objectbeschrijving
Regio
Het achterland van Katwijk bestaat enerzijds uit de Greenport Duin- en
Bollenstreek en Langevelderslag aan de noordzijde, Leiden en omgeving
aan de oostzijde en de Zuidduinen en Meijendel (ecologisch gebied)
met Wassenaar aan de zuidzijde. Vooral voor het Hollandse
Plassengebied vormt Katwijk de verbindende schakel met de zee. De
Oude Rijn vormt vanuit Katwijk een belangrijke toeristisch recreatieve
ader. Het is een belangrijke verbinding van Katwijk met de regio, naar
het achterland en de staande mastroute over het water.
Afbeelding 3.10 Verkeerstructuur op regionaal niveau en (mogelijke) achterlandverbinding over water.
, revisie

Bijlage 4
Bijlage 4: Dilemma's voortkomend uit werksessies
Dilemma's voortkomend uit werksessies
, revisie

Bijlage 4: Dilemma's voortkomend uit werksessies
In het interactieve proces van fase 1 zijn op verschillende manieren de dilemma’s naar voren gekomen.
Allereerst door het vrij genereren van toetsingscirteria en ambities. Vervolgens door het ordenen
en rangschikken van de toetsingscriteria en ambities naar dimensies en objecten en tenslotte bij het
afronden van het beoordelingskader en het toetsen ervan door de deskundigen.
Het interactieve proces heeft uiteindelijk geleid tot de volgende groslijst (in willekeurige volgorde) aan
dilemma’s.
• Is een combinatie van voldoende aantrekkelijk programma / passend bij Katwijk / financieel haalbaar?
• Marktvraag, combinatie visserij / zeilers / recreatievaart? Alles in 1 haven?
• Achterland verbinding / aantal boten die er gebruik van gaan maken / welk voordeel voor de regio?
• Verkeer in het bijzonder de uitstoot van NOx (Stikstofdepositie, ofwel de uitstoot van schadelijke
gassen op de ontwikkeling van planten in het gebied) in relatie tot de Coepelduijnen.
• Als Katwijk zijn verkeersstructuur niet op orde heeft voor realisatie haven is dat dan een breekpunt?
• Bouwen in zee veilig genoeg?
• Kan een haven voor de Coepelduijnen?
• Diverse partijen (RWS, Provincie, Waterschap, Regio, Gemeente). Proceskans of dilemma?
• Onderwater Marine ecologie handhaven, waar komt dan de haven?
• Positie haven in relatie tot Zandprofiel en Kustversterking?
• Hoeveel woningen kunnen er binnen de identiteit van Katwijk nog in de haven?
• Mag de aantrekkelijkheid van de haven ten koste gaan van het centrum?
• Leidt een haven niet tot grote parkeerproblemen, benodigde ruimte?
• Herkennen de huidige toeristen Katwijk nog met al die nieuwe bezoekers?
• Er is nu al een parkeerprobleem in het centrum, leidt het toevoegen van functies aan of om het gebied
niet tot verdere verstopping van het centrum?
• Hoe lang kunnen we nog gratis parkeren?
• Is er al ruimte/noodzaak voor dubbel ruimtegebruik?
• Vanuit sociaal oogpunt is verlichting gewenst, vanuit ecologisch oogpunt juist niet.
• Eisen van het Rijk ten aanzien van de Kustversterking kunnen wel eens belemmerend werken voor
de mogelijkheden van een Zeejachthaven.
• Meer functies leidt ook tot meer bezoekers en meer ‘leven’, hoe beheers je dat?
• Een haven zonder achterlandverbinding heeft geen meerwaarde.
• Er zijn verschillende functies die een regionale markt bedienen, zoals het strand en de schelpenvisserij,
maar wat doet de regio voor Katwijk?
• Wat is de juiste mix van wonen/werken en recreëren?
• Welke ruimte zit er nog in de Coepelduijnen?
• Zoutwater moet van zoetwater gescheiden blijven in verband met de sier en bollenteelt.
• ………….
, revisie

Bijlage 5
Bronnen

• BSV Katwijk, een zee aan mogelijkheden, Brede Structuurvisie 2007-2020, gemeente Katwijk 2007
• Ontwerp IVVP 2008, Integraal Verkeer en Vervoerplan, gemeente Katwijk december 2008
• Beeldkwaliteitplan Boulevard Katwijk (concept), gemeente Katwijk april 2008
• Tijden veranderen, doelgroepen behouden, Toeristisch Recreatief Actieplan, gemeente Katwijk,
november 2009
• Structuurvisie en Verordening Ruimte, Provincie Zuid Holland, september 2009
• Structuurvisie, Visie op Zuid Holland, Provincie Zuid Holland, april 2010
• Verordening ruimte en Uitvoeringsprogramma 2010, Provincie Zuid Holland, april 2010
• Notitie: De uitwatering van Katwijk aan Zee; ontstaan, cultuurhistorie en de plannen voor een mogelijke
zeejachthaven, gemeente Katwijk, september 2007
• Duurzaamheidsprofiel, gemeente Katwijk, oktober 2008
• Nieuw Katwijk op de Kaart [advies kwartier maken citymarketing] gemeente Katwijk, juli 2007
• Archeologische Verwachtings- en Beleidsadvieskaart, gemeente Katwijk, 2007
• Natura 2000gebied Coepelduijnen
• Zicht op een zeejachthaven, wenselijkheidsonderzoek zeejachthaven Katwijk, gemeente Katwijk,
oktober 2008
• Ruimtelijke verkenning en ruimtelijke kwaliteit Katwijk aan Zee, Projectgroep Zwakke Schakel Katwijk,
januari 2007
• Visie op Zuid Holland, Ontwerp Provinciale Structuurvisie, Provincie Zuid Holland, april 2010
• Kustnota, Hoogheemraadschap van Rijnland, december 2009
• Waterwet, ministerie van Verkeer en Waterstaat, december 2009
• Keur Rijnland 2009, Hoogheemraadschap van Rijnland, december 2009
• Leidraad Zandige Kust, Technische Adviescommissie voor Waterkeringen, december 2002
• EU kaderrichtlijn mariene strategie, juni 2008
• Integraal Beheerplan Noordzee 2015
• Bescherming en ontwikkeling van buitendijks gebied in kustplaatsen, Commissie Poelman, oktober
2005
• PIANC richtlijn marina’s
• Richtlijn Vaarwegen 2005, Rijkswaterstaat, Dienst Verkeer en Scheepvaart, oktober 2006
• Hydraulische Randvoorwaarden 2006, Rijkswaterstaat
• Natuurbeschermingswet 1998, ministerie van LNV, april 2005
• Algemene Beleidsdocumenten, wetteksten en vakliteratuur betreffende de diverse werkvelden van
de Haalbaarheidsstudie Zeejachthaven Katwijk.
Gesprekken
Dhr. J. Remijn, projectleider kustversterking Katwijk, Hoogheemraadschap van Rijnland
Mw. S. Plate, projectleider verkenningen en planstudies, Rijkswaterstaat
Dhr. J. Vente, Rijkswaterstaat district Zuid Holland
Dhr. A. van de Lindeloof, Projectleider Kust, Provincie Zuid Holland
Dhr. Haasnoot (Voorzitter Vereniging van Schipperseigenaren)
Dhr. Van der Bent (Journalist vakblad Visserijnieuws)
Dhr. Parlevliet (Directeur Parlevliet & van der Plas)