Periodiek 50 - Stichting Vredescentrum Eindhoven

weggeweest. Maar wel is het in belangrijke mate uit
de publieke opinie verdwenen. Waarom? Enerzijds
is het een vaag begrip, waar de media niet iedere
dag over berichten en anderzijds is de angst voor
de gevolgen van voortgaande bewapening en
met name nucleaire bewapening, ten onrechte,
welhaast verdwenen. De tijd van de kruisraketten
hebben we gehad. Dat de Koude Oorlog geen
hete oorlog is geworden wordt, ook weer niet
geheel ten onrechte, op rekening van de nucleaire
afschrikking geschreven. Dat alles neemt niet weg
dat het MIK bestaat, of zoals de Duitse polemoloog
Senghaas ooit formuleerde: er bestaat een militair,
industrieel, clericaal, bureaucratisch complex. Het
MIK laat zich onder meer kenmerken door:
1. Een convergentie van militaire en civiele functies.
2. Een specifieke trap van ontwikkeling van
een specifieke productie en een specifiek
‘management’ gerelateerd aan deze ontwikkeling.
3. Overeenkomst van belangen van militaire,
politieke, industriële en wetenschappelijke
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
componenten.
4. Het geheel is een proces, dat wil zeggen kan
niet met statistische termen als ‘institutie’ worden
aangeduid.
5. Het geheel van militaire, politieke, industriële en
wetenschappelijke componenten heeft een eigen
ideologie.
6. Er is sprake van een duidelijke invloed op
de infrastructuur van de – kapitalistischegemeenschap.
7. Het geheel vindt in belangrijke mate haar basis
in de op winst gerichte
elementen van de huidige
maatschappij.
Van Starfighter naar JSF:
herhalingsoefeningen
Voorgaande punten
noteerde ik ten tijde van
de Starfighter vervanging.
In een tijd dat de Koude
Oorlog woedde en
vredesbewegers onder
het motto ‘vervangen is
hangen”nog de straat
op gingen. Die tijd is dus
voorbij. Het MIK is geen
mikpunt meer van de
vredesbeweging, die, het
zij ook opgemerkt, te pas
en te onpas het MIK als de
oorzaak van veel, zo niet
alle kwaad voorstelde.
Wie de lezenswaardige
kroniek van de Starfighter
vervanging in de dissertatie van Kreemers ‘Hete
Hangijzers’ ter hand neemt, kan niet aan de
conclusie ontkomen hoezeer, ook in Nederland, bij
grote wapentransacties het MIK te ontwaren is. En
dat gold niet alleen voor de Starfighter vervanging,
maar geldt ook voor de ontwikkeling naar de
aankoop van de Joint Strike Fighter. Wat toen gold
voor de F 16 geldt nu voor de JSF: ‘Het was een
race met maar één paard’, aldus Kreemers. Het
Amerikaanse toestel moet er komen, ook al staat
Jaargang 18, nr 50, september 2009
7