LHG-nieuwsbrief - Leuvens Historisch Genootschap

Verdedigingselementen van de stadsmuur
Passieve elementen
De stadsgracht, de wal en de muur met torens en poorten boden in al hun verticaliteit
passief weerstand tegen bestorming. Belegeraars dienden deze laagtes en hoogtes te
overwinnen om bezit te kunnen nemen van de stad. Gracht en wal maakten het gebruik
van belegeringstorens lastig en ondermijning werd ernstig bemoeilijkt, vooral in de lagere
stadsdelen met natte gracht.
De opbouw van de muur zorgde ervoor dat ondermijning enkel mogelijk was als de
belegeraar zich specifiek zou richten op de van buiten uit onzichtbare funderingspijlers.
Ook de massieve conische grondvesten van de torens (en poorten?) bemoeilijkten ondermijning.
De constructiewijze in twee schillen (binnenarcade en buitenmuur)
en de dikte van de muren moesten weerstand
bieden tegen stormrammen en werptuigen. Beschadiging
van de buitenmuur had geen implicaties voor de weergang,
die immers steunde op de funderingspijlers. Met
een lengte van 2740 m waren de stadsversterkingen niet
zomaar te omsingelen om een effectieve blokkade tot
stand te brengen.
Actieve elementen
De actieve elementen van de verdediging waren in de
eerste plaats de schietsleuven. Zij dienden om de aanvaller
vanuit relatief veilige positie onder schot te nemen met
een hand- of kruisboog.
De weergang zorgde voor een ononderbroken (communicatie)linie
over de hoogte van de stadsmuur. Beschermd
door de borstwering met kantelen kon de belegerde de
belegeraar vanuit de moordgaten (=open ruimte tussen de
kantelen) onder schot nemen. Naar analogie met ’s-Hertogenbosch
en Brussel, waren de kantelen waarschijnlijk
voorzien van schietsleuven voor een nog actievere defensie.
Torens waren uiterst belangrijk door hun vooruitgeschoven
positie. Hierdoor konden ze de muur van flankvuur
voorzien indien nodig. De twee torenkamers bevatten elk
drie schietsleuven: twee voor flankvuur en één richting
veldzijde. Vanaf het derde en hoogste niveau, namelijk het
torenplatform met borstwering, had men een schootsveld
van driehonderzestig graden.
De stadsmuur had ook minstens één poterne of uitvalspoort,
verdekt opgesteld om bijvoorbeeld een nachtelijke
overval uit te voeren op de belegeraar.
16