LHG-nieuwsbrief - Leuvens Historisch Genootschap

Archeologische opgraving bij het Kloosterhotel
O. L.Vrouwstraat Leuven Lisa Van Ransbeek
Situering opgravingen
In het kader van de uitbreidingsplannen van het Kloosterhotel, gelegen aan
de Onze-Lieve-Vrouwestraat in Leuven, voerde een archeologisch team van Monument
Vandekerckhove nv op het terrein een opgraving uit in verschillende fases tussen februari
en augustus 2010.De site lag op een eiland tussen Dijle en Aa (een zijarm van de
Dijle), het zogenaamde Hertogeneiland. Dit eiland was, volgens de historische bronnen,
de woonplaats van de hertogen in de 11de en 12de eeuw. In de 13de eeuw verhuisde de
hertog naar de Keizersberg en schonk het eiland aan de predikheren (of dominicanen).
De predikheren bouwden hier een kerk en een klooster. Algemeen werden heel wat sporen
van bebouwing en bewoning aangetroffen, hieronder volgt een kort overzicht.
Oudste sporen
Er werden enkele scherven van Romeins aardewerk gevonden. Het lijkt erop
dat zij door de rivier werden meegevoerd en zo op de site terechtkwamen. Ze toonden
aan dat er menselijke aanwezigheid was in het Dijledal in de Romeinse periode.De sporen
uit de 12de-13de eeuw waren duidelijker. Het ging om een gracht, afvalkuilen en
andere kuilen. De gracht bevorderde de afwatering op dit natte terrein vlak bij de rivieren.
De gracht kan ook een afbakenende functie gehad hebben. De oriëntatie van de gracht
was in ieder geval nog terug te vinden tot in de 19de eeuw. In de afvalkuilen zat vooral
dierlijk bot en aardewerk. Van de andere kuilen was moeilijk te zeggen wat hun functie
juist was. Waarschijnlijk was het terrein in die periode nog niet echt bebouwd en lieten de
mensen (misschien de predikheren) uit de buurt hier hun afval achter.
Bewoningssporen uit de middeleeuwen
In de 13de-14de eeuw werd er met steen gebouwd op de site. Verschillende
funderingen van muren uit kalkzandsteen werden aangetroffen. Spijtig genoeg ging het
steeds om kleine stukjes funderingen, waardoor de juiste vorm en afmetingen van de
gebouwen niet bepaald konden worden. Ook naar de functie blijft het gissen. De Onze-
Lieve-Vrouw-ten-Predikherenkerk en waarschijnlijk ook grote delen van het klooster werden
in dezelfde periode gebouwd. Hadden die gebouwen iets te maken met het klooster?
Moeilijk te zeggen.
Er werden niet alleen gebouwen opgetrokken uit steen: er werd ook een voetweggetje
bestaande uit brokken steen gevonden. Het weggetje was bol zodat het water
er niet op bleef staan en zo konden de mensen, die hier passeerden, hun voeten droog
houden. Toch was niet het gehele terrein bebouwd in die periode, getuige hiervan enkele
afvalkuilen met materiaal uit de 13de-14de eeuw.
Ook de vondst van 4 menselijke begravingen kan waarschijnlijk in die periode
geplaatst worden. Het gaat om 4 kleine graven. Een deel van de beenderen vertoonde
vervormingen die vermoedelijk wijzen op rachitis, een botaandoening als gevolg van
een gebrek aan vitamine D (door bvb. een tekort aan zonlicht) en calcium. Gaat het hier
om begraven kloosterlingen? Lag het kerkhof van het klooster onder de huidige Onze-
Lieve-Vrouwestraat en lagen die vier personen in een uithoek van (of zelfs buiten) het
kerkhofdomein? Behalve de funderingen uit natuursteen werden er ook een paar in baksteen
of een combinatie van beide aangetroffen. Twee daarvan konden ook in de (late)
middeleeuwen gedateerd worden.
8