Algemeen Nijmeegs Studentenblad / januari 2011 ... - ANS-Online

De wijzen vertrekken uit het Oosten Tekst: Dorien Pool en Valerie Rutjes
P. 04
NijmeegSe
brAiNDrAiN
De ambitie van de Nijmeegse student reikt voorbij de grenzen van de provincie Gelderland.
De Randstad vormt voor velen een intellectueel toevluchtsoord wanneer de
eigen stad tekort schiet. ‘Nijmegen is niet sexy.’
Na een studententijd in Groningen, Enschede of Nijmegen
gaan veel afgestudeerden op zoek naar een baan in het Westen
des lands. Als gevolg hiervan ondervinden verschillende
studentensteden in randgebieden een zogenaamde braindrain.
Geografisch gezien valt Nijmegen in de perifere zone.
Cijfers van de eenheid Marktverkenning, Strategie en Ontwikkeling
(MSO) van de Radboud Universiteit laten zien dat ook
de Waalstad lijdt onder een kennisvlucht. Van de Nijmeegse
alumni zoekt 59 procent zijn heil elders. Dit is een groter
aandeel dan in andere provincies. In Groningen, het ultieme
voorbeeld van een leeglopende stad, verlaat de helft van
de afgestudeerden de stad. Hoogopgeleiden zijn van grote
waarde voor een stad en een stimulans op wetenschappelijk,
economisch en cultureel gebied. Groningen en ook Nijmegen
zijn ‘roltrapsteden’. Studenten gebruiken de stad om een
betere maatschappelijke positie te verkrijgen en maken hun
opgedane kennis elders te gelde. Een stad investeert jarenlang
in deze studenten en vervolgens leidt deze investering tot
niets. Met name de Randstad heeft een grote toestroom vanuit
andere steden. Een op de zes Nijmeegse alumni woont en
werkt in de provincies Noord- of Zuid-Holland.
Hoe kan het dat zoveel studenten na hun afstuderen besluiten
Nijmegen te verlaten? En belangrijker, hoe kan deze braindrain
voorkomen worden?
Stadsreclame
Citymarketeers proberen inwoners aan de stad te binden.
Hierbij onderscheiden zij drie factoren: werk, huisvesting
en beeldvorming van de stad. Dit zijn ook de drijfveren
voor afgestudeerden om ervoor te kiezen hun studentenstad
te verlaten.
Gert-Jan Hospers is bijzonder hoogleraar City- en Regiomarketing
aan de Radboud Universiteit. Hij onderzoekt de gevolgen
van een braindrain voor steden en remedies daarvoor.
Hospers constateert dat in Nijmegen verschillende push- en
pullfactoren een rol spelen.
‘Met name beeldvorming heeft grote invloed op studenten.
Het klinkt goed om te zeggen dat je naar de Randstad gaat.
Daar zitten de grote namen. Werken voor een minder bekend
provinciaal bedrijf is niet sexy.’ Volgens Hospers moet Nijmegen
proberen inwoners te behouden en niet aan te trekken.
‘Het culturele klimaat is een groot pluspunt voor Nijmegen.
Praktische zaken als huisvesting en werkgelegenheid vragen
echter nog om verbetering.’
De gemeente Nijmegen houdt zich hier naar eigen zeggen
voldoende mee bezig. ‘We willen afgestudeerden graag aan
de stad binden door beginnende ondernemers te steunen en
meer starterswoningen te bouwen.’ Zij ontkent dat er sprake is
van een probleem. ‘Onze afdeling Citymarketing houdt zich
niet specifiek bezig met deze doelgroep. Het wegtrekken van
alumni heeft altijd al plaatsgevonden en heeft daarom geen
prioriteit’, aldus de persvoorlichter.
Van eerstejaars tot starter
Huisvesting vormt een groot probleem en kan reden zijn voor
vertrek. Studentenvakbond AKKU zet zich in voor studenten en
afgestudeerden op de woningmarkt. ‘Het probleem is breder
dan alleen het kamertekort voor studenten. Het gaat om het
gehele traject van eerstejaars tot starter. De doorstroom wordt
geblokkeerd door lange wachttijden’, aldus voorzitter Willem
de Kleijne. ‘Voor sommige studentenwoningen sta je vijf jaar
op een wachtlijst. Deze wachttijden ontstaan onder andere
doordat veel afgestudeerden in hun studentenkamer blijven
wonen in plaats van door te schuiven naar starterswoningen.’
Niet alleen AKKU zet zich in voor dakloze studenten en afgestudeerden.
Ook de gemeente, Stichting Studentenhuisvesting
Nijmegen (SSHN) en woningcorporatie Standvast werken
aan verbetering van de situatie. De gemeente is van plan
tweeduizend studentenwoningen bij te bouwen en Standvast
gaat onder andere onderzoek doen naar de woonwensen van
starters. Er liggen mooie plannen op tafel, maar de vraag zal
het aanbod blijven overstijgen. Het inwonersaantal in Nijme-