leesvoorbeeld in pdf-viewer - Vantilt

aan tegen een hele partij winkeldochters en ook de particulier raakt zijn boeken
nauwelijks meer kwijt.
Gelukkig treft dit ongeluk niet iedere bibliofiel in gelijke mate. Alles hangt
sterk af van het soort en de kwaliteit van de boeken. Moderne literatuur en
kunstboeken lijken de ergste slachtoffers. Vuistregel is: hoe ouder en zeldzamer
een boek, des te minder kans dat het in de digitale ramsj belandt. Unica
als alba amicorum en autografen hebben in principe meer verwachtingswaarde
dan uitgaven van een boekenclub met duizenden leden. Wat men nu ziet,
is dat verzamelaars steeds meer op jacht gaan naar iets aparts. Het doorsnee
boek, hoe waardevol misschien ook qua inhoud, vindt weinig interesse, tot
wanhoop van het handelarengilde. Deze gang van zaken treft in het bijzonder
de wetenschappelijke privébibliotheek, zeker als die hoofdzakelijk bestaat uit
secundair materiaal: ‘studies over’ in plaats van primaire bronnen.
Ik herinner mij een bezoek bij mij thuis van de bekende taalhistoricus en
publicist Ewoud Sanders. Op mijn vraag wat hijzelf verzamelde, was het antwoord:
oude woordenboeken. Er bleek zelfs in Nederland een klein clubje van
gelijkgestemde liefhebbers te bestaan – het Matthias de Vries-Genootschap –
en ik vond dat schitterend. Enkele jaren later hield Sanders in de Haarlemse
stadsbibliotheek voor een gezelschap van kinderboekenliefhebbers een bevlogen
pleidooi om massaal onze wetenschappelijke boeken en tijdschriften te
gaan scannen. Dat gebeurde al wel door de dbnl, de Digitale Bibliotheek voor
de Nederlandse Letteren, maar volgens Sanders te kleinschalig en in een te laag
tempo. Op een vraag uit het gehoor wat hij dan vervolgens met zijn gescande
boeken deed, antwoordde Sanders dat hij die soms nog wel even ergens opsloeg,
maar dat ze in principe voor hem overbodig geworden waren. Ze vergden
alleen nog maar kostbare ruimte.
Ook vanuit de Nederlandse bibliotheekwereld zijn sindsdien dergelijke geluiden
opgestegen, die weer in NRC Handelsblad en elders de te verwachten protesten
hebben opgeroepen. Onder het motto ‘vernietig een boek, red de tekst’
werd een plan gelanceerd dat veel weg had van een boekenholocaust. Een citaat
uit het NRC van 22 november 2007: ‘Historische boeken redden door ze te vernietigen.
Dat is het serieuze voorstel van Hans Janssen. Hij is directeur Research
& Development van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. “De toekomst
van het boek is een voortbestaan in digitale vorm, daar is iedereen het over eens.
Alleen dan nog worden die boeken gevonden en gebruikt. Maar de huidige digitaliseringstechnieken
gaan te langzaam en zijn te duur”, zegt Jansen. “Ik zie
maar één oplossing: snijd de rug van de boeken af en haal ze als een stapeltje papier
door de scanner. Het boek ben je dan kwijt, maar je hebt het wel gedigitaliseerd
voor minder dan een tientje, in plaats van dertig tot 150 euro.” Nee, niet
Zin en mogelijkheden van een wetenschappelijke privébibliotheek < 343