leesvoorbeeld in pdf-viewer - Vantilt

Recommendations

Info

beeld wordt langzamerhand duidelijk: een interessante, drukbezochte veiling met een bescheiden financiële opbrengst. ayolt brongers: verzamelen uit nieuwsgierigheid Dr. J.A. (Ayolt) Brongers is in velerlei opzicht een bekende figuur in bibliofiel Nederland: als (oud)medewerker van De Boekenwereld, 9 als auteur van een boekwoordenboek en als collectioneur. Maar terwijl de meeste boekverzamelaars niet scheutig zijn met informatie over hun doen en laten, weten we van hem juist heel wat: van zijn familiale en wetenschappelijke achtergrond, zijn collectie en van zijn drijfveren als verzamelaar. Hij heeft daarover zelf uitvoerig verteld en geschreven. Kort samengevat: Brongers is in 1933 geboren in Den Haag, studeerde tussen 1951 en 1959 scheikunde in Leiden en was vervolgens van 1962 tot zijn pensionering in 1998 wetenschappelijk medewerker bij de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek in Amersfoort. Daar woont hij nu nog met zijn echtgenote Lide. Samen zijn ze de beheerders van een gigantische bibliotheek van ongeveer 55.000 titels, die – en dat is het wonderlijke – grotendeels onder hun huis en tuin is gelegen. Dat kon, omdat ze wonen op de Wageningse Berg in de Huygenslaan, waar de grondconstructie zulk een operatie toelaat. En wie zou dat beter weten dan de archeoloogbodemkundige Ayolt Brongers? Toen na verloop van tijd de zo gewonnen ruimte nog te krap bleek, volgde een verdere uitgraving. Sterker: in navolging van Brongers zijn ook sommige buurtbewoners met een grote verzameling met succes de bodem in gegaan. Wat verzamelt de immer opgewekte Brongers? Men kan beter vragen: wat niet? In een poging de buitenwacht enig idee van zijn verzameldrift te geven, publiceerde hij in december 2005 onder de toepasselijke titel Eén boek is geen boek voor vrienden en bekenden een ‘Lexicon van de Bibliotheca Brongersiana’. Het is geen catalogus maar een alfabetisch overzicht in circa driehonderd trefwoorden van zijn interessegebieden, voorafgegaan door een autobiografie en een algemene beschouwing over zijn verzamelbeleid. Gelukkig zitten er onder die driehonderd enkele zwaartepunten, zoals Amersfoort, archeologie, boeken bibliotheekgeschiedenis, de familie Brongers, detectives, golfsport en zijn grote held de archeoloog Caspar Reuvens (1793-1835). Ongetwijfeld vergeet ik nog wat. Wat zeker vermeld moet worden, is dat elk onderwerp nader gedocumenteerd wordt door een uitgebreide, systematisch in mappen opgeborgen knipselverzameling en duizenden overdrukken van wetenschappe- Zin en mogelijkheden van een wetenschappelijke privébibliotheek < 347
lijke artikelen. Alles staat of ligt op thema in een wirwar van ondergrondse gangen op de planken, maar de eigenaars weten hier feilloos de weg. Ik moet bekennen dat ik vroeger weleens een beetje jaloers op Ayolt Brongers ben geweest, omdat hij wekelijks met tassen vol boeken zei thuis te komen, terwijl ik zelf het gevoel had dat het antiquarisch aanbod steeds minder werd. Dat gevoel van ‘hoe speelt hij het klaar?’ verdween op slag, toen ik eenmaal de bibliotheek van Brongers met eigen ogen te zien kreeg en zijn doelstelling mij duidelijk werd. Voor hem kon het om zo te zeggen elke dag prijs zijn, omdat hij in principe alles verzamelt. Het toeval speelt hier een grote rol. Zelfs een los velletje bedrukt papier, een uitgescheurde prent of een hopeloos verouderde encyclopedie kan dr. Brongers aanleiding geven tot een uitgebreide speurtocht ver over de grenzen van het normale uithoudingsvermogen. In dit opzicht is hij een echte terriër die zich het liefst vastbijt in details en daarover meeslepend kan vertellen. Door haar diverse en massale karakter heeft de Bibliotheca Brongersiana ongetwijfeld iets negentiende-eeuws. Maar het is allerminst de verzameling van een dilettant. Brongers presenteert haar als een ‘in rond zestig jaar verworven, zeer breed opgezette cultuurhistorische geleerdenbibliotheek – een boekerij ter ondersteuning van het werk van een onderzoeker/publicist’. Ze is bovendien min of meer organisch gegroeid, waarbij het begin al ligt bij de boeken en andere zaken die zijn grootvader, vader – de sportjournalist en golfpromotor J.A. Brongers (1906-1954) – en oom – de tabacoloog G.A. Brongers (1917-2002) – ooit gekocht hadden en die nu voor een klein deel weer bij hem terecht zijn gekomen. Maar ook als dat niet het geval is, probeert Ayolt Brongers vanuit een zekere trouw aan de familietraditie een door hen geïnitieerde onderzoekslijn door te trekken. Bijvoorbeeld waar het de golfsport in Nederland betreft. Brongers is geen bibliofiel in die zin dat hij een boek puur zal kopen om het esthetisch genot van een mooie band of een fraaie typografie. Daarvoor moet er meer avontuur in zo’n mogelijke aanwinst zitten. Een exlibris heeft hij voor zijn boeken nooit laten maken. Over het algemeen interesseert hem de inhoud meer dan het uiterlijk, zodat geen kapot of incompleet werk alleen om die reden verstoten wordt. Ik denk trouwens dat Brongers nooit ook maar één boek heeft weggegooid. Interessant voor onze vraagstelling is het nut dat hij aan zijn verzamelwoede toekent. Waarom in een tijd van grote publieke bibliotheken nog op eigen houtje zo’n mix van wetenschappelijke boeken bijeengebracht? Onder de kop ‘Hebben privé-bibliotheken een functie?’ gaat Brongers terecht uitvoerig op deze kwestie in, omdat ze de bestaansgrond van zijn leven als verzamelaar raakt. Een citaat: ‘Ik wil de voor mij interessante boeken in principe 348 > geschiedenis van de nederlandse bibliofilie
Page 2 and 3: 13 zin en mogelijkheden van een wet
Page 4 and 5: aan tegen een hele partij winkeldoc
Page 6 and 7: Zo’n amateur in de beste zin van
Page 10 and 11: hebben, zodat ze voor mij op ieder
Page 12 and 13: eneden in de grote kamer thee zitte
Page 14 and 15: flictsituaties verwikkeld is gewees
Page 16 and 17: en in Utrecht (‘Er wordt vaak een
Page 18 and 19: ij mag rekenen. Aanwezig zijn merca

leesvoorbeeld in pdf-viewer - Vantilt

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?