1976-053 GESCHIEDENIS/HISTOIRE PHARMACIE - Kring voor de ...

Het totaalbeeld is dan ten slotte:
Aantallen recepten (h) per tijdvak na herleiding totaal recepten op 2000/tijdvak
Cosmetica
a. Reukwateren
b. Haarmiddelen
c. Huidverzorgingsmidd.
d. Tandverzorgingsm idd.
Totaal Cosmetica
1790
I
—
8
8
30
46
1790
1815
II
16
—
8
25
49
1815
1832
III
Dit overzicht wijst zeker niet in de richting, dat na de
2e wereldoorlog de rollen van apotheker en officieren
farmacie waren uitgespeeld, noch dat de cosmetica
hun farmaceutisch karakter zouden hebben verloren.
7
13
19
32
71
1832
1850
IV
De berekenende assistent
De groentenman, die zijn waren prijst met een bordje
„ƒ 1.10 per pond" kan kennis maken met een opsporingsambtenaar.
In Nederland is het „pond" een onwettige
aanduiding. Toch weegt men in het spraakgebruik
geen 65 kg maar 130 pond. Men is gewend
het pond de inhoud te geven van V2 kg gewicht. Zo
denkt men over het „ons" in de term van 100 gram.
Houdt men zich in de winkel aan de termen van het
metrieke stelsel, dan kijkt men U verwonderd aan.
Deze toestand is de apotheker van oudsher bekend.
De reden van het verbod tot het gebruik van andere
maten en gewichten dan de officieel geldende is hem
duidelijk. Nog steeds zijn er op de wereld zoveel onderling
afwijkende ponden en oneen wettelijk toegelaten,
dat het toestaan in Nederland verwarring en
misbruik zou doen ontstaan.
Ten onrechte wordt wel aangenomen, dat het thans in
Europa algemeen geldende metrieke stelsel voor maten
en gewichten in b.v. Groot Brittannië, Ierland, vele
vroegere dominions en de V.S. van Noord-Amerika een
wettelijke basis zou missen. Bij de wet van 6 augustus
1897 werd echter in het Verenigd Koninkrijk wel het
metrieke stelsel voor maten en gewichten wettig verklaard,
maar bleef het bestaande stelsel daarnaast
gehandhaafd. Dit geschiedde ook in de Verenigde Staten.
In Rusland werd op 13 mei 1919 besloten tot invoering
van het metrieke stelsel, terwijl het oude systeem
vanaf 1925 verboden werd. Pas recent werd het
decimale stelsel voor betaalmiddelen in Groot-Brittannië
ingevoerd. In Australië en de Republiek Zuid-
Afrika was men hier reeds meer voorgegaan, terwijl in
Zuid-Afrika nu ook voor maten en gewichten deze beslissing
is genomen en doorgevoerd. De Amerikaanse
dollar was reeds van begin afaan op het decimale
stelsel gebaseerd.
12
10
2
18
42
1850
1870
V
19
14
15
18
66
1890
1870
VI
11
41
9
56
117
1910
1890
VII
6
9
16
26
57
1930
1910
VIII
19
31
25
138
213
1950
1930
IX
55
75
85
45
260
1950
X
34
160
64
—
258
Dat zich in Frankrijk een „dermopharmacie" als farmaceutisch
specialisme kon ontwikkelen blijkt dan ook
meer zinvol dan wel eens wordt aangenomen.
In onze tegenwoordige tijd leert men reeds op jonge
leeftijd, indien daartoe gemotiveerd, het rekenen op
de lagere school. Optellen, aftrekken, vermenigvuldigen
en delen, zelfs worteltrekken en machtsverheffen
hebben voor de leerlingen van het Lager Onderwijs
geen geheimen. Het hier algemeen toegepaste decimale
stelsel is bij het maken van sommen een hulpmiddel,
dat men al lang niet meer naar waarde schat.
Anders was dit in de 18e en het begin der 19e eeuw.
Men moest toen als leergierige zijn elementaire kennis
opdoen bij een privé schooltje. Naar het mij bleek
kon echter de leerling-apothekersassistent van die tijd
ook bij zijn apotheker terecht. Dit vormde blijkbaar een
deel van zijn opleiding.
Het liber prescribendi van apotheker L J. van PELT,
die dit boekje van 1806—1840 bijhield geeft hieromtrent
uitsluitsel. Uit het leerlingen- en bediendenregister
blijkt, dat hij inderdaad zich mocht rekenen tot de
apotheker-opleider avant la lettre. Achterin zijn boekje
is een leergang opgenomen, verlucht met voorbeelden
en oefenopgaven, dienstig om de jonge leerling in
te wijden in de geheimen van rekenen, berekenen en
afrekenen. De leeftijd van deze leerlingen was veelal
omstreeks 14 jaar.
Een dergelijke leergang zou slechts als merkwaardigheid
kunnen worden vermeld en voorbijgegaan, indien
zij nu net niet geschreven zou zijn in een tijd van
overgang op allerlei gebied. De apotheker zit nog volop
in het medicinale maten- en gewichtenstelsel. Toch
is in Frankrijk tussen 1790 en 1798 het metrieke stelsel
uitgewerkt door wis-, natuur- en sterrekundigen vooral.
Mede door het werk van de Nederlander J. H. van
Swinden zal het nu internationaal worden ingevoerd.
27