You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Driewekelijks tijdschrift. Maart 2001. Jaargang 1. Nummer 3. Toelating gesloten verpakking B/43. Afgiftekantoor Gent-X<br />
VOLLE MANEN<br />
VOOR ZES MILJOEN VLAMINGEN<br />
NR. 3 I 2001<br />
Politiek gevangen in Baskenland<br />
DE JEUGD<br />
VERTEGEN-<br />
WOORDIGD<br />
BRUSSEL, STUK <strong>VA</strong>N ONS<br />
BELGIE-BELGIQUE<br />
P.B. GENT-X<br />
B/43
Honderd jaar<br />
geleden, op 9<br />
maart 1901,<br />
overleed te Antwerpen<br />
de Vlaamse<br />
musicus, muziekpedagoog<br />
en volksnationale<br />
militant Peter<br />
Benoit. Na zijn tochten<br />
langs de muzieksalons<br />
van Brussel,<br />
Leipzig, Berlijn, München en<br />
Parijs, kwam Benoit in 1867 in de<br />
Sinjorenstad terecht. Daar werd<br />
hij directeur van de Ecole de<br />
Musique, die hij later zou uitbouwen<br />
tot de Vlaamse Muziekschool<br />
en uiteindelijk tot het<br />
Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium.<br />
Ook al in Antwerpen<br />
werd hij medestichter van het<br />
Nederlands Lyrisch Toneel, dat<br />
vanaf 1893 bekend werd als de<br />
Vlaamse Opera. Intussen had hij<br />
een indrukwekkend muzikaal<br />
oeuvre opgebouwd, bijna geheel<br />
in de sfeer van de romantiek, met<br />
haar onvoorwaardelijke keuze<br />
voor de natuur, het nationale en<br />
volkse verleden en het overweldigende<br />
pathos van het massagebeuren.<br />
79<br />
Mijlpaal Peter Benoit<br />
TELRAAM<br />
Een internationale studie die in<br />
122 landen naging hoe het er<br />
gesteld was met de duurzaamheid<br />
van het leefmilieu wees<br />
uit dat België op de 79ste plaats<br />
moet worden gerangschikt. Het<br />
slechtste van de hele Europese<br />
Unie en minder goed dan pakweg<br />
Mozambique, Ghana of Armenië.<br />
........<br />
Alleen het eten is hier van een<br />
V O L L E<br />
MANEN ongeëvenaarde kwaliteit.<br />
2<br />
Benoits ‘Vlaamse<br />
muziekbeweging’, die<br />
gold als artistiek-ideologische<br />
koepel van<br />
zijn talloze creaties en<br />
activiteiten, wordt vandaag<br />
beschouwd als<br />
dé motor van het<br />
muziekleven in Vlaanderen.<br />
Maar de<br />
muziekwetenschap<br />
wijst er anderzijds op dat Benoit<br />
door zijn allesomvattende en dominante<br />
beweging tevens een sterke<br />
rem heeft geplaatst op de vernieuwende<br />
en onafhankelijke ontwikkelingen<br />
in de Vlaamse muziek.<br />
Anderzijds betekenden zijn muzikale<br />
activiteiten een mijlpaal in de<br />
emancipatorische gang van de<br />
Vlaamse gemeenschap.<br />
In Harelbeke, waar Benoit in 1834<br />
werd geboren, wordt de herinnering<br />
aan de Vlaamse musicus tijdens<br />
de komende maanden met<br />
grote luister omringd. Daarenboven<br />
opent die stad binnenkort<br />
het vernieuwde Benoitmuseum.<br />
Ook Antwerpen zal niet achteloos<br />
voorbijgaan aan zijn beroemde<br />
muzikale en flamingantische<br />
pleegzoon.<br />
J. Faber<br />
PLUIM<br />
Op 12 maart 1971 richtten<br />
Brugse Vlaams-nationalisten<br />
de sociaal-culturele vzw<br />
Informativa op. Tot 1986 was het<br />
Breydelhof de vergaderstek. De<br />
vzw gaf ook 16 jaar lang het<br />
maandblad ‘WIJ-in-Brugge’ uit,<br />
telkens op 50.000 exemplaren.<br />
Begin 1990 werd ‘De Gulden<br />
Spoor’ de nieuwe thuis, waar<br />
ondertussen reeds 120 activiteiten<br />
plaatsvonden. Een verjaardag<br />
die een pluim verdient!<br />
PERS-<br />
SPIEGEL<br />
ENGLISHNESS<br />
“ De Schotten en de<br />
Welsh hebben<br />
tegenwoordig<br />
een eigen parlement.<br />
En als ze al niet onafhankelijk<br />
zullen worden,<br />
zullen ze zeker<br />
minder Brits worden.<br />
Dat is cool, de motor<br />
hierachter is geen<br />
racisme. Het is veeleer<br />
dat Schotland en Wales het vertrouwen<br />
hebben een moderne natie te<br />
zijn en willen breken met Britishness .<br />
(...) De Engelsen daarentegen hebben<br />
hier nog nooit over nagedacht<br />
omdat Englishness en Britishness<br />
voor velen hetzelfde is. (…) De enigen<br />
die dat kunnen verhinderen zijn<br />
de Engelsen zelf. Het probleem is<br />
echter dat wij altijd wantrouwig hebben<br />
gestaan tegenover nationalisme.<br />
Dat is dus de opgave voor de komende<br />
jaren: een gevoel van Englishness<br />
ontwikkelen dat niet enggeestig is.<br />
De klemtoon moet daarbij liggen op<br />
de identiteit van ieder van ons, we<br />
moeten het gevoel ontwikkelen<br />
ergens bij te horen.”<br />
Folkzanger Billy Bragg in De Morgen<br />
van 13 februari 2001.<br />
ENGELS TAALIMPERIALISME<br />
“<br />
Agalev’er Ludo Sannen gebruikte<br />
in zijn betoog bijna exact dezelfde<br />
bewoordingen als destijds<br />
kardinaal Mercier: het Nederlands is<br />
niet zo geschikt. (...) De groene politicus<br />
nu verdedigt een taal die niet de<br />
zijne is, de taal van een machtsapparaat<br />
dat zowat alles veracht waar<br />
de partij van Sannen voor staat. Dat<br />
is de logica van de knecht.”<br />
Geert van Istendael in De Morgen<br />
van donderdag 22 februari 2001.
UITGELICHT<br />
Gezocht: oefening in democratie<br />
............................<br />
DVU-partijraad van 19 februari<br />
jl. kondigde zich aan als een<br />
moeilijke oefening. Er was het<br />
debat over de bijsturing van het<br />
Lambermont-bis-akkoord (zie blz.<br />
6); maar ook de aanduiding van een<br />
interim-voorzitter én een toelichting<br />
bij het interne partijgebeuren.<br />
Na het ontslag van Geert Bourgeois<br />
had het VU-partijbestuur eind januari<br />
de beide ondervoorzitters aangesteld<br />
tot co-voorzitter; op 12 februari<br />
besliste het partijbestuur unaniem<br />
ondervoorzitter Fons Borginon voor<br />
te dragen als kandidaat voor het<br />
interim-voorzitterschap.<br />
De partijraad gaf Borginon het vertrouwen<br />
met 101 stemmen voor en<br />
23 onthoudingen.<br />
Over het conflict binnen de partij<br />
analyseerde Borginon scherp: “Wie<br />
naar de toekomst kijkt, stelt binnen<br />
de partij, en zeker binnen de partijtop,<br />
vele verschillen vast met<br />
betrekking tot de strategie en de<br />
positionering van de VU.” Een breed<br />
gedragen consensusvoorstel was er<br />
dus niet: “De tegenstellingen zijn -<br />
voorlopig nog?- te groot”, betreurde<br />
Borginon.<br />
Precies daarom ook opteerde hij<br />
voor het creëren van een duidelijk<br />
keuzemoment waarbij de ganse<br />
partij betrokken wordt. Nieuwe voorzittersverkiezingen<br />
vormen hierbij<br />
het uitgangspunt. Maar over de<br />
kalender (voor of na de zomerva-<br />
kantie?) bestond in de partijraad<br />
géén eensgezindheid. Deze kalender<br />
én het reglement moeten door<br />
de partijraad wel met een tweederde<br />
meerderheid worden vastgelegd;<br />
een stemscore die - gezien de veelheid<br />
van opinies binnen de raad -<br />
niet vanzelfsprekend is. Dat de nieuwe<br />
voorzitter opnieuw rechtstreeks<br />
door alle leden moet worden verkozen,<br />
wordt niet betwist. Wel ter discussie<br />
staat de verkiezing van het<br />
nieuwe partijbestuur. Voor de enen<br />
moet dit partijbestuur voortaan<br />
rechtstreeks door alle VU-leden<br />
worden verkozen, anderen houden<br />
het liever op de hudige aanduiding<br />
vanuit de 150-koppige VU-partijraad.<br />
Definitieve conclusies trok de partijraad<br />
niet. De statutencommissie<br />
werd aan het werk gezet en op 10<br />
maart wordt de bespreking verder<br />
gezet. Van mening verschillen binnen<br />
een partij is immers niet oneervol.<br />
Kunnen kiezen is het bewijs van<br />
openheid en betrokkenheid; keuzes<br />
aanvaarden is het bewijs dat democratie<br />
écht leeft.<br />
DANN<br />
VOLKSUNIE<br />
Barrikadenplein 12<br />
1000 Brussel<br />
tel. 02/219.49.30<br />
...............<br />
fax 02/217.35.10<br />
e-post: info@volksunie.be<br />
webstek: www.volksunie.be<br />
VOOR MORGEN<br />
De VU-partijraad gaf me midden<br />
februari de opdracht de<br />
leiding van de partij op te<br />
nemen. Een taak waar ik me de<br />
komende weken honderd procent<br />
wil voor inzetten. Ook al weet ik<br />
dat het niet gemakkelijk wordt.<br />
Maar elke nieuwe uitdaging<br />
maakt ook nieuwe energie vrij.<br />
De partij maakt vandaag een crisis<br />
mee. De partijtop is verdeeld<br />
over de te volgen strategie en bij<br />
de 16.000 leden-aandeelhouders<br />
leeft veel verwarring. En dat de<br />
kritische kiezer het VU-aandeel<br />
zelf onder forse druk plaatst, zal<br />
weinigen verbazen.<br />
Maar of het VU-bedrijf nu per se<br />
in faling moet, is een heel andere<br />
vraag. Mijn antwoord is duidelijk:<br />
néén! Want de actuele verwarring<br />
omtrent de verkoopsstrategie<br />
doet niets af van de waarde van<br />
het product. Waarom zouden we<br />
het democratisch Vlaams-nationalisme<br />
– én het ‘sociaal en federaal’<br />
dat er het handelsmerk van<br />
is – uit de rekken halen?<br />
Ik wil werken aan morgen. Vanuit<br />
een zeer duidelijk engagement:<br />
het komt de 16.000 Volksunieleden<br />
toe om in correct, open en<br />
eerlijk democratisch overleg<br />
gezamenlijk de keuze voor de<br />
toekomst te maken. Als voorzitter<br />
wil ik deze keuze mee begeleiden.<br />
Fons Borginon<br />
Algemeen Voorzitter a.i.<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
3
LIDMAAT<br />
“<br />
Ik ben geboren in 1956, het jaar<br />
van de Suezcrisis”, zegt Reinilde<br />
Van Moer uit Willebroek. “Maar het<br />
een heeft niets met het andere te<br />
maken” voegt ze er lachend aan toe.<br />
Reinilde komt uit een Vlaams-nationaal<br />
nest, maar werd door haar<br />
ouders niet echt aangemoedigd om<br />
aan politiek te doen. Toen ze als tiener<br />
een keer moest ervaren hoe ene<br />
Walter Luyten - inmiddels ere-senator -<br />
tijdens een propagandatocht zonder<br />
meer werd opgepakt, haalde haar<br />
rechtvaardigheidsgevoel het op de<br />
Reinilde Van Moer<br />
...........................<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
4<br />
wens van haar ouders. Reinilde sloot<br />
zich aan bij de VU. “De koppeling van<br />
het Vlaamse aan het sociale sprak<br />
me aan.”<br />
Reinilde is één van de drie vrouwelijke<br />
arrondissementele voorzitters in<br />
de VU. Dat ze deze taak op zich nam<br />
was een bewuste keuze. “Ik wil bewijzen<br />
dat ook vrouwen aan politiek kunnen<br />
doen”, zegt ze. Zo’n voorzitterschap<br />
vraagt - naast veel tijd - ook<br />
een flinke dosis diplomatie.<br />
“Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen<br />
kwam het erop aan om ook men-<br />
sen die geen verkiesbare plaats hadden<br />
te motiveren. Allemaal samen zijn<br />
we erin geslaagd om in Mechelen en<br />
omstreken goede verkiezingsresultaten<br />
te halen.”<br />
Reinilde is een VU-lid in hart en nieren.<br />
“Mensen kan je overtuigen door<br />
hen te wijzen op alle aspecten van<br />
ons programma. Waarin dat verschilt<br />
van dat van andere partijen? De VU is<br />
pluralistisch en heeft dus respect voor<br />
ieders overtuiging. ‘Heb respect voor<br />
ons, wij hebben dat ook voor jullie’ dat<br />
is toch waar wij voor staan, niet?”
GEEN OVERGANGSFIGUUR<br />
<strong>VA</strong>N LIEDEKERKE<br />
............................<br />
Toen in 1958 de vrijwel onbekende<br />
Angelo Giuseppe Roncali tot<br />
paus werd verkozen had iedereen<br />
het smalend over een ‘overgangspaus’.<br />
Maar de man bleek<br />
meer in zijn mars te hebben dan de<br />
goedlachsheid die hem kenmerkte,<br />
hij gooide de ramen van het<br />
Vaticaan open en liet door de muffe<br />
kamers de frisse wind van de jaren<br />
zestig waaien. Johannes XXIII ging<br />
de geschiedenis in als een bevlogen<br />
vernieuwer, en niet als een overgangsfiguur.<br />
Uit de ruime meerderheid waarmee<br />
de partijraad van de<br />
Volksunie Fons Borginon tot<br />
interim-voorzitter heeft aangeduid<br />
blijkt dat het Antwerps Kamerlid een<br />
groot vertrouwen geniet. En terecht,<br />
want in de korte tijd sinds hij Geert<br />
Bourgeois opvolgde verraste Borginon<br />
door een weloverwogen en<br />
kordate aanpak.<br />
Vóór deze uitgave in uw bus valt<br />
heeft de partijraad beslist wanneer<br />
de VU-leden hun nieuwe voorzitter<br />
(m/v) zullen verkiezen, want dat zij<br />
daar opnieuw voor uitgenodigd worden<br />
staat buiten kijf. Voor of na de<br />
grote vakantie? De ‘korte pijn’ of<br />
‘eerst rust en pas dan stemmen’? Er<br />
valt voor beide meningen iets te<br />
zeggen, maar belangrijker dan een<br />
kalender is de overwinning van de<br />
wijsheid op de passie. En de zekerheid<br />
dat eens een beslissing genomen<br />
is deze ook loyaal wordt uitgevoerd,<br />
door iedereen en van hoog<br />
tot laag.<br />
Tweede vraag die aan de orde is,<br />
behelst het al dan niet rechtstreeks<br />
verkiezen van de leden van het VUpartijbestuur.<br />
Het is goed dat een<br />
partij zich regelmatig bevraagt over<br />
haar werkinstrumenten: of zij nog<br />
beantwoorden aan hun oorspronkelijke<br />
opzet, of zij wel voldoende<br />
representatief zijn samengesteld, of<br />
zij zich met de juiste problemen inlaten,<br />
of er wel de meest geschikte<br />
mensen zetelen, enz.<br />
Of ook het partijbestuur door de<br />
leden moet worden verkozen<br />
lijkt ons niet zozeer een noodzaak,<br />
van groot belang is dat het<br />
voldoende evenwichtig is samengesteld.<br />
Met evenwichtig bedoelen wij<br />
o.m. een juiste verhouding tussen<br />
beroepspolitici, hun medewerkers<br />
inbegrepen, en mensen met een<br />
baan buiten de politiek. Aan dit<br />
evenwicht ontbreekt het de jongste<br />
jaren wel eens, zowel bij de<br />
Volksunie als bij andere partijen.<br />
Ongetwijfeld zal door de inbreng<br />
van ‘vrije mensen’ het debat anders<br />
klinken dan wanneer een meerderheid<br />
uit ‘beroeps’ bestaat. Dit houdt<br />
wel in dat (opnieuw) rekening wordt<br />
gehouden met praktische regelingen<br />
van bv. vergadertijden voor<br />
mensen met een negen-tot-vijfbaan.<br />
Wij begrijpen de bekommernis om<br />
een meer representatief - dus breder<br />
gedragen - partijbestuur, tenslotte<br />
gaat het om een belangrijk<br />
politiek beslissingsorgaan. De discussie<br />
is open. Misschien kan de<br />
vraag, bij wijze van richtinggevende<br />
proef, aan de leden gesteld worden<br />
samen met het stembiljet voor de<br />
nieuwe voorzitter.<br />
Dat wij ruime aandacht schonken<br />
aan deze eerder formalistische<br />
problemen kan de lezer<br />
verbazen, toch zijn zij een wezenlijk<br />
deel van hardnekkige discussies<br />
binnen de partij. Zij hebben met<br />
inwendige spelregels te maken, met<br />
democratische inspraak, met te volgen<br />
richtingen, met politieke opties.<br />
Om dit te realiseren is een krachtige<br />
voorzitter nodig, iemand die in overleg<br />
met en gesteund door alle<br />
bestuursgeledingen beslissingen<br />
neemt en uitvoert. Er mag in een<br />
partij als de Volksunie enige anarchie<br />
traditie zijn, spelregels - ook<br />
deze om conflicten tussen mensen<br />
te voorkomen - moeten geëerbiedigd<br />
worden. En daar zat het de<br />
voorbije maanden goed mis mee.<br />
De omzichtigheid waarmee Fons<br />
Borginon zijn moeilijke taak uitvoert,<br />
toont aan dat hij uit degelijk voorzittershout<br />
gesneden is. Het ziet er<br />
niet naar uit dat hij een ‘overgangsfiguur’<br />
is.<br />
Maurits van Liedekerke<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
5
STAATSHERVORMING<br />
WAT MET LAMBERMONT?<br />
...........................<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
6<br />
Nee, tenzij. Zo luidde eind januari<br />
het verdict van de partijraad<br />
over Lambermont-bis. Bij het<br />
ter perse gaan van dit artikel zijn we<br />
bijna een maand en één partijraad<br />
verder. Dat in één maand veel kan<br />
gebeuren blijkt in deze geen boutade.<br />
Zoals steeds bij staatshervormingsprocessen,<br />
volgen de onderhandelingen<br />
en akkoorden elkaar in<br />
sneltempo op.<br />
Op 16 februari gaf het federaal<br />
kernkabinet zijn fiat aan een<br />
omvattende agenda m.b.t. de<br />
Lambermontakkoorden. Niet alleen<br />
werden er enkele verduidelijkingen<br />
en verbeteringen aangebracht<br />
(inzake o.a. Landbouw, Buitenlandse<br />
Handel, de fiscale autonomie<br />
en de bestuurlijke politie),<br />
tevens werd een strikt tijdspad uitgewerkt<br />
voor de diverse samenwerkingsakkoorden<br />
en de overdracht<br />
van Ontwikkelingssamenwerking.<br />
Daarenboven werd vastgelegd dat<br />
er vóór Pasen resultaten moeten<br />
geboekt worden in de Brusselse<br />
mini-Costa m.b.t. de gegarandeerde<br />
Vlaamse vertegenwoordiging.<br />
Deze plotse inschikkelijkheid kwam<br />
niet zomaar uit de lucht gevallen.<br />
De agenda vormde de resultante<br />
van discrete onderhandelingen,<br />
onder meer tussen VU-kamerlid<br />
Geert Bourgeois en VLD-voorzitter<br />
Karel De Gucht.<br />
Op basis van deze en andere nieuwe<br />
gegevens besliste de partijraad<br />
om in april een definitief oordeel te<br />
vellen over de teksten m.b.t. de<br />
staatshervorming die dan voorliggen.<br />
Conform de eerdere beslissingen<br />
inzake de Lambermontakkoorden,<br />
zal het definitief oordeel<br />
van de partijraad in april afhankelijk<br />
zijn van 3 criteria:<br />
a: de correcte omzetting van de<br />
Hermes- en Lambermontakkoorden;<br />
b: de correcte omzetting van de<br />
latere verduidelijkingen en verbeteringen<br />
(zie boven);<br />
c: de evaluatie of na bespreking in<br />
de Brusselse mini-Costa de gegarandeerde<br />
vertegenwoordiging van<br />
de Vlamingen in Brussel voldoende<br />
is ingevuld.<br />
Na het eensgezind oordeel van<br />
de partijraad leek de hemel<br />
boven Lambermont enigszins<br />
op te klaren. Echter, reeds enkele<br />
dagen later pakten de onweerswolken<br />
zich terug samen. Er lekte<br />
immers uit dat de Raad van State<br />
met een nipte meerderheid had<br />
besloten een negatief advies te zullen<br />
verlenen ten aanzien van het<br />
voorliggend akkoord. Vooral de<br />
regionalisering van de gemeenteen<br />
provinciewet - de Vlaamse trofee<br />
bij uitstek - zónder een wijziging van<br />
de grondwet, bleek het hoge rechtscollege<br />
een doorn in het oog.<br />
Evenveel andere eminente rechtsgeleerden<br />
denken daar dan weer<br />
helemaal anders over.<br />
Al geldt er voor de regering geen wettelijke<br />
verplichting om zich te schikken<br />
naar het advies, toch is de vrees<br />
niet geheel ongegrond dat deze uitspraak<br />
gevolgen heeft voor het communautair<br />
akkoord. Maar daarvoor<br />
dient eerst het advies ten gronde te<br />
worden afgewacht, evenals de<br />
onderliggende argumentatie. Wordt<br />
ongetwijfeld vervolgd.<br />
Buitenlandse handel<br />
en prinselijke wandel<br />
Ter uitvoering van de Lambermontakkoorden,<br />
sloten vertegenwoordigers<br />
van de gewesten en<br />
de federale overheid een eerste<br />
samenwerkingsakkoord. De overeenkomst<br />
voorziet in de vervanging<br />
van de Belgische Dienst voor<br />
Buitenlandse Handel door een<br />
Federaal Agentschap. De werking<br />
van het Agentschap, amper 50<br />
personeelsleden sterk, wordt in<br />
essentie beperkt tot een databank.<br />
Het één-loket-principe getrouw,<br />
dienen Vlaamse exporterende<br />
bedrijven voortaan aan te kloppen<br />
bij Export Vlaanderen, dat een<br />
fikse uitbreiding van middelen en<br />
personeelsbestand tegemoet ziet.<br />
Het zijn dan ook de gewestelijke<br />
exportdiensten die beslissen of er<br />
gezamenlijke handelsmissies wordengeorganiseerd<br />
in het gezelschap<br />
van prins<br />
Filip. Vlaanderen<br />
beslist dus voortaan<br />
over de prinselijke<br />
handel en<br />
wandel. ’t Kan verkeren.
KRIS <strong>VA</strong>N DIJCK<br />
GEMANDATEERD<br />
Sinds nieuwjaar is Kris<br />
Van Dijck (°1963) burgemeester<br />
af. Hij was<br />
31 toen hij in 1995 burgervader<br />
van Dessel werd.<br />
Datzelfde jaar stuurde<br />
Mechelen-Turnhout hem<br />
ook naar het Vlaams parlement.<br />
Veel verantwoordelijkheid<br />
in één keer, maar Van<br />
Dijck had een leerschool<br />
van schepen achter de rug.<br />
De kans dat hij opnieuw burgemeester<br />
werd, was zeer<br />
groot: de kiezer had de<br />
score van zijn lijst van 25%<br />
naar 40% gebracht, 8 op 18<br />
zetels. Maar het mocht niet zijn, Van Dijck belandde in de<br />
oppositie. “Spijtig!” vindt hij. Burgemeester zijn is nochtans<br />
een bezig beroep, vaak dag en nacht in touw. Je moet het<br />
vooral graag doen en daarbij mag je niet op een uur kijken.<br />
Die inzet kan zwaar wegen op een gezin.<br />
In de commissie Onderwijs van het Vlaams parlement put<br />
Van Dijck uit zijn ervaring van onderwijzer. Deze komt goed<br />
van pas nu het rommelt in de Vlaamse onderwijswereld. Van<br />
Dijck vindt onderwijzen een boeiende job. Kinderen zijn<br />
onbevangen en ontvankelijk voor wat ‘meesters’ zeggen.<br />
Daartegenover staat dat ze grote dankbaarheid tonen.<br />
Trekt het commissielid partij voor het stakende lerarencorps?<br />
Eerst voor het onderwijs, daarna voor het corps! Van Dijck<br />
vindt looneisen belangrijk, maar dit geldt ook voor het lescomfort.<br />
Leraren krijgen steeds meer taken toegewezen<br />
waardoor wrevel ontstaat. Vooral de opdrachten in het secundair<br />
onderwijs wegen door. Druggebruik, vandalisme, pesterijen:<br />
je moet al een bolleboos zijn om een antwoord op elk<br />
van deze kwalen te hebben. Daarom dringt zich een evenwicht<br />
op tussen investeringen, looneisen en infrastructuur.<br />
Welke dossiers neemt Van Dijck mee naar Brussel? De problematiek<br />
van de schaarse ziekenhuisbedden in de regio en<br />
het gebrek aan kansen voor kleine gemeenten laten hem niet<br />
met rust. Dessel telt 8.500 inwoners maar kan zich geen<br />
planoloog veroorloven. Toch mag het niet de bedoeling zijn<br />
daardoor de ruimtelijke ordening te verwaarlozen. Ook de<br />
nucleaire bedrijvigheid in Dessel houdt Van Dijck bezig, want<br />
al zijn de gevaren gering toch moet veiligheid primeren.<br />
En went het burgemeester-af-zijn? Laatst speelde een<br />
toneelgroep een stuk over politieagenten en de regisseur<br />
belde of ‘burgemeester Van Dijck’ een combi met zwaailicht<br />
wou uitlenen … Het went, maar nog het minst voor de inwoners<br />
van Dessel.<br />
Kamerlid Ferdy Willems drong er bij<br />
minister van Buitenlandse Zaken<br />
Michel op aan om het contract dat<br />
België sloot met Israël voor de aankoop van<br />
3 onbemande spionagevliegtuigen op te<br />
zeggen. • Vlaams volksvertegenwoordiger<br />
Jos Bex vroeg minister Vogels een register<br />
aan te leggen met erkende en bonafide<br />
organisaties die toestemming hebben om<br />
fondsen te werven. • Karel Van<br />
Hoorebeke ondervroeg in de Kamer minister<br />
Van den Bossche over de vervroegde pensionering<br />
van zo’n 3.000 laaggeschoolde<br />
ambtenaren. • Na tal van parlementaire initiatieven<br />
van Vlaams volksvertegenwoordiger<br />
Jan Loones zal Vlaams minister voor<br />
Toerisme Landuyt in Vlaanderen consequent<br />
het begrip ‘Vlaamse kust’ gebruiken.<br />
Ook inzake toeristische imagovorming is er<br />
nu eenduidigheid. • Kamerlid Els Van Weert<br />
vraagt dat iedere burger een duidelijke<br />
keuze maakt om al dan niet orgaandonor<br />
te zijn. De invoering van de elektronische<br />
identiteitskaart is een uitgelezen moment<br />
om dit systeem in te voeren.<br />
kortwet<br />
Europarlementslid Bart Staes is er niet<br />
over te spreken dat volgens de<br />
Europese Commissie de invoering van<br />
een Tobin-taks tegenstrijdig is met het EGverdrag.<br />
Hij pleit voor meer politieke wil bij<br />
de EU-lidstaten, de Commissie en de<br />
Wereldhandelsorganisatie. • De kamerleden<br />
Geert Bourgeois en<br />
Karel Van Hoorebeke pleiten<br />
voor een volledig<br />
rechtsherstel voor de<br />
rechtszoekende wanneer<br />
een verdragsstaat veroordeeld<br />
wordt op basis van<br />
het Europees Verdrag van<br />
de Rechten van de Mens. •<br />
Vlaams Parlementslid Dirk<br />
De Cock vraagt een betere<br />
administratieve omkadering<br />
voor de basisscholen. •<br />
Kamerlid Frieda Brepoels interpelleerde<br />
minister van Verkeer Durant over de slechte<br />
informatieverstrekking rond de jongste<br />
tariefverhogingen bij de NMBS.<br />
UIT DEPARLEMENTEN<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
7
VLAAMSE JEUGDRAAD<br />
DE JEUGD VERTEGENWOORDIGD<br />
...........................<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
8<br />
Sinds enige maanden heeft de Vlaamse Jeugdraad<br />
– het officiële adviesorgaan van de Vlaamse minister<br />
van Jeugd - een nieuwe voorzitter. Hij heet Steven<br />
Wouters en kent het jeugdwerk als zijn broekzak. De 30jarige<br />
Wouters is gepokt en gemazeld binnen Chiro. Dat<br />
was ook de weg waarlangs hij ging zetelen in de<br />
Jeugdraad. Nu zit hij in de voorzittersstoel. Lang zal zijn<br />
mandaat niet duren want de jeugdwerking in Vlaanderen<br />
staat voor bepaald ingrijpende veranderingen.<br />
DRIE STAAK-WOORDEN<br />
zo goed mogelijk jeugdwerk voor alle kinderen en jongeren<br />
op poten te zetten.”<br />
In tweede orde is Wouters van oordeel dat de<br />
Jeugdraad meer partners moet zoeken. Vroeger wilden<br />
de inzichten van het georganiseerde jeugdwerk wel<br />
eens botsen met die van pakweg de administratie of van<br />
de overheid. “Vanzelfsprekend is een verschil in visie<br />
niet uitgesloten,” beseft hij, “maar ik vind wel dat je moet<br />
blijven communiceren om er samen uit te geraken. Als<br />
wij vinden dat het beleid niet strookt met onze opvattingen<br />
zullen wij dat blijven zeggen, maar we zullen wél<br />
“Ik ben verkozen op basis van een programma rond drie<br />
staak-woorden”, zegt hij. “In afgeleide betekenis wilde ik<br />
daarmee ook zeggen dat de Jeugdraad in staking mocht<br />
gaan, indien ik mijn woord niet zou houden.<br />
Zo’n eerste ‘staak-woord’ betreft de hervormingen die<br />
zullen worden doorgevoerd. Van de Jeugdraad zelf,<br />
maar ook de omvorming van de huidige vier koepels<br />
(Katholieke Jeugdraad, Forum voor Pluralistisch<br />
Jeugdwerk, Socialistisch Jeugdverbond, Liberaal<br />
Jeugdoverleg) tot één gezamenlijk Vlaams steunpunt<br />
voor de jeugd. “Ik heb het hele dossier mee opgevolgd<br />
en wil me er ten volle insmijten. Niet zozeer om eigen<br />
...........................<br />
standpunten door te drukken, wel om in Vlaanderen een<br />
Een VUJO-stem in de Jeugdraad<br />
Al actief in gemeentelijke en provinciale jeugdraad en<br />
jeugdhuizenoverleg, was zetelen in de Vlaamse<br />
Jeugdraad voor mij toch weer een nieuwe, boeiende<br />
wereld.<br />
Meewerken in de Vlaamse Jeugdraad is een permanent<br />
signaal dat de VU-jongeren de waarde van het jeugdwerk<br />
in Vlaanderen en brede jeugdthema’s serieus nemen en<br />
een stem opeisen in het jeugdbeleidsdebat. Dit bewuste<br />
engagement houdt VUJO al jaren vol; veel meer dan<br />
andere Vlaamse politieke jongerenorganisaties.<br />
Het gaat er niet om eigen belangenverdediging of het binnenloodsen<br />
van politieke spelletjes. Integendeel: in de<br />
Jeugdraad primeert het algemeen belang. De wederzijdse<br />
openheid werkt motiverend. Er gaat geen advies de deur<br />
uit dat niet doordrongen is van visie, nuance, degelijkheid,<br />
en vaak ook een speels en prikkelend<br />
toontje natuurlijk.<br />
Jeugdbeleid is een materie die groeit<br />
in belang en in omvang. Het Vlaams<br />
jeugd(werk)beleidsplan, de kinderen<br />
jongerenrechten en een nieuwe<br />
“bovenbouw” van het jeugdwerk spelen<br />
daarop in. Het moet gezegd: ook<br />
de minister van Jeugd en zijn medewerkers<br />
zijn bijzonder goed bezig.<br />
Ten opzichte van Bert Anciaux is VUJO in de Jeugdraad<br />
een jongerenorganisatie zoals de andere: kritisch en constructief.<br />
Welke hervormingen er ook komen: VUJO’s<br />
betrokkenheid zal ongetwijfeld blijven.<br />
Wim Durang
. ....<br />
Steven Wouters: “Kwik en Flupke<br />
vindt iedereen sympathiek. Wie de<br />
straatjongens van nu ziet, omschrijft<br />
ze al snel als ‘crapuul’.”<br />
ruimte laten om erover te praten.”<br />
En dan was er nog dat derde ‘staak-woord’: de manier<br />
van overleggen. “Jongeren moeten” aldus Wouters,<br />
“zichzelf blijven. Als ze teveel bestuurlijk taalgebruik<br />
overnemen, gaat het oorspronkelijk enthousiasme een<br />
beetje verloren.”<br />
AFSCHAFFEN<br />
Een Jeugdraad goed en wel, maar wie zit erin en wie<br />
vertegenwoordigt hij? “Dat is inderdaad één van de<br />
grootste uitdagingen binnen de hervormingen: de jeugdraad<br />
dichter brengen bij álle kinderen en jongeren.” De<br />
huidige raad is samengesteld uit ruim 30 vertegenwoordigers<br />
van de bijna 100 landelijke jeugdorganisaties.<br />
Haast vanzelfsprekend zetelen daarin grote en gekende<br />
organisaties, maar ook kleinere groeperingen als de<br />
protestantste jeugddienst Op Vrije Voeten of de<br />
Jeugdbond voor Natuurstudie en Milieubescherming<br />
hebben er een stem. “Ze zijn minder gekend”, weet ook<br />
Wouters, “maar hun inbreng is bijzonder zinvol. Niet zelden<br />
benaderen zij de dingen vanuit een andere, maar<br />
even waardevolle invalshoek.”<br />
De jeugdraadsleden worden door de Vlaamse overheid<br />
‘benoemd’, een formaliteit die de huidige voorzitter liever<br />
ziet verdwijnen. “Echt problemen hebben we er niet<br />
mee, maar we zouden liever op een minder officiële<br />
manier worden ‘erkend’. Dat kleine verschil maakt ons<br />
veel geloofwaardiger op internationale jeugdfora.<br />
Gezien niet alle landen een democratisch bestuur kennen,<br />
kan het soms wel verdacht overkomen wanneer je<br />
echt ‘benoemd’ bent door je minister.”<br />
Een dertigtal jongeren die beleidsadviezen geven voor<br />
de honderdduizenden anderen: is zo’n orgaan wel<br />
representatief? “Het belangrijkste is dat er een orgaan is<br />
dat voeling heeft met jongeren en adviezen geeft gezien<br />
doorheen hun bril”, zegt Wouters. Dat neemt niet weg<br />
dat we het draagvlak nog willen verbreden. Ook buiten<br />
het jeugdwerk pur sang zijn er immers nog projecten en<br />
initiatieven die jeugdigen op een bijzondere manier<br />
benaderen.”<br />
In enkele kranten had Wouters al hardop de lijkrede over<br />
de Jeugdraad uitgesproken: “Het afschaffen van de raad<br />
in zijn huidige vorm is wel een doel, maar dat bereik je<br />
maar na het doorlopen van een heel proces.” Wouters<br />
wil de Jeugdraad uitdiepen en verbreden, o.m. door het<br />
zoeken van nieuwe partners. Hij denkt daarbij aan bv. de<br />
Scholierenkoepel of andere organisaties die op enigerlei<br />
manier ijveren voor het welzijn van jongeren. “Of het<br />
zover gaat komen, weten we nog niet. Maar de ideeën<br />
zijn er al”, zegt hij.<br />
KRACHTEN, GEEN KLACHTEN<br />
“Natuurlijk moet je het jeugdwerk een belangrijke plaats<br />
geven in het jongerenlandschap,” gaat Wouters verder,<br />
“maar ook de jongeren die minder nood hebben aan<br />
structuren of hun vrije tijd anders indelen moeten aan<br />
bod komen. Een manier vinden om dat te bereiken is<br />
werk voor de komende weken en maanden. Daarbij gaat<br />
het niet zozeer om de zgn. ‘niet-georganiseerde jeugd’:<br />
ook jongeren die lid zijn van een organisatie moeten de<br />
mogelijkheid krijgen voor zichzelf te kunnen spreken. Ik<br />
weet niet of individuele jongeren daar vragende partij<br />
voor zijn, maar het is belangrijk om een goed beleid te<br />
kunnen voeren.”<br />
Geen mens die vindt dat jongeren niet op een volwaardige<br />
manier mogen deelnemen aan het maatschappelijk<br />
leven. Maar is het anderzijds niet zo dat jongeren voor<br />
een aantal thema’s gewoon niet rijp genoeg zijn? Dat<br />
oordeel mag niet te snel geveld worden, zo blijkt. “Neem<br />
nu het voorbeeld van stemrecht op 16 jaar: sommige<br />
jongeren willen dat wel, maar vragen tegelijk meer vorming<br />
over politiek. Hoeveel volwassen stemgerechtigden<br />
vragen dat?”, luidt Wouters’ wedervraag.<br />
Weinig, inderdaad. Maar volwassenen botsen wel vaker<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
9
met jongeren: ze doen immers weinig zinvolle dingen.<br />
“Mensen zouden veel meer moeten uitgaan van de<br />
krachten van jongeren. Nu zijn er veelal klachten. Ik vergelijk<br />
graag met Kwik & Flupke: die kwajongensachtige<br />
striphelden uit de jaren ’50 speelden altijd met de champetter<br />
zijn voeten. Dat vindt iedereen sympathiek. Wie<br />
de straatjongens van nu ziet, omschrijft ze al te snel als<br />
‘crapuul’. Wist je dat zelfs Plato het al had over ‘de jeugd<br />
van tegenwoordig’. Het heeft waarschijnlijk te maken<br />
met ouder worden: dan aanvaard je minder snel dat de<br />
jeugd – met vallen en opstaan – experimenteert.<br />
Natuurlijk vertonen sommige jongeren maatschappelijk<br />
niet-aanvaard gedrag. Maar doen volwassenen dat niet<br />
denk je? Jongeren krijgen in veel gevallen weinig ver-<br />
Jeugd én jeugdwerk zijn belangrijk. Is dit zo vanzelfsprekend?<br />
Over jongeren wordt veel gezegd en<br />
geschreven, en niet zelden op een negatieve manier.<br />
Normaal experimenteergedrag, dat zo eigen is aan jong<br />
zijn, wordt al vlug bestempeld als probleemgedrag. Op<br />
die manier wordt een eenzijdig beeld van jongeren opgehangen.<br />
In onze samenleving vormen jongeren een minderheid,<br />
en het wordt almaar moeilijker om vooroordelen<br />
over jongerencultuur te weerleggen. Wat de grote meerderheid<br />
van de jongeren beroert en beweegt, blijft dikwijls<br />
onzichtbaar. Jongeren hebben te weinig woordvoerders<br />
die hun belangen verdedigen. Ze worden ook vaak<br />
geconfronteerd met regelgeving die rechtstreeks op hen<br />
impact heeft, terwijl ze in de besluitvorming te zwak doorwegen.<br />
Het is een uitdaging die tendens te keren. Het debat over<br />
stemrecht op 16 jaar is ongemeen interessant. Want zo<br />
geef je jongeren de duidelijke boodschap dat je ze ernstig<br />
antwoordelijkheid, wat maakt dat ze zich ook minder<br />
snel verantwoordelijk zullen voelen.”<br />
Wanneer we bij het eind van ons gesprek afsluiten met<br />
het klassieke ‘Zijn we nog iets vergeten?’ komt er een<br />
aarzelend ‘Ja’. “De hervormingen die nu voorliggen zijn<br />
echt wel indrukwekkend. Er is een grote dynamiek op<br />
gang gekomen en ik voel dat de betrokkenen er zin in<br />
hebben”, zegt Wouters. “Maar ik vraag me soms af hoe<br />
onze administratieve krachten, de afdeling Jeugd en<br />
Sport – zeer beperkt in aantal - al die veranderingen<br />
gaan kunnen bolwerken. Het zou toch bijzonder jammer<br />
zijn mocht het toekomstige project niet slagen door een<br />
gebrek aan begeleiding. Ik denk dat de ministers die<br />
daar iets aan kunnen doen, dit tijdschrift lezen.’’<br />
...........................<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
10<br />
Jongeren maken plannen<br />
neemt en dat je gelooft in<br />
hun creativiteit en kritische<br />
reflectie. Let wel, stemrecht,<br />
geen -plicht én jongeren<br />
moeten over dit stemrecht<br />
zelf eerst het debat aangaan.<br />
Daarnaast zijn er nog andere<br />
instrumenten. Het lokaal<br />
jeugdwerk en alle jongeren<br />
kunnen meewerken aan de<br />
opmaak van hun gemeentelijk<br />
jeugdwerkbeleidsplan.<br />
Voor de nieuwe schepenen van Jeugd heb ik de duidelijke<br />
boodschap: probeer inspraak, communicatie en participatie<br />
van kinderen en jongeren ernstig te nemen.<br />
Bert Anciaux<br />
Vlaams minister van Jeugd
VLAANDEREN ZINGT<br />
OP NEKKA EN ZANGFEEST<br />
Op vrijdag 20 april 2001 vindt in<br />
het Antwerpse Sportpaleis de<br />
achtste editie van de Nekka-<br />
Nacht plaats. Het festival van het<br />
betere Nederlandstalige lied wil dit<br />
jaar een duidelijke brug slaan tussen<br />
noord en zuid, met kleinkunst van<br />
jong en oud als bindmiddel.<br />
De gids over de grenzen heen wordt<br />
Vlaming-Nederlander Stef Bos. Hij<br />
ontvangt op de Nekka-Nacht dan ook<br />
een hele reeks artiesten waaronder<br />
zijn ‘leraars’ Raymond van het<br />
Groenewoud en Johan Verminnen.<br />
De a capella-groep De Mama’s komt<br />
ter versterking vanuit Zuid-Afrika overgevlogen.<br />
Verder staan er optredens<br />
van Boudewijn de Groot, Zjef<br />
Vanuytsel, Peter Koelewijn en<br />
Clouseau op het programma. Jong<br />
talent komt dit jaar uit het noorden met<br />
Abel en de Friese revelatie Twarres.<br />
De Nekka-Nacht begint om 20u.30 in<br />
het Antwerpse Sportpaleis met Tony<br />
en de Hangmatten in het voorprogramma.<br />
Kaarten vanaf 650 fr. tot 1150 fr. Te<br />
bestellen bij Tele Ticket Service op het<br />
nummer 070/34.53.45 of via www.teleticketservice.com.<br />
De NMBS biedt een<br />
voordelig all-in B-dagtripticket aan.<br />
Precies honderd jaar geleden<br />
overleed de Vlaamse componist<br />
Peter Benoit. Het 64ste Vlaams<br />
Nationaal Zangfeest wordt dan ook<br />
een eerbetoon aan de man die ‘zijn<br />
volk leerde zingen’.<br />
Het culturele luik krijgt zoals steeds<br />
veel aandacht. Naast samenzang,<br />
veel kleur, beweging en de jaarlijkse<br />
taptoe, wordt de aanwezigen o.a een<br />
humoristische noot rond Brussel en de<br />
Oekraïense groep Loebistok voorgeschoteld.<br />
Maar geen Zangfeest zonder duidelijke<br />
politieke boodschap. Dit<br />
jaar verwoordt het ANZ zijn<br />
standpunt over het Lambermontakkoord<br />
en kondigt het zijn actie aan<br />
om tegen 2002 11 juli als officiële<br />
Vlaamse feestdag te laten erkennen.<br />
ANZ-voorzitter Hugo Portier en prof.<br />
Jacques Claes zijn de sprekers.<br />
Afspraak in het Sportpaleis van<br />
Antwerpen op zondag 22 april a.s. Het<br />
voorprogramma begint om 13u.30, het<br />
Zangfeest om 14u.30. De prijs van de<br />
Gratis tickets<br />
zitplaatsen varieert van 300 fr. tot<br />
1.000 fr. Kinderen, jonger dan 12 jaar<br />
en vergezeld van hun betalende<br />
ouders, krijgen tegen 100fr. per kaart<br />
plaatsen naast hun ouders. Leden van<br />
gepensioneerdenbonden en houders<br />
van een Plus3-Pas of een BIG-kaart<br />
krijgen rangverhoging vanaf de 2de<br />
rang. Ook leden van een aantal<br />
Vlaams-nationale verenigingen krijgen<br />
rangverhoging.<br />
Voor kinderen tot 10 jaar voorziet het<br />
ANZ in samenwerking met de BGJG<br />
een gratis kinderopvang tijdens het<br />
Zangfeest. Ook dit jaar zijn er weer<br />
‘Zangfeestbussen’. Een zitje kost 300<br />
fr. per persoon.<br />
<br />
Nekka - www.nekka.be of Nekka-foon<br />
03/248.63.43<br />
Zangfeest - tel 03/237.9392 of via<br />
e-post: info@anz.be<br />
Volle Manen mag van de organisatoren van Nekka en het Zangfeest telkens 20 tickets weggeven.<br />
Onder de lezers verloot de onschuldige hand tien duotickets voor Nekka, tien anderen maken kans<br />
op twee kaarten voor het Zangfeest.<br />
Stuur voor 5 april e.k. een kaartje, fax of e-post naar het redactieadres met daarop de naam van uw favoriete<br />
avond.<br />
OP STAP IN VLAANDEREN<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
11
V O L L E<br />
MANEN<br />
12<br />
VERKEN VLAANDEREN<br />
OP Z’N PAASBEST<br />
Het Vormingscentrum Lodewijk<br />
Dosfel organiseert tijdens de<br />
paasvakantie drie interessante<br />
daguitstappen. Bestemmingen<br />
zijn het Meetjesland, de Frontstreek<br />
‘14-‘18 en Knokke-Heist.<br />
Op zondag 1 april a.s. wordt het<br />
Meetjesland verkend. In de voormiddag<br />
leidt in het vissersdorpje<br />
Boekhoute een gids de deelnemers<br />
naar een authentieke garnaalschuit<br />
en het Heemkundig<br />
Museum. ‘s Namiddags trekt men<br />
naar Maldegem voor een geleide<br />
wandeling in het historisch centrum<br />
en een bezoek aan een paardenmelkerij.<br />
Op zaterdag 7 april a.s. is er een<br />
route door de Frontstreek ‘14-‘18.<br />
Van de IJzertoren gaat het langs<br />
een Duitse, Britse en Franse militaire<br />
begraafplaats naar Ieper. In<br />
de namiddag bezoekt men het In<br />
Flanders Fields-Museum, de loopgraven<br />
in Zillebeke en de bunkers<br />
waar het gedicht ‘In Flanders<br />
Fields’ werd geschreven. ‘s Avonds<br />
is er de Last Post onder de<br />
Menenpoort.<br />
Volle Manen wordt uitgegeven door vzw<br />
Vlaams Pers-, Radio- en TV-Instituut en<br />
verschijnt 17 keer per jaar<br />
Hoofdredacteur: Maurits van Liedekerke<br />
Eindredacteur: Geert Vranken<br />
Werkten mee aan dit nummer:<br />
Piet De Zaeger, Jan van der Vloet,<br />
Marc Platel en Ben Weyts<br />
Redactiesecretariaat: Greet Sels<br />
Coördinatie: Nico Moyaert<br />
Lay-out en druk: Uitgeverij F-Twee,<br />
Zandberg 9, 9000 Gent, tel. 09/265.97.20<br />
COLOFON<br />
Op woensdag 11 april a.s. kan men<br />
naar Knokke-Heist. Na de ontvangst<br />
in het gemeentehuis door<br />
schepen Ingrid Reubens, die het<br />
o.m. heeft over het gemeentelijk<br />
klantenonthaal, wordt het Visserijen<br />
Landbouwmuseum bezocht. Na<br />
het middagmaal is er een wandeling<br />
door het Zwin o.l.v. Guido<br />
Burggraeve, conservator van het<br />
natuurgebied.<br />
Alle daguitstappen beginnen om<br />
9u.30 en eindigen omstreeks 17u.<br />
(frontstreek: 20u.15). De verplaatsingen<br />
worden gemaakt met eigen<br />
wagens (eventueel kostendelend).<br />
Om praktische redenen is het aantal<br />
deelnemers per daguitstap<br />
beperkt tot 25. Schrijf dus snel in!<br />
Prijs: 200 fr. per persoon (toegangsgelden,<br />
gidsen en maaltijden<br />
niet inbegrepen).<br />
<br />
Vormingscentrum Lodewijk Dosfel,<br />
Omwentelingsstraat 13, 1000<br />
Brussel, tel. 02/219.25.00, fax<br />
02/217.35.10, e-post<br />
lieven.dehandschutter@vu.be<br />
Jaarabonnement: 500 fr. over te schrijven<br />
op rekeningnummer 435-0259701-15<br />
van VPRTI vzw.<br />
Verantwoordelijke uitgever: Fons Borginon<br />
Barrikadenplein 12 - 1000 Brussel<br />
tel. 02/219.49.30, fax 02/217.35.10<br />
e-post: vollemanen@volksunie.be<br />
btw-nummer VPRTI: 407.762.759<br />
Dit nummer werd afgesloten op vrijdag<br />
23 februari 2001.<br />
Petitie voor<br />
monument<br />
Benoit<br />
Honderd jaar na het overlijden van<br />
de Vlaamse componist en<br />
muziekpedagoog Peter Benoit<br />
(zie ook blz. 2 & 11), loopt een petitie<br />
om het verkommerde monument van<br />
de toondichter te herstellen en terug<br />
te brengen naar zijn oorspronkelijke<br />
plaats. Initiatiefnemer is Luk Lemmens,<br />
Antwerps VU-gemeenteraadslid.<br />
In 1934, precies 100 jaar na de<br />
geboorte van Peter Benoit, werd door<br />
Henry Van de Velde een monumentaal<br />
gedenkteken met fontein ontworpen.<br />
Dat kreeg een plaats op de<br />
Frankrijklei, voor ‘zijn’ opera. Bij de<br />
heraanleg van de Leien in 1953 werd<br />
het verplaatst naar het Harmoniepark.<br />
Daar staat het ondertussen geklasseerde<br />
monument te verkommeren.<br />
Luk Lemmens vindt - en met hem vele<br />
Anwerpenaars - dat het monument<br />
moet worden gerestaureerd en terug<br />
moet keren naar zijn oorspronkelijke<br />
plaats. Ook de Koninklijke Commissie<br />
voor Monumenten en Landschappen<br />
zou voor die terugkeer gewonnen zijn.<br />
De petitie wordt eerstdaags afgerond<br />
met een overhandiging van de petitielijsten<br />
aan<br />
het college<br />
van burgemeester<br />
en<br />
schepenen.<br />
<br />
Wie mee wil ondertekenen richt zich<br />
tot: VU-arr.secretariaat Antwerpen,<br />
........<br />
tel. 03/288.58.80, fax 03/288.58.80,<br />
e-post: vu.antwerpen@pandora.be<br />
VU op TV<br />
Dinsdag 20 maart a.s. is de VU<br />
op TV. Na het laatavondjournaal<br />
op TV1. Mis het niet!
OP DE BARRIKADEN<br />
............................<br />
in De Standaard van 22 februari jl. stond een artikel<br />
over de nood die gehoorgestoorde jongeren hebben<br />
aan lessen in gebarentaal. Het zou zeker een onderwerp<br />
van gesprek kunnen zijn in de VU-werkgroep<br />
Personen met een Handicap, waar Katty Kloeck (°1968)<br />
sinds enige tijd voorzitter van is. Ook Katty heeft iets met<br />
gebarentaal: ze studeerde aan de VUB af met een eindwerk<br />
over dat onderwerp. Dat is een beetje vreemd want<br />
Katty heeft sinds haar geboorte een visuele handicap. Ze<br />
onderscheidt weinig meer dan licht en donker en kan dus<br />
geen gebarentaal zien. “Voor wie niet ziet is vooral het<br />
verbale heel belangrijk”, legt ze uit. “Ik vroeg me dan ook<br />
af hoe het moet zijn om niet te horen. In mijn eindverhandeling<br />
ging ik na of je er dan wel in slaagt je te integreren<br />
in en vanuit het onderwijs.” Uit De Standaard bleek alvast<br />
dat er momenteel veel te weinig doventolken zijn om aan<br />
de vraag te kunnen voldoen. Werk voor de werkgroep!<br />
Beroepshalve coördineert Katty de activiteiten van vzw<br />
De Braillekrant, gevestigd in de VUM-gebouwen van<br />
Groot-Bijgaarden. “Alles startte met een brailleversie van<br />
De Standaard. Nu trachten we via een aantal projecten,<br />
zoals o.m. het aanbieden van kranten in braille en in digitale<br />
vorm, een infolijn voor blinden en slechtzienden, een<br />
website met nuttige informatie voor leerkrachten, … informatie<br />
toegankelijk te maken voor mensen met een leeshandicap.”<br />
Katty is pas sinds 1996 betrokken bij de VU. Politiek<br />
interesseerde haar wel en nadat ze een keer een<br />
lunchgesprek over gebarentaal – in een organisatie<br />
van de VU-werkgroep - had bijgewoond, besloot ze zich<br />
actief in te zetten. Nu is ze voorzitter van de werkgroep.<br />
“Het uitgangspunt vanuit de werkgroep is dat binnen de<br />
samenleving meer rekening moet worden gehouden met<br />
mensen met een handicap.<br />
We gaan na<br />
welke hun mogelijkheden<br />
zijn en welke hun<br />
beperkingen en kijken<br />
hoe de overheid en de<br />
samenleving daarmee<br />
rekening kunnen houden.<br />
Bedoeling is te komen<br />
tot een voor iedereen<br />
toegankelijke samenleving<br />
waar iedereen<br />
zich kan ontplooien.”<br />
Van een VU-werkgroep<br />
is het nogal logisch dat<br />
hij zijn bevindingen verspreidt<br />
binnen de partij.<br />
Dat resulteerde o.m. in<br />
het samenwerken met<br />
doventolken op con-<br />
Katty Kloeck: “Ofschoon er een verbetering<br />
merkbaar is hangt nog<br />
teveel af van goede wil.”<br />
gressen of het vereenvoudigen van VU-teksten voor mensen<br />
met een lees- of mentale achterstand. In tweede orde<br />
tracht de werkgroep het beleid te beïnvloeden met het<br />
oog op een betere aanpak van de problemen van mensen<br />
met een handicap. Overheden redeneren nog altijd niet<br />
spontaan vanuit de noden van mensen met een handicap.<br />
“Er wordt met hen slechts zeer fragmentair rekening<br />
gehouden” zegt Katty. “Ofschoon er een verbetering<br />
merkbaar is hangt nog teveel af van goede wil. Daarbij<br />
komt dat de wetgeving inzake toegankelijkheid van<br />
gebouwen is verouderd. Er is hoegenaamd geen sprake<br />
van integrale toegankelijkheid. In de contacten die we<br />
hebben met parlementsleden wijzen we hen daarop: zij<br />
kunnen parlementaire initiatieven nemen. Andersom<br />
staan wij ook klaar om – aan al wie dat wenst – advies te<br />
verlenen.”<br />
De goedlachse Katty verzekert ons dat de VU-werkgroep<br />
Personen met een Handicap bepaald geen saai vergaderclubje<br />
is: “We houden ons bezig met de meest diverse<br />
facetten van de samenleving en proberen altijd in te spelen<br />
op de actualiteit.”<br />
<br />
Werkgroep Personen met een Handicap,<br />
Barrikadenplein 12, 1000 Brussel, tel. 02/219.49.30,<br />
fax 02/217.35.10<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
13
OPEN ...........................<br />
KAART<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
14<br />
ONBEZORGD RIJDEN<br />
Het Nationaal Instituut voor de Statistiek en het<br />
Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid houden<br />
het op duizend vijfhonderd verkeersdoden per<br />
jaar. De zwaargewonden zijn jaarlijks met tienduizend,<br />
de lichtgewonden met zestigduizend. Dat is de jaarlijkse<br />
tol van het razende verkeer. Het zijn harde cijfers die<br />
regeringscrisissen waard zijn. Toch zijn het eerder<br />
Dutroux of dioxine die het hoofd van de Vlamingen, politici<br />
incluis, op hol brengen. Een baardige duivel of een<br />
stel malafide vetmesters zijn immers gemakkelijk te identificeren<br />
daders.<br />
Het is onthutsend vast te stellen dat er pas enige commotie<br />
ontstaat wanneer een dronken vrachtwagenbestuurder<br />
een heel gezin de dood inrijdt. Of wanneer een<br />
dolle bestuurder zijn auto in een groep fietsers catapulteert.<br />
De maatschappelijke beleving van verkeersongevallen<br />
met dodelijke afloop blijft voor het overige lethargisch.<br />
Omdat we uiteindelijk met z’n allen medeplichtig<br />
zijn.<br />
Een recent onderzoek in de provincie Vlaams-Brabant<br />
leverde niet eens zo verrassende resultaten. Binnen de<br />
bebouwde kom reed ongeveer de helft van de autobestuurders<br />
te snel. Maxima van 90 km/u binnen de<br />
bebouwde kom bleken geen uitzondering. Binnen een<br />
Zone 30 werden snelheden van meer dan 60 km/u genoteerd!<br />
Ondanks de wetenschappelijke correlatie tussen snelheidsovertredingen<br />
en dodelijke ongevallen, blijven de<br />
Vlamingen hun laars lappen aan beperkingen op de als<br />
persoonlijke vrijheid ervaren snelheidsroes. Onze auto is<br />
immers het verlengstuk van onszelf: raak aan mijn auto<br />
en je raakt aan mijzelf.<br />
Het is dan ook niet verwonderlijk dat zo weinig politici<br />
werk maken van een noodzakelijk repressief beleid. De<br />
plaatsing van onbemande camera’s heeft een parlementaire<br />
lijdensweg achter de rug. Het rijbewijs met punten<br />
zal zonder regionalisering van de verkeerswetgeving<br />
nooit worden ingevoerd. Om nog te zwijgen van de<br />
beslissing van het parket dat snelheidsovertredingen niet<br />
prioritair wenst te vervolgen.<br />
Politici vertolken immers de wil van het volk. Een volksvertegenwoordiger<br />
als Jean-Marie Dedecker, die pocht<br />
met zijn steeds toenemende boetes, kan dan ook reke-<br />
nen op sympathie.<br />
Hij is het prototype<br />
van de macho-metbuik<br />
die lak heeft aan<br />
regels en zijn vrijheid<br />
niet laat inperken<br />
door bemoeizieke<br />
moraalridders.<br />
Ouders van verongelukte<br />
kinderen lacht<br />
hij in het gezicht uit.<br />
Heeft hij immers hun<br />
dochterlief doodgereden? Neen toch. Dus ...<br />
Senator Vincent Van Quickenborne poogt zijn blowend<br />
imago op te poetsen door autominnend Vlaanderen op<br />
zijn hand te krijgen. Hij stelt voor om een gedifferentieerd<br />
snelheidsbeleid uit te werken (Het Laatste<br />
Nieuws, 7 februari 2001). Niet zozeer op basis van de<br />
op handen zijnde categorisering van de wegen of op<br />
basis van omgevingsfactoren, maar op basis van o.a.<br />
het tijdstip van de dag. Zo mag je ‘s nachts gerust aan<br />
170 km/u over onze snelwegen scheuren. Van<br />
Quickenborne heeft duidelijk geen last van wetenschappelijke<br />
onderbouw. Onderzoek toont aan dat<br />
snelheid de eerste doodsoorzaak op de weg blijft. Ze<br />
speelt een rol in ongeveer 3 op 4 ongevallen.<br />
Bovendien vergroot snelheid ook de ernst van de ongevallen.<br />
Zo telde men in 1999 binnen de bebouwde kom<br />
52% van de letselongevallen, maar ‘slechts’ 29% van<br />
de doden. Buiten de bebouwde kom gebeurde 39% van<br />
de letselongevallen, maar viel 56% van de doden. De<br />
snelheidsverlaging binnen de bebouwde kom van 60<br />
km/u naar 50 km/u deed tussen 1991 en 1999 het aantal<br />
letselongevallen in de bebouwde kom dalen met<br />
22%, en het aantal doden met 34%.<br />
Q’s voorstel wijt de Fietsersbond niet noodzakelijk aan<br />
domheid. Uiteindelijk is ook hij gezwicht voor de druk<br />
van het electorale getal. Een gemiddeld senator ligt<br />
immers wakker van zijn herverkiezing. Enkel een<br />
staatsman ligt wakker van die duizend vijfhonderd verkeersdoden<br />
per jaar.<br />
Patrick D’haese<br />
Algemeen directeur Fietsersbond vzw
ZO ZIT DAT<br />
............................<br />
WET OP ONWEERLEGBAAR VERMOEDEN<br />
Van iemand bij wet vastleggen dat alle anderen het<br />
‘onweerlegbaar vermoeden’ moeten koesteren dat hij<br />
of zij een bepaalde taal kent. Meer nog, het wettelijk<br />
onmogelijk maken dat vragen gesteld worden rond dat<br />
onweerlegbaar vermoeden … Dat is toch wel een topstaaltje<br />
van Belgische communautaire spitstechnologie!<br />
Daarmee is al veel gezegd over de zogenoemde pacificatiewet,<br />
de wet die inderdaad dat onweerlegbaar vermoeden<br />
wettelijk vastlegt. Een wet die volgens de toenmalige regering<br />
“een evenwichtig geheel van maatregelen gericht op de<br />
realisatie van de pacificatie” bevatte. Een pakket maatregelen<br />
ook dat door het Lambertmontakkoord wordt bevestigd.<br />
Formeel gaat het om de wet van 9 augustus 1988 ‘tot<br />
wijziging van de Gemeentewet, de Gemeentekieswet<br />
… en nog talrijke andere wetten’. De toenmalige regering<br />
Martens (met de VU) beoogde een wet die eindelijk<br />
vrede (pacificatie) zou brengen onder meer in dat zo<br />
onrustige Voeren. De Vlaamse pers had het in weinig<br />
vriendelijke bewoordingen over de ‘faciliteitenwet’. Ook de<br />
Nederlandstalige raadsheren van de Raad van State<br />
DANN DANN<br />
waren niet bepaald gelukkig met die zogezegde pacificatiewet,<br />
hun oordeel was ronduit vernietigend.<br />
Aanleiding voor deze zoveelste poging om rust te brengen<br />
in die moeilijke faciliteitengemeenten (Voeren, Komen-<br />
Moeskroen, de 6 Vlaamse gemeenten rond Brussel) was<br />
een zoveelste Voeren-rel. Meer bepaald de vraag of José<br />
Happart al dan niet burgemeester van deze Limburgse<br />
gemeente kon worden. Ook al bleef hij er prat op gaan dat<br />
hij geen Nederlands kende, dat hij die taal ook nooit zou<br />
spreken zolang Voeren niet terug naar Luik kon.<br />
Samengevat werden volgende wettelijke afspraken vastgelegd:<br />
• voor de rechtstreeks verkozen plaatselijke mandatarissen<br />
in die 8 gemeenten geldt het vermoeden van taalkennis.<br />
Wie in Voeren of in Sint-Genesius Rode wordt<br />
verkozen, wordt geacht de taal van de streek te kennen,<br />
het Nederlands dus. Die ‘vermoedelijke’ taalkennis was<br />
DANN<br />
niet aanvechtbaar voor mandatarissen die toen al eens<br />
verkozen waren; de taalkennis van latere nieuwkomers in<br />
de gemeentelijke politiek kon men eventueel wel in vraag<br />
stellen;<br />
• om de Vlaamse deelname aan het plaatselijk bestuur<br />
(gemeente en OCMW) te vergemakkelijken, worden in<br />
die gemeenten zowel de schepenen als de leden van de<br />
Raad voor het OCMW rechtstreeks verkozen;<br />
• in die acht gemeenten beslist het college van burgemeester<br />
en schepenen bij consensus; zo krijgt de eventuele<br />
Vlaamse schepen een formele kans om dwars te liggen;<br />
• de stemgerechtigden in Voeren en in Komen-Moeskroen<br />
kunnen voor de federale en de Europese verkiezingen<br />
hun stem uitbrengen in respectievelijk het Waalse Aubel<br />
en het Vlaamse Heuvelland;<br />
• tenslotte is er nog het ‘College van Gouverneurs’.<br />
Telkens de Limburgse gouverneur meent te moeten<br />
optreden tegen het Voerense gemeentebestuur moet die<br />
beslissing voorgelegd worden aan en goedgekeurd worden<br />
door het college van gouverneurs. Idem voor zijn collega<br />
van Henegouwen als die het aan de stok heeft met<br />
Komen-Moeskroen.<br />
Toenmalig VU-parlementslid Andre De Beul had het over<br />
‘een ingewikkelde constructie met surrealistische trekjes<br />
en op sommige plaatsen een dubbele bodem’.<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
15
TERREIN WERK<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
16<br />
‘Tof winkelen’ in<br />
Roeselare<br />
Met de eindejaarskoopjes in<br />
zicht bedacht het Roeselaars<br />
stadsbestuur dat het<br />
nuttig zou kunnen zijn de eigen<br />
middenstand een steuntje in de<br />
rug te geven. Grote verwelkomingsborden<br />
aan alle invalswegen<br />
lieten kooplustigen weten<br />
dat Roeselare de stad is van de<br />
‘Funshopping’. Vanzelfsprekend<br />
wist de lokale VU-afdeling daar<br />
raad mee. Gewapend met papborstel<br />
en ladder werd ‘Funshopping’<br />
omgetoverd tot ‘Tof winkelen’.<br />
Een nieuw initiatief dat<br />
geboren werd als ‘Nightshopping’<br />
is inmiddels door het stadsbestuur<br />
zelf omgevormd tot<br />
‘nachtwinkelen’. Bemoei u<br />
ermee, zei u?<br />
ARD<br />
Meer VU-vrouwen<br />
Net geen kwart van alle VUverkozenen<br />
bij de jongste<br />
verkiezingen is vrouw. In<br />
absolute aantallen betekent dat<br />
iets minder dan 100. Vergeleken<br />
bij de lokale verkiezingen van<br />
1994 is dat een stijging van ruim<br />
5%. Meer dan één op tien VUschepenen<br />
is van het vrouwelijke<br />
geslacht en ook telkens zowat<br />
een kwart van de gemeente- en<br />
provincieraadsleden zijn dames.<br />
Annette Stulens en Lieve Van<br />
Damme zijn de twee vrouwelijke<br />
VU-burgemeesters.<br />
Christophe Verdonck<br />
Een hart voor<br />
treinreizigers<br />
Woensdagochtend 14 februari<br />
2001: Valentijnsdag. Terwijl<br />
het voor de meesten onder<br />
ons op deze ‘Dag der Verliefden’<br />
nog zalig warm was in bed, stond<br />
een tiental VU-sympathisanten te<br />
verkleumen aan de poorten van<br />
Kempense treinstations. Vanaf<br />
een uur of vijf in de morgen stonden<br />
ze in Geel en Mol paraat om<br />
de treinreizigers letterlijk en figuurlijk<br />
een hart onder de riem te steken.<br />
Onder hen Vlaams parlementslid<br />
Kris Van Dijck, de<br />
gemeenteraadsleden Staf Aerts en<br />
Christophe Verdonck en OCMWraadslid<br />
Frans Blankert.<br />
Christophe Verdonck (foto) is VUactieverantwoordelijke<br />
van het<br />
arrondissement Turnhout: “Net als<br />
vorig jaar krijgen de treinreizigers<br />
een chocoladen hartje, een kop<br />
warme chocolademelk en een<br />
pamflet. Op deze manier steunen<br />
we de eisen van de treinreizigers:<br />
comfortabele en stipte treinen en<br />
elk half uur een verbinding met<br />
Antwerpen en Brussel.”<br />
Worden de Kempense treinreizigers<br />
dan stiefmoederlijk behandeld?<br />
“Momenteel is het echt<br />
armoe troef”, weet Christophe. “De<br />
lang gevraagde en beloofde ‘tweetjes’<br />
worden maar met mondjesmaat<br />
ingezet. Deze nieuwe treinstellen<br />
vertonen bovendien zoveel<br />
technische mankementen dat ze<br />
meer niét dan wel rijden. Het comfort<br />
in de oude treinstellen is dan<br />
weer vooroorlogs. Tijdens de winter<br />
laat de verwarming het dikwijls<br />
afweten. En dan moet je bij het<br />
overstappen nog eens rekening<br />
houden met lange wachttijden.<br />
Waar het dan fout loopt? Iedereen<br />
kent toch het huidige wanbeleid bij<br />
de NMBS-top! Ook de wafelijzerpolitiek,<br />
die nog steeds bestaat,<br />
zorgt ervoor dat Vlaanderen te<br />
weinig investeringsmiddelen krijgt.<br />
Let wel: met onze actie steunen<br />
we ook het treinpersoneel. Dat<br />
krijgt al te veel verwijten naar het<br />
hoofd geslingerd, maar het treft<br />
geen enkele schuld.”<br />
“De reacties op onze actie zijn erg<br />
positief”, zegt Christophe. “Enkele<br />
honderden treinreizigers genoten<br />
van de warme zoetigheid en stemden<br />
in met onze vraag naar een<br />
modern en efficiënt openbaar vervoer.<br />
De voltallige regionale pers<br />
was aanwezig. Naast de regionale<br />
kranten kreeg onze actie ook heel<br />
wat aandacht op de regionale televisie<br />
(RTV) en Radio 2-Antwerpen.<br />
Door de media-aandacht kregen<br />
ook onze lokale afdelingen meer<br />
bekendheid. Maar het zou pas een<br />
echte voltreffer zijn als al die<br />
berichten ook nog eens doordringen<br />
tot de NMBS-top.”
EUSKAL PRESOAK<br />
EUSKAL HERRIRA!<br />
Spanje kampt met zijn onverwerkt<br />
verleden. De rechtse<br />
Partido Popular (PP) van premier<br />
Aznar verhinderde opnieuw dat<br />
het parlement een historisch vonnis<br />
velde tegen de militaire staatsgreep<br />
die dictator Franco in 1936 aan de<br />
macht bracht. Het voorstel was ingediend<br />
door de Partido Nacionalista<br />
Vasco en Eusko Alkartasuna, de<br />
twee Baskische VU-partners.<br />
De feiten zijn dat Franco tijdens en<br />
na de burgeroorlog minstens<br />
130.000 politieke tegenstanders liet<br />
fusilleren, 750.000 ‘vijanden’ in concentratiekampen<br />
stopte, 500.000<br />
anderen in ballingschap joeg, burgerrechten<br />
aan zijn laars lapte en<br />
een paar miljoenen Spanjaarden via<br />
zuiveringen hun werk ontnam. Ook<br />
fanatieke republikeinse groepen<br />
begingen tijdens de oorlog misdaden:<br />
achter hun linies werden zo’n<br />
50.000 Franco-aanhangers vermoord.<br />
Bij Franco’s dood in 1975 kwam er<br />
geen breuk met het verleden maar<br />
een overgang, ‘la Transicion’. Madrid<br />
liberaliseerde, in 1978 werd een<br />
nieuwe grondwet van kracht en er<br />
kwam beperkte regionale autonomie.<br />
Maar een zuivering van magistratuur,<br />
legercorps en politiediensten bleef<br />
uit: de franquisten bleven er op post.<br />
Catalonië en Baskenland werden<br />
opgedeeld en herwonnen hun vooroorlogse<br />
graad van zelfbestuur niet.<br />
In die omstandigheden zette de revolutionaire<br />
beweging binnen het<br />
Baskische nationalisme de gewapende<br />
ETA-strijd voort.<br />
Ondanks pogingen zoals het Verdrag<br />
van Lizarra (1999) is de spiraal van<br />
geweld, repressie en ‘vuile oorlog’<br />
nooit doorbroken. Vertrouwenwekkende<br />
maatregelen kunnen nochtans<br />
een gunstiger klimaat voor dialoog<br />
creëren. Zo vormt de Baskische<br />
gevangenenproblematiek een gevoelig<br />
dossier. Momenteel zitten<br />
meer dan 600 Basken opgesloten in<br />
gevangenissen verspreid over<br />
Frankrijk en Spanje. Tot op de<br />
Canarische Eilanden toe. Hun families<br />
moeten steevast lange reizen<br />
ondernemen voor een bezoek dat<br />
niet langer mag duren dan een half<br />
uur. Natuurlijk brengt dit zware financiële<br />
kosten mee. Zo worden niet<br />
alleen de gevangenen gestraft, maar<br />
gijzelt men ook hun familie, vrienden<br />
én de Baskische bevolking. Nochtans<br />
biedt de Spaanse wet álle<br />
gevangenen basisrechten. Voorbeelden<br />
daarvan zijn opsluiting in de<br />
gevangenis die het dichtst bij zijn of<br />
haar thuis gelegen is, of vrijlating indien<br />
een gevangene aan een terminale<br />
ziekte lijdt. Bij Baskische gevangenen<br />
worden deze basisrechten<br />
niet gerespecteerd. In rapporten van<br />
Amnesty International worden deze<br />
mistoestanden meermaals aangeklaagd.<br />
ELandnet, een Vlaamse webstek<br />
gespecialiseerd in naties-zonder-staat,<br />
organiseert een petitie.<br />
De ondertekenaars vragen de overbrenging<br />
van deze gevangenen naar<br />
gevangenissen in Baskenland: ‘EUS-<br />
KAL PRESOAK, EUSKAL HERRI-<br />
RA!’ (‘De Baskische gevangenen<br />
naar Baskenland’). Op 14 april 2001<br />
zullen de 2001 handtekeningen overhandigd<br />
worden aan de Franse en<br />
Spaanse ambassadeurs in Brussel.<br />
Talrijke VU-leden steunden de actie<br />
reeds.<br />
<br />
Surf voor een formulier naar:<br />
www.eLandnet.org/petitie/presoak2001.<br />
Of bel of fax naar<br />
02/479.70.23.<br />
VERREKIJKER<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
17
...........................<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
18<br />
STEMMEN OVER:<br />
BRUSSEL, STUK <strong>VA</strong>N<br />
Ook over wat niet in het Lambermontakkoord staat<br />
vloeit inkt. Neem nu de gewaarborgde vertegenwoordiging<br />
van de Vlamingen in de Brusselse besturen<br />
en de financiering van bestaande en nieuw te nemen<br />
initiatieven. De problematiek wrikte diverse commentaren<br />
los, niet in het minst van Brusselse Vlamingen zelf.<br />
“Koesterde de Vlaamse beweging ooit genoeg ambitie<br />
voor de ontwikkeling van Brussel? Investeerde men in<br />
concrete projecten? Heeft iemand verkondigd: ‘Wij willen<br />
deze stad winnen’? Want dat is rechtgeaarde ambitie:<br />
vooruitgaan, scoren, in het gat springen, witte vlekken<br />
inkleuren. Vlamingen hebben in Brussel 50 jaar brandjes<br />
geblust, gespalkt en vooral gedacht dat het wel vanzelf<br />
zou beteren.”<br />
Bovenstaand citaat komt uit een vrije tribune (De<br />
Standaard, 30 januari jl.) geschreven door Jari<br />
Demeulemeester. De directeur van de Ancienne Belgique<br />
pleit daarin voor meer Vlaamse aanwezigheid in Brussel,<br />
en dit zowel vanwege de overheid als vanwege de privésector.<br />
Maar, zo vraagt de auteur zich af: “Waar wachten we op?<br />
Op reglementen van de overheid om de Brusselse<br />
Vlamingen van hun tweederangsburger-syndroom af te<br />
helpen? We ontgroeien de status van ‘citoyens de seconde<br />
zone’ wellicht als we sterke, wervende projecten<br />
Jari Demeulemeester: meer<br />
Vlaamse aanwezigheid in Brussel.<br />
Bert Anciaux: de Vlamingen kunnen<br />
in Brussel altijd de Brusselse instellingen<br />
lamleggen.<br />
opzetten. Maar kunnen we dit machtige aanbod ontwikkelen<br />
zolang we niet gelijkwaardig aan het beleid van<br />
deze stad kunnen deelnemen?”<br />
CREATIEVE STELLINGEN<br />
Met deze laatste vraag legt Demeulemeester de vinger op<br />
de wonde: Vlamingen en Franstaligen die de stad besturen,<br />
als gelijkwaardige partners. De problematiek behoort<br />
tot de pijnpunten van het Lambermontakkoord.<br />
Dat de gewaarborgde vertegenwoordiging van de<br />
Vlamingen in de Brusselse besturen (nog) niet aan de<br />
orde was vonden de Vlaamse onderhandelaars noodzakelijk<br />
om te voorkomen dat deze vraag zou gekoppeld<br />
worden aan eisen van de Franstaligen in de rand rond<br />
Brussel. Het probleem van de vertegenwoordiging werd<br />
naar de Brusselse mini-Costa verwezen.<br />
De bijdrage van Jari Demeulemeester is boeiend omwille<br />
van de creatieve stellingen. Zo vraagt de auteur dat als de<br />
Brusselse Vlamingen hun eigen boontjes willen doppen<br />
ze dat ‘met klasse’ moeten doen. Hij vindt ook dat ze<br />
inzetbaar of toch bereikbaar moeten zijn voor grootschaliger<br />
projecten. Het is helemaal geen demagogie, zoals<br />
de auteur vreest, dat een kleine gemeenschap (300.000<br />
Nederlandstalige burgers, een derde van de Brusselse<br />
Robert Senelle: méér middelen voor<br />
de Vlaamse Gemeenschapscommisie.
ONS<br />
Zo eensgezind mogelijk<br />
...........................<br />
Zeven Brusselse parlementsleden, leden van de<br />
stadsbevolking) niet alleen de toon kan zetten, maar ook<br />
kan doorwegen op het beleid.<br />
Dat is een terechte opmerking, want veel meer dan een<br />
van-alles-wat-aanbod is kwaliteit noodzakelijk. Wie het<br />
culturele leven in Brussel volgt, twijfelt niet aan inspanningen<br />
in die zin. Toch mangelt het Vlaams-Brussel aan<br />
internationale pieken. Demeulemeester duidt witte vlekken<br />
aan, ook in de dienstverlenende sector. De auteur<br />
verwijst in dat verband naar de ‘drie troeven van<br />
Vlaanderen’ (creativiteit, kennis, engagement) verwoord<br />
in de Kleurennota van de Vlaamse regering, maar vindt<br />
deze mooie idealen niet terug als het de ‘zogenaamde<br />
Vlaamse ambities voor Brussel’ betreft.<br />
Wij horen het mensen als Jari Demeulemeester graag<br />
zeggen, wij twijfelen niet aan hun inzet. Maar er is meer.<br />
‘BUITENLAND’<br />
Vaak vertolken Brusselse Vlamingen tegenstrijdige<br />
meningen. Soms geven ze de indruk bemoeienissen vanuit<br />
Vlaanderen niet op prijs te stellen, anderzijds klagen<br />
ze dan weer over Vlaams gebrek aan interesse voor hun<br />
stad. De waarheid ligt wellicht ergens tussenin, maar met<br />
het jongste communautaire akkoord is het weer prijs. Het<br />
heet dat Lambermont de banden tussen Vlaanderen en<br />
Brussel losser maakt, dat de Brusselse Vlamingen overgeleverd<br />
worden aan de goodwill van de Franstaligen, dat<br />
Vlaamse Brusselaars speelbal in een federaal spel zijn …<br />
De uit West-Vlaanderen afkomstige maar in Sint-Gillis<br />
wonende journalist Gerrit Six houdt er volgende mening<br />
op na: “Als moeder Vlaanderen mij nu eens eindelijk een<br />
volwassen Brusselaar wil laten zijn, à mon propre risque<br />
et péril, kan ik dat alleen maar toejuichen. Moeten wij ons<br />
Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie,<br />
hebben op 8 februari jl. een ‘motie<br />
van aanbeveling’ ingediend over een gewaarborgde<br />
minimumvertegenwoordiging van de Brusselse<br />
Vlamingen in de lokale besturen. Daarin vragen zij het<br />
College van de VGC hun eisen bij de bevoegde<br />
instanties te bepleiten. De motie kwam op vrijdag 16<br />
februari ter sprake. In zijn toelichting wees Sven Gatz<br />
(VU&ID) op de noodzaak om de doelstellingen zo<br />
eensgezind mogelijk te verdedigen. Met 7 stemmen<br />
tegen 3 (Vlaams Blok)<br />
werd de motie aangenomen.<br />
Hier de goedgekeurde<br />
tekst:<br />
- De Brusselse Hoofdstedelijke<br />
regering dient het<br />
regeerakkoord voor wat<br />
betreft de gewaarborgde<br />
vertegenwoordiging van<br />
de beide taalgroepen in de<br />
Brusselse Hoofdstedelijke<br />
Raad uit te voeren.<br />
- Het Vlaamse medebestuur<br />
in de Brusselse lokale<br />
besturen dient door middel<br />
van een Bijzondere<br />
Wet te worden gewaarborgd.<br />
Sven Gatz: waarborgen<br />
voor de Vlamingen op<br />
gewestelijk en gemeentelijk<br />
vlak.<br />
- De tweetaligheid van de Brusselse ziekenhuizen<br />
dient een extra impuls te krijgen. Daartoe dient een bijkomende<br />
financiering gecreëerd te worden.<br />
- De Vlaamse Gemeenschap dient haar verantwoordelijkheid<br />
op te nemen en zich, zoals gesteld in de<br />
Vlaamse regeerverklaring, effectief te richten tot een<br />
doelpubliek van 300.000 personen.<br />
- De Vlaamse en Brusselse regeringen dienen wat<br />
betreft de handelsattachés in het buitenland, naar<br />
analogie met de samenwerking Wallonië-Brussel<br />
eveneens een samenwerking Vlaanderen-Brussel tot<br />
stand te brengen.<br />
- De institutionele band tussen Vlaanderen en de<br />
Brusselse Vlamingen dient versterkt te worden.<br />
- De Brusselse Costa dient tot permanent overlegorgaan<br />
te worden omgevormd voor de behandeling van<br />
voorstellen met betrekking tot de Brusselse lokale<br />
besturen.<br />
Sven Gatz (VU&ID), Brigitte Grouwels, Jan Béghin,<br />
Walter Vandenbossche (CVP), Aldelheid Byttebier<br />
(Agalev), Jean-Luc Vanraes (VLD), Rufin Grijp (SP)<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
19
...........................<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
20<br />
als een minderheid gedragen in een stad waarin wij het<br />
culturele overwicht hebben en waar het Vlaams respect<br />
afdwingt? Ik ben een Brusselaar die trots is op zijn<br />
Vlaamse origine, maar die zich voor geen vezel Vlaming<br />
voelt. Ik woon en ik werk hier, en ik kijk naar Vlaanderen<br />
als naar het zoveelste buitenland.”<br />
Daartegenover staat de bevinding van Hugo Vandendriessche.<br />
De directeur van het Kaaitheater is niet gelukkig<br />
met de steeds groter wordende kloof tussen Brussel<br />
en Vlaanderen. Van zijn kant betreurt Dirk Volckaerts,<br />
hoofdredacteur van Brussel Deze Week, dat Vlaanderen<br />
“weer heeft gekozen voor de beveiliging van het eigen<br />
gewest - in de Vlaamse rand - en niet voor de expansie<br />
van de eigen gemeenschap in Brussel.”<br />
Sven Gatz daarentegen kan “begrip opbrengen voor het<br />
feit dat Vlaanderen een steviger greep op de faciliteitengemeenten<br />
verkozen heeft boven bijkomende waarborgen<br />
voor de Brusselse Vlamingen.” Toch vindt het<br />
Brussels VU&ID-parlementslid “dat waarborgen voor de<br />
Vlamingen op gewestelijk en gemeentelijk vlak noodzakelijk<br />
blijven”. (De Standaard, 7 februari jl.)<br />
ROYAAL INVESTEREN<br />
Wat graag spint de oppositie garen bij deze verdeelde<br />
meningen. Het is goed dat Bert Anciaux op ‘negen hardnekkige<br />
beweringen over Brussel’ heeft geantwoord. Wij<br />
citeren het wellicht hardnekkigste gerucht: ‘De Vlamingen<br />
worden in Brussel aan hun lot overgelaten’.<br />
Antwoordt de Vlaamse minister voor Brusselse Aangelegenheden<br />
Anciaux: “Door de versterking van de slagkracht<br />
van de gemeenschappen kan Vlaanderen de band<br />
met de Vlaamse Brusselaars versterken. Bovendien kunnen<br />
de Vlamingen in Brussel altijd de Brusselse instellingen<br />
lamleggen door hun machtspariteit in de hoofdstedelijke<br />
regering. Tegen de Vlamingen in kan niet geregeerd<br />
worden. Als de CVP meent dat het Lambermontakkoord<br />
nefast is voor de Vlamingen in Brussel, kan ze onmiddellijk<br />
via minister Chabert, de Brusselse instellingen blokkeren.<br />
Bovendien heeft de huidige federale bevoegdheid<br />
over gemeente- en provinciewet in Brussel geen enkele<br />
actie opgeleverd. Deze voogdij is pure lucht bij gebrek<br />
aan federale interesse.”<br />
Ook grondwetsspecialist Robert Senelle deed uitspraken<br />
over het Brussel-luik in Lambermont (Knack, 14 februari jl.).<br />
De gewezen hoogleraar is als Brusselse Vlaming gekant<br />
tegen een gewaarborgde vertegenwoordiging in de<br />
Brusselse instellingen. Hij vindt namelijk dat Vlaanderen<br />
nu reeds alle nodige instrumenten in handen heeft.<br />
Senelle hecht groot belang aan de Vlaamse Gemeenschapscommissie<br />
(VGC), hij kent haar verwezenlijkingen<br />
en omschrijft sommige resultaten ervan (onderwijs, b.v.)<br />
als spectaculair. Toch vindt Senelle dat de VGC meer<br />
financiële middelen van de Vlaamse Gemeenschap zou<br />
moeten ontvangen.<br />
Beter dan wie ook weet voogdijminister Anciaux dat<br />
Vlaanderen (nog) méér in Vlaams-Brussel moet investeren.<br />
Daarom voorziet het Lambermontakkoord meer fiscale<br />
autonomie voor de gewesten, ze krijgen de volledige<br />
zeggingsschap over de eigen belastingen. Daardoor kan<br />
Vlaanderen royaler investeren in de Vlaamse gemeenschap<br />
van Brussel.
<strong>VA</strong>N TOEN EN NU<br />
............................<br />
WAAROM BELGIË BEGON TE BARSTEN<br />
Lode Wils publiceerde een tweede deel van zijn biografische<br />
studie over Frans van Cauwelaert. Via de<br />
levensbeschrijving van deze ‘minimalistische’ flamingant<br />
schetst de Leuvense historicus het ontstaan<br />
van de barst in België tijdens het cruciale decennium<br />
1910-1919.<br />
Anno 1910 was de dertigjarige Van Cauwelaert zowat de<br />
kampioen van de flaminganten, maar ook parlementslid<br />
van de katholieke meerderheid. Hij moest zijn politieke<br />
strijd dus verzoenen met de zorg voor regeringsstabiliteit<br />
én met de kostwinning voor een alsmaar uitbreidend<br />
gezin. Hij was een van de figuren die de Vlaamse strijd<br />
verbreedde van een gevecht om gelijkheid van talen tot<br />
een ontvoogdingsbeweging die ook de sociale achterstand<br />
achter de taaldiscriminatie wou aanpakken.<br />
Onderwijs was daarin cruciaal. De strijd voor een<br />
Nederlandstalige universiteit werkte mobiliserend, vanaf<br />
1912 ook die voor Vlaamse eenheden in het leger.<br />
Vlaamsgezinden bleven echter een parlementaire minderheid.<br />
Ze botsten telkens op Waals verzet, en op verzet<br />
van burgerlijk-Franstalige kringen in Vlaanderen. Die<br />
vonden dat Nederlands en die Vlaamse beweging toch<br />
maar iets ‘achterlijks’. Van Cauwelaert en de zijnen bleef<br />
niets anders over dan vooruitgang via kleine stapjes in<br />
de taalwetgeving. Een deel van zijn achterban ontwaarde<br />
niets dan nederlagen. Anno 1914 was er al een nationalistische<br />
stroming die de conclusie trok dat<br />
Vlaanderen en België niet te verzoenen waren. Zij pleitten<br />
voor de ‘bestuurlijke scheiding’. De oorlog verscherpte<br />
dat allemaal want de Duitse bezetter liet de<br />
kans niet liggen en boetseerde via haar ‘Flamenpolitik’<br />
de voorstanders van een bestuurlijke scheiding tot een<br />
collaborerende Vlaamse beweging: het activisme.<br />
De aandachtige lezer zal echter concluderen dat de<br />
verantwoordelijkheid voor de ‘barst in België’ die<br />
zich al voor de eerste Wereldoorlog aankondigde,<br />
niet enkel lag bij de Duitse Flamenpolitik of het activisme.<br />
En ook al niet uitsluitend bij de zich radicaliserende<br />
frontbeweging, maar in veel grotere mate bij de<br />
Franstalige ministers en vooral bij koning Albert I. Dat<br />
werd zonneklaar door de houding van Albert I tegenover<br />
de beroering die aan het front in de zomer van 1917 ontstond<br />
ten gevolge van de vervolging van soldaten die<br />
opkwamen voor een gelijkberechtiging van de<br />
Vlamingen in het Belgische frontleger. Ondanks zijn<br />
rookgordijnen van vriendelijkheid, waardoor ook Van<br />
Cauwelaert op het verkeerde<br />
been werd gezet,<br />
volgde Albert I de conclusies<br />
van de militaire<br />
veiligheidsdienst. In een<br />
‘Rapport sur la question<br />
flamande à l’armée’ concludeerde<br />
de veiligheidsdienst<br />
dat er geen<br />
wezenlijke verschillen<br />
waren tussen activistisch<br />
en loyaal flamingantisme,<br />
en dat de frontbeweging<br />
insubordinatie was.<br />
Voor na de oorlog achtte<br />
Albert I enkel die toegevingen<br />
‘raisonnables’ die<br />
niet gericht zouden zijn<br />
“contre la langue et la<br />
culture française en pays flamand”.<br />
De Frontbeweging zou uiteindelijk weigeren zich van de<br />
activisten te distantiëren. Zo ontstond de barst in België.<br />
Van Cauwelaert probeerde vanuit Den Haag contact te<br />
houden met de flaminganten aan de IJzer, zich te distantiëren<br />
van de activisten en tegelijkertijd toegevingen<br />
af te dwingen van de Belgische regering. De paradox is<br />
dat hij eind 1918 bij alle drie verdacht was, maar dat hij<br />
ook de enige politicus was die met alle drie contact had<br />
gehad.<br />
Bij de voorstelling sprak de Leuvense historicus Louis<br />
Vos: “Uit het boek komt voor mij naar voren dat de vooroordelen<br />
en het kortzichtige eigenbelang van het<br />
Franstalige Belgische establishment, gecombineerd met<br />
het monastieke eigenbelang van Albert I als grote verantwoordelijken<br />
voor het uiteenvallen van België moeten<br />
worden beschouwd. Ze hebben de beginnende<br />
‘barst in België’ verbreed tot een bijna onoverbrugbare<br />
kloof.”<br />
<br />
Frans van Cauwelaert en de barst in België, 1910-1919.<br />
Lode Wils. Uitg. Houtekiet – Antwerpen. 2001, 318 blz.,<br />
690 fr.<br />
Uitgeverij Houtekiet schenkt het Van Cauwelaertboek<br />
aan 5 lezers die voor 5 april schrijven of mailen<br />
naar het redactieadres van Volle Manen.<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
21
HOE ZOU HET ZIJN MET...<br />
LUK <strong>VA</strong>NSTEENKISTE<br />
...........................<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
22<br />
Bij de verkiezingen van 31 maart<br />
1968 behaalde de VU 20<br />
Kamerzetels, één daarvan werd<br />
ingenomen door Luk Vansteenkiste<br />
(°1940). Als 27-jarige kwam hij in een<br />
fractie terecht met o.a. Vic Anciaux,<br />
Mik Babylon, Maurits Coppieters,<br />
Hugo Schiltz en Frans Van der Elst.<br />
Zich in deze bent onderscheiden<br />
deed Luk Vansteenkiste opvallend<br />
vestimentair. Maar de neofiet had<br />
veel meer in huis dan afgeborstelde<br />
pakken en een fraaie haardos.<br />
Februari 1972. Met Mik Babylon even de taalwet<br />
toepassen in Vloesberg-Flobecq.<br />
Luk Vansteenkiste groeide op in<br />
een middenstandersgezin te<br />
Lendelede. Twee broers zetten<br />
de bakkersstiel van vader verder,<br />
Luk bakte liever ‘politieke broodjes’…<br />
In Leuven sloot hij nauw aan<br />
bij “het Verbond”: Wilfried Martens,<br />
Walter Luyten, Bob Wezenbeek,…<br />
Hij studeerde er Politieke en Sociale<br />
Wetenschappen, Geschiedenis en<br />
Rechten en was politiek praeses van<br />
het KVHV. Vansteenkiste nam deel<br />
aan de zogenaamde ‘stoepbetogingen’<br />
en ‘vrijdagavonduitstappen’ die<br />
telkens eindigden op een spel van<br />
kat en muis met de rijkswacht.<br />
Opsomming geven van het politieke<br />
werk van Vansteenkiste<br />
zou te ver leiden, toch mogen<br />
enkele belangrijke punten niet ontbreken.<br />
Zo reden hij en Mik Babylon<br />
eind februari ‘72 naar Vloesberg om<br />
er alle taalonwettige plaatsnaamborden<br />
te verwijderen. Ze brachten er<br />
zoveel mee dat de hele VU-Kamerfractie<br />
nodig was om het ‘bewijsmateriaal’<br />
in stoet naar het kabinet van<br />
minister Van Elslande te brengen.<br />
Een tweede wapenfeit waarvoor<br />
Vansteenkiste tekende was zijn<br />
strijd tegen de omstreden aanbestedingen<br />
van overheidsdiensten.<br />
Eind jaren ‘60 bedacht Economische<br />
Zaken ‘vooruitgangscontracten:<br />
deze voorzagen in de huur van computers<br />
voor o.m. de Militaire School,<br />
de Post, de RTT, enz. Vanaf 1970<br />
gingen de contracten in werking.<br />
Maar niet de computers want die bleven<br />
ongebruikt ingepakt … In 1974<br />
was Luk Vansteenkiste het handeltje<br />
- waarbij overheid, IBM, Siemens en<br />
Philips onder één hoedje speelden -<br />
op het spoor gekomen. Vermoedelijk<br />
was met het gesjoemel dik 2 miljard<br />
fr. gemoeid. Van de wederdiensten<br />
die de overheid aan de bedrijven<br />
vroeg, toonde het VU-kamerlid de<br />
contracten. Van de erin beloofde<br />
arbeidsplaatsen is nooit wat in huis<br />
gekomen.<br />
Omwille van zijn dossierkennis en<br />
uitgebreid sociaal dienstbetoon<br />
kozen de West-Vlaamse lezers van<br />
het weekblad Knack hem in 1978 tot<br />
de populairste politicus van hun provincie.<br />
En toch werd Vansteenkiste<br />
bij de verkiezingen van eind dat jaar<br />
niet meer verkozen. Na twee jaar als<br />
zelfstandig computeranalist te hebben<br />
gewerkt, werd hij personeelsdirecteur<br />
bij het Vlaams Economisch<br />
Verbond. In 1992 onderbrak Luk zijn<br />
loopbaan om zijn ongeneeslijk zieke<br />
echtgenote te verzorgen, zij overleed<br />
een jaar later in Wilskerke waar<br />
het echtpaar met zijn vijf kinderen<br />
was gaan wonen.<br />
Luk Vansteenkiste hield het professionele<br />
leven toen voor bekeken.<br />
Tot zijn dagelijkse bezigheden<br />
behoren het lezen van alles wat<br />
hij onder ogen krijgt, culturele reizen<br />
in binnen- en buitenland, TV-kijken<br />
en zijn stokpaardje: de Vriendenkring<br />
van oud-VU-parlementsleden.<br />
Aan de basis van deze vriendenkring<br />
lag het ongenoegen van gewezen<br />
verkozenen die na hun mandaat<br />
elke voeling met de partij dreigden<br />
te verliezen. Luk heeft er middels<br />
een hechte vriendenkring voor<br />
gezorgd dat dat niet gebeurde.
VLAAMSE LEERKRACHTEN<br />
ABRAHAM GEZIEN?<br />
............................<br />
Eind jaren negentig is ongeveer één vierde van het<br />
lerarencorps in het basisonderwijs ouder dan 50 jaar,<br />
daar waar dit aantal in 1992 nog 11% bedroeg. In het<br />
secundair onderwijs en in het HOBU, het hoger onderwijs<br />
buiten de universiteit, staat er vandaag één op drie<br />
leerkrachten ouder dan 50 voor de klas terwijl dat begin<br />
jaren negentig nog één kwart was. Maar de meest uitgesproken<br />
vergrijzing treft de universiteiten, daar heeft<br />
maar liefst één op twee professoren Abraham gezien!<br />
Met deze verbijsterende cijfers trok Vlaams volksvertegenwoordiger<br />
Chris Vandenbroeke naar Marleen<br />
Vanderpoorten, minister van Onderwijs en Vorming.<br />
Zoekend naar oorzaken voor deze spectaculaire veroudering<br />
ziet Vandenbroeke de verminderde aantrekkelijkheid<br />
van het beroep. En daar zijn vele redenen voor, zo<br />
zegt hij. “Naast problemen als werkcomfort en verloning<br />
mag de ‘remmende kracht van de tijdelijke statuten’ niet<br />
worden onderschat. Dit fenomeen is gestaag in opgang<br />
en stremt de carrièreopbouw van jonge gediplomeerden,<br />
dat speelt voor zo’n 20 tot 30% van de leerkrachten. Bij<br />
een aantrekkende arbeidsmarkt, zoals wij deze nu kennen,<br />
mag het niet verbazen dat tal van beginnende leerkrachten<br />
het vervroegd laten afweten en voor een baan<br />
in de privé-sector kiezen.”<br />
Daarom peilt Vandenbroeke de arbeidsmarkt van<br />
morgen. Niet zo’n grote kunst vindt hij want de uitstroom<br />
omwille van de leeftijd kan voor de komende<br />
vijf tot tien jaar vrij nauwkeurig becijferd worden.<br />
“Vanuit een prognose tot het jaar 2010 kan met de nodige<br />
zekerheid gezegd worden dat zo’n 35.000 mensen<br />
het onderwijs zullen hebben verlaten. Daarom is het<br />
nodig dat het kader nu drastisch wordt verjongd.”<br />
Volgens Vandenbroeke zal het lerarencorps er binnen<br />
tien jaar helemaal anders uitzien. Het zal gekenmerkt zijn<br />
door een meerderheid aan jonge en jongactieve leraren,<br />
i.p.v. door een minderheid zoals jarenlang het geval was.<br />
Dit houdt in dat de instroom van jonge leerkrachten fors<br />
zal moeten aanzwellen; tot het drievoud van wat thans<br />
het geval is.<br />
Maar hoe ziet het te verwachten aanbod er uit?<br />
Vandenbroeke schat dat de nodige instroom zo’n<br />
35 tot 40.000 nieuwkomers-leerkrachten vraagt.<br />
Toch zal binnen de groep van 22- tot 30-jarigen maar 2%<br />
een loopbaan van leerkracht beginnen. Om tegen het<br />
jaar 2010 de te verwachten vacatures in te vullen moet<br />
deze verhouding tot<br />
6% oplopen. Gebeurt<br />
dit niet dan<br />
komen uitbouw en<br />
toekomst van de<br />
kennismaatschappij<br />
in het gedrang.<br />
Vanuit deze bezorgdheid<br />
vroeg het<br />
parlementslid de<br />
minister of zij zich<br />
bewust is van de<br />
ernst van de toestand<br />
en wat zij van<br />
Chris Vandenbroecke: “Verminderde aantrekkelijk-<br />
plan is te onderneheid van het beroep als oorzaak van de spectacumen.<br />
In haar antlaire verandering van het lerarencorps”.<br />
woord gaf Marleen<br />
Vanderpoorten de<br />
samenstelling van de diverse lerarencorpsen. Het kleuteronderwijs<br />
kent een overschot van 572 eenheden,<br />
vorig schooljaar werden meer dan 900 kleuteronderwijzers<br />
ingezet in het lager onderwijs dat met een groeiend<br />
tekort kampt, in het voorbije schooljaar 806 mensen. De<br />
minister voorziet voor de komende vier jaar een tekort<br />
van 1.722 onderwijzers. Het secundair onderwijs noteert<br />
833 leerkrachten te weinig, een cijfer dat zal krimpen tot<br />
een blijvend tekort van 563. Haar kabinet en de administratie<br />
onderzoeken hoe dringend kan worden opgetreden.<br />
In afwachting wil mevrouw nog meer kleuteronderwijzers<br />
in de lagere school inzetten, die kunnen op hun<br />
beurt door kinderverzorgsters vervangen worden.<br />
Scholen mogen gepensioneerde leerkrachten of laatstejaarsstudenten<br />
in dienst nemen, arbeidsreserves kunnen<br />
aangesproken worden om directies te ondersteunen,<br />
enz…<br />
Tot slot bekent de minister dat de Vlaamse onderwijswereld<br />
aan een imagoprobleem lijdt. Om dit “probleem dat<br />
in de hoofden zit, en niet met een decreet uit de wereld<br />
kan geholpen worden” op te lossen roept zij allen op<br />
daarbij te helpen.<br />
Het ministeriële antwoord kon Chris Vandenbroeke<br />
niet overtuigen, hij besloot zijn wederwoord dan ook<br />
door er nogmaals op te wijzen dat het probleem<br />
acuut is en een ernstige aanpak vraagt. Anders zal het<br />
gros van de leraren niet alleen Abraham hebben gezien<br />
maar straks ook… Methusalem!<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
23
UIT GENODIGD<br />
V O L L E<br />
MANEN<br />
24<br />
ZWIJGENDE<br />
VOETTOCHT<br />
Voor de 25ste keer op rij herdenken<br />
de Nederlanden de<br />
Slag aan de Peene. Dit<br />
militaire treffen op 11 april 1677<br />
had tot gevolg dat een deel<br />
van Vlaanderen, dat sindsdien<br />
Frans-Vlaanderen wordt genoemd,<br />
door Lodewijk XIV bij<br />
Frankrijk werd aangehecht. Het<br />
verlies wordt sinds 1977 door<br />
een ‘zwijgende voettocht’ door<br />
het slagveld herdacht. Omdat dit<br />
geen politieke manifestatie is,<br />
maar een sympathiebetuiging<br />
aan onze ‘geamputeerde’ volksgenoten<br />
zijn spandoeken, uniformen,<br />
pamfletten, partijpolitieke<br />
vlaggen en symbolen verboden.<br />
De voettocht gaat door op zaterdag<br />
28 april a.s., samenkomst<br />
om 14u.30 aan de kerk van Zuidpeene<br />
tegen de Kasselberg.<br />
<br />
Tel: 051/ 30.10.16,<br />
e-post: robert.toussaint@pi.be<br />
BOEKEN DROMEN<br />
Op 11 maart jl. begon de dertigste<br />
Jeugdboekenweek, dit is<br />
niet zomaar één weekje maar<br />
liefst drie weken lang, tot zondag 25<br />
maart. Toch kan je ook nà die datum<br />
manifestaties vinden want zowat<br />
iedereen in Vlaanderen die met kinderen<br />
en boeken te maken heeft,<br />
zet in maart maar ook in april een<br />
voorleesfeest, een vertelnamiddag of een kinderboekatelier op het getouw.<br />
Thema van de ‘week’ is ‘Dromen’.<br />
Uit het nog lopende aanbod kiezen we volgende tips:<br />
- tot 30 maart zet Infodok-Davidsfonds zijn boekenruimte te Leuven open<br />
voor leerlingengroepen (max. 30) van de derde kleuterklas en de zes klassen<br />
van de basisschool Eén uur lang wordt boekenplezier aangeboden.<br />
Info: 016/31.06.52.<br />
- tot 15 april kunnen leerlingen van het 5de of 6de jaar deelnemen aan een<br />
wedstrijd voor een verhaal en/of tekening over hun droomavontuur.<br />
Winnaars krijgen een boekenpakket. Sturen naar: Infodok/DF, Wedstrijd<br />
Puur Avontuur, Blijde-Inkomststraat. 79-81, 3000 Leuven. Zaterdag 21 april<br />
a.s. om 14u.30 deelt Jean Bosco Safari de prijzen uit en stelt hij het nieuwste<br />
boek van Karel Verleyen (‘De Dromendief’) voor. Info: 016/ 31.06.50.<br />
- iedereen die tijdens de Jeugdboekenweek jeugdboeken koopt voor minstens<br />
500fr. krijgt een gratis exemplaar van ‘Theo en de droomduivels’ van<br />
Patrick Lagrou.<br />
BOMSPOTTING III<br />
Op paasmaandag 16 april a.s. gaat de derde ‘Bomspotting’ door.<br />
Thema van de actie is ‘Breng kernwapens voor de rechtbank’. Op de<br />
luchtmachtbasis van Kleine Brogel in Limburg liggen tien kernbommen<br />
opgeslagen. Zeven dagen op zeven, dag en nacht, staan mensen en<br />
infrastructuur paraat om deze Amerikaanse atoombommen met Belgische<br />
F16’s de lucht in te sturen. En toch heeft het Internationaal Gerechtshof van<br />
Den Haag verklaard dat het dreigen met en het gebruiken van atoomwapens<br />
in strijd is met het oorlogsrecht en het humanitair recht. De aanwezigheid<br />
van deze massavernietigingswapens in Vlaanderen is dus illegaal.<br />
Maar de federale overheid gebaart van krommenaas en durft of wil de aanwezigheid<br />
van deze wapens bevestigen noch ontkennen. Om een en ander<br />
met eigen ogen te zien organiseerde het Forum voor<br />
Vredesactie reeds twee Bomspottingacties in Kleine<br />
Brogel, waaraan ook VU-mandatarissen deelnamen.<br />
Vanuit verschillende streken worden voor een<br />
nieuwe actie bussen ingelegd. Alle adressen van de<br />
regionale groepen staan op de webstek www.vredesactie.ngonet.be<br />
<br />
Forum voor Vredesactie, Patriottenstraat 27,<br />
2600 Berchem, tel. 03/218.68.39.