Het Gallo-Rorneins Museum in Tongeren - Tento.be

Woord vooraf
De voorliggende brochure wil u een
introductie bieden tot een bezoek aan het Galla­
Romeins Museum te Tongeren. U vindt in deze
brochure teksten over het basisconcept van het
nieuwe museum en over de wijze waarop architecten,
vormgevers, wetenschapsmensen en kunstenaars dit
concept gestalte gaven. U zal dan ook geconfronteerd
worden met een veelheid aan inhouden. Een bezoek
ter plaatse zal u tonen dat informatie en sfeer,
architectuur en scenografie, wetenschap en kunst
elkaar versterken en er afwisselend voor- en
achtergrond zijn.
Dit museum wil beantwoorden aan een
dubbéle opdracht: mensen introduceren in de zeer
verscheiden wereld van de archeologie en hen tegelijk
uitnodigen tot een kennismaking met de regio.
Een regio die niet alleen archeologisch interessant is.
Zij biedt u een samenhangend aanbod van oude
kerken, kastelen, historische parken en belangrijke
historische kernen als Maaseik. Hasselt, Borgloon en
Sint-T ruiden. Op een boogscheut van Maastricht, Aken
en Luik en met een gastronomie die haar gelijke niet
kent.
Graag heet ik u dan ook van harte welkom
in Tongeren.
Piet Schiepers
Gedeputeerde
Het nieuwe Gallo-Romeins Museum:
architectuur en presentatie
Het Galla-Romeins Museum is gebouwd op
een plaats waar in de derde eeuw een grote, luxueuze
"Romeinse" stadswoning stond. Dit terrein kende een
wisselvallige geschiedenis. Reeds in de vierde eeuw, bij
de bouw van een kortere stadsmuur voor het antieke
Atuatuca, kwam het buiten de nieuwe omwalling te
liggen. De oprichting van een monasterium in de loop
van de negende eeuw op de plaats van de huidige
Onze-Lieve-Vrouwebasiliek veranderde niets aan
deze situatie. Na de bouw van de I 3de-eeuwse
omwalling kwam het terrein binnen de middeleeuwse
stadsmuur te liggen, evenwel in de schaduw van de
gotisch heropgebouwde kanunnikenkerk.
Met het besluit van de Provincie Limburg in 1953
om op deze plek een museaal initiatief te realiseren,
kreeg de plaats een centrumfunctie. De architectuur
van het nieuwe museum, naar een ontwerp van
A De Gregorio & Partners en M. Jaspers, onderbouwt
deze visie. De kracht van het modernistisch-zakelijk
volume, gerealiseerd in streekeigen materialen en
metaal, vormt een zelfbewust tegengewicht met de
Romaanse toren van het voormalige kanunnikenstift,
de gotische basiliek en het neoclassicistische
gerechtshof De plaats bezit nu een monumentaal
uitzicht. De vrijwel hermetisch gesloten achterzijde aan
de Kielenstraat bakent de stadskern met zijn openbaar
karakter af Architecturaal en stedebouwkundig
behoort het museum nu tot het historische stadshart,
waaraan het mede inhoud geeft. Het museumgebouw
is meer dan een ruimte voor het bewaren en het
uitstallen van een ver verleden. Het wil de
uitzonderlijke geschiedenis van de stad en de regio
bekend maken en tegelijkertijd aan die stad en regio
een uitzonderlijk object toevoegen.
Achter de grote glazen wand, waarin zich de
monumentale omgeving spiegelt, wordt de inhoud
van het museum archeologisch gelaagd zichtbaar,
refererend naar de archeologische gelaagdheid van
de stad Tongeren zelf De presentatie van het
museumbezit wil bewust inspelen op de metafoor,
gecreëerd door de architectuur. Het begin van de
archeologische ontdekkingstocht situeert zich
overigens buiten het museum, bij de 4de-eeuwse
Romeinse toren, gelegen aan het Vrijthof, enkele
meters onder de grond. In de kelder van het
museum wordt de bezoeker geconfronteerd met de
betoverende en fascinerende wereld van oude en
recente "archeologische ruïnes" en het geheim van de
dodecaëder, een raadselachtig voorwerp uit de
museumverzameling. Met monumentale tekeningen
wordt verwezen naar Giovanni Battista Piranesi
( 1720- 1 778), archeoloog en scheppend kunstenaar,
kunstcriticus en romanticus, monumentenzorger en
architect. Het verlokkelijke en verrukkelijke van deze
door Stijn Coninx en Niek Kortekaas bedachte
ervaringswereld wordt door het architectenbureau
A De Gregorio & Partners en Fr. Vandegoor,
vormgever, aangegrepen als uitdaging om een meer
afstandelijke presentatie van de publieke collectie te
onderbouwen.
83