Overnamefinancieringen in het mkb: een inleiding - Rembrandt Groep

PE-Tijdschrift voor de bedrijfsopvolging
in kaart te brengen en kunnen dus niet los gezien worden
van de overige hiervoor beschreven factoren.
Globaal zijn er vier soorten financiële indicatoren:
●● inbreng en solvabiliteit
●● zekerheden
●● kasstroomanalyses
●● financieringsratio’s
Inbreng en solvabiliteit
Een van de indicatoren is de verhouding tussen het bij een
overname ingebrachte garantievermogen (bestaande uit
eigen inbreng, achtergestelde leningen verkoper en mogelijk
ook risicodragend kapitaal van investeerders/participatiemaatschappijen)
en de totale koopsom en gevraagde
bankfinanciering. Hoewel iedere overname anders is, iedere
overnamefinanciering maatwerk is en er derhalve niet één
minimaal percentage aan vereist garantie vermogen bestaat,
is een vuistregel in het mkb dat bij een overname tussen de
circa 20 en 50% van de te financieren koopsom met
garantievermogen gefinancierd dient te worden.
Zekerheden
Welke zekerheden (gebouwen, voorraden, debiteuren
enzovoort) kunnen worden verstrekt en zitten er aantoonbare
stille reserves in de activa? Zoals ook hiervoor al beschreven
is zal er bij overnames eigenlijk altijd sprake zijn van een
(fors) dekkingstekort en dient een gedeelte van de
financieringsbehoefte ‘blanco/ongedekt’ ingevuld te worden.
Zekerheden zijn dus niet de belangrijkste variabele.
Zekerheden spelen echter wel een belangrijke rol bij de
vaststelling van de hoeveelheid financiering die in het bedrijf
zelf aangegaan kan worden en die vervolgens aangewend kan
worden ter voldoening van de koopsom.
Door financiering in het bedrijf zelf aan te gaan kan de
blanco overnamefinancering in de koopholding beperkt
worden, waarmee mogelijk onder andere de aflossingsdruk
beperkt kan worden. Banken hebben uiteraard altijd een
voorkeur voor meer zekerheden en dekking.
Kasstroomanalyses
De financieringsverplichtingen (rente en aflossingen)
moeten in de jaren na de overname voldaan worden uit de
toekomstige kasstromen. Naast de vraag of er voldoende
kasstromen zijn om aan de financieringsverplichtingen
te voldoen, is het uiteraard ook van belang in hoeverre
de kasstromen ruimte bieden om eventuele tegenvallers op
te vangen. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als de omzet met
5 of 15% daalt of als een veronderstelde groei vertraagt
of helemaal niet plaatsvindt. Hoeveel ruimte is er voor
onverwachte uitgaven/investeringen/tegenvallers?
Van groot belang zijn een goede gevoeligheidsanalyse van
de toekomstige resultaten/kasstromen en wanneer wel/niet
aan de (exact in kaart te brengen) financieringsverplichtingen
kan worden voldaan. Hierbij kan ook
gewerkt worden met standaardscenario’s, zoals wat als de
toe komstige resultaten exact gelijk zijn aan het resultaat in
het laatste jaar of aan het gemiddelde van de afgelopen
twee tot drie jaar. Dergelijke worstcasescenario’s worden
40 | Nummer 1 | februari 2013 | www.pe-bedrijfsopvolging.nl
belangrijker naarmate verleden, heden en geprognosti ceerde
toekomst verder uit elkaar liggen en de toekomst
onvoldoende onderbouwd is. Banken zullen altijd ruimte in
de kasstromen wensen om tegenvallers te kunnen
opvangen.
Financieringsratio’s
Omdat elke overname anders is en bijvoorbeeld een
kasstroomoverschot (kasstroom minus financierings-
verplichtingen) van 30 bij een overnamefinanciering met
jaarlijkse financieringsverplichtingen van 150 (kasstroomoverschot
is 20% van de totale financieringsverplichting)
een heel ander comfort geeft dan hetzelfde kasstroomoverschot
bij jaarlijkse financieringsverplichtingen van 600
(kasstroomoverschot is 5% van de totale financieringsverplichting)
zijn er verschillende ratio’s om de aanwezige
ruimte/het financiële risico relatief te maken. Deze ratio’s
worden in toenemende mate door (gespecialiseerde
afdelingen van) banken gehanteerd om een overnamefinanciering
te beoordelen. Hieronder wordt een aantal
vaak voorkomende ratio’s kort behandeld.