. PEEK & CLOPPENBÜRG -AMSTERDAM I - Koninklijke Bibliotheek

More documents

Recommendations

Info

130 ABRAHAM DE COLOGNA, DE VRIJDAGAVOND (1755—183 2 ) Vice-voorzitler van het Sanhedrin, door Napoleon te Parijs bijeengeroepen(i8o7). Opperrabbijn van het Centraal Consistorie der Israëlieten in Turijn. vergd, hem liever door het uitbetalen van loon aan zich binden wilde, wijl hij anders bevreesd was, één zóó flinken arbeider te verliezen. Jacob verlangt geen materieel loon: zijn liefde tot Rachel was zóó sterk, dat hij, om haar als vrouw te mogen verkrijgen, bereid was zeven jaar te arbeiden. Zeven jaar in het huis van een Laban! Maar zij vloden hem om ,,als eenige dagen". Wij allen kennen het verdere verloop der geschiedenis ; weten ook hoe de trouwelooze inhalige oom herhaaldelijk het loon van zijn schoonzoon beknibbelde. Totdat het zelfs Jacob onmogelijk werd, langer in Laban's huis te blijven. Wat hij in de twintig jaren, die hij daar heeft doorgebracht, heeft moeten lijden, kunnen wij opmaken uit de verwijten, die hij later zijn schoonvader deed. Van een zeker aantal, door de wet vastgestelde, arbeidsuren was bij hem geen sprake: dag en nacht zwoegde hij vaak voort. Voor een behoorlijk onderkomen, dat hem tegen de ondraaglijke hitte van den dag en de koude van den nacht moest beschermen, had Laban geen zorg gedragen. ,,Ik was bij dag, dat de hitte mij verteerde, en de koude bij nacht, zoodat de slaap uit mijn oogen week." De verliezen die Laban leed, waarvoor Jacob niet aansprakelijk mocht en kon worden gesteld, moesten door dezen vergoed worden. Hoezeer hij zich ook over de handelwijze van zijn schoonvader te beklagen had, hij bleef zijn plicht stipt opvolgen. Nooit liet hij zijn werk in den steek, hij ging nimmer tot staking over! Zelfs toen hij zijn plan met zijn vrouwen besprak, om weer naar zijn ouderlijk huis terug te keeren, liet hij ze tot zich komen ,,op het veld, bij zijn kudde". Geen oogenblik onttrok hij zich aan zijn taak. Hoog loon genoot hij ook niet bij zijn oom, die het tot tien malen toe „veranderde", dat wil bij Laban natuurlijk zeggen ,,trachtte te verlagen". „A stemd, de meest verschillende, zoowel materiëele als geestelijke beroepsbezigheden in gelijke waardigheid en gelijk van stand te representeeren. Zij hebben van hun stamvader diens veelzijdigheid overgekregen, zoodat elk zijner zonen kon zeggen, dat hij de hem aangeboren geschiktheid van zijn vader heeft geërfd; een geschiktheid, die in den loop der eeuwen in zóóveel opzichten is gebleken. Slaan wij een blik in de geschiedenis van cns volk in de middeleeuwen, dan zien wij met één oogopslag, dat de Jood, niettegenstaande de allerdroevigste omstandigheden waaronder hij verkeerde, niet arbeidsschuw was; dat hij, meer dan wie ook, heeft gezwoegd voor zijn gezin, dat het resultaat van zijn zwoegen maar al te vaak slechts een schamel stuk brood was. ,,De dag is kort, het werk veel", houden ons de Spreuken der Vaderen voor oogen. Moge het lichtend voorbeeld van onzen stamvader ons steeds voor oogen schijnen! BRIEVEN VAN MR. JONAS DANIËL MEIJER EN MR. CAREL ASSER A A N OPPERRABBIJN S. J. BERENSTEIN 1812—1815 Medegedeeld door Dr. I. Mendels, 's-Gravenhage De Grand-Rabbin bij het ,,Consistorie der Israëlieten in het Departement van de Zuiderzee" (N. Holland en Utrecht ongeveer), de Heer S. J. Berenstein, van wiens eerste en enige inspectiereis wijlen Mej. Doct — M I • 1 , I I I • I Het reeds meer dan 40 jaar hier te lande ingevoerde meest gevraagde Zoo verschijnt ons Jacob als echte prototype zijner nakomelingen die naar hem Voor huishoudelijk gebruik zeer voordeelig en gemakkelijk in heele liter-schroef flesscben. Fris 22 ct. genoemd zijn. Ook zij waren voorbe- a Poppers in dit blad het verslag publiceerde, heeft maar kort genoegen van zijn ambt gehad : van begin 1813 tot einde Maart 1814. Dat ,,genoegen" moet men niet letterlik nemen, want eigenlik... heeft bij helemaal geen plezier aan zijn functie beleefd. Ik doel nu niet op de maatschappelike en financiële ellende, waaronder in die tijd 'n ieder — een inwoner van Amsterdam met zijn lamgeslagen handel in 't bizonder — gebukt ging, maar de positie van de Grand-Rabbin was op zichzelf reeds verre van benijdenswaard. Een mooie titel en een mooi kostuum, meer niet. Het ambt zelf hing als 't ware in de lucht. De Sefardiem, die destijds, noodgedrongen, ook onder het Consistorie ressorteerden, vormden een ,,synagogue particuliere" en hun chacham, Daniël Cohen d'Azevedo, liet zich, 't is te begrijpen, ongaarne door een Ashkenaziese Grand-Rabbin de wet stellen. Nog onaangenamer was diens verhouding
tot zijn nadere geloofsgenoten, de „Hoogduitsen", gelijk ze toentertijd algemeen aangeduid werden. Die „Hoogduitsen" waren, op enkele assimilanten na, zeer gehecht aan hun geestelike leider, de rabbijn Mozes Löwenstamm en beschouwden deze volstrekt niet als de mindere van de wettelik boven hem geplaatste Grand- Rabbin. Wat de verhouding bepaald netelig maakte, was de nauwe familierelatie tussen beide geesteliken. De Heer Berenstein was de schoonzoon van de Heer Löwenstamm. Dat gaf aanleiding tot wrijving en tot een gespannen toestand. Om op het ambtskostuum terug te komen, daaromtrent had het Centrale Consistorie te Parijs het volgende bepaald. „Heren Grand-Rabbins zullen geheel in het zwart gekleed gaan, 1 ) met een lange toga van boven tot beneden toegeknoopt, een ceintuur van zwarte zijde, witte bef, hoed gelijk bij de geesteliken gebruikelik. Het consistorie te Amsterdam was saamgesteld uit drie leken, de Heer Abraham Mendes de Leon, als „ancien" tevens voorzitter, Mr. Jonas Daniël Meijer en Mr. Carel Asser, benevens twee geesteliken, de Grand-Rabbin, krachtens zijn ambt, en de 2de rabbijn, de Heer Abraham de Britto, de oudste in jaren, maar die voor het presidium bedankt had. De stuwkracht ging uit van de jeugdige leden Meijer en Asser, beiden aanvangdertigers en blakende van geestdrift voor de kerkelike organisatie, op last van Keizer Napoleon tot stand gebracht. Vooral het kerkelik kostuum zat hen, overdrachtelik gesproken, zeer hoog. Dat •— en in 't algemeen de assimilatie-geest die hen bezielde — blijkt duidelik uit de hierna volgende brieven 2 ) aan den Heer Berenstein, die, gelijk gezegd, zijn ambtsornaat tot 1 April 1814 gedragen heeft. Toen werd het Consistorie opgeheven en de Heer Berenstein emeritus. Niet lang evenwel bleef hij dat. Zijn schoonvader overleed nog in hetzelfde jaar, en dank zij de ijverige bemoeiingen van zijn vroegere kollega's in het Consistorie, vooral van Mr. Carel Asser, benoemde Koning Willem I Z. W. Eerw. tot Opperrabbijn van Amsterdam, welk ambt de Heer Berenstein tot zijn dood bekleed heeft. Den Haag. Dr. Israël Mendels. J. D. Meijer aan Opperrabbijn S. J. Berenstein. I. Den Heere S. I. Beerenstein, Opperrabbijn te Leeuwarden. Hoog Eerwaarde Heer, Het is met het bijzonderst genoegen, dat ik de eer heb het UWEerw. aan N.V. TECHNISCH BUREAU BIJLEVELD ROELOF HARTSTRAAT 30 - <strong>AMSTERDAM</strong> - TELEF. 21090 T0EBEH00REN VOOR AUTOMOBIELEN DE VRIJDAGAVOND 131 Mr. CAROLUS ASSEK. (17S0-1S36) Hij en zijn vriend Mr. Jonas Daniël Meyer waren de eerste Joodsche advocaten in Holland. Hij nam een levendig aandeel in het werk van de club „Felix Libertale" voor de emancipaiie der Joden in Holland. te kondigen, dat de notabelen van het Departement der Zuiderzee in hunne Vergadering op eergister gehouden UWEerw. tot Groot-Rabbijn der Consistoriale Kerk, alhier gevestigd, gekozen hebben, blijvende de HoogEerwaarde Heeren Opperrabbijnen der Hoogduitsche en Portugeesche Gemeenten ieder aan hunne bijzondere Kerkgenootschappen met alle hunne voordelen geattacheerd. Deze keuze, die ik geensints twijffele of met de hoge goedkeuring van Z. M. (Keizer Napoleon) zal worden bekragtigd, is mij des te aangenamer, daar ik met de Heeren E. Mendes de Leon en C. Asser tot lid van het Consistorie gekozen, daardoor, indien het ook mij gebeuren mag de hoge goedkeuring weg te dragen, in nadere betrekking komen zal met een man als UHEerw., voor wiens kunde en deugd ik reeds lang diepe eerbied koesterde en met wien ik hope lang en eenstemmig te zullen mogen werken. Indien UHEerw., zoals ik mij durve vleijen, zich die keuze wel laat gevallen, zoude ik UHEerw. verzoeken haren invloed te willen gebruiken ten behoeve van den nieuw gekozen Rabbijn te Groningen - 1 ), of den gewezen Rabbijn van Middelburg 4 ), die zig thans hier bevind, beide mannen die, Strijkt electrisch met COLUMBUS Het Hollandsche strijkijzer 2 jaar garantie. Prijs f8.50 Vraagt Uwen Installateur I. SCHLEPER & ZONEN Fabr. en Expl. v. Nederl. Octrooien Sarphatipark 23 = Amsterdarn.
Page 1 and 2: STOKHUYZEN'S JAMS zijn uitsluitend
Page 3: JRG.2-N°.35 (DEEL IV) HOOFDREDACTE
Page 7 and 8: L. WARMOLTS DE LI CATESSENHANDEL He
Page 9 and 10: een dusdanig vermoeden ook door de
Page 11 and 12: en vrouwen zijn badkamers beschikba
Page 13 and 14: schapen, knechten en dienstmaagden
Page 15 and 16: eetje teveel van goeden ijver: imme
Page 17 and 18: wijzen van bizondere schoonheid. Wi
Page 19 and 20: ft 'en Vorstel fitte sféadr Ned Ne

. PEEK & CLOPPENBÜRG -AMSTERDAM I - Koninklijke Bibliotheek

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?