demonstratie bodembewerking ploegloze technieken in de ...

KBIVB
De Bietplanter
De Suikerbiet en haar Teelttechniek
DEMONSTRATIE BODEMBEWERKING
PLOEGLOZE TECHNIEKEN
IN DE SUIKERBIETENTEELT
De bedoeling van deze demonstratie is het geven van algemene
informatie betreffende de fi losofi e van de ploegloze teeltechnieken
toegepast in de suikerbietenteelt.
Daarom werd gekozen om elke stap van de techniek te illustreren
aan de hand van enkele machines die in deze streek gebruikt
worden door suikerbietplanters of loonwerkers.
De bedoeling is zeker niet om machines te klasseren of te vergelijken
naargelang hun doeltreffendheid.
HET RECHTSSTREEKS INZAAIEN
VAN BODEMBEDEKKERS
Het rechtstreeks inzaaien van een bodembedekker? Het kan, maar we zijn
geen voorstander van deze techniek.
Flexipass Laforge
• woeler
• breedte 3 m
• 5 smalle tanden (2,5 cm) met korte vleugels
• de punten zijn zelfslijpend en door een pin weerhouden
• packerwals Dutzi zelf gemonteerd door de heer Robijns
Demonstratie van Walshoutem (Landen) op 8 september 2005
Saphir 7 Autoload (Lemken)
• graanzaaimachine aangepast voor het zaaien in stoppels
• breedte 3 m
• egalisatierol
• uitgerust met 24 rijen en met een rijenafstand van 12,5 cm
• dubbelschijven en rollen voor dieptecontrole met de mogelijkheid van
de druk uitg te oefenen van 50 kg per element
• boordcomputer
Jean-Pierre VANDERGETEN
ONTSTOPPELEN
Als men echt het humusgehalte van de grond wenst te verhogen, dan
moet het stro op het veld blijven.
De eerste stap bij ploegloze teeltechniek is het ontstoppelen. Dit gebeurd
in 1 of 2 werkgangen na het strooien van de meststoffen liefst op een
diepte van 5 tot 8 cm . Het ontstoppelen kan met het losbreken van de
grond gecombineerd worden.
Het ontstoppelen heeft een mechanisch effect: oppervlakkig inwerken
van teeltresten, van stro en van meststoffen. Het heeft ook een sanitaire
werking: onkruidbestrijding, bodemverluchting, vertering van organische
resten, … Bij de directe zaai van een groenbemester geniet men niet van
al deze voordelen.
Wanneer men niet ontstoppelt, loopt men het risico later meer herbiciden
te moeten gebruiken voor de verschillende teelten en (of) deels de voordelen
van de ploegloze techniek te verliezen (het aan de oppervlakte vasthouden
van water, strijd tegen erosie) door het uitvoeren van diepere bodembewerkingen
in het voorjaar (diepere bewerkingen bij aanwezigheid
van grasachtige onkruiden).
Liborto (Religieux Frères)
• ontstoppelaar met tanden
• breedte 6m
• hydraulisch toeplooibaar in 3 stukken
• uitgerust met 25 tanden die geen bijkomend onderhoud vereisen
• diepte regelbaar via steunwielen
• achteraan dubbel verticale staven die vrij over de grond lopen en
sporenwissers achter de wielen
Smaragd
• ontstoppelaar met tanden
• breedte 3 m
• uitgerust met 7 tanden
• 4 paar convexe schijven
• rol
Nr. 421 - November 2005 8

KBIVB
De Bietplanter
LOSBREKEN
Voor de suikerbietenteelt en andere teelten (maïs, cichorei, enz) blijft het
diep losbreken van de grond een noodzaak.
Het losbreken van de grond gebeurt meestal, maar niet noodzakelijk, na
de graanoogst.
Het losbreken van de grond moet gebeuren met aangepast materiaal. Algemeen
wordt het gebruik van een bic afgeraden. Op korte termijn gaat
men de opbrengsten van bepaalde teelten zien dalen.
De diepte gemeten ter hoogte van de punten van de decompactatietanden
ligt tussen 27 en 33 cm. Proeven uitgevoerd door de heer Roisin van
de CRAGbx tonen aan dat voor suikerbieten het losbreken op 20 cm een
gemiddeld productieverlies van 5% veroorzaakt tegenover het losbreken
op 30 cm of ten opzichte van het ploegen.
De tanden vormen idealiter een hoek van 10 tot 13 graden. Een te kleine
hoek vermindert de trekkracht maar leidt tot de vorming van toegestreken
lagen. Een te grote hoek leidt tot de vorming van een zeer onregelmatig
bodemprofiel in de diepte en veroorzaakt een sterkere menging van
de verschillende bodemlagen.
Het losbreken van de grond moet in optimale bodemomstandigheden gebeuren.
Als men een slechte bodemstructuur heeft zullen deze technieken het
probleem niet oplossen.
Combiplow 32 Agrisem
• breedte 3 m
• 4 tanden met patent van de firma, bedoelingen: «golfeffect»,
«besparing van kracht en energie». De zijkanten zijn vervangbaar
• rol
• 2 rijen met 13 veertanden
DELIMBE T8
• pneumatische strooier van klein zaad
• bediening vanuit de cabine
• capaciteit 120 lit
• blazer met electrische motor van 12V
• De gleider voor de regeling van het debiet van het zaad is electrisch
regelbaar
• het systeem is uitgerust naar keuze met 6 - 8 -10 of 12 uitgangen
• werkt perfect met mosterd zaad en minder goed met facelia
• men werkt met verdeelplaatjes (6 a 7 voor een breedte van 3 m)
De Suikerbiet en haar Teelttechniek
BODEMBEDEKKERS
De beginner zal kiezen voor mosterd en liefst een resistent ras tegen bietenaaltjes.
Voor mosterd gebruikt men 8 a 12 kg zaad. Mosterd kan tot 15
september gezaaid worden en vriest gemakkelijk af.
De andere mogelijkheden zijn facelia, gezaaid aan 8 kg per hectare maar
liefst voor 15 augustus. Zomerhaver kan eveneens gezaaid worden tot 30
september aan 80 tot 100 kg per hectare.
Technisch bekeken moet men ingrijpen met een niet selectief herbicide,
minstens 40 dagen voor het zaaien van de bieten. Opgepast: zomerhaver
vriest moeilijk af! Zomerhaver moet vroeger doodgespoten worden (eind
november begin december).
Een bodembedekker is geen bodemverbeteraar! Alles wat hij kan doen is
een bestaande goede structuur bewaren!
Opgepast voor sporen! Als sporen aanwezig zijn in het perceel dan wordt
het moeilijk om degelijk werk uit te voeren in het voorjaar bij het zaaien
van de bieten. Daarom raden we aan om glyfosaat te spuiten op een bevroren
grond (na nachtvorst) als men tijdens de dag positieve temperaturen
verwacht.
Dutzi KR3000
• breedte 3 m
• 4 delta scharen waarop de punt vervangbaar is
• snelheid aftakas: 1000 t/min
• rotor met 73 tanden (afstand van 4 cm) die verticaal staan als ze de
grond aanraken. De rotor draait tussen 290 en 440 t/min afhankelijk
van de kracht van de traktor (100 à 150 pk)
• polyvalente zaaimachine
Tiger AS Horsch
• woeler
• 18 tanden asymetrisch verdeeld op 4 rijen die zorgen voor een diepe
bewerking en een oppervlakkige inwerking van plantresten
• hoogte van 85 cm onder het frame
• 1 rij schijven
• wielen met banden van een diameter van 85 cm
• Acheraan rolletjes die de grond aandrukken en egaliseren tussen de
banden. Sommige onder u verkiezen om er zonder te werken, om te
vermijden dat de grond te vlak ligt tijdens de winter
Nr. 421 - November 2005 9

KBIVB
Kompaktor Lemken
• voorbereiding kiembed
• breedte 3 m
• in 2 delen
• vooraan sporenwissers met «non-stop» veiligheid
• verkuimelrol - egalisatie
• verbonden aan een egalisatiebalk (voor het klaarleggen van het kiembed
in afgestorven bodembedekkers wordt deze weggenomen)
• 16 tanden in hartvorm
• achteraan verkruimelrol in verbinding met zijplaten
De Bietplanter
ZAAIBED EN ZAAI VAN DE BIETEN
Enkele nuttige adviezen:
• in de meeste gevallen zal men het zaaibed klaarmaken. Uitzondering:
percelen met een helling groter dans 6%;
• de ideale diepte voor het klaarmaken van het zaaibed bedraagt 5 cm.
Bij het gebruik van de rotoreg moet deze op een lage snelheid ingesteld
worden (bvb 600 t/min);
• de grond enkele uren laten opdrogen na het klaarmaken van het zaaibed;
• het bietenzaad moet op een diepte van 2 a 2,5 cm geplaatst worden.
Zeker niet oppervlakkig zaaien! Het risico van korstvorming is beperkt;
• het aandrukken van het zaad is essentieel;
• bij grote hoeveelheden stro of teeltresten moeten de kluitenruimers
in werking gezet worden;
• bij deze technieken moet men soms het klaarleggen van het kiembed
en het zaaien een paar dagen uitstellen;
• lichte trekkers uitgerust met brede lage drukbanden gevolgd door
sporenwissers hebben de voorkeur. Op hellende percelen biedt het
voordelen i.v.m. erosie en de opbrengsten worden niet verhoogd.
Demonstratie gehouden te Walshoutem
(Landen) op 8 september 2005
Met dank aan de Provincie Vlaams Brabant
Deze demonstratie kaderde binnen het Interregproject Erosiebestrijding
(Provincies Limburg en Vlaams-Brabant, AMINAL Land, Boerenbond, …).
De Suikerbiet en haar Teelttechniek
ZAAIMACHINES
Beide machines zijn uitgerust met specifi eke V schijven, die onmisbaar
zijn voor het correct zaaien in een afgestorven bodembedekker. Deze
zaaimachines kunnen even goed, na enkele eenvoudige afstellingen,
gebruikt worden bij de klassieke technieken.
BESLUIT
Ploegloze teeltechnieken zijn zeer doeltreffend tegen erosie (betere
waterinfi ltratie, (zie testen KUL) en minder verslemping.
Goed toegepast, maken deze technieken het mogelijk om hoge
opbrengsten te bereiken.
Met dit artikel bedanken we vooral de landbouwers en loonwerkers
die hun machines en tractoren ter beschikking hebben gesteld,
voor het slagen van deze demonstratie:
Camille Robijns en al zijn medewerkers, alsook Christian
Dirick en de families Grégoire, Wauters en Baugniet.
Nr. 421 - November 2005 10