Essent - Twentevisie

2
Twentevisie. 05/2000
◆ Kees Wiechers, de man die
Essent leidt van een door de
overheid gedomineerd bedrijf
tot een marktgerichte onderneming.
Als het aan Wiechers
ligt is het eindstation de beurs.
Essent
Energieboer Essent noemt zich
keurig in eigen uitingen een multi
utility-groep. Essent is opgebouwd
uit tientallen energiebedrijven. De
laatste fusie was tussen Edon (in
het noorden en oosten van het
land) en de Pnem/Mega in het zuiden.
Saillant detail is dat één van
de redenen was dat beide bedrijven
ook graag werken in de sectoren
kabel-telecom en milieu.
Daardoor vielen andere bedrijven
(NUON) af. Maar de kakelverse
topman Kees Wiechers van Essent
laat blijken niet voor eeuwig aan
kabeldochter bedrijven Castel en
Pallet vast te houden. Wiechers
moet van zijn bedrijf in no-time
een marktgerichte organisatie maken.
Hij wil het liefst volgend jaar
naar de beurs, spiegelt zich graag
aan de KPN en krijgt van grotere
buitenlandse broertjes geen minderwaardigheid
complex. De invoering
van de naam Essent mocht
een paar centen kosten. “Ik vind
Essent een mooie naam, ik word
niet opgewonden van namen als
Edon Pnem Mega.”
(door Jan Medendorp)
Edon-bestuursvoorzitter Witvliet (nu
tweede man) stond bekend om zijn duidelijkheid,
hij was recht voor zijn raap.
Blijkbaar is de saaie energiesector dat
alleen ogenschijnlijk, want Kees Wiechers
is ook gewoon een leuke vent. Hij haat het
als mensen in zijn omgeving hem naar de
mond praten. Hij betreurt het dat hij minstens
70 uur per week werkt, veelal vergadert.
“En nadenken ook hoor,” grijnst hij.
Door alle fusies en overnames staat hij
inmiddels heel ver weg van de werkvloer,
beseft Wiechers. “Ik begrijp wel dat de
mensen tureluurs worden van alle fusies,
het is ook nauwelijks bij te benen. Ik weet
wél dat de mensen van Essent begrijpen
dat het fuseren en over nemen is of ten
onder gaan. Ja, zo hard ligt het.”
Essent heeft een jaaromzet van bijna 8,5
miljard gulden. Vorig jaar was het bedrijfsresultaat
660 miljoen. Er werken meer dan
10.000 mensen die er voor zorgen dat in

‘De omwenteling van KPN is voor ons lichtend voorbeeld’
wil naar de beurs
Nederland 2,3 miljoen mensen elektriciteit
krijgen, 1,7 miljoen huishoudens krijgen
gas van Essent en via dochter Castel of
Pallet kijken miljoenen Nederlanders televisie.
De vierhoofdige Raad van Bestuur
verdient 3,4 miljoen gulden en ook daardoor
lijkt Essent langzaam maar zeker een
echt bedrijf te worden. Het rendement
bedroeg 8,2 %. Dat houdt anno 2000 niet
over. “Dat klopt, daar attendeerde ook de
Raad van Commissarissen ons op.”
KPN
“Wij zijn een echt bedrijf. De eerste 600
grote bedrijven zijn inmiddels vrij om hun
eigen energieleverancier te kiezen. Dan
praten we wel over 40% van de omzet.
Volgend jaar volgen 60.000 bedrijven en in
2004 is iedereen vrij om te kiezen. Die
liberalisering werpt de schaduw ver vooruit.
Want we moeten nu onze bestaande
klanten proberen vast te houden en nieuwe
te krijgen. We moeten veel marktgerichter
gaan denken, en dat lukt door een
bedrijfsorganisatiestructuur te kiezen van
veel kleine zelfstandige eenheden. Mensen
moeten het gevoel krijgen een eigen
winkel te beheren.”
“Ik heb veel respect voor de KPN, die is
tien keer zo groot als wij zijn. De KPN
heeft aangetoond dat het mogelijk is om
een door de overheid gedomineerd bedrijf
in korte tijd om te vormen tot een private
onderneming. Ja, als je het zo vraagt: dat is
een lichtend voorbeeld gelet op de grootte
van het bedrijf. Er is nog een hoop kritiek,
dat weet ik, maar ik vind dat KPN een
bewonderenswaardige prestatie heeft geleverd.
Wij zijn op dezelfde manier bezig,
wij liggen voor op de concurrentie.”
Vet
Essent is een moddervet bedrijf geworden
dankzij het monopolistische verleden. En
hoewel Wiechers zich nu druk maakt over
bijvoorbeeld de Nederlandse Mededingingsautoriteit
(NMA) die een paar kanttekeningen
plaatste bij de fusie tussen de
Edon en Pnem/Mega, is het aan diezelfde
overheid te danken dat Essent nu is wat
het is: een fraai bedrijf (met het hoofdkantoor
in Arnhem) met een eigen vermogen
van 4,7 miljard gulden. “Dat bedrag is
vooral te danken aan de aandeelhouders
in het zuiden, die lieten ons dat opbouwen.
Dankzij de verkoop van de Epon
(productiebedrijf van elektriciteit, tot voor
kort in handen van onder meer de Edon)
wordt dat nu een beetje gelijkgetrokken.
Dat leverde om precies te zijn 1,750 miljard
gulden op. We zitten nu financieel op
het niveau dat we willen. We hebben het
vet op de botten dat in de komende jaren
hard nodig zal zijn.”
Minderwaardigheidscomplex
Groeien is dus nodig om te overleven. Dat
is in feite de strekking van het verhaal van
Wiechers. “Als groot bedrijf kun je scherp
inkopen. En als je scherp inkoopt, kan je
voor een concurrerende prijs verkopen.”
Essent koopt 70 % van haar energie van
productiebedrijf EPZ, dat in handen is
van Essent. “Ja, maar voor de EPZ kopen
wij gas en kolen in. Dat is 55 % van de
kosten. Dat kan een slok op een borrel
schelen. De sterke inkoop weegt op tegen
de nadelen van schaalvergroting. Maar
hoever we moeten doorgroeien, ja, dat is
een interessante vraag waarop we intern
ook nog naar een antwoord zoeken. Daar
zijn we nog niet helemaal uit.” De groei
zal in het buitenland gezocht moeten worden,
want in Nederland staat de NMA dat
niet verder toe. En de bedrijven in met
name Frankrijk en Duitsland zijn tien
keer groter. Inmiddels is Essent wel op
overnamepad in Duitsland, maar de kans
overgenomen te worden is toch betrekkelijk
groot. “De bedrijven in Duitsland en
Frankrijk waar u op doelt, zijn tien keer
zo groot als wij. Maar ik vraag u: zijn die
bedrijven zo groot omdat ze in een beschermde
omgeving opgroeiden of zijn ze
zo goed.” Een retorische vraag. Wiechers
lacht: “Wij zien geen voordelen in een
overname door één van die bedrijven ook
al omdat wij niet erg onder de indruk zijn
van wat zij doen. Ik krijg geen minderheidscomplex
van die bedrijven. Wij zijn
trots op ons bedrijf en dat vertaalt zich in
het feit dat wij graag het roer in eigen
hand houden.”
Beursgang
Met de liberalisering van de markt (meer
aanbieders, dus de consument hoeft niet
langer beschermd te worden), kan de overheid
terugtreden als aandeelhouder. Vindt
ze zelf. Bovendien krijgen de provincies
(70 % van de aandelen) en een aantal gemeenten
(30 %) een bak geld bij verkoop.
Gedeputeerden en wethouders rekenen
zich al rijk. En Wiechers heeft al bij de
fusie van Essent gezegd dat hij verwacht
binnen een paar jaar andere aandeelhouders
te hebben. Dan blijft in feite alleen
een beursgang over. “Ik wil graag naar de
beurs, ja. Desnoods eerst via een participatiemaatschappij.
Wij hebben afgesproken
dat wij met voorstellen over privatisering
zouden komen. Die voorstellen zijn
nu klaar, die worden in het najaar gepresenteerd.
Ik wil voor mijn afscheid de
toekomst van Essent geregeld hebben.”
Wiechers gaat nog wel eens terugdenken
aan die sullige politici als aandeelhouders
wie bijkans alles op de mouw gespeld kan
worden. Want dan zou nu bijvoorbeeld
een enorme druk op hem uitgeoefend worden
om de kabelbedrijven (en vooral de
aansluitingen) te verkopen. Die zijn goud
waard geworden.
UPC
De concurrent UPC betaalt een godsvermogen
per kabelaansluiting, UPC bezit
inmiddels 38 % van de markt tegen 25 %
van Castel en Pallet (bij de fusie van
Essent nog marktleider). In het Financieel
Dagblad liet Wiechers nog weten de kabelbedrijven
te willen verkopen. Daar komt
hij op terug. En toch weer niet. “Ik heb dat
niet zo bedoeld en al helemaal niet zo
gezegd. Ik wil voorlopig niet verkopen.
Het baart mij zorgen als ik zie wat UPC
betaalt voor een aansluiting. Aan de ene
kant wil ik het totale telecompakket per
kabel aanbieden aan de klant. We willen
een interessant bedrijf blijven. Op dit
moment doen wij dat autonoom. Ik weet
niet wanneer wij aanhaken bij de schaalvergroting.”
Dus toch verkopen op termijn?
“Wij vinden het verkoopmoment
nog niet aangebroken. Wij letten goed op
dat, als het moment daar is om te verkopen,
we dat ook benutten. Intussen investeren
wij veel in kabels en ‘content’. Dat
drukt het resultaat en dat baart mij zorgen,
dat zeg ik eerlijk.” En dan als grapje:
“Vroeger probeerden wij de verliezen te
versluieren, vandaag de dag tel je niet mee
als je geen dik verlies hebt. Wij zetten het
nu nadrukkelijk in het jaarverslag.”
Wiechers legt vervolgens uit dat hij zelf
ook internet. Via @home, via de kabel.
“Zeker vijf keer zo snel als via de telefoon.
Ik heb mijn boot verkocht via internet.” ■
3
Twentevisie. 05/2000