Fascinerend, essentieel en bedreigd - Biomaatschappij

2
Voorwoord
In nederland zijn ongeveer 7.000 imkers
actief. Samen hebben zij bijna 80.000 bijenvolken
onder hun hoede, dat wil zeggen: in
de zomer. De overgrote meerderheid van deze
mensen houdt bijen als hobby. Slechts een tiental
is professional, bijvoorbeeld omdat ze in dienst
zijn van een zaadteeltbedrijf of een fruitteler.
Dat neemt niet weg dat ook al die hobbyisten een
professionele prestatie leveren. Hun bijenvolken
zorgen voor de bestuiving van fruitbomen, zoals
appel, kers en peer, van planten als aardbei en
courgette, en ook van een landbouwgewas als
koolzaad. Zouden er geen bijen en andere bestuivers
meer zijn, dan zou er 10% minder voedsel
geproduceerd worden. Voor Nederland kom je dan
tot een derving van ruim 1 miljard euro per jaar.
Omgerekend betekent dit dat één bijenvolk, van
een hobbyist of niet, ¤ 12.500,- opbrengt voor de
Nederlandse land- en tuinbouw.
Vergrijzende imkers en stervende bijen
Er was een tijd dat we veel meer imkers hadden
in Nederland. Kort na de Tweede Wereldoorlog
hadden we bijvoorbeeld 32.000 georganiseerde
imkers. Dat aantal ging lange tijd neer, en vervolgens
weer op. De definitieve terugloop werd
rond 1984 ingezet. Waar de rest van de land- en
tuinbouw minder boeren kreeg die samen net
zoveel of zelfs meer gingen produceren, liep in de
bijenhouderij zowel het aantal imkers terug, als
het totaal aantal bijenvolken. Voor een deel komt
deze terugloop door de vergrijzing van de imkerij.
De gemiddelde Nederlandse bijenhouder is zestig
jaar oud.
kwartaal 4 december 2010 bijen
Daarbij komt een ander, vooralsnog ongrijpbaar
probleem: de wintersterfte onder de bijen. Iedere
winter sterft een deel van de volken. In de zomer
wordt dat probleem normaal gesproken vanzelf
weer opgelost. Maar de afgelopen jaren lijkt er
sprake van een veel grotere sterfte dan normaal.
Onderzoek, zowel in Nederland als daarbuiten,
heeft nog geen definitieve vinger op de zere plek
kunnen leggen.
Geen geld voor onderzoek
Ondanks hun professionele prestaties, wreekt
zich hier de hobbystatus van de meeste Nederlandse
imkers. Professor Jacobs, een autoriteit
op het gebied van bijen aan de Universiteit Gent,
becijferde ooit dat bijen na koeien en varkens de
grootste economische toegevoegde waarde hebben
van alle ‘landbouwhuisdieren’. Ondanks die
hoge economische status, kunnen de betrokken
hobbyisten onmogelijk het benodigde geld voor