Fascinerend, essentieel en bedreigd - Biomaatschappij
Fascinerend, essentieel en bedreigd - Biomaatschappij
Fascinerend, essentieel en bedreigd - Biomaatschappij
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Op deze foto is duidelijk<br />
te zi<strong>en</strong> waar de bij het<br />
(blauwe) stuifmeel opslaat.<br />
44<br />
zijn er slechts weinig larv<strong>en</strong> die gevoed moet<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>.<br />
Niet iedere plant<strong>en</strong>soort produceert ev<strong>en</strong>veel<br />
stuifmeel <strong>en</strong> nectar. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is die hoeveelheid<br />
afhankelijk van het weer <strong>en</strong> de grondsoort.<br />
Het is dan ook niet precies uit te rek<strong>en</strong><strong>en</strong> hoeveel<br />
bloem<strong>en</strong> bezocht moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> om de bov<strong>en</strong>g<strong>en</strong>oemde<br />
hoeveelhed<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> verzamel<strong>en</strong>. Stel<br />
dat elke bloem 5 milligram nectar levert, wat overe<strong>en</strong>komt<br />
met 1 milligram suiker, dan moet e<strong>en</strong> bij<strong>en</strong>volk<br />
voor elke kilo suiker e<strong>en</strong> miljo<strong>en</strong> bloem<strong>en</strong><br />
bezoek<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> bij kan wel 4 tot 6 kilometer vlieg<strong>en</strong><br />
om het voedsel te verzamel<strong>en</strong>. Toch wordt het<br />
kwartaal 4 december 2010 bij<strong>en</strong><br />
meeste zo dicht mogelijk bij huis gehaald, binn<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> straal van 1,5 kilometer van de kast. Daarmee<br />
beslaat e<strong>en</strong> bij<strong>en</strong>volk e<strong>en</strong> oppervlakte van 7 vierkante<br />
kilometer.<br />
Van nectar <strong>en</strong> stuifmeel maak je honing <strong>en</strong> brood<br />
Het suikergehalte van nectar varieert van <strong>en</strong>kele<br />
proc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> tot meer dan de helft. Gemiddeld is het<br />
20%. Om te voorkom<strong>en</strong> dat de nectar gaat gist<strong>en</strong><br />
wordt het door de bij<strong>en</strong> ingedikt tot e<strong>en</strong> suikergehalte<br />
van 80%. Tijd<strong>en</strong>s dit proces word<strong>en</strong> met het<br />
bij<strong>en</strong>speeksel <strong>en</strong>zym<strong>en</strong> toegevoegd (zie pagina 48<br />
<strong>en</strong> 49).<br />
Stuifmeel is rijk aan eiwitt<strong>en</strong>, vett<strong>en</strong> <strong>en</strong> suikers<br />
<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> goede voedingsbodem voor allerlei<br />
micro-organism<strong>en</strong> <strong>en</strong> mijt<strong>en</strong>. Stuifmeel wordt<br />
daarom geconserveerd, door het in de cell<strong>en</strong> van<br />
de raat te stopp<strong>en</strong> <strong>en</strong> het af te dekk<strong>en</strong> met honing.<br />
De van nature op de plant<strong>en</strong> aanwezige gist<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> bacteriën verbruik<strong>en</strong> de aanwezige zuurstof.<br />
Daardoor ontstaat e<strong>en</strong> anaëroob klimaat (zonder<br />
zuurstof) in de stuifmeelcel. Onder deze zuurstofloze<br />
omstandighed<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> vooral de melkzuurbacteriën<br />
actief. Die bacteriën zorg<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong><br />
zure omgeving, wat er sam<strong>en</strong> met de afwezigheid<br />
van zuurstof voor zorgt dat het stuifmeel lang<br />
houdbaar blijft. Door de melkzuurvergisting zoals<br />
dit proces heet, wordt het stuifmeel ook gemakkelijker<br />
verteerbaar voor de bij<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> wordt<br />
het bij<strong>en</strong>brood zoals het dan wordt g<strong>en</strong>oemd (raat<br />
met opgeslag<strong>en</strong> stuifmeel / stuifmeelcell<strong>en</strong>), verrijkt<br />
met aminozur<strong>en</strong> van de bacteriën.<br />
De voedster verdeelt het brood<br />
Honingbij<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> dus heel praktische manier<strong>en</strong><br />
ontwikkeld om hun voedsel lang te kunn<strong>en</strong><br />
bewar<strong>en</strong>. Daarnaast hebb<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> bijzondere<br />
manier om de voedingsstoff<strong>en</strong> uit het bij<strong>en</strong>brood<br />
goed over de bij<strong>en</strong> te verdel<strong>en</strong>. Dit loopt via de<br />
voedsterbij<strong>en</strong>. Alle<strong>en</strong> bij<strong>en</strong> van 3 tot 14 dag<strong>en</strong><br />
oud kunn<strong>en</strong> het bij<strong>en</strong>brood et<strong>en</strong> <strong>en</strong> verter<strong>en</strong>. Zij