Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Debussy:<br />
Le martyre de Saint Sébastien<br />
In 1910 zocht de Italiaanse schrijverdichter<br />
Gabriele d’Annunzio contact<br />
met Claude Debussy: of die zijn<br />
theater stuk Le martyre de Saint Sebastien<br />
van muziek wilde voorzien, binnen<br />
enkele maanden. Dit ‘mysteriespel’<br />
zou, omkleed met zang en dans, een<br />
eigentijdse visie geven op Sebastiaans<br />
veroordeling, martelaarschap en<br />
heilig verklaring. Debussy zegde toe.<br />
Op het project rustte geen zegen,<br />
ondanks (of juist door) de religieuze<br />
thematiek. Christelijke materie lag<br />
de vrijdenker Debussy niet, al waardeerde<br />
hij D’Annunzio’s even bloemrijke<br />
als ongrijpbare poëzie. Evenmin<br />
was hij een componist die op korte<br />
termijn meesterwerken kon leveren.<br />
Maar geldnood gaf de doorslag: zijn<br />
altijd al wankele fi nanciële positie<br />
was na zijn huwelijk, en de geboorte<br />
van zijn innig geliefde dochtertje,<br />
bepaald niet verbeterd.<br />
Dat Debussy überhaupt binnen enkele<br />
maanden een immense partituur<br />
voor solisten, koor en orkest kon leveren<br />
was te danken aan het orkestratie-<br />
en invulwerk van André Caplet, leerling<br />
en vriend van Debussy. Ook kreeg<br />
het componeerproces indirect nog<br />
een klein zetje van een balletmuziekopdracht<br />
die Debussy vrijwel gelijktijdig<br />
moest schrijven: daarin had hij<br />
uitdrukkelijk geen zin, zodat elke<br />
nevenactiviteit hem welkom was.<br />
Onder tussen negeerde Debussy<br />
gemaks halve dat D’Annunzio een<br />
omstreden fi guur was. Flamboyant en<br />
getalenteerd was D’Annunzio welzeker<br />
– maar ook een geëxalteerde<br />
windbuil die rabiate politieke ideeën<br />
propageerde – spoedig zou hij een<br />
inspirator van Mussolini’s fascisme<br />
worden – en een charlatan die zijn<br />
immense kapitaal had verbrast (zijn<br />
paarden sliepen op Perzische tapijten,<br />
beweerde men) en die naar Frankrijk<br />
was gevlucht om zijn vele schuldeisers<br />
te ontlopen.<br />
De partituur die Debussy uiteindelijk<br />
aan zijn opdrachtgever overhandigde<br />
is een merkwaardig maaksel dat zelfs<br />
fervente Debussy-liefhebbers voor<br />
vraagtekens plaatste. Tegenwoordig<br />
wordt enkel de vierdelige orkestsuite<br />
die Debussy later samenstelde nog<br />
regelmatig uitgevoerd. Voor de spoedige<br />
eclips van het complete werk zijn<br />
verscheidene redenen. Ten eerste was<br />
Debussy, een componist die niet alleen<br />
over een enorme ideeënrijkdom beschikte<br />
maar ook een volkomen originele<br />
‘verhaaltechniek’ hanteerde om<br />
die ideeën uit te dragen, fundamenteel<br />
ongeschikt voor opdrachtwerk.<br />
Zodra de inspiratie niet voor honderd<br />
procent van hemzelf kwam (of uit door<br />
hemzelf gekozen bronnen – gedichten,<br />
meestal) springen er haarscheurtjes<br />
in zijn fragiele akoestische bouwsels.<br />
Tegenwoordig zijn die alleen hoorbaar<br />
als je de rest van zijn oeuvre kent; Le<br />
martyre is geen Pelléas et Mélisande, maar<br />
het is nog altijd het werk van een groot<br />
componist. Bij de première echter kon<br />
het publiek dat hem altijd trouw was<br />
geweest meteen de zwakke plekken<br />
aanwijzen. Boze tongen beweerden<br />
21
Change language