GreenCalc - DGMR

7 Monetarisering van de milieulasten
De grootste winstmogelijkheden voor duurzaam bouwen liggen nog voor de start van
het ontwerp- of bouwproces, in de initiatieffase. In deze fase wordt in feite de keuze
gemaakt voor wel of niet duurzaam bouwen. De keuzes die daar worden gemaakt, zijn
essentieel voor het uiteindelijk behalen van milieuwinst. Denk aan de afweging tussen
nieuwbouw, renovatie en aanpassing van het bestaande gebouw of verhuizing naar
een ander bestaand pand. Ook de keuze voor eigen bureaus of wisselwerkplekken,
de keuze voor een locatie in relatie tot de mobiliteit en de oriëntatie op de zon zijn
bepalend. Niet zelden wordt in de initiatieffase onvoldoende nagedacht over aspecten
van duurzaam bouwen, waarna in het vervolgtraject wordt getracht de milieubelasting
te beperken.
Duurzaam bouwen moet daarom een integraal onderdeel gaan vormen van de
besluitvormingsprocessen. Bestaande rekenmodellen geven hiervoor niet voldoende
bruikbare informatie. Om aan te sluiten bij de "taal" van de beslissers in de bouw, is
bij de ontwikkeling van GreenCalc een analogie gezocht met de bedrijfseconomie.
Daarom worden de milieulasten uitgedrukt in guldens (of een andere geldeenheid,
bijvoorbeeld de euro).
De keuze voor een milieu-economisch model biedt grote voordelen. Technisch
wetenschappelijke uitgangspunten alleen, bieden onvoldoende mogelijkheden om het
totale milieu-effect van een gebouw in een vroegtijdig stadium te kunnen beoordelen.
Economische modellen geven de mogelijkheid om voorspellingen te doen op basis
van afgesproken en erkende procedures. Er wordt daarbij een groot belang gehecht
aan volledigheid van gegevens. Daarbij wordt met enige nuance aangekeken tegen
de mate van nauwkeurigheid, waarin de verschillende gegevens bepaald worden. Bij
bedrijfseconomische modellen worden aannames gedaan, bijvoorbeeld over het
verloop van de rente over een periode van dertig jaar, die een grotere onzekerheid
vertonen, dan de onderbouwde aannamen die bij GreenCalc gedaan worden bij het
bepalen van de milieulasten.
De milieu-effecten worden in GreenCalc uiteindelijk uitgedrukt in geld in plaats van
kilogram CO2, mega joule of milieubelastingspunten. Deze vertaling, de
monetarisering, biedt als voordeel dat alle milieueffecten in één getal gevat kunnen
worden. Tegenover gevoelsmatige overwegingen staat een tastbaar begrip: geld. Ook
de milieukosten die (gedeeltelijk) worden afgewenteld op de samenleving, worden zo
zichtbaar gemaakt.
De milieukosten zijn de herstel- of preventiekosten van de totale milieuschade die
optreedt door de bouw en het gebruik van een gebouw. Dit zijn kosten die worden
afgewenteld op de samenleving en die vroeg of laat te voorschijn komen. De
milieukosten worden berekend op basis van het daadwerkelijke ontwerp van een
gebouw en hebben betrekking op de totale levensduur daarvan.
Voor een aantal milieu-effecten zijn de kosten inmiddels vastgesteld: broeikas-effect,
vermesting, verzuring, afval, energie en water. Voor de overige milieu-effecten is
vooralsnog een inschatting gemaakt. In 1999 zullen ook de kosten van deze milieueffecten
worden vastgesteld. De kosten van milieueffecten worden bepaald door na
GreenCalc 26