You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Presentatie IKV Pax Christi-rapport<br />
‘Verarmd Uranium - Tijd voor duidelijkheid’<br />
Hans van Iterson<br />
Op 29 juni presenteerde IKV Pax<br />
Christi in Nieuwspoort haar factsheet<br />
overVerarmd Uranium om<br />
de discussie rondom de militaire<br />
toepassing van verarmd uranium<br />
nieuw leven in te blazen. De<br />
Belgische regering is de Nederlandse<br />
vorige week voorafgegaan<br />
en heeft inmiddels het gebruik<br />
van verarmd uranium als munitie<br />
of bepantsering verboden.<br />
Miriam Struyk (IKV) zit de bijeenkomst<br />
voor met als speciale sprekers<br />
Henk van de Keur (LAKA), Wim van<br />
den Burg (militaire vakbond AFMP) en<br />
dr. Jawed Al-Ali, oncoloog van het<br />
grootste ziekenhuis in Basra, Irak.<br />
Verarmd uranium (VU) is een zwaar<br />
metaal dat licht radioactief is. Het<br />
wordt gebruikt in munitie en als bepantsering<br />
van tanks vanwege de hoge<br />
dichtheid en daarbij komende voordelen<br />
van groot doordringend vermogen<br />
(munitie) en betere bescherming<br />
(bepantsering). Probleem is dat bij de<br />
inslag hoge temperaturen ontstaan<br />
waardoor het verarmd uranium verpulvert<br />
en er fijn VU-stof ontstaat dat<br />
door soldaten en burgers kan worden<br />
ingeademd. Hoewel hard wetenschappelijk<br />
bewijs ontbreekt, lijkt er een<br />
causaal verband te bestaan tussen het<br />
gebruik van VU op de Balkan en Irak<br />
en toenemende gezondheidsklachten.<br />
Het IKV is altijd voorzichtig bij het<br />
doen van harde uitspraken en roept dus<br />
niet op tot een verbod maar een moratorium<br />
is wel op zijn plaats. Daarnaast<br />
is nieuw wetenschappelijk onderzoek<br />
zeer gewenst.<br />
Verouderde rapporten<br />
Henk van de Keur benadrukt het belang<br />
van goed onderzoek. In 2001 is<br />
het gevaar van VU, naar aanleiding van<br />
berichten op de Balkan, door de media<br />
naar voren geschoven en is er door de<br />
Tweede Kamer ook een motie aangenomen<br />
die opriep tot een moratorium<br />
op VU-wapens totdat de werkelijke<br />
gezondheidseffecten bekend waren. Na<br />
een tijdje kalfde de politieke interesse<br />
echter af en de motie is nooit geëffectueerd.<br />
Op vragen van Tweede Kamerlid<br />
Krista van Velzen in 2004 grijpen<br />
bewindslieden terug naar oude rapporten<br />
van begin 2000 die geen causaliteit<br />
aantonen tussen VU en gezondheidsklachten.<br />
Dat is nog steeds de bestaande<br />
situatie terwijl er tal van nieuwe<br />
rapporten zijn verschenen gebaseerd op<br />
onderzoek onder slachtoffers die wel<br />
degelijk schade aantonen. Toch blijft<br />
staatssecretaris Jack de Vries teruggrijpen<br />
naar de oude, geruststellende,<br />
onderzoeksgegevens. Gelukkig steunt<br />
Nederland wel de intentie tot nieuw<br />
onderzoek. Daar moet dus stellig de<br />
nadruk op gelegd worden.<br />
Militaire vakbond AFMP<br />
Wim van den Burg van de AFMP gaat<br />
een stapje verder en pleit voor een verbod<br />
op verarmd uranium. Het klinkt<br />
misschien wat vreemd om wapensystemen<br />
te verbieden, maar wat hier zwaarder<br />
weegt is, dat militairen in situaties<br />
terecht kunnen komen waartegen ze<br />
minder goed beschermd zijn. In deze is<br />
het nogal tegenstrijdig dat je enerzijds<br />
zegt dat er geen gevaren zijn bij<br />
gebruik van VU, maar tegelijkertijd<br />
allerlei veiligheidsprotocollen in werking<br />
treden op het moment dat VU-stof<br />
wordt aangetroffen. De AFMP wil niet<br />
dat er pas maatregelen getroffen worden<br />
nadat er een causaal verband met<br />
gezondheidsklachten is aangetoond.<br />
Als militairen willen wij landen in<br />
nood vooruit helpen, maar hoe kan dat<br />
als je het voor vele jaren vervuilt met<br />
stof van verarmd uranium?<br />
Dr. Jawad Al-Ali<br />
De Iraakse arts Jawad Al-Ali is dé<br />
expert op het gebied van kanker veroorzaakt<br />
door verarmd uranium.<br />
Volgens Al-Ali was er na de Eerste<br />
Golfoorlog sprake van een spectaculaire<br />
stijging van het aantal gevallen<br />
van kanker door straling. Dat gaat om<br />
een grote diversiteit aan kankers:<br />
longkanker, botkanker, leukemie,<br />
maagkanker, nier- en leverkanker.<br />
Daarnaast worden misvormde kinderen<br />
geboren die ons doen denken aan<br />
Hiroshima. Rond Basra staan tal van<br />
stukgeschoten tanks die voor de VUbesmetting<br />
verantwoordelijk zijn.<br />
Desondanks doet Al-Ali iets wat een<br />
gewone oncoloog niet kan: het vaststellen<br />
of een geval van kanker al dan<br />
niet veroorzaakt is door straling. Dat<br />
straling kanker kan veroorzaken, dat<br />
weet iedereen. Maar in een specifiek<br />
geval ‘straling’ als oorzaak aanwijzen<br />
is eigenlijk onmogelijk. <strong>NVMP</strong>bestuurslid<br />
Jelle Vleer wijst hem daar<br />
ook op. Juist in deze situatie zou zoiets<br />
onomstotelijk bewezen moeten worden.<br />
De grote diversiteit aan kankergevallen<br />
verlaagt echter de causaliteit. Je loopt<br />
nu het risico alle kankergevallen en<br />
geboortedefecten op een hoop te vegen<br />
en daar het stempel verarmd uranium<br />
op te drukken. Sommige kankers openbaren<br />
zich binnen 4-5 jaar, maar voor<br />
botkanker is dat 10-15 jaar. Er is dus<br />
veel meer onderzoek over een langere<br />
periode nodig om een causaliteit vast te<br />
stellen. Andere mogelijke oorzaken zijn<br />
immers de oliebranden die veel verontreiniging<br />
in Irak veroorzaakt hebben.<br />
Meer onderzoek<br />
Conclusie van de middag is dat er meer<br />
onderzoek nodig is om causaliteit vast<br />
te stellen. Pas als er hard bewijs is kun<br />
je de speculaties ontstijgen. Vergelijk<br />
het met het Golfoorlogssyndroom.<br />
Hiervoor zijn een hele reeks oorzaken,<br />
zoals micro-organismen, experimentele<br />
Vervolg op pagina 18<br />
17