Leerkracht - Nationaal Park Schiermonnikoog

Vereniging Natuurmonumenten
Bezoekerscentrum Schiermonnikoog
De kerk
In 1465 werd de toen aanwezige kapel verheven tot parochiekerk. Deze kerk lag op het huidige Westerstrand,
zo’n kilometer naar het westen, het strand op. Door stormvloeden die de duinen wegsloegen kwam de kerk
uiteindelijk op het strand te liggen en toen in 1717 het water een keer anderhalve meter hoog in de kerk stond
werd besloten een nieuwe kerk te bouwen op een plek ca. 1 km naar het oosten (waar nu het Rif begint). Dat was
niet zo,n goede keus, want ook hier vrat de zee in korte tijd zoveel land weg, dat in 1762 alweer een nieuwe plek
werd gekozen: ditmaal midden in het (nieuwe) dorp op de plaats waar, ook nu nog, de Got Tjark (Grote kerk)
staat.
Witte toren en vuurtoren
Voordat de witte en rode toren werden gebouwd stonden er op het eiland meerdere houten kapen. Deze dienden
ter navigatie voor de scheepvaart.
In 1853 werd een begin gemaakt met de bouw van twee vuurtorens: de noorder- (huidige vuurtoren) en zuider
vuurtoren (de witte toren). Ze vormden een baken voor in- en uitgaande scheepvaart. De lampen in deze torens
brandden op olie. Hiervoor werd een olieschuurtje gebouwd. Bij de torenwachterswoning (Duinoord) naast de
witte toren staat dat schuurtje nog.
Rond 1910 kreeg de rode toren een draaiend licht en werd het licht van de witte toren voorgoed gedoofd.
De vuurtoren is bemand en beschikt over moderne communicatie-apparatuur. Hij laat in 10 seconden 4
schitteringen zien, waarna 10 seconden rust. De toren is niet toegankelijk voor bezoekers. Beide torens zijn ca.
40 meter hoog.
Overige informatie:
- scholen/vakanties
Jonge Schiermonnikogers volgen basis-onderwijs op het eiland. Daarna kunnen ze naar de Inspecteur
Boelensschool (VMBO). Hierna moeten de leerlingen naar de wal voor vervolg-onderwijs. Dat betekent
voor de meeste van hen dat ze vanaf dat moment alleen in het weekend en tijdens vakanties op het
eiland zijn.
- gezondheidszorg
Op het eiland is een Zorgcentrum met huisarts, apotheek, tandarts en fysiotherapeut. Indien noodzakelijk
kan een patiënt met de reddingboot naar Lauwersoog worden vervoerd. In ernstiger gevallen wordt een
patiënt per helikopter overgebracht naar een ziekenhuis.
- gas-/elektriciteits-/watervoorziening
Gas: vanaf het Friese vasteland loopt een aardgasleiding naar het eiland.
Elektriciteit: vanaf het Friese vasteland loopt een elektriciteitsleiding naar het eiland. Watervoorziening:
Schiermonnikoog voorziet in haar eigen drinkwaterbehoefte door middel van een pompstation in de
duinen.
- afvalverwerking/afvalwater
Huisvuil en alle andere vaste afval wordt naar de vaste wal vervoerd. Afvalwater wordt in het riool
opgevangen en in de waterzuiveringsinstallatie op het eiland gezuiverd. Het restwater wordt in de
Waddenzee geloosd.
- vervoer
Dagelijks is er een veerverbinding met Lauwersoog. De eerste boot vertrekt om 07.30 uur van het
eiland, de laatste om 19.30 uur. Zie ook: WWW.WPD.NL
- taal
Schiermonnikoog heeft een eigen dialect dat door nog slechts enkele tientallen, merendeels oudere
eilanders wordt gesproken. De taal lijkt op Fries, maar kent een aantal andere klanken en veel
afwijkende woorden, die voor een deel afkomstig zijn uit Scandinavische talen. De oorzaak daarvan ligt
in de contacten die het eiland vroeger vanwege de zeevaart met de noordelijke landen had.
10