Projekten Anderszins - Origo
Projekten Anderszins - Origo
Projekten Anderszins - Origo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 1 Nr. 25 –juli 2010<br />
<strong>Projekten</strong><br />
zin of onzin<br />
Van de ruim twintig kleinschalige archivalische<br />
projekten die zijn afgerond of nog lopen<br />
zijn de gegevens voor een aanzienlijk deel te<br />
vinden op website http://origo.otmx.nl. Vaak<br />
stel ik mezelf de vraag naar de zin of onzin van<br />
dit veel tijd en inspanning kostende werk.<br />
Een andere vraag die me boeit is van hoeveel<br />
seminaries, kloosters, juvenaten alsnog zoveel<br />
informatie wordt verzameld en bewerkt door<br />
oud-leerlingen en (voormalige) medebroeders.<br />
En wordt dat door de betreffende kerkelijke en<br />
religieuze organisaties serieus genomen?<br />
Een opsomming? Ik kan het proberen. Eerst en<br />
vooral de periodieken: Don Bosco Nu, Don<br />
Bosco Binnen-kort (1999-2005), het Don Rua<br />
Nieuws (2006-heden), de nieuwsbrief 'Don Rua'<br />
– vroeger en nu. Ook de Tam-tam: de spoedberichten,<br />
vooral bij overlijden.<br />
Dan de verzamelingen van gegevens (ik noem<br />
hier geen auteurs) van de leerlingen van 'Don<br />
Rua', van de Nederlandse salesianen, van foto's.<br />
De kronieken van Ugchelen (1943-59), van Assel,<br />
de geschiedenis van 'Don Bosco' Leusden, van<br />
Lauradorp, van Ugchelen en 's-Heerenberg.<br />
De verzamelingen van liederen (Herman van der<br />
Loop) en de zangbundel van Huize 'Don Rua'.<br />
Jan Klein is goed voor zo'n tien projekten, teveel<br />
om hier op te noemen. Zijn levensverhaal van<br />
don Rua werd onlangs gedigitaliseerd en is klaar<br />
voor eventuele vermenigvuldiging.<br />
De huisbladen van 'Don Rua', het Reglement<br />
voor de Leerlingen, het boekje Ceremoniën, de<br />
teksten van de Don Boscokalender van 1961, het<br />
Don Bosco-leven van pater Heinrich Kremer, twee<br />
boekjes van de Sacraments-compagnie, de namen<br />
achterop het Maria-beeld van Cor Goorts...<br />
Nog te noemen zijn de collecties en overzichten<br />
van artistiek werk, zoals de lino's, tekeningen en<br />
collages van Jan van Schagen, en van meerdere<br />
nog levende salesianen en anderen. Tel daarbij op<br />
wat hier nog niet werd genoemd, en we zien een<br />
bonte verzameling van tijdsdocumenten.<br />
In het Erfgoedcentrum voor Nederlands Kloosterleven<br />
in Cuijk bevindt zich ook het archief van de<br />
salesianen van don Bosco in Nederland. Aan cultureel<br />
antropologe Marie-Antoinette Willemsen<br />
van stichting Echo is de geschiedschrijving van<br />
salesiaans Nederland toevertrouwd.<br />
Voor wie of wat zijn bovengenoemde projekten<br />
uiteindelijk zinvol, en dragen de resultaten iets bij<br />
aan archivering en geschiedschrijving?<br />
'Don Rua' (foto E. Spronck, 1982)<br />
<strong>Anderszins</strong><br />
viaticum<br />
Bovenstaande foto van de achterkant van de<br />
Rua-villa in Ugchelen, ruim twintig jaar na ons<br />
vertrek, kan dienen als beeld van het erfgoed<br />
waarvan sprake is in de eerste kolom van deze<br />
nieuwsbrief: min of meer vergaan verleden. De<br />
kamers van de provinciaal en de directeur, de<br />
bibliotheek, de EsDoornLaan helemaal boven;<br />
keuken, bijkeuken en broodkamer, kolenhok<br />
en verwarmingskelder, spoelkeuken...<br />
Wie er gewoond en geleefd heeft hoort, ziet en<br />
ruikt het allemaal nog alsof het gisteren was.<br />
Maar alles is eindig, evenals wijzelf, naar het<br />
aardse lichaam althans. Herinneringen kunnen<br />
voor ons zijn als goed geconserveerd voedsel<br />
voor onderweg, als viaticum, hoop doet leven;<br />
maar ook als beschimmeld brood en verschaalde<br />
drank, als puur vergif. We moeten<br />
kritisch zijn en nemen wat goed voor ons is.<br />
Al zou niets van hetgeen we van het verleden<br />
conserveren en verzamelen iets bijdragen aan<br />
het archief en aan de geschiedschrijving, dan<br />
nog kan het velen van ons misschien helpen<br />
om onze lamp brandend te houden, als olie die<br />
we ontdoen van hinderlijke verontreinigingen.<br />
Er is zoveel materiaal, en soms hebben we aan<br />
een beeld, een melodie of een woord genoeg<br />
om als oudere mens overeind te blijven.<br />
Daarnaast zijn er mogelijkheden tot onderling<br />
contact, waarvoor hetzelfde geldt: selectie naar<br />
eigen inzicht en voorkeur. We zijn als gemeenschap<br />
samen onderweg geweest, en vormden<br />
binnen die groep onze eigen cirkels, kringen<br />
van gelijke gestemdheid, jaargang misschien,<br />
behoeften en voorkeuren. Niemand is niet op<br />
pad, dat is ons lot als mens op aarde. En oude<br />
liefde roest niet, dat kan soms troosten.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 2 Nr. 25 –juli 2010<br />
Retraite<br />
1949<br />
Hoe ben ik geworden wat ik ben en hoe ben ik<br />
gekomen waar ik ben? In grote lijnen weten we<br />
dat zo ongeveer, maar de details vervagen een<br />
beetje. Soms worden die bij toeval nog eens<br />
belicht. Zoals de schoolretraite met pater Dury,<br />
waardoor ik naar Ugchelen ging.<br />
Ik noemde die al een keer in nieuwsbrief nr.17<br />
van februari 2009 (blz.1) over Wim Gubbels. Op<br />
de reünie b.g.v. het 100-jarig bestaan van de r.k.<br />
lagere school St.Bavo in Haarlem-Noord in 2006<br />
(wat gaat de tijd snel) ontmoette ik de man die<br />
er dertig jaar het hoofd van was.<br />
De heer A.L. Peeters (1916) nu 94 jaar oud, nog<br />
steeds zelfstandig wonend en vitaal, begon in<br />
1946, toen ik vierdeklasser was. Met Piet de<br />
Graaff (1916-2002), die gedurende vijf jaar mijn<br />
klasseleraar was, maakte hij zich sterk voor het<br />
voortgezet lager onderwijs.<br />
Op de reünie kocht ik van hem drie ringbanden<br />
met in totaal 549 genummerde bladzijden A4<br />
met herinneringen aan '30 jaar hoofdschap', teksten<br />
die hij ooit stuurde aan het onderwijzend<br />
personeel (deel 1) en aan de ouders (delen 2A en<br />
2B), een uiterst boeiende documentatie.<br />
In deel 2A vind ik op blz.10 de aankondiging van<br />
een retraite voor de jongens van de klassen 7 en 8<br />
(degenen die niet verder zouden leren). Daar<br />
hoorde ik ook bij, omdat ik de zevende klas deed<br />
nadat ik in juni 1948 was gezakt voor het toelatingsexamen<br />
voor het seminarie Hageveld.<br />
Van 1942 af bezocht ik in Haarlem-Noord – het<br />
oude dorp Schoten – na de kleuterschool bij de<br />
zusters van Amersfoort, de R.K. jongensschool<br />
St. Bavo. De kleuterschool werd door de bezetter<br />
gevorderd, waardoor we moesten uitwijken naar<br />
een bovenhuis in de Van Sillemstraat.<br />
Later trof de lagere school hetzelfde lot, waardoor<br />
we achtereenvolgens te gast waren op twee<br />
andere scholen. In 1944 werden alle scholen<br />
wegens een tekort aan brandstof gesloten. Ik ben<br />
nog enkele maanden in Breezand geweest en ook<br />
daar werd de school gevorderd.<br />
Ik wilde priester worden, al vanaf de kleuterschool.<br />
De prik- en plakschriften vol kazuivels,<br />
stola's, manipels in alle liturgische kleuren,<br />
cingels, kelken, patenen, monstransen, palla's<br />
en velums illustreren waarom. En vlak ook ons<br />
aangeklede kerkgedoe op zolder niet uit.<br />
Een onregelmatige schoolopleiding in combinatie<br />
met een gezagsgetrouwe roomse gods-<br />
dienstigheid, weinig keuzemogelijkheden en een<br />
door de oorlog tekortgedaan lichaam vormden<br />
mede de basis voor een priesterroeping. Het alternatief<br />
was de Mulo en een kantoorbaan.<br />
Zomer 1948 deed ik toelatingsexamen op het<br />
seminarie Hageveld. De uitslag werd meegedeeld<br />
door de bisschop zelf, mgr. Huijbers. Drie<br />
Haarlemmertjes op hun knieën voor een grote<br />
tafel, waarachter de bisschop, geflankeerd door<br />
de regent, dr. C. J. Henning.<br />
Ik had een onvoldoende voor Franse taal, maar<br />
ik gaf de bisschop wel keurig antwoord op zijn<br />
vragen. Hij keek opzij naar de regent, maar die<br />
knikte stuurs van nee. "Komen jullie het volgend<br />
jaar terug?" "Ja monseigneur." Maar het<br />
kwaad was al geschied: een afwijzing.<br />
De retraite, die werd geleid door de salesiaan<br />
pater Charles Dury (1896-1988) van woensdag 23<br />
tot en met zaterdag 26 maart 1949 voorzag in een<br />
overtuigend antwoord op de vraag waarheen ik<br />
zou gaan. Een paar maanden later ging ik op de<br />
fiets voor kennismaking naar Ugchelen.<br />
Na afloop van de retraite werd er een groepsfoto<br />
gemaakt, met achteraan v.l.n.r. P.J. De Graaff,<br />
pastoor A.L. van Eeden, pater Dury en A.L.<br />
Peeters. Ik zat in de middelste rij als zesde van<br />
links. Aan dat jaar en die meesters en jongens<br />
denk ik met dankbaarheid terug.<br />
In Ugchelen trof ik directeur pater Gubbels en<br />
dat klikte meteen. Ook de pasgewijde (3-07-49)<br />
pater Goorts, met wie ik naar Assel fietste (hij<br />
met losse handen de rode steenweg af) en weer<br />
terug naar 'Don Rua'. Een half jaar na de retraite<br />
was ik student in Ugchelen.<br />
Na een lange incubatieperiode en een mislukt<br />
examen, werd binnen één week besloten tot een<br />
avontuur dat om te beginnen zestien jaar zou<br />
moeten duren. Celibaat? De pater vertelde mijn<br />
klasgenoten waar de kindertjes vandaan kwamen,<br />
bij mijn naam stond een kruisje.<br />
Was die roeping meer dan een combinatie van<br />
vrij toevallige factoren of zat het dieper? Waar<br />
dan? Is er een menselijke dimensie die niet<br />
behoort tot de waarneembare aardse sfeer? Is of<br />
was er een roep vanuit het niet-aards geestelijke,<br />
van God, en waar zit die dan?<br />
Want de gebruikelijke voorstelling van een bovennatuurlijke<br />
werkelijkheid en een God die als<br />
Drielingschap (man noch vrouw, of beide) en<br />
absolute Ander tegenover ons staat lijkt me te<br />
antropomorf, vanuit de mens geconstrueerd, om<br />
waar te zijn. "Εντος υμων", binnenin u...<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 3 Nr. 25 –juli 2010<br />
St. Bavoschool Haarlem-Noord 26 maart 1949: klassen 7 en 8 voor de pastorie na de retraite<br />
Don Bosco zei dat veel, zo niet de meeste jongens<br />
eigenlijk wel tot het priesterschap geroepen<br />
waren. Vanuit een dergelijke roomse optiek kan<br />
een ronselpater dus ongeremd zijn gang gaan.<br />
Het voornaamste is dan de jongen te motiveren<br />
om te doen wat hij behoort te doen.<br />
Een heleboel dingen liggen van meet af aan vast,<br />
zoals de sexuele geaardheid (homo, hetero of bi).<br />
Maar ook het uiterlijk, intelligentie, geheugen,<br />
motoriek, leiderschap, en creativiteit. Het is voor<br />
opvoeders verleidelijk bruikbaarheid te verwarren<br />
met zijn zoals je moet zijn.<br />
Hoewel ik geen hoogbegaafde leerling was kon<br />
ik aardig meekomen. De opleiding was, zoals in<br />
die tijd gebruikelijk, in handen van overwegend<br />
niet gekwalificeerde docenten. De belangstelling<br />
van de kerk was toen in hoge mate gericht op de<br />
praktijk, niet op wetenschappelijke vorming.<br />
De praktijk vereiste wel dat seminaries de erkenning<br />
van hun opleiding nastreefden. Daarom<br />
was, als aanloop, het staatsexamen een gewenst<br />
studieresultaat. Maar dat was erg dubbel: studie<br />
was nodig maar werd, als mogelijke oorzaak van<br />
'hoogmoed', tevens gewantrouwd.<br />
Ik wilde geen zes jaar studeren zonder dat af te<br />
sluiten met een diploma. Ik wilde dus staatsexamen<br />
doen. Uiteindelijk mocht dat, "op je eigen<br />
verantwoording" zei pater 't Hort. Ik slaagde, "zij<br />
het dan op 't nippertje", zoals de toenmalige<br />
chroniqueur fijntjes noteerde.<br />
In het noviciaat werd het me door de novicenmeester<br />
ingepeperd: "staatsexamen hoogmoed!"<br />
Maar ik was niet zozeer hoogmoedig dan wel<br />
slechthorend en erg onzeker van mezelf. Mijn<br />
uiterlijk, optreden en verbale behendigheid suggereerden<br />
helaas zelfverzekerdheid.<br />
De twee filosofiejaren beleefde ik als een verademing:<br />
eindelijk weer eens studeren. Maar wat ons<br />
werd gegeven was het navertellen van een paar<br />
handboeken. Zelf lazen we nauwelijks iets. De<br />
nieuwe boekenkasten waren leeg. En de dag was<br />
overvol met allerlei andere plichten.<br />
Als assistent was ik, o.a. door mijn slechthorendheid,<br />
moeilijke voeten en ook wel mijn karakter,<br />
niet erg bruikbaar. Bovendien hadden we als<br />
docent geen materiaal en als opvoeder geen goede<br />
opleiding. Aan die periode vol overplaatsingen<br />
heb ik geen al te goede herinneringen.<br />
In de theologie was het eigenlijk hetzelfde verhaal:<br />
een opleiding zonder boeken. Als docenten brave<br />
reproducenten zonder eigen inbreng. Alles gericht<br />
op 'priester-zijn', de opvoedkundige of pastorale<br />
praktijk. Een wijdingsverbod zonder enige verklaring<br />
heeft me twee jaar gekweld.<br />
Op mijn eigen verzoek werd ik, met zichtbare<br />
opluchting, ontslagen van mijn 'eeuwige' geloften.<br />
Heel die geschiedenis had eigenlijk weinig te<br />
maken met mijn werkelijke roeping. Het was een<br />
leerzame dwaalweg, zoals het katholiek zijn en<br />
heel het aardse leven misschien.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 4 Nr. 25 –juli 2010<br />
Zangbundel<br />
'Don Rua'<br />
U herinnert zich ongetwijfeld ons gezamenlijke<br />
overtypen in september 2009 van de liederen uit<br />
de oude zangbundel van Huize 'Don Rua'. Liefst<br />
48 deelnemers waren erbij betrokken. Intussen is<br />
de hele bundel integraal gedigitaliseerd en op A5<br />
opnieuw geredigeerd en opgemaakt.<br />
De achterliggende gedachte bleef een poging te<br />
wagen om de bundel professioneel te laten afdrukken<br />
en inbinden en b.v. via intekening voor<br />
u allen verkrijgbaar te maken. Bij de firma EZbook<br />
vond ik wat ik zocht: een flexibele formule waarbij<br />
kwaliteit samengaat met betaalbaarheid.<br />
Het ging niet van een leien dakje. Verandering<br />
van lettertype betekende opnieuw opmaken, en<br />
toen van Word naar pdf omgezette bestanden<br />
niet uploadbaar bleken moest alles nog eens<br />
worden opgemaakt in Open Office Writer, een<br />
programma dat ik nog niet goed kende.<br />
Maar het is gelukt: alle liederen staan op hun<br />
plaats, inclusief de Zondagsvespers. Er werd een<br />
inleiding geschreven met interessante voetnoten.<br />
Ook drie indexen: een thematische, een tweede<br />
op alfabet en een derde met verwijzingen naar<br />
het Liber Usualis en het Gebedenboekje.<br />
Ook de lijst van deelnemers aan het typewerk is<br />
erin opgenomen, ad perpetuam rei memoriam, om<br />
het nooit meer te vergeten: o quam bonum et<br />
jucundum fratres cooperari in unum, hoe goed en<br />
aangenaam om dingen samen aan te pakken, als<br />
herneming van de vroegere sfeer.<br />
uitvoering als paperback<br />
Het geheel omvat 186 pagina's, waarvan er 22<br />
zijn gebruikt voor het informatieve gedeelte. Ook<br />
werden er drie figuren overgenomen die voor de<br />
vroegere uitgave op stencil werden getekend. Op<br />
de voorkant staat een zwart-wit foto van het<br />
kapelinterieur op tweede paasdag 1950.<br />
Half juli ontving ik de vier bestelde proefexemplaren,<br />
waarin drie verschillende mogelijkheden<br />
werden uitgeprobeerd. Een gift van Cor Goorts<br />
gaf de aanzet tot voortzetting van dit projekt. Op<br />
zondag 25 juli hebben we hem in Wijchen als<br />
dank de eerste paperback aangeboden.<br />
Een ringband is makkelijk, dan ligt het boek<br />
goed open en hoef je het niet vast te houden. Een<br />
paperback maakt er een echt boek van voor de<br />
boekenkast. Getint papier is wat rustiger voor de<br />
ogen. Een gematteerde kaft voelt prettig aan en<br />
een glanzende oogt meer 'glossy'.<br />
De productiekosten per exemplaar bedragen e13,<br />
plus de kosten van verzending van de drukker<br />
naar mij = e7,95 (ongeacht het aantal). Het is dus<br />
verstandig om zoveel mogelijk exemplaren tegelijk<br />
te bestellen. De Don Rua Bond geeft een subsidie<br />
van 4 euro per boek! U betaalt dus 9 euro,<br />
plus e2,50 voor verzending van mij naar u. Maar<br />
afhalen, b.v. op de reünie, kan ook.<br />
We gaan uit van mat en crème. U kunt kiezen<br />
tussen paperback en ringbinding. Stuur mij uw<br />
bestelling, per email of per post (adressen op blz.<br />
6), met vermelding van de bindwijze (paperback<br />
of ringrug) en uw adres. Neem gerust contact op<br />
voor nadere informatie of overleg.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 5 Nr. 25 –juli 2010<br />
Gods-stof<br />
Op 1 januari 1986 begon Jan Klein gedichten te<br />
noteren in een agenda: "IDICA EPICA, Dagboek<br />
naar de Zeventig." Toen woonde hij al ruim<br />
veertien jaar in 'Don Bosco' Leusden. Misschien<br />
was het een nieuw projekt, zoals we die zelf ook<br />
wel beginnen, een wending, iets nieuws.<br />
Zijn leeftijd en beginnende ouderdom hielden<br />
hem in ieder geval bezig, zoals te merken is aan<br />
de dingen die hij ziet en beschrijft. In de vroege<br />
morgen fietste hij, zoals we weten, door de bossen<br />
in de omgeving. Daar vindt hij leven en dood in<br />
alle vormen en stadia, van plant en dier.<br />
za. 26-7-86 TREKERWEG<br />
De wratteneik<br />
is in zijn jeugd<br />
strak aangelijnd:<br />
littekens.<br />
En nóg... en nóg...<br />
hier heeft een hek<br />
van kippegaas<br />
gezeten.<br />
Is de ekeris<br />
gered nu men<br />
het gaas heeft<br />
afgereten?<br />
In alle weer<br />
verbleekt, vergrauwt<br />
een bastloos<br />
wondeteken.<br />
Altijd meelevend, altijd metaforisch is hij aanwezig,<br />
beschouwt hij de natuur, hier een boom<br />
die beschadigd is door onnadenkende mensen<br />
en daar levenslang de sporen van draagt. Is het<br />
probleem opgelost door het wegnemen van de<br />
oorzaak? Voor de boom, voor de mens?<br />
Onnadenkende mensen, soms mensen die dénken<br />
dat ze juist heel diep hebben nagedacht,<br />
beschadigen door hun doen en laten anderen,<br />
jong en oud, voor de rest van hun leven. De<br />
wonden helen maar blijven hinderlijk zichtbaar<br />
en doen zo nu en dan toch weer pijn.<br />
Het volgende gedicht gaat over de tijd, die zijn<br />
sporen nalaat en de toekomst al in zich draagt.<br />
Ook over de verwevenheid van alle levenden in<br />
één perspectief van komen, getuige zijn en gaan.<br />
De aanhef zou verwarrend zijn als er, in de tekst,<br />
geen pijl getekend was in de richting van de foto<br />
op het naastliggende blad: achter een weiland<br />
staat een boerderij, waarvóór een rij hoge bomen.<br />
Het eerste woord slaat op die bomen, het tweede<br />
is een werkwoord: zij bergen iets.<br />
wo. 2-7-1986<br />
Die bergen in hun onbewogen bast<br />
de zomers van 't verleden<br />
en in hun lover, wiegelend onvast<br />
de wissellast van 't heden.<br />
Die staan van vóór mijn tijd tot nà mijn tijd<br />
maar één – een eik? – tot naaste uitgelezen,<br />
zal, als mijn laatste vers is afgerijmd,<br />
mijn Planken Wambuis wezen.<br />
De boombast omvat de kale stam met z'n jaarringen<br />
waaraan alle seizoenen zijn af te lezen, de<br />
zomers met hun variabele groeitempo afgewisseld<br />
door de winters. Het verleden is verstard tot<br />
hout, het heden wiegelt in het bladerdak en laat<br />
weer los in de herfst: een 'wissellast'.<br />
En dan natuurlijk weer de terugslag op het eigen<br />
bestaan gedurende vele seizoenen, tot – op een<br />
dag – het "laatste vers is afgerijmd", klaar is, en<br />
de mensboom sterft en wordt bekleed met wat<br />
Jan beeldend noemt zijn "Planken Wambuis", met<br />
hoofdletters, alsof het leeft, zijn bast.<br />
za. 12-7-86<br />
Wat ontroert mij<br />
aan zo'n kleine<br />
zwarte mees die<br />
'k zie verdwijnen<br />
boven torenhoog geboomt?<br />
Wat ontroert mij<br />
als, extatisch,<br />
beuken, eiken<br />
rekken, reiken<br />
naar een oord waar<br />
't hart van droomt?<br />
Wat ontroert mij<br />
aan de grauwe,<br />
stille schemer<br />
– zonomgeven –<br />
van het ouwe<br />
dennenbos?<br />
Is 't de zomer?<br />
Is 't de morgen?<br />
Of de ruimte<br />
waar geborgen,<br />
alles vrij gaat,<br />
vrij en los?<br />
Bevrijding, wegvliegen, omhoog, uit het zicht,<br />
buiten het bereik van verdriet en pijn, eeuwig<br />
jong en gezond: een steeds weer terugkerende<br />
thematiek in pater Jan z'n beleven en dichten.<br />
Het is een meditatie, een blijvend bewustzijn van<br />
de geheime dimensie van ons bestaan als mens<br />
op aarde, maar niet helemaal ván deze aarde.<br />
Dat is de les die hij ons heeft voorgeleefd.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 6 Nr. 25 –juli 2010<br />
Zangbundel<br />
rugtekst<br />
Op de achterkant van de omslag van de nieuwe<br />
uitgave van de Don Rua-zangbundel staat de<br />
volgende tekst, die de hoofdlijnen van dit projekt<br />
duidelijk samenvat.<br />
De heruitgave van de zangbundel van het<br />
juvenaat 'Don Rua' van de Salesianen van Don<br />
Bosco is een van de kleinschalige archivalische<br />
projekten op persoonlijk initiatief binnen de<br />
ruime kring van vroegere bewoners: salesianen,<br />
voormalige medebroeders en oud-leerlingen.<br />
Voor meer dan twaalfhonderd jongens en jonge<br />
mannen was hun verblijf in dat huis bedoeld als<br />
inleiding tot een leven als religieus: als priester of<br />
als leek (coadjuteur). Liturgie, in de vorm van<br />
ceremoniën en zang, stond daarin centraal.<br />
Muziek bepaalde een groot deel van de sfeer.<br />
Zoals in de inleiding vermeld, werd de zangbundel<br />
al doende samengesteld. Ze bevat liedteksten<br />
in het Nederlands, oude en nieuwe, deels<br />
met eigen tekst en melodie. Maar ook in het Italiaans<br />
en het Latijn, de laatste vaak onder verwijzing<br />
naar het officiële kerkelijke Liber Usualis.<br />
Ruim zestig jaar na het ontstaan van de bundel,<br />
in het laatste volle jaar van het onafhankelijke<br />
bestaan van de salesiaanse provincie/delegatie,<br />
dient deze nieuwe editie diverse doeleinden. In<br />
eerste instantie de historische documentatie van<br />
het katholieke leven in de twintigste eeuw.<br />
Ook de reflectie op hetgeen ons als individuele<br />
personen in onze jonge jaren heeft bezield, nog<br />
steeds in ons aanwezig is en soms als vanzelf<br />
opnieuw gaat zingen. Theologie die ons vreemd<br />
is, formuleringen uit een voorbije tijd, en toch<br />
een onmiskenbare bezieling, een 'roeping'.<br />
Het verleden is wat het was: een reeks gebeurtenissen.<br />
Die al of niet te accepteren of waarderen<br />
is niet nodig. De feitelijke resonantie ervan in het<br />
heden is het enige dat telt. We kunnen ons<br />
verwonderen over de erin vervatte energie en<br />
creativiteit, en bezien waartoe die hebben geleid.<br />
Daarom wordt deze heruitgave opgedragen aan<br />
iedereen die, kort of lang, behoord heeft tot die<br />
religieuze en menselijke gemeenschap van het<br />
juvenaat 'Don Rua', als icoon van ons gedeeltelijk<br />
gedeelde verleden, en drager van herinneringen<br />
aan zoveel mensen en ervaringen.<br />
Ook voor degenen die nog een oud exemplaar<br />
in hun bezit hebben, is deze nieuwe editie een<br />
interessante aanvulling op hun herinneringen<br />
aan het leven in Huize 'Don Rua'.<br />
Toezending<br />
kosten<br />
toezending per email of post gratis<br />
(op papier per post kost me ± € 1 per exemplaar)<br />
vrijwillige bijdragen 454400<br />
op girorekening t.n.v. A. Overtoom<br />
aanmelding/opzegging<br />
per email origo@home.nl<br />
per brief redactie-adres<br />
Bijdragen<br />
Begin april werd op postrekening 454400 een<br />
bedrag van e50 ontvangen, dat speciaal bestemd<br />
was voor de zangbundel. Het werd gebruikt voor<br />
de eerste proefdruk. Er waren geen bijdragen<br />
voor de nieuwsbrief.<br />
Redactie<br />
naam A.J.M. Overtoom<br />
straat Hofakkers 6<br />
plaats 9468 EE Annen<br />
telefoon 0592 - 271 586<br />
email origo@home.nl<br />
website http://origo.otmx.nl<br />
Colofon<br />
De tekst is opgemaakt in twee kolommen, in<br />
het lettertype Book Antiqua 10 pt, de koppen<br />
(meestal) in Comic Sans MS 14 pt.<br />
Digitale weergave per aflevering in pdf-formaat,<br />
op de homepage en per email. Gratis lezers zijn:<br />
Acrobat Reader en Foxit Reader (kijk voor info<br />
en download op: www.foxitsoftware.com).<br />
Lemma<br />
omslag zangbundel met ringbinding<br />
Het menselijk leven lijkt op een fata morgana,<br />
geen Wysiwyg, maar niets van dit al: een nirwana.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft