Volledige service, onder één dak Nieuwste terreinen en ...

| E-FORUM | Arbo en bedrijfshuisvesting | MAART 2008 |
DE ARBO WET IN NIEUWBOUW
De werkgever heeft een zorgplicht ten aanzien van zijn werknemer. Hij moet hem of haar
beschermen tegen veiligheidsrisico’s verbonden aan het werk en de werkomgeving en dus zorg
dragen voor een veilige en gezonde arbeidsomstandigheden. Dat is in een bestaand pand al
behoorlijk lastig, dus hoe doe je dat bij nieuwbouw? Richtlijnen zijn er niet, terwijl de manier
van bouwen en de keuzes van directe invloed zijn op het binnenklimaat. Dat bepaalt weer in
grote mate de gezonde en veilige werkomgeving.
De fl inke stapel arbo-regels maakt de
bouw van een nieuw bedrijfspand niet
gemakkelijk. Het gebouw en technische
voorzieningen als airconditioning,
brandmeldinstallaties, centrale verwarming
en electriciteit hebben direct
te maken met het klimaat waarin de
werknemer zijn arbeid verricht. Daar zijn
de zogenaamde NEN-normen van kracht
en geldt dus de Arbo-wet. Deze laatste
kent naast een fl ink aantal normen ook
nog richtlijnen. Het lastige daarvan is
dat ze niet direct betrekking hebben
op de bouw van een pand en toch
heeft elke keuze in de aanleg van een
gebouw gevolgen voor het leefklimaat
dat er in heerst. Moet de werkgever dus
| 1 2| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
bij nieuwbouw specifi ek op bepaalde
aspecten letten? Ja, want de werkgever
moet, in geval van aansprakelijkheidsstelling,
ook kunnen bewijzen dat hij er
alles aan gedaan heeft om de schade te
voorkomen.
BOUWBESLUIT
Constructietechnisch zijn er geen arborichtlijnen
of normen, laat Bouw Team
uit Winterswijk ons weten. Die gaan
namelijk meer over de minimale oppervlakte
die een werkplek moet hebben en
of er bijvoorbeeld een airconditioning
aanwezig is. Wel moet er qua bouwkundige
constructie voldaan worden aan het
bouwbesluit. Dat zijn de bouwtechnische
voorschriften waaraan alle bouwwerken,
zoals woningen, kantoren en winkels in
Nederland minimaal moeten voldoen.
Die eisen gaan uiteraard ook over
veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid,
energiezuinigheid en milieu, maar dat
is maar heel summier. Het bouwbesluit
is vooral bedoeld voor architecten,
bouwkundigen en aannemers. Voor de
gemiddelde ondernemer zijn ze niet echt
doorzichtig en dus is een deskundige
raadplegen handig. Het is daarnaast heel
verstandig zelf betrokken te zijn bij de
uitvoering. De indeling van de ruimten,
hoeveel werknemers je huisvest en wie
waar welk werk zit te doen moet al in
het architectonisch plan zijn verwerkt.
Immers, schade verhalen nadat het
bouwwerk is neergezet kan een langdurig
en vervelend proces zijn en bovendien
kan het nieuwe pand in de tussentijd nog
niet betrokken worden.
EISEN
Goed nadenken dus tijdens het maken
van het ontwerp. Het bouwbesluit biedt
handvatten. Inderdaad gaat het dan over
de afmeting van de ramen, want er moet
een bepaalde mate van daglicht zijn in
een ruimte. Kunnen die ramen ook open?
Frisse lucht is immers belangrijk. Bij
ligging aan een spoor- of snelweg wordt
er gerept over geluidshinder en natuurlijk
is ook de inbraakgevoeligheid of de
hoogte en hoek van een trap onderwerp
van het besluit. Een kijkje op het internet
is net voldoende om te weten dat er voor
alles maten en standaarden zijn. Ook
daar komen weer de Nen-normen om de
hoek. Je er in verdiepen heeft misschien
geen zin, maar het is niet onwijs enigszins
op de hoogte te zijn van de eisen die ook
aan uw nieuw te bouwen bedrijfsruimte
worden gesteld. Het beste is dan misschien
toch wel om al vanaf dag een het
advies in te roepen van een arbo-adviseur.
Om u al een beetje de goede kant
op te leiden, zetten wij een aantal tips
van professionals voor u op een rij.
WWW.BOUWBESLUITONLINE.NL
WWW.WETTEN.NL/ARBOWET
RUUD BAKKER, HLI te Winterswijk
“Een pand wat gehuurd wordt, of het
nu nieuwbouw is of niet, is vaak niet
ingericht op specifi eke eisen. De installatie
wordt niet volgens de arbo-eisen
uitgelegd en daar zal de ondernemer dus
zelf in moeten investeren. Ik kan je vertellen
dat dat negen van de tien keer mis
gaat en dan heb ik het met name over de
klimaatinstallatie. Volgens de Frangernorm
moet die een bepaald koelvermogen
hebben. De arbo schrijft voor dat
een werknemer zich maar 5 procent van
de tijd onbehaaglijk mag voelen. Dan
hebben we het over thermische behaaglijkheid,
maar ook over de hoeveelheid
licht. Heb je het te warm, dan gaat de
productiviteit naar beneden, daar volgt
stress op en vervolgens uitval.
Het is belangrijk dat de ondernemer al
tijdens de bouw een deskundige in de
arm neemt en dan niet de arbodienst.
Die weten wel hoe het moet zijn, maar
niet hoe het uitgevoerd moet worden.
Het bouwbesluit zorgt echt niet voor
de juiste arbo-eisen in een gebouw.
De enige overeenkomst tussen de arbo
en het bouwbesluit is de eis voor het
aantal vierkante meter vloeroppervlak
per werknemer. Wij gaan samen met
de klant kijken. Bij een bestaand pand
meten we op en bespreken we naar
aanleiding van de resultaten wat er nodig
is. Voor nieuwbouw ligt het anders. De
belegger investeert er niet in, de aannemer
hoeft er niets mee, dus dan komt
het op de ondernemer aan. Ik heb de hele
simpele tip: geef arbo een plek binnen de
bouwfase.”
ANDRÉ HOLTROP, ARBO UNIE:
“Vaak wordt de Arbo-dienst gezien als
verlengde arm van de wetgever. Dat
is niet zo. We zijn onafhankelijke en
bij uitstek adviseur. Ons valt op dat
er tegenwoordig relatief goedkoop
gebouwd wordt. Er is veel aandacht
voor een mooie buitenkant, maar er zijn
gebouwen waar werknemers vervolgens
elke dag last hebben van een ongezonde
bouw. Diverse onderzoeken in scholen
tonen aan dat prestaties tot 15 procent
afnemen bij een slecht binnenmilieu en
soms treedt zelfs onherstelbare gezondheidsschade
op, zoals RSI of astma. Licht
en verlichting zijn bijvoorbeeld heel
HLI TE WINTERSWIJK
belangrijk. Die zijn in grote mate uit de
wet geschrapt. Er zijn weinig handvatten,
maar het is heel bepalend. Zo ook het
binnenklimaat. Wat overigens nog veel
belangrijker is voor de werknemer is het
gevoel dat hij zaken kan beïnvloeden,
zoals het temperen van het licht zodat
het beeldscherm beter zichtbaar is of
een goede zonwering, de juiste mate van
ventilatie of warmte op de werkplek. Kan
de werknemer dit niet beïnvloeden, dan
voelt hij zich niet gelukkig. Ik moet wel
aanvullen dat bij die beïnvloeding van
het systeem ook een stukje voorlichting
en opvoeding hoort. De werknemer
moet leren hoe hij er mee om moet gaan,
anders heeft het geen nut. Tot slot denk
ik dat het belangrijk is bij nieuwbouw op
het bouwmateriaal te letten. Veel beton
geeft verhoogde straling van bijvoorbeeld
Radon. Dat geldt ook voor natuursteen,
meer dan bij baksteen. Kortom, misschien
kan ik de ondernemer het best
adviseren om vooral de baas te blijven
over zijn architect.”
RONALD DIJKSTRA, Inspexx te Doetinchem:
“In de loop der jaren is het gebruik van
elektriciteit toegenomen. Wij als gebruikers
realiseren ons niet dat daardoor ook
de kans op problemen met onze installa-
| MAART 2008 | Arbo en bedrijfshuisvesting | E-FORUM |
ARBO UNIE
ties toeneemt. We merken het pas als de
installatie uitvalt. Dan doet niet alleen
de verlichting of onze computer het niet
meer, maar ook de roldeur wil niet meer
open en de telefooncentrale en kachel vallen
uit. Dan wordt pas duidelijk hoe groot
onze afhankelijkheid van elektriciteit is
geworden. De installaties zijn meestal
niet aangepast, met als resultaat overbelasting,
ontoereikende capaciteit en regelmatig
storingen. Laat ik een voorbeeld
geven: een kantoorgebouw uit 1980 heeft
vier wandcontactdozen per kantoor, terwijl
er voor elke computer toch minimaal
5 wandcontactdozen nodig zijn. Printers
en copiers zijn zelfs grote verbruikers. De
oplossing wordt gezocht in verlengsnoeren
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 1 3|