Volledige service, onder één dak Nieuwste terreinen en ...

| SYMPOSIUM | Regio-Achterhoek | MAART 2008 |
Krimpen biedt kansen
MAAR HET ZAL NIET MAKKELIJK GAAN
De Achterhoek krimpt het snelst, kopte De Gelderlander woensdag 16 januari nadat twee
dagen er voor de Regio Achterhoek een symposium had belegd over de bevolkingsdaling die
Nederland en de hele westerse wereld te wachten staat. In De Radstake in Heelweg bleek dat
de bevolkingsdaling in Gelderland inderdaad het snelst inzet in de Achterhoek, maar landelijk
gingen Limburg en Zeeland ons voor. Het probleem biedt kansen voor ondernemers.
De afname van het aantal inwoners
wordt een probleem, bleek al snel tijdens
de belegde bijeenkomst, want er zijn
minder handen om het werk te doen,
de woningvoorraad hoeft niet meer zo
explosief te groeien als nu wordt voorzien
en scholen krijgen minder leerlingen. De
vergrijzing slaat toe, net als de kosten
voor de zorg en de voorzieningen in de
kleinere kernen zullen moeite hebben
te blijven bestaan. Het heeft geen zin
mensen naar de regio te trekken, want
overal neemt de bevolking af, vertelden
de sprekers. Hoewel de avond vooral
bewustwording bracht van dit probleem,
werd er ook hier en daar een kans belicht
voor ondernemers en bestuurders.
‘Krimpen biedt kansen’, was dan ook
de titel van de bijeenkomst, die door
dagvoorzitter Paul Baeten werd ingeleid
met een veelzeggende tekst. “Krimpen
heeft een negatieve associatie”, zei
hij. “We houden van groei, maar toch
moeten we af van dat groeidenken.” Die
| 2 8| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
boodschap was gericht aan de ondernemers
en beleidsmakers in de zaal. De
overige aanwezigen uit het maatschappelijk
middenveld vertegenwoordigden de
woningbouwcorporatie, scholen, kleine
kernen en zorginstellingen. Burgemeester
Herman Kaiser sloot zijn inleiding af
met de hoop na afl oop vooral opgewekter
en wijzer te vertrekken. Dat lukte maar
ten dele. Wijzer was hij geworden, sloot
hij af, maar opgewekter was hij niet. De
bevolkingsdaling is een probleem waar
maar weinig tegen lijkt te doen, behalve
het te accepteren. “We hebben een gevoel
van urgentie gekregen”, aldus Kaiser.
“Er moet iets gebeuren en dat gaat over
alles. Dus moeten we op zoek naar
aanknopingspunten, de dingen waar we
wel invloed op hebben.”
BANEN
Dat er steeds minder mensen zullen
zijn voor de beschikbare banen komt
door het tekort aan kinderen. Met 2,1
kind per vrouw zou ons bevolkingsaantal
gelijk blijven. Ze krijgen er
1,7 en daardoor daalt onze potentiële
beroepsbevolking in 18 jaar tijd met 20
procent. “Bij 1,2 halveert je bevolking
in 30 jaar”, vertelt Leo Klinkers, van
Klinkers Public Policy Consultants.
Hij onderzocht de bevolkingsdaling.
De kans die er in verscholen ligt is het
stimuleren van innovatie. Slimmere
technieken moeten het werk van mensen
over gaan nemen. Die opdracht ligt bij
beleidsmakers. Maar er is meer aan de
hand. De vacatures die er zijn moeten
zo veel mogelijk opgevuld worden door
gekwalifi ceerd personeel. “We kunnen
ons geen verspilling van arbeidspotentieel
meer veroorloven”, aldus Klinkers.
Om dat te voorkomen moet fl ink ingezet
worden op het voorkomen van vroegtijdig
schoolverlaten en voor de Achterhoek
moet de techniek in het onderwijs
worden gestimuleerd. Goed opgeleid
personeel is een must. Een idee dat door
een van de toehoorders wordt geopperd
is het terughalen van Hbo-dependances
naar de regio, om zo de jeugd niet weg te
laten trekken naar de grote studentensteden.
Hier kan het bedrijfsleven een grote
rol spelen, want de samenwerking met
scholen en ook werkervaringsplaatsen
creëren is van groot belang.
BALANS
Een ander gevolg, dat daar bij aansluit,
is de terugloop van leerlingen en
dus het sluiten van scholen. In 2025
bestaat bovendien het merendeel van
de bevolking uit oudere alleenstaande
vrouwen. Het vraagt een andere
manier van denken over woningbouw.
“Een woning staat voor 50 tot 100
jaar”, weet Claus Martinot van het
Achterhoeks Corporatie Overleg. “Er is
veel maatschappelijk geld mee gemoeid.
Kwantitatief sluit de vraag wel op het
aanbod aan, maar kwalitatief moeten
we een slag maken. De vraag naar
ouderenwoningen neemt toe, terwijl
die er niet zijn.” Dus moet er worden
nagedacht over multi-functionele
bouw. Woningen die makkelijk om te
bouwen zijn en zo met simpele ingrepen
voor meerdere soorten gebruikers te
bewonen zijn, hebben de toekomst. In
het Limburgse Parkstad, waar ze al in
1994 met bevolkingsdaling te maken
kregen, noemen ze dat de ‘levensloopbestendige
wijk’. Als scholen sluiten
en de bevolking afneemt verdwijnen
bovendien de voorzieningen uit de kleine
kernen. Met een toenemend aantal
ouderen kon dat wel eens problemen
opleveren. Een ontwikkeling die daar
nu al op inspeelt zijn de Kulturhuzen,
die in veel gemeentes gebouwd worden.
De combinatie van scholen, woningen
en dorpshuizen maakt de bouw eff ectief.
Wethouder Marie-José Kamps-Laeven
van Landgraaf ziet er vooral kansen in en
betoogt dat haar regio er al van profi -
teert: “Krimp geeft ook de mogelijkheid
om de ruimte opnieuw in te richten. De
balans tussen stedelijk en landelijk kan
worden teruggebracht in het landschap
en zo maak je aantrekkelijke woonmilieus.”
Ze accentueert dat de bevolkingsdaling
geen bedreiging wordt zodra we
er op inspelen en actief aan de slag gaan
met het gegeven.
| MAART 2008 | Regio-Achterhoek | SYMPOSIUM |
Rob Kuulker, Regionaal Meld- en Coördinatiepunt
vroegtijdig schoolverlaters :
“Wij begonnen met 50.000 gulden subsidie. Nu is de
bijdrage van de provincie 400.000 euro. Die is dus meer dan
verachtvoudigd. Bestuurders zien het belang van een goede
aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, mede met
het oog op deze ontwikkelingen in het bevolkingsaantal.
Wij zorgen in het Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt
(POA) dat dat gebeurt. In de Achterhoek is veel vraag naar
technisch personeel, dus proberen we met behulp van het
bedrijfsleven jongeren die kant uit te krijgen. Met het RMC
hebben we het aantal uitstromers zonder startkwalificatie
in beeld gekregen. Uit mijn hoofd ligt dat rond de 3 procent
en dat zijn er ongeveer duizend per jaar. De provincie gaat
inzetten op een halvering daarvan in 2012. Dat is best vlot,
maar het is een goed streven.”
Toine de Ruiter, VNO-CW (medeorganisator van de
bijeenkomst)
“Wat wij als VNO-NCW kunnen doen met het gegeven van
bevolkingsdaling? Als een woningcorporatie praat over een
andere woningvoorraad dan hebben daar de bouwbedrijven
direct mee te maken en dat is een deel van onze leden.
Die moeten gaan kijken naar revitalisatie en renovatie in
plaats van nieuwbouw. Alle bedrijven die om die bouw heen
zitten hebben er mee te maken, denk maar aan installatiebedrijven.
De industrie krijgt te maken met een tekort
aan beschikbare handjes. Wat er precies moet gebeuren is
misschien nog niet duidelijk, maar na deze bijeenkomst gaat
iedereen nadenken over de kansen. Niemand wil zich in het
openbaar uitspreken over wie wat moet gaan doen, dat kun
je niet verwachten, maar de Achterhoek kennende zullen
het dezelfde participanten zijn die om de tafel gaan zitten
om het op te lossen.”
Het symposium ‘Krimpen biedt Kansen’
werd georganiseerd door:
- De Regio Achterhoek
- Kamer van Koophandel
- De Achterhoekse woningcorporaties
- VNO-NCW Achterhoek
- Platform Onderwijs Arbeidsmarkt Achterhoek
- Provincie Gelderland
Al met al een boeiende avond, waar
de maatschappelijke thema’s die de
bevolkingsdaling met zich meebrengt
even zijn aangestipt. Oplossingen waren
er nog niet, net zo min als een gerichte
discussie over wat er staat te gebeuren.
Daarvoor moet eerst nog bezinken dat
het ook werkelijk zo is, en dat dat grote
gevolgen heeft voor onze manier van
ondernemen.
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 2 9|